W terminie, w budżecie i zgodnie z wymogami
Transkrypt
W terminie, w budżecie i zgodnie z wymogami
elektroenergetyka W terminie, w budżecie i zgodnie z wymogami... – Inżynier kontraktu to dodatkowe oczy i uszy zamawiającego, nie zawsze dysponującego odpowiednio licznym potencjałem kadrowym, który byłby w stanie merytorycznie nadzorować prace generalnego wykonawcy – stwierdza Wojciech Fluder, dyrektor Działu Realizacji Projektów w firmie ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o., która aktualnie pełni funkcję inżyniera kontraktu nad inwestycjami w Bielsku-Białej, Stalowej Woli i Ostrołęce. 44 ECiZ 4/2012 !4_2012_energetyka.indd 44 www.energetyka.e-bmp.pl 2012-04-04 15:12:42 elektroenergetyka Najbardziej zaawansowaną inwestycją, nad którą czuwa ILF Consulting Engineers Polska, jest blok energetyczny o mocy 50 MWe w ZEC Bielsko-Biała EC1 „ Jakie jest doświadczenie firmy ILF Consulting Engineers w tym temacie? Jesteśmy organizacją polską, ale założyła nas centrala monachijska. W Polsce istniejemy od 1998 roku, a jako grupa biur doradczych, projektowych i nadzorowych działamy od roku 1967 – w Europie i poza nią. Obecnie w kraju odpowiadamy za cztery tematy podobnego rodzaju, czyli za Stalową Wolę (blok gazowo-parowy 440 MWe), Bielsko-Białą (EC 50 MWe z kotłem fluidalnym), Ostrołękę (blok węglowy nadkrytyczny klasy 1000 MWe) i Brzeg Dolny (EC gazowo-parowa z turbiną gazową klasy 40 MWe). Wielokrotnie w tej roli sprawdzaliśmy się na rynkach zagranicznych. Dużo tematów udało nam się z sukcesem zamknąć na Bliskim Wschodzie, gdzie na uwagę zasługują duże obiekty energetyczne o mocach do 900 MWe, skojarzone z instalacjami odsalania wody morskiej o wydajnościach odpowiadających potrzebom dużych aglomeracji. Sporo też ostatnio działamy w zakresie instalacji solarnych, głównie w basenie Morza Śródziemnego. Posiadamy wieloletnie doświadczenie na bardzo specyficznym rynku nigeryjskim. Udało nam się • Nadzorowanie budowy bloku gazowego o mocy 440 MW w Stalowej Woli czy bloku opalanego węglem o mocy 1000 MW w Ostrołęce to pierwsza liga światowa Wojciech Fluder – dyrektor Działu Realizacji Projektów ILF Consulting Engineers Polska także zbudować kompetencje w zakresie instalacji odzysku ciepła ze spalin turbin gazowych w dużych tłoczniach gazu (tego typu instalacje pomagaliśmy planować i budować w Europie Zachodniej). • Która z obecnie nadzorowanych w Polsce inwestycji jest dla was najcenniejsza? Na czym polega rola inżyniera kontraktu? Aktywność inżyniera kontraktu zaczyna się jeszcze przed uruchomieniem działalności na budowie. Dokumentacja projektowa spływa zanim na placu cokolwiek zacznie się dziać. Co należy do jego zadań? Zaczynając od wstępnej fazy realizacji kontraktu „pod klucz”, mówimy o analizie dokumentacji wykonawcy produkowanej na potrzeby realizacji bloku. Sprawdza się ją pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami i normami oraz pod kątem kompatybilności z wymaganiami Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ). Bardzo często inżynier wspiera zamawiającego w zakresie regularnych procedur rozliczeniowych inwestycji. Mamy też udział w inspekcjach fabrycznych, czyli w odbiorach urządzeń w zakładach wykonawców oraz w nadzorze na budowie aż po odbiory budowlane, oddanie obiektu do eksploatacji i pomiary parametrów gwarantowanych. Niektórzy klienci oczekują także wsparcia w okresie gwarancyjnym w zakresie kwalifikacji poszczególnych usterek oraz nadzoru przy ich skutecznym usuwaniu. • www.energetyka.e-bmp.pl !4_2012_energetyka.indd 45 ECiZ 4/2012 45 2012-04-04 15:12:46 elektroenergetyka Staramy się tego rodzaju gradacji nie wprowadzać, żeby każdy z klientów mógł odczuć, że traktujemy go bardzo poważnie. Każda inwestycja, którą wspieramy, jest ogarniana należytą pieczą. Można pokusić się o stwierdzenie, że najbardziej „medialne” są zlecenia pozyskane dla Elektrociepłowni w Stalowej Woli i dla Elektrowni Zaczęło się od inwestycji Fortum w Częstochowie Rozpoczęcie działalności ILF Consulting Engineers na rynku polskim związane było z budową rurociągu jamalskiego. Pierwszy zauważalny temat w energetyce cieplnej w Polsce to elektrociepłownia w Częstochowie (65 MWe/120 MWt, z kotłem fluidalnym opalanym węglem i biomasą). Tam rola firmy bynajmniej nie ograniczała się do typowych zadań inżyniera kontraktu. – Fortum zdecydowało się na realizację inwestycji w formule EPCM (Engineering, Procurement and Construction Management), co oznacza, że nie poszukiwało generalnego wykonawcy, tylko wybrało inżyniera-doradcę, żeby w całości procesu inwestycyjnego ich wspierał i dokonał podziału inwestycji na pakiety przetargowe, zaprojektował wszystko, co wykraczało poza te pakiety, kontrolował realizację poszczególnych kontraktów (których było ponad 100) i nadzorował wykonawstwo na budowie. Budżet inwestycji wynosił 130 mln euro. Wartość naszych usług przekroczyła 7 mln euro – relacjonuje Wojciech Fluder. Ostrołęka, bo to jest pierwsza liga światowa – 440 MWe na gazie czy 1000 MWe na węglu – to są największe dobrze sprawdzone wielkości pojedynczych bloków energetycznych, jakie buduje się teraz na świecie dla tych technologii. Oczywiście, nie oznacza to, że tematy takie, jak BielskoBiała czy Brzeg Dolny mają dla nas niższy priorytet. A w którym z tych przedsięwzięć prace są najbardziej zaawansowane? Najbardziej zaawansowaną inwestycją, nad którą czuwamy, jest blok energetyczny o mocy 50 MWe w ZEC BielskoBiała EC1. Z prac budowlanych zrealizowane zostało ok. 2/3. Główną część obiektu realizuje firma, która specjalizuje się w wykonawstwie w energetyce, także żadnych specjalnych niespodzianek nie spodziewaliśmy się i ich nie ma. Martwi nas trochę postęp prac w zestawieniu z harmonogramem umownym, ale wykonawca ma jeszcze rok czasu, żeby nam udowodnić, iż martwiliśmy się przedwcześnie. Trzymamy za niego kciuki. • Czy problemy z terminowym wykonaniem prac to cecha typowa dla polskiego budownictwa? Nieterminowość niestety wydaje się być niepisanym standardem w polskim budownictwie energetycznym . W umowach „pod klucz” funkcjonujących na polskim rynku praktycznie nie ma narzędzi, którymi inżynier kontraktu czy nawet zamawiający mógłby odpowiednio wcześnie i efektywnie egzekwować od wykonawcy wdrażanie naprawczych działań harmonogramowych. Przyczyny takiego stanu rzeczy ciężko określić jednoznacznie; przekonanie, iż „praktycznie każda inwestycja będzie opóźniona” jest charakterystyczne dla naszego • 46 ECiZ 4/2012 !4_2012_energetyka.indd 46 rynku. Może po prostu wykonawcy wciąż czują się pod tym względem bezkarni i zamiast na szukaniu kierunków działań zaradczych, skupiają się na zbieraniu „dowodów”, iż nie można im bezwzględnie odpowiedzialności za opóźnienie przypisać. W ostatecznym rozrachunku faktycznie trudno udowodnić, że była to tylko i wyłącznie wina wykonawcy, ta odpowiedzialność w większym lub mniejszym stopniu rozmywa się. Ale problem nieuzyskanych przychodów operacyjnych pozostaje naturalnie po stronie klienta. Czekamy na ten moment, kiedy wykonawcy w Polsce zamiast udowadniać, że można projekt opóźnić i nie zapłacić kar, skoncentrują się na terminowej realizacji (pomimo trudności, których przecież całkowicie wyeliminować się nie da). Na jakim etapie są prace w Stalowej Woli i w Ostrołęce? Zarówno w Stalowej Woli, jak i w Ostrołęce nie rozpoczęła się jeszcze działalność na budowie. Liczymy, że w Stalowej Woli w ciągu najbliższych tygodni uda się podpisać umowę z generalnym wykonawcą, a w Ostrołęce cały czas trwa przetarg. Kilka tygodni temu rozesłano wstępną Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia (wSIWZ) do potencjalnych wykonawców, wyznaczono termin na składanie ofert wstępnych. Nasza rola w tych przedsięwzięciach polegała dotychczas m.in. na krytycznym zweryfikowaniu zapisów SIWZ. Dodatkowo w Stalowej Woli zakończył się jesienią 2011 r. etap negocjacji z głównymi wykonawcami i tam istotną rolę odgrywał nasz personel – braliśmy aktywny udział w ich prowadzeniu, dodatkowo monitorowaliśmy wprowadzenie wszystkich kluczowych postanowień zamawiającego do ostatecznej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, ocenialiśmy merytorycznie oferty ostateczne, doradzaliśmy w zakresie zgłoszenia obszarów do wyjaśnień treści tychże ofert, formułowaliśmy rekomendację odnośnie wyboru oferty najkorzystniejszej i staliśmy u boku klienta podczas posiedzeń Krajowej Izby Odwoławczej. • Czuwacie również nad przedsięwzięciami w Brzegu Dolnym i w Jastrzębiu-Zdroju? W Brzegu Dolnym obecnie jesteśmy doradcą technicznym przy budowie elektrociepłowni gazowo-parowej z turbiną gazową ok. 40 MWe dla PCC Rokita, ale nasz kontrakt obejmuje też fazę realizacji inwestycji. Po, miejmy nadzieję, pozytywnym rozstrzygnięciu głównych przetargów, płynnie przejdziemy do pełnienia roli inżyniera kontraktu. Aktualnie uruchomiane jest postępowanie przetargowe na zakup podstawowego urządzenia, czyli turbiny gazowej. W Jastrzębiu-Zdroju działamy obecnie jako doradca techniczny przy budowie trigeneracyjnego bloku energetycznego o mocy ok. 75 MWe z cyrkulacyjnym kotłem fluidalnym. Trigeneracja oznacza, że do „standardowo” skojarzanych energii elektrycznej i cieplnej dochodzi jeszcze produkcja chłodu w agregacie absorpcyjnym, zasilanym nadmiarowym ciepłem latem. Jesteśmy odpowiedzialni za przeprowadzenie całego postępowania środowiskowego, łącznie z opracowaniem raportu oddziaływania na środowisko i pozyskaniem • www.energetyka.e-bmp.pl 2012-04-04 15:12:50 elektroenergetyka decyzji środowiskowej. Przygotowujemy projekt budowlany i świadczymy kompleksowe doradztwo w fazie przetargowej. Nasza działalność zakończy się w momencie wybrania najkorzystniejszej oferty budowy tego bloku w systemie „pod klucz”. Ma to nastąpić jeszcze w tym roku. Czym różnią się role doradcy technicznego i inżyniera kontraktu w polskiej energetyce? Oczywiście, wszystko zależy od definicji, na którą się strony umówią. Zwyczajowo jednak doradca techniczny działa troszeczkę wcześniej niż inżynier kontraktu. Jest to ktoś, kto wspiera inwestora w fazie opracowywania materiałów przetargowych, pozyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych i przygotowywania projektu budowlanego. A inżynier kontraktu swoje skrzydła rozwija w momencie, gdy wyłoniony zostanie generalny wykonawca. W wielu inwestycjach jest jeszcze okres przejściowy, kiedy wciąż działa doradca techniczny, a już pojawia się inżynier kontraktu (dzięki czemu zamawiający kluczowe decyzje może podejmować przy jednoczesnym wsparciu z dwóch niezależnych źródeł kompetencyjnych). Taką sytuację mieliśmy właśnie w Stalowej Woli, taką mamy w Ostrołęce. Naturalnie mowa powyżej o „polskim modelu”. W wielu inwestycjach na całym świecie role doradcy technicznego i inżyniera kontraktu są łączone, aby uzyskać ciągłość kluczowej relacji wsparcia inwestycyjnego i pełną odpowiedzialność jednego długoterminowego inżyniera – doradcy przy boku inwestora. • wykonawców w zakresie projektowania obiektów energetycznych (tak jak aktualnie w Jastrzębiu czy jeszcze niedawno w Częstochowie). Staramy się odpowiadać na Bielsko-Biała, Stalowa Wola, Ostrołęka, Brzeg Dolny i Jastrzębie-Zdrój... ILF Consulting Engineers to firma, która obecnie rolę inżyniera kontraktu pełni w przypadku trzech krajowych inwestycji: bloku energetycznego o mocy 50 MWe w ZEC Bielsko-Biała EC1, bloku gazowego o mocy 440 MW w Stalowej Woli i bloku węglowego klasy 1000 MW w Ostrołęce. Aktualnie jest również doradcą technicznym przy budowie: elektrociepłowni gazowo-parowej w Brzegu Dolnym i trigeneracyjnego bloku energetycznego z cyrkulacyjnym kotłem fluidalnym o mocy ok. 75 MWe w Jastrzębiu-Zdroju. W przypadku inwestycji w Brzegu Dolnym, gdy skończy działania jako doradca, rozpocznie współpracę z PCC Rokita w charakterze inżyniera kontraktu. zapotrzebowanie rynku, a na inżyniera kontraktu wydaje się ono aktualnie największe. Spodziewamy się stałego wzrostu popytu na usługi projektowe w energetyce, ale na największy boom w tym zakresie zapewne jeszcze trzeba poczekać. Nieterminowość to główny problem polskiego budownictwa energetycznego. W Bielsku-Białej wykonawca ma jeszcze rok czasu, żeby inżynierowi kontraktu udowodnić, że martwił się bez potrzeby Dlaczego warto zainwestować w inżyniera kontraktu? Żeby pomóc zamawiającemu osiągnąć wszystkie ważne cele realizacji inwestycji – bezpieczną budowę zakończoną w terminie i w budżecie oraz zgodnie z wymaganiami, które nakreślono w SIWZ. Wartość usługi dobrego inżyniera kontraktu zwraca się wielokrotnie dzięki temu, że skutecznie nadzoruje realizację zapisów umowy „pod klucz” i cały czas zwraca uwagę na obszary, w których generalny wykonawca stara się „po cichu” obejść zapisy go obowiązujące, a mocno kosztotwórcze. Inwestor ma pieniądze, chce je przeznaczyć na konkretny cel, ale trudno od niego wymagać, żeby dysponował kompletną, wielobranżową kadrą techniczną, która będzie w stanie cały czas patrzeć wykonawcy na ręce. Choć są i tacy, którzy taką kadrę posiadają – przykładem jest Polska Grupa Energetyczna, która według naszej wiedzy przy swoich bieżących inwestycjach energetycznych z usług inżyniera kontraktu nie planuje korzystać. Ze względu na szeroki profil naszej działalności liczymy, że przy wybranych inwestycjach PGE jednak uda nam się zaistnieć, gdyż możemy z powodzeniem podjąć się pracy dla wykonawców „pod klucz” jako podwykonawca prac projektowych. • Jakie macie plany na przyszłość? Bardzo chcielibyśmy się pokazać przy inwestycji w duży blok węglowy w Jaworznie, którą planuje Tauron Wytwarzanie, i to jest nasz najbliższy cel. Jesteśmy też zainteresowani wsparciem inwestorów czy generalnych • www.energetyka.e-bmp.pl !4_2012_energetyka.indd 47 Rozmawiała Joanna Jaśkowska, fot. Grzegorz Kukuł ECiZ 4/2012 47 2012-04-04 15:12:50