W terminie, w budżecie i zgodnie z wymogami

Transkrypt

W terminie, w budżecie i zgodnie z wymogami
elektroenergetyka
W terminie, w budżecie
i zgodnie z wymogami...
– Inżynier kontraktu to dodatkowe oczy i uszy zamawiającego, nie zawsze
dysponującego odpowiednio licznym potencjałem kadrowym, który byłby
w stanie merytorycznie nadzorować prace generalnego wykonawcy
– stwierdza Wojciech Fluder, dyrektor Działu Realizacji Projektów w firmie ILF
Consulting Engineers Polska Sp. z o.o., która aktualnie pełni funkcję inżyniera
kontraktu nad inwestycjami w Bielsku-Białej, Stalowej Woli i Ostrołęce.
44
ECiZ 4/2012
!4_2012_energetyka.indd 44
www.energetyka.e-bmp.pl
2012-04-04 15:12:42
elektroenergetyka
Najbardziej zaawansowaną inwestycją, nad
którą czuwa ILF Consulting Engineers Polska,
jest blok energetyczny
o mocy 50 MWe w ZEC
Bielsko-Biała EC1
„
Jakie jest doświadczenie firmy ILF Consulting
Engineers w tym temacie?
Jesteśmy organizacją polską, ale założyła nas centrala
monachijska. W Polsce istniejemy od 1998 roku, a jako
grupa biur doradczych, projektowych i nadzorowych
działamy od roku 1967 – w Europie i poza nią. Obecnie w kraju odpowiadamy za cztery tematy podobnego
rodzaju, czyli za Stalową Wolę (blok gazowo-parowy
440 MWe), Bielsko-Białą (EC 50 MWe z kotłem fluidalnym), Ostrołękę (blok węglowy nadkrytyczny klasy 1000
MWe) i Brzeg Dolny (EC gazowo-parowa z turbiną gazową klasy 40 MWe). Wielokrotnie w tej roli sprawdzaliśmy
się na rynkach zagranicznych. Dużo tematów udało nam
się z sukcesem zamknąć na Bliskim Wschodzie, gdzie na
uwagę zasługują duże obiekty energetyczne o mocach
do 900 MWe, skojarzone z instalacjami odsalania wody
morskiej o wydajnościach odpowiadających potrzebom dużych aglomeracji. Sporo też ostatnio działamy
w zakresie instalacji solarnych, głównie w basenie Morza
Śródziemnego. Posiadamy wieloletnie doświadczenie na
bardzo specyficznym rynku nigeryjskim. Udało nam się
•
Nadzorowanie budowy bloku gazowego o mocy
440 MW w Stalowej Woli czy bloku opalanego
węglem o mocy 1000 MW w Ostrołęce to
pierwsza liga światowa
Wojciech Fluder
– dyrektor Działu Realizacji
Projektów ILF Consulting
Engineers Polska
także zbudować kompetencje w zakresie instalacji odzysku
ciepła ze spalin turbin gazowych w dużych tłoczniach gazu
(tego typu instalacje pomagaliśmy planować i budować
w Europie Zachodniej).
•
Która z obecnie nadzorowanych w Polsce inwestycji jest dla was najcenniejsza?
Na czym polega rola inżyniera kontraktu?
Aktywność inżyniera kontraktu zaczyna się jeszcze
przed uruchomieniem działalności na budowie. Dokumentacja projektowa spływa zanim na placu cokolwiek
zacznie się dziać. Co należy do jego zadań? Zaczynając
od wstępnej fazy realizacji kontraktu „pod klucz”, mówimy o analizie dokumentacji wykonawcy produkowanej
na potrzeby realizacji bloku. Sprawdza się ją pod kątem
zgodności z obowiązującymi przepisami i normami oraz
pod kątem kompatybilności z wymaganiami Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ). Bardzo często
inżynier wspiera zamawiającego w zakresie regularnych
procedur rozliczeniowych inwestycji. Mamy też udział
w inspekcjach fabrycznych, czyli w odbiorach urządzeń
w zakładach wykonawców oraz w nadzorze na budowie
aż po odbiory budowlane, oddanie obiektu do eksploatacji
i pomiary parametrów gwarantowanych. Niektórzy klienci
oczekują także wsparcia w okresie gwarancyjnym w zakresie
kwalifikacji poszczególnych usterek oraz nadzoru przy ich
skutecznym usuwaniu.
•
www.energetyka.e-bmp.pl
!4_2012_energetyka.indd 45
ECiZ 4/2012
45
2012-04-04 15:12:46
elektroenergetyka
Staramy się tego rodzaju gradacji nie wprowadzać,
żeby każdy z klientów mógł odczuć, że traktujemy go
bardzo poważnie. Każda inwestycja, którą wspieramy, jest
ogarniana należytą pieczą. Można pokusić się o stwierdzenie, że najbardziej „medialne” są zlecenia pozyskane
dla Elektrociepłowni w Stalowej Woli i dla Elektrowni
Zaczęło się od inwestycji Fortum
w Częstochowie
Rozpoczęcie działalności ILF Consulting Engineers na rynku polskim związane
było z budową rurociągu jamalskiego. Pierwszy zauważalny temat w
energetyce cieplnej w Polsce to elektrociepłownia w Częstochowie (65
MWe/120 MWt, z kotłem fluidalnym opalanym węglem i biomasą). Tam rola
firmy bynajmniej nie ograniczała się do typowych zadań inżyniera kontraktu.
– Fortum zdecydowało się na realizację inwestycji w formule EPCM
(Engineering, Procurement and Construction Management), co oznacza, że
nie poszukiwało generalnego wykonawcy, tylko wybrało inżyniera-doradcę,
żeby w całości procesu inwestycyjnego ich wspierał i dokonał podziału
inwestycji na pakiety przetargowe, zaprojektował wszystko, co wykraczało
poza te pakiety, kontrolował realizację poszczególnych kontraktów (których
było ponad 100) i nadzorował wykonawstwo na budowie. Budżet inwestycji
wynosił 130 mln euro. Wartość naszych usług przekroczyła 7 mln euro –
relacjonuje Wojciech Fluder.
Ostrołęka, bo to jest pierwsza liga światowa – 440 MWe
na gazie czy 1000 MWe na węglu – to są największe dobrze
sprawdzone wielkości pojedynczych bloków energetycznych, jakie buduje się teraz na świecie dla tych technologii.
Oczywiście, nie oznacza to, że tematy takie, jak BielskoBiała czy Brzeg Dolny mają dla nas niższy priorytet.
A w którym z tych przedsięwzięć prace są najbardziej zaawansowane?
Najbardziej zaawansowaną inwestycją, nad którą czuwamy, jest blok energetyczny o mocy 50 MWe w ZEC BielskoBiała EC1. Z prac budowlanych zrealizowane zostało ok.
2/3. Główną część obiektu realizuje firma, która specjalizuje
się w wykonawstwie w energetyce, także żadnych specjalnych
niespodzianek nie spodziewaliśmy się i ich nie ma. Martwi
nas trochę postęp prac w zestawieniu z harmonogramem
umownym, ale wykonawca ma jeszcze rok czasu, żeby nam
udowodnić, iż martwiliśmy się przedwcześnie. Trzymamy
za niego kciuki.
•
Czy problemy z terminowym wykonaniem prac
to cecha typowa dla polskiego budownictwa?
Nieterminowość niestety wydaje się być niepisanym
standardem w polskim budownictwie energetycznym .
W umowach „pod klucz” funkcjonujących na polskim
rynku praktycznie nie ma narzędzi, którymi inżynier
kontraktu czy nawet zamawiający mógłby odpowiednio wcześnie i efektywnie egzekwować od wykonawcy
wdrażanie naprawczych działań harmonogramowych.
Przyczyny takiego stanu rzeczy ciężko określić jednoznacznie; przekonanie, iż „praktycznie każda inwestycja
będzie opóźniona” jest charakterystyczne dla naszego
•
46
ECiZ 4/2012
!4_2012_energetyka.indd 46
rynku. Może po prostu wykonawcy wciąż czują się pod
tym względem bezkarni i zamiast na szukaniu kierunków
działań zaradczych, skupiają się na zbieraniu „dowodów”,
iż nie można im bezwzględnie odpowiedzialności za
opóźnienie przypisać. W ostatecznym rozrachunku faktycznie trudno udowodnić, że była to tylko i wyłącznie
wina wykonawcy, ta odpowiedzialność w większym lub
mniejszym stopniu rozmywa się. Ale problem nieuzyskanych przychodów operacyjnych pozostaje naturalnie po
stronie klienta. Czekamy na ten moment, kiedy wykonawcy w Polsce zamiast udowadniać, że można projekt
opóźnić i nie zapłacić kar, skoncentrują się na terminowej
realizacji (pomimo trudności, których przecież całkowicie
wyeliminować się nie da).
Na jakim etapie są prace w Stalowej Woli
i w Ostrołęce?
Zarówno w Stalowej Woli, jak i w Ostrołęce nie rozpoczęła się jeszcze działalność na budowie. Liczymy, że
w Stalowej Woli w ciągu najbliższych tygodni uda się podpisać umowę z generalnym wykonawcą, a w Ostrołęce cały
czas trwa przetarg. Kilka tygodni temu rozesłano wstępną
Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia (wSIWZ)
do potencjalnych wykonawców, wyznaczono termin na
składanie ofert wstępnych. Nasza rola w tych przedsięwzięciach polegała dotychczas m.in. na krytycznym zweryfikowaniu zapisów SIWZ. Dodatkowo w Stalowej Woli
zakończył się jesienią 2011 r. etap negocjacji z głównymi
wykonawcami i tam istotną rolę odgrywał nasz personel
– braliśmy aktywny udział w ich prowadzeniu, dodatkowo
monitorowaliśmy wprowadzenie wszystkich kluczowych
postanowień zamawiającego do ostatecznej Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia, ocenialiśmy merytorycznie oferty ostateczne, doradzaliśmy w zakresie
zgłoszenia obszarów do wyjaśnień treści tychże ofert,
formułowaliśmy rekomendację odnośnie wyboru oferty
najkorzystniejszej i staliśmy u boku klienta podczas posiedzeń Krajowej Izby Odwoławczej.
•
Czuwacie również nad przedsięwzięciami
w Brzegu Dolnym i w Jastrzębiu-Zdroju?
W Brzegu Dolnym obecnie jesteśmy doradcą technicznym przy budowie elektrociepłowni gazowo-parowej z turbiną gazową ok. 40 MWe dla PCC Rokita, ale nasz kontrakt
obejmuje też fazę realizacji inwestycji. Po, miejmy nadzieję,
pozytywnym rozstrzygnięciu głównych przetargów, płynnie
przejdziemy do pełnienia roli inżyniera kontraktu. Aktualnie uruchomiane jest postępowanie przetargowe na zakup
podstawowego urządzenia, czyli turbiny gazowej. W Jastrzębiu-Zdroju działamy obecnie jako doradca techniczny przy
budowie trigeneracyjnego bloku energetycznego o mocy
ok. 75 MWe z cyrkulacyjnym kotłem fluidalnym. Trigeneracja oznacza, że do „standardowo” skojarzanych energii
elektrycznej i cieplnej dochodzi jeszcze produkcja chłodu
w agregacie absorpcyjnym, zasilanym nadmiarowym ciepłem latem. Jesteśmy odpowiedzialni za przeprowadzenie
całego postępowania środowiskowego, łącznie z opracowaniem raportu oddziaływania na środowisko i pozyskaniem
•
www.energetyka.e-bmp.pl
2012-04-04 15:12:50
elektroenergetyka
decyzji środowiskowej. Przygotowujemy projekt budowlany
i świadczymy kompleksowe doradztwo w fazie przetargowej. Nasza działalność zakończy się w momencie wybrania
najkorzystniejszej oferty budowy tego bloku w systemie
„pod klucz”. Ma to nastąpić jeszcze w tym roku.
Czym różnią się role doradcy technicznego
i inżyniera kontraktu w polskiej energetyce?
Oczywiście, wszystko zależy od definicji, na którą się
strony umówią. Zwyczajowo jednak doradca techniczny
działa troszeczkę wcześniej niż inżynier kontraktu. Jest
to ktoś, kto wspiera inwestora w fazie opracowywania
materiałów przetargowych, pozyskiwania niezbędnych
decyzji administracyjnych i przygotowywania projektu
budowlanego. A inżynier kontraktu swoje skrzydła rozwija
w momencie, gdy wyłoniony zostanie generalny wykonawca. W wielu inwestycjach jest jeszcze okres przejściowy,
kiedy wciąż działa doradca techniczny, a już pojawia się
inżynier kontraktu (dzięki czemu zamawiający kluczowe
decyzje może podejmować przy jednoczesnym wsparciu
z dwóch niezależnych źródeł kompetencyjnych). Taką
sytuację mieliśmy właśnie w Stalowej Woli, taką mamy
w Ostrołęce. Naturalnie mowa powyżej o „polskim modelu”. W wielu inwestycjach na całym świecie role doradcy
technicznego i inżyniera kontraktu są łączone, aby uzyskać
ciągłość kluczowej relacji wsparcia inwestycyjnego i pełną
odpowiedzialność jednego długoterminowego inżyniera
– doradcy przy boku inwestora.
•
wykonawców w zakresie projektowania obiektów energetycznych (tak jak aktualnie w Jastrzębiu czy jeszcze
niedawno w Częstochowie). Staramy się odpowiadać na
Bielsko-Biała, Stalowa Wola, Ostrołęka, Brzeg
Dolny i Jastrzębie-Zdrój...
ILF Consulting Engineers to firma, która obecnie rolę inżyniera kontraktu pełni
w przypadku trzech krajowych inwestycji: bloku energetycznego o mocy
50 MWe w ZEC Bielsko-Biała EC1, bloku gazowego o mocy 440 MW
w Stalowej Woli i bloku węglowego klasy 1000 MW w Ostrołęce. Aktualnie jest
również doradcą technicznym przy budowie: elektrociepłowni gazowo-parowej w Brzegu Dolnym i trigeneracyjnego bloku energetycznego
z cyrkulacyjnym kotłem fluidalnym o mocy ok. 75 MWe w Jastrzębiu-Zdroju.
W przypadku inwestycji w Brzegu Dolnym, gdy skończy działania jako
doradca, rozpocznie współpracę z PCC Rokita w charakterze inżyniera kontraktu.
zapotrzebowanie rynku, a na inżyniera kontraktu wydaje się
ono aktualnie największe. Spodziewamy się stałego wzrostu
popytu na usługi projektowe w energetyce, ale na największy
boom w tym zakresie zapewne jeszcze trzeba poczekać.
Nieterminowość to główny
problem polskiego budownictwa energetycznego. W
Bielsku-Białej wykonawca
ma jeszcze rok czasu, żeby
inżynierowi kontraktu
udowodnić, że martwił się
bez potrzeby
Dlaczego warto zainwestować w inżyniera
kontraktu?
Żeby pomóc zamawiającemu osiągnąć wszystkie
ważne cele realizacji inwestycji – bezpieczną budowę zakończoną w terminie i w budżecie oraz zgodnie z wymaganiami, które nakreślono w SIWZ. Wartość usługi dobrego
inżyniera kontraktu zwraca się wielokrotnie dzięki temu,
że skutecznie nadzoruje realizację zapisów umowy „pod
klucz” i cały czas zwraca uwagę na obszary, w których
generalny wykonawca stara się „po cichu” obejść zapisy
go obowiązujące, a mocno kosztotwórcze. Inwestor
ma pieniądze, chce je przeznaczyć na konkretny cel, ale
trudno od niego wymagać, żeby dysponował kompletną,
wielobranżową kadrą techniczną, która będzie w stanie
cały czas patrzeć wykonawcy na ręce. Choć są i tacy, którzy taką kadrę posiadają – przykładem jest Polska Grupa
Energetyczna, która według naszej wiedzy przy swoich
bieżących inwestycjach energetycznych z usług inżyniera
kontraktu nie planuje korzystać. Ze względu na szeroki
profil naszej działalności liczymy, że przy wybranych inwestycjach PGE jednak uda nam się zaistnieć, gdyż możemy
z powodzeniem podjąć się pracy dla wykonawców „pod
klucz” jako podwykonawca prac projektowych.
•
Jakie macie plany na przyszłość?
Bardzo chcielibyśmy się pokazać przy inwestycji
w duży blok węglowy w Jaworznie, którą planuje Tauron
Wytwarzanie, i to jest nasz najbliższy cel. Jesteśmy też
zainteresowani wsparciem inwestorów czy generalnych
•
www.energetyka.e-bmp.pl
!4_2012_energetyka.indd 47
Rozmawiała Joanna Jaśkowska, fot. Grzegorz Kukuł
ECiZ 4/2012
47
2012-04-04 15:12:50