Czy sąd może obniżyć wysokość odszkodowania za naruszenie

Czy sąd może obniżyć wysokość odszkodowania za naruszenie gwarancji zatrudnienia
Sławomir Paruch wspólnik w kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
Pakiety socjalne lub układy zbiorowe nierzadko zawierają gwarancje zatrudnienia przyznane pracownikom np.
w związku z prywatyzacją firmy. Za ich naruszenie przewidziane są często wysokie odszkodowania na rzecz
pracowników. Czy pracodawca może przed sądem domagać się obniżenia takiego odszkodowania? Najczęściej
stosowanym w praktyce mechanizmem obliczania wysokości odszkodowania za naruszenie gwarancji
zatrudnienia jest pomnożenie wynagrodzenia pracownika przez okres pozostały do końca trwania
gwarantowanego okresu zatrudnienia. Jeżeli okres gwarancji jest długi, np. 10-letni, może się okazać, że za
naruszenie gwarancji pracodawca będzie musiał zapłacić pracownikowi bardzo wysokie odszkodowanie. Moim
zdaniem przepisy dają pracodawcy możliwość domagania się obniżenia wysokości takiego odszkodowania.
Podstawą jest klauzula generalna zawarta w art. 8 k.p., zgodnie z którą nie można czynić ze swego prawa
użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami
współżycia społecznego. Możliwość miarkowania wysokości odszkodowania za naruszenie gwarancji
zatrudnienia na podstawie art. 8 k.p. wynika też z wyroku SN z 3 grudnia 2010 r. (I PK 126/10). Wyrok ten
potwierdza prezentowane przeze mnie stanowisko, iż strony stosunków pracy nie mogą znaruszeniem zasad
współżycia społecznego kształtować wzajemnych zobowiązań (por. akademia - „DGP“ nr 206/2010). Jest to
ważny sygnał dla związków zawodowych domagających się często wygórowanych świadczeń od pracodawcy.
Stwierdzenie, czy odszkodowanie za naruszenie gwarancji zatrudnienia będzie sprzeczne z zasadami
współżycia społecznego czy ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa, będzie zależeć od
konkretnych okoliczności sprawy. Sprzeczne z zasadami współżycia społecznego może być np. domaganie się
od pracodawcy odszkodowania za naruszenie gwarancji zatrudnienia w wysokości miliona złotych, kiedy
pracownik po bezprawnym zwolnieniu szybko znalazł nową pracę i nie poniósł z powodu działań pracodawcy
żadnej szkody. Odszkodowanie takie ma bowiem na celu zrekompensowanie niedogodności, które pracownik
poniósł w związku z bezprawnym zwolnieniem, a nie nadmierne jego wzbogacenie.