ROK C Okres zwykły 33 niedziela

C – 33. niedz. zw. Łk 21,5-19
Oto nadchodzi dzień palący jak piec, a wszyscy pyszni i wszyscy wyrządzający krzywdę
będą słomą, więc spali ich ten nadchodzący dzień, mówi Pan Zastępów...
A dla was, czczących moje imię, wzejdzie słońce sprawiedliwości
i uzdrowienie w jego skrzydłach.
z I czyt. Ml 3,19-20a
Kontekst:
- mała apokalipsa (17,20-18,8) – dotyczyła losu osobistego, „mojej” historii zakończonej
śmiercią
- duża apokalipsa (21,5-36) – dotyczy losu wszechświata, „naszej” historii
termin apokalipsa ἀποκάλυψις (apokalypsis) znaczy: "odsłonięcie, zdjęcie zasłony" lub
"objawienie" (badania historyczne wskazują, że zwyczaj pisania apokalipsy powstał wśród
zhellenizowanych Żydów, a następnie rozpowszechnił się także wśród chrześcijan) i dotyczy
objawienia tajemnic, których człowiek nie może poznać intelektem (Dn 2,22.27-29)
Łk pisze swoje dzieło pod koniec I w. i miał już możliwość dowiedzieć się o wojnie żydowskiej,
o zburzeniu Jerozolimy, o prześladowaniach i o fałszywych prorokach dlatego ujmuje w swoim
przekazie historyczne wydarzenia i porównania zrozumiałe dla czytelnika wychowanego
w kulturze pogańskiej (Mk, na którym wzorował się, pisze o tych wydarzeniach w sposób
niejawny, symboliczny, za pomocą enigmatycznych sformułowań – Mk 12,14-32).
! apokalipsa objawia przyszłość i dzięki temu odsłania sens obecnej rzeczywistości  ukazuje
prawdę jednocześnie usuwa lęki i błędy
! w apokalipsie nie idzie o kres ale o cel  rozpad świata to jednocześnie narodziny nowego
Sytuacja Kościoła w tym fragmencie (środowisko powstania tekstu) jest b. podobna do naszej
 Łk uczy odczytywać historię w świetle Śmierci i Zmartwychwstania JX. W rzeczywistości nie
idzie tu o koniec świata (zob. pyt. 21,7) – JX mówi o tle historycznym i koniecznej postawie
wierzącego w czasie kryzysu. Przeplata się tu „czas pogan” i „świadectwo” uczniów.
To JX zwyciężył ! przez krzyż  do król. Bożego wchodzi się przez wiele ucisków (Dz 14,22).
Kontekst następujący: Męka i Zmartwychwstanie JX – to, co się przydarzyło Mistrzowi, będzie
udziałem jego ucznia. To tu wypełniają się słowa apokalipsy.
Mk na pyt. o termin przyjścia król. Bożego odpowiada nie kiedy ale jak go oczekiwać (13,4nn)
Łk należy do drugiego pokolenia chrześcijan w którym pojawia się problem: „nie chce się nam
oczekiwać na przyjście JX” i dlatego tłumaczy jaki sens ma dalsze oczekiwanie na przyjście
Jezusa  kieruje wzrok ku nadziei, która nie może zawieść.
Scena rozgrywa się prawdopodobnie na dziedzińcu Świątyni (21,1-4nn).
w. 5
Świątynia z czasów JX była jednym z najwspanialszych dzieł architektonicznych Heroda Wlk. w 22 r. przed JX rozpoczyna się gruntowna odbudowa i jej powiększenie – „dla zapewnienia
wiekopomnej chwały”. Prace trwały 10 lat i były prowadzone przy użyciu 100.000 robotników
i 1.000 kapłanów, przeszkolonych, jako murarze, do prac przy najświętszych częściach.
Odbudowa została ukończona jednak dopiero w 64 r. po JX (zdobienie portyków i budowli
przedłużyło odbudowę).
- przysłowie mówiło: Kto nie widział budowli Heroda Wielkiego nie widział nic pięknego
* pięknymi kamieniami i darami ἀναθήμασιν (ἀνάθεμα) – pięknie ciosane kamienie
o wymiarach 12x9x1,2m i darami… - tzn. ofiarami wotywnymi zdobiącymi świątynię
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------"Pismo rośnie wraz z czytającym je" św. Grzegorz Wielki
Spotkania z Biblią,
oprac. ks. Piotr
Domaros
w. 6
język obrazowy, przesadny charakterystyczny dla Wschodu
* przyjdzie czas… ἐλεύσονται ἡμέραι dosł. przyjdą dni - początek wyroczni prorockiej
(1 Sm 2,31; 2 Krl 20,17; Am 4,2;8,11; Jr 3)
- ogrom i nieodwracalność zniszczenia podkreśla słowami, których nie ma w żadnej
biblijnej zapowiedzi zburzenia świątyni: „z tego, co oglądacie, nie pozostanie kamień na
kamieniu”.
- świątynia z kamienia rozpadła się ustępując miejsca nowej świątyni uwielbionego Ciała
Jezusa, J 2,19-22.
ww. 7-8
odpowiedź JX na zachwyt ludzi (w. 5) budzi w słuchaczach konsternację  pytają
- podobnie było za Jeremiasza: Jr 26,1-15;39,1n – nikt nie chciał wierzyć Jeremiaszowi,
gdy ten zapowiadał zniszczenie domu Pańskiego i oblężenie Jerozolimy z powodu
grzechów
 JX nie odpowiada na pytanie, nie zaspakaja ludzkiej ciekawości (tak już bywało Łk 11,29)
lecz skierowuje uwagę na konieczną umiejętność rozpoznawania tego, co właściwe
i odrzucenia wszystkiego, co nie pochodzi od Niego (Mt 7,15; Łk 12,1; 20,46)
* 2 Tes 2,1-2 – nie dać się łatwo zachwiać ani zastraszyć…
- w imię Moje  posługując się/powołują się na autorytet JX – To za mało! 
trzeba rozeznawać Ducha JX (kryterium: droga krzyża!) – jaką drogą do zbawienia? –
odpowiedzią jest jedynie JX i Jego życie.
w. 9
* nie trwóżcie się μὴ πτοηθῆτε (tylko tu i w 24,7 u ŁK) – przerażajcie się
- to, co się będzie działo nie powinno wywoływać leku i paniki, bo Bóg czuwa nad
historią świata.
- wojny – autorzy apokalipsy żydowskich często pisali o wojnach jako znakach końca
świata  ale tu nie są one znakiem czasów ostatecznych
- przewroty (u Mk pogłoski wojenne 13,7), rozruchy wojenne – wprost nawiązanie do
wojny żydowskiej (lata 66-73) i przewrotów politycznych w Rzymie po śmierci Nerona
związanych z walką o tron (lata 68-69 po JX)
 te wydarzenia nie są zapowiedzią czasów ostatecznych
* musi δεῖ, trzeba mi  wskazanie na wolę Ojca, która przynagla (2,49; 4,43; 13,33) –
oznacza konieczność wypełnienia się planu Bożego. Jest to plan zbawienia zakładający
przede wszystkim mękę, śmierć i zmartwychwstanie JX. Tu jest też miejsce na
cierpienie, ucisk, prześladowanie, dotykające uczniów JX.
 czas cierpliwości, doświadczeń to nie czas słabości Boga i braku Jego opieki ale czas
wielkiego zmagania
 zło musi wyjść na zewnątrz (jak choroba)
 czas/termin końca to tajemnica  czas trwający jest czasem cierpliwości
ww. 10-11
znaki zapowiadające czasy ostateczne to zjawiska prowadzące do:
1.
zagłady ludzkości
2.
zniszczenia wszechświata (zdominowanego przez zło)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------"Pismo rośnie wraz z czytającym je" św. Grzegorz Wielki
Spotkania z Biblią,
oprac. ks. Piotr
Domaros
 Królestwo Boże rodzi się powoli jak zaczyn – dokonuje jednak tego, co ma dokonać –
przemienia, odnawia cały Kosmos, a zastosowane obrazy pokazują toczącą się walkę.
 idzie tu raczej nie o koniec świata co raczej początek boleści (jak motyl z kokonu ‘wie’ że
będzie musiał stoczyć ‘walkę’ o nowy sposób bycia, istnienia) Mt 24,8  obecny czas to
czas zmagania się.
w. 12
ww. znaki to daleka przyszłość… teraz jednak najpierw będą prześladowania
- tak właśnie było ze zburzeniem Jerozolimy (opisy w Dz)  ! słowa JX okazały się
prawdziwe dla pokolenia JX i są też prawdziwe dla przyszłych
 prześladowania nie należą do wydarzeń eschatologicznych.
J 15,20 „Jeżeli Mnie prześladowali, to i was będą prześladować”
* z powodu Mojego imienia (nie idzie o inny powód) - imię w mentalności hebr. jest
synonimem osoby (por. Dz 4,1nn; 5,18.40)
w. 13
centrum zapowiedzi prześladowań a wśród nich do dawania świadectwa
* świadectwo μαρτύριον to też męczeństwo
 takie okoliczności okażą, że ich odwaga i męstwo świadków uwiarygadniają to, co
głoszą bardziej niż elokwencja
ww. 14-15
ponieważ przyczyną cierpień jest imię JX dlatego JX napomina ich, by prowadzeni do sądu
nie przygotowywali sobie obrony  mogą być pewni, że On nie opuści ich w takiej chwili
Duch Święty pouczy jak maja odpowiadać (Łk 12,12) – On, JX, da wymowę i mądrość
(por. Dz 7,54.57; 3,8; 5,32 ;3,13-14; 6,10) na którą sędziowie żydowscy nie znajdą
odpowiedzi
 mądrość krzyża: znak, któremu sprzeciwiać się będą Łk 2,34
ww. 16-17
Ewangelia = przyczyna podziałów w:
1.
rodzinie Łk 12,1nn; 14,25nn – wystarczy się tylko opowiedzieć za JX
2.
świecie – tak było najpierw z JX (J 15,18, 16,2) – powodem nienawiści winno być tylko
„Jego imię” a nie inne motywy
* o śmierć przyprawią… - nietykalność fizyczna ?!
ww. 18-19
optymistyczne orędzie
* włos z głowy nie spadnie - przysłowie znane w ST (1 Sm 14,45; 2 Sm 14,11; 1 Krl 1,52)
- zapewnienie o ciągłej obecności i opiece Bożej poczucie bezpieczeństwa
- sprzeczność z w. 16?! ( czy chodzi tu o nietykalność fizyczną?!)
! Bóg nie pozwoli im wyrządzić żadnej rzeczywistej szkody tzn. odebrać życia
wiecznego (9,24 i 17,3 – zyskacie życie przez jego utratę)
* przez wytrwałość ocalicie życie wasze – dosł. „zyskajcie/ocalcie wasze życie”
- uwydatnia cnotę wytrwałości (przez wytrwałość wydaje się dobre owoce Łk 8,15; nabywa
cnotę nadziei Rz 5,4; 15,4-5; i uzyskuje życie wieczne Rz 2,7; wypełnienie obietnicy
Hbr 10,36 oraz końcową nagrodę od Pana Jk 5,11)
- wytrwałość to motor działań, dynamika aż po heroizm (nie jest jak cierpliwość, w której
góruje aspekt bierności)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------"Pismo rośnie wraz z czytającym je" św. Grzegorz Wielki
Spotkania z Biblią,
oprac. ks. Piotr
Domaros