Zadanie: 1 (2 pkt) Pewien kwas karboksylowy zawiera 40

Zadanie: 1 (2 pkt)
Pewien kwas karboksylowy zawiera 40% pierwiastka C.
 Oblicz masę cząsteczkową tego kwasu.
 Podaj jego wzór sumaryczny i nazwę
Zadanie: 2 (1 pkt)
Kwas salicylowy ma właściwości antyseptyczne. Alkoholowy roztwór tego kwasu pod
nazwą spirytusu salicylowego używany jest do dezynfekcji. Pochodne kwasu salicylowego, np.
aspiryna, salol, PAS to leki.

Kwas salicylowy
Oblicz ile gramów kwasu salicylowego potrzeba do sporządzenia 250g 2% spirytusu
salicylowego.
Zadanie: 3 (1 pkt)
W poniższej tabeli podano temperatury wrzenia czterech pierwszych w szeregu
homologicznym kwasów monokarboksylowych.

Dokonaj analizy danych zawartych w tabeli i wyjaśnij, jaka jest zależność między
budową cząsteczek podanych kwasów a ich temperaturami wrzenia.
Zadanie 4. (1 pkt)
Zbadano właściwości pewnego kwasu organicznego i stwierdzono, że:
 jest cieczą rozpuszczającą się w wodzie
 reaguje z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami, tworząc sole,
 reaguje z alkoholami tworząc estry,
 wykazuje właściwości redukujące,
 jest kwasem mocniejszym od kwasu węglowego,
 może powstać przez utlenienie formaldehydu.
Na podstawie analizy podanego tekstu zidentyfikuj ten kwas.
Zadanie 5. (1 pkt)
W tabeli podano wybrane właściwości opisujące następujące kwasy:
- kwas mlekowy (2-hydroksypropanowy),
- kwas mrówkowy (metanowy),
- kwas akrylowy (propenowy).
 Przyporządkuj podanym właściwościom wzór półstrukturalny odpowiedniego kwasu.
Zadanie 6 (3 pkt.)
Kwas szczawiowy, to najprostszy kwas dikarboksylowy, któremu można przypisać
uproszczony wzór (COOH)2. Szczawian srebra jest jedyną wybuchową solą kwasu
karboksylowego. Powstaje w reakcji kwasu szczawiowego i azotanu(V) srebra. Sucha sól
wybucha podczas ogrzewania lub uciskania (rozcierania). Tworzy się przy tym srebro i
dwutlenek węgla.
A. Zapisz w formie cząsteczkowej i jonowej napisz równania reakcji otrzymywania
szczawianu srebra
B. Oblicz, jaką objętość 0,2 molowego roztworu kwasu szczawiowego należy użyć, aby
całkowicie wytrącić osad (COO)2Ag2 z roztworu zawierającego 17g azotanu(V) srebra?
Zadanie 7. (4 pkt)
Spalono 0,05 mola związku organicznego o masie 4,3 grama, zużywając w tym celu 10,08
3
dm tlenu. Spalenie tej próbki związku prowadzi do powstania 4,48 dm 3 CO2 oraz 2,7 grama
wody. Objętości gazów mierzono w warunkach normalnych. W celu określenia struktury
związku poddano go próbie Tollensa, w wyniku której otrzymano nasycony kwas
dikarboksylowy.
 Na podstawie obliczeń wyznacz i podaj wzór sumaryczny związku.
 Napisz wzór strukturalny.
Zadanie: 8 (1 pkt)
Wskaż zestaw zawierający wyłącznie hydroksykwasy:
a) kwas etanodiowy, kwas mlekowy
b) kwas winowy, kwas propanodiowy
c) kwas szczawiowy, kwas cytrynowy
d) kwas mlekowy, kwas cytrynowy
Zadanie: 9 (1 pkt)
Aspiryna to:
a) kwas salicylowy
c) kwas acetylosalicylowy
b) salicylan metylu
d) o-hydroksofenolan sodu
Zadanie: 10 (1 pkt)
Która odpowiedź dotycząca salicylanu metylu jest niepoprawna:
a) ester kwasu salicylowego i alkoholu metylowego
b) ester kwasu salicylowego i kwasu octowego
c) ester kwasu salicylowego i kwasu mrówkowego
d) ester wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym
Zadanie: 11 (1 pkt)
Wskaż poprawną nazwę systematyczną kwasu winowego:
a) kwas 2-hydroksybutanowy
b) kwas 3-hydroksy-1,3,5-pentanotrikarboksylowy
c) kwas 2,3-dihydroksybutanodiowy
d) kwas 2-hydroksypropanodiowy
Informacja do zadania 12. i 13.
Do umieszczonego w kolbie węglanu sodu dodawano z wkraplacza roztwór kwasu
octowego. Rurka dołączona do kolby była zanurzona w roztworze wodorotlenku wapnia,
znajdującym się w probówce.
Zadanie 12. (2 pkt)
Sformułuj jedną obserwację, dotyczącą reakcji zachodzącej
a) w kolbie.
b) w probówce.
Zadanie 13. (2 pkt)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej
a) w kolbie.
b) w probówce.
Zadanie 14. (2 pkt)
Substancję określoną symbolem E 211 stosuje się powszechnie do konserwowania
żywności. Jest to benzoesan sodu  sól sodowa kwasu benzenokarboksylowego.
 Określ odczyn wodnego roztworu benzoesanu sodu.
 Odpowiedź uzasadnij, zapisując w formie jonowej skróconej odpowiednie
równanie reakcji. Związki organiczne przedstaw w formie wzorów
półstrukturalnych (grupowych).
Zadanie 15. (4 pkt)
Zaprojektuj doświadczenie (nazwa, rysunek, obserwacje i wniosek), pozwalające
wykazać, że:
„kwas węglowy jest słabszym kwasem od kwasu octowego”
Zadanie 16. (1 pkt)
Wskaż zestaw, w którym podane związki uszeregowano według wzrastającej
kwasowości:
Zadanie 17. (3 pkt.)
Podczas ogrzewania kwas 2-hydroksybenzenokarboksylowy traci tlenek wegla(IV).
a) Ułóż równanie reakcji dekarboksylacji tego kwasu.
b) Oblicz masę kwasu niezbędną do otrzymania 2,24 dm 3 (war. norm.) CO2, przy
założeniu 90-procentowej wydajności reakcji.
Zadanie 18. (4 pkt.)
Benzoesan sodu jest konserwantem żywności oznaczanym symbolem E211.
Uzupełnij cykl reakcji chemicznych, które pozwolą otrzymać ten związek
metylobenzenu.
 Podaj wzory strukturalne substancji X, Y, W i Z.
z
Zadanie 19. (1 pkt)
Laboratoryjna metoda otrzymywania tlenku węgla(ll) polega na odwodnieniu kwasu
mrówkowego. Wskaż objętość CO (w warunkach normalnych), którą można otrzymać z 9,2 g
kwasu mrówkowego.
A. 1,12dm3,
B. 2,24 dm3,
C. 4,48 dm3,
D. 5,6 dm3.
Zadanie 20. (1 pkt.)
Nie wykonując obliczeń, odpowiedz, kórego roztworu pH jest większe: roztworu kwasu
octowego, CH3COOH, czy roztworu kwasu chlorooctowego, CH2CICOOH, jeżeli ich stężenia są
jednakowe. Odpowiedź uzasadnij.
Zadanie 21. (4 pkt.)
Ułóż równania reakcji przedstawionych za pomocą schematu (z uwzględnieniem
warunków ich przebiegu):
Informacja do zadań 22 i 23
Zaobserwowano: pojawienie się zapachu charakterystycznego dla octu (l); wydzielanie
się bezbarwnego i bezwonnego gazu (II) oraz wydzielanie się bezbarwnego gazu o
charakterystycznym zapachu (III).
W celu zbadania mocy kwasów wykonano doświadczenie zilustrowane rysunkiem:
Zadanie 22. (4 pkt.)
 Ułóż równania reakcji wykonanych w doświadczeniu
 uszereguj kwasy uczestniczące w tych reakcjach według rosnącej ich mocy.
Zadanie 23. (1 pkt.)
Wyjaśnij, dlaczego kwas siarkowy(VI) wypiera kwas siarkowy(IV) z jego soli.
• Informacja do zadań 24 i 25
Dany jest ciąg reakcji opisanych za pomocą schematu:
Zadanie 24. (3 pkt.)
Napisz wzory strukturalne i nazwy substancji X, Y i Z.
Zadanie 25. (3 pkt.)
Ułóż trzy równania reakcji opisanych za pomocą schematu:
Zadanie 26. (1 pkt)
Przeprowadzono dwa doświadczenia I i II jak na poniższym rysunku.

Zapisz obserwacje, jakich dokonano na podstawie przeprowadzonych
doświadczeń I i II.
Zadanie 27. (1 pkt)
Na podstawie przedstawionego poniżej równania reakcji sformułuj wniosek dotyczący
mocy kwasów organicznych: etanowego (octowego) i metanowego (mrówkowego).
CH3COONa + HCOOH  CH3COOH + HCOONa
Zadanie 28. (4 pkt)
Zaprojektuj ciąg czterech przemian chemicznych prowadzących do otrzymania kwasu
metanowego (mrówkowego), jeśli substancją wyjściową jest metan, a do dyspozycji masz
dowolne odczynniki organiczne.
Przy rozwiązywaniu zadania skorzystaj z poniższego schematu; w jego puste pola
wpisz nazwy pośrednich produktów, a nad strzałkami umieść wzory chemiczne użytych
nieorganicznych reagentów.
Zadanie 29. (1 pkt)
Podaj nazwę i wzór alkoholu, jaki został poddany reakcji utleniania (poprzez odpowiedni
aldehyd), jeśli produktem końcowym tej przemiany jest kwas o wzorze:
Zadanie 30. (2 pkt)
Przeprowadzono doświadczenie jak na poniższym rysunku.

zapisz obserwacje, jakich można dokonać na podstawie przeprowadzonego doświadczenia
 sformułuj wniosek dotyczący mocy prezentowanych kwasów karboksylowych.
Zadanie 31. (3 pkt)
Używając wzorów półstrukturalnych, napisz równania reakcji przedstawione na
poniższym schemacie.
Zadanie 32. (4 pkt)
Stosując wzory półstrukturalne napisz równania reakcji przedstawionych na poniższym
schemacie:
Zadanie 33. (3 pkt)
Poniżej podano wzór kwasu cytrynowego:
Oblicz, ile moli tego kwasu należy użyć, aby całkowicie zobojętnić 200 cm3 1-molowego
roztworu KOH.
Zadanie 34. (2 pkt)
Do kwasu octowego dodano niewielką ilość tlenku miedzi(II), który ma barwę czarną.
Roztwór ogrzano, a po reakcji zmienił on barwę na niebieską.
 Napisz równanie reakcji zachodzącej podczas opisanego doświadczenia.
 Podaj nazwy powstających produktów reakcji.
Zadanie 35. (1 pkt)
Które z doświadczeń przeprowadzonych według poniższych schematów pozwala
stwierdzić, że kwas węglowy jest słabym kwasem?
A. I i II
B. Il i Ill
C. I i III
D. wszystkie doświadczenia
Zadanie 36. (2 pkt)
Jedną z laboratoryjnych metod otrzymywania tlenku węgla(II) jest odwodnienie kwasu
metanowego (mrówkowego) w obecności stężonego kwasu siarkowego(VI). Napisz równanie
powyższej reakcji i oblicz, ile cząsteczek tego gazu można otrzymać po dodaniu kwasu
siarkowego(VI) do 2,5 g kwasu mrówkowego. Zakładamy, że reakcja przebiega z 80%
wydajnością.
Zadanie 37. (1 pkt)
W określonych warunkach pomiędzy cząsteczkami substancji tworzą się wiązania
wodorowe. Wskaż, która z niżej wymienionych substancji nie tworzy wiązań wodorowych:
A. fluorowodór
B. kwas etanowy (octowy)
C. wodorek sodu D. alkohol etylowy
Zadanie 38. (4 pkt)
Poniżej przedstawiono ciąg reakcji, którym ulega etanal (aldehyd octowy).
Napisz równania reakcji 1, 2, 3, 4.
Zadanie: 39 (1 pkt)
Zadanie 40. (1 pkt)
Podano cztery szeregi związków chemicznych. Korzystając z tablic stałych dysocjacji
wskaż, który z nich posiada związki uszeregowane według malejącej kwasowości.
Zadanie 41. (3 pkt)
Napisz trzy równania reakcji otrzymywania etanianu magnezu (octanu magnezu).
Zadanie 42. (3 pkt)
Aspiryna to kwas acetylosalicylowy. Napisz, jakie związki chemiczne powstają w żołądku
człowieka w wyniku hydrolizy aspiryny po spożyciu tego leku.
 Napisz równanie reakcji hydrolizy tego związku i podaj nazwy produktów.
Zadanie 43. (2 pkt)
Napisz równanie reakcji kwasu szczawiowego (etanodiowego) z nadmiarem wodorotlenku sodu. Podaj nazwę produktu reakcji. Do jakiego typu reakcji zaliczysz tę przemianę?
Zadanie 44. (1 pkt)
Oblicz, ile dm3 3-molowego roztworu CH3COOH potrzeba do całkowitego zobojętnienia
mieszaniny zawierającej 0,5 mola KOH i 12,04 • 1023 cząsteczek Ca(OH)2.