mediacja na całe zło

prawo
Mediacja na całe zło
Konflikty i spory istniały zawsze,
są stałym elementem naszego życia.
Codziennie stajemy przed dylematami:
jak przełamać impas i znaleźć porozumienie.
Na pomoc przychodzi nam instytucja mediacji.
34
Zachodniopomorski Przedsiębiorca I nr 03/2011
M
edos w języku greckim oznacza „być
w środku” – powołanie osoby trzeciej, neutralnej w konflikcie, które ma na celu
wypracowanie na drodze pokojowej satysfakcjonującego rozwiązania dla wszystkich stron
sporu.
Proces mediacyjny, którego istota polega na
rozwiązaniu danego problemu daje możliwość
praktycznego zastosowania podstawowych
zasad dobrej, poprawnej komunikacji międzyludzkiej. Jest to więc szansa na pokonanie
bariery komunikacyjnej, której podstawa bardzo często tkwi po prostu w ludzkiej niewiedzy.
Najważniejszym jest jednak to, że mediacja uczy
każdego z nas, iż nie ma sytuacji bez wyjścia –
w mediacji najważniejsza jest bowiem rozmowa
- dialog, o którego mocy tak często zdarza się
nam zapomnieć.
Mediacja zarówno historycznie, jak praktycznie jest pierwszą i najważniejszą metodą
alternatywnego rozstrzygania sporów. Procedura mediacyjna wywodzi się z USA, gdzie była
wykorzystywana od końca XIX wieku. W Polsce
zainteresowanie problematyką sprawiedliwości
naprawczej i mediacji zaczęło się na początku
prawo
lat dziewięćdziesiątych XX wieku. W systemie
naszego prawa zaistniała wraz z wprowadzeniem
ustawy o mediacji cywilnej z dnia 28 lipca 2005.
Mediator zamiast konfrontacji
Mediacja to postępowanie, które ma ułatwić
dochodzenie roszczeń, a jednocześnie skutecznie udzielać ochrony prawnej podmiotom,
które je wybrały. Zawarta umowa przed mediatorem posiada moc prawną ugody sądowej
po zatwierdzeniu jej przez sąd. Mediator jako
osoba postronna stara się na drodze dyskusji znaleźć rozwiązanie satysfakcjonujące obie
strony – tyko wtedy można mówić o efektywnej
mediacji. Znając zasady prawa, a także analizując potrzeby swoich klientów mediator szuka
rozwiązań, które zastąpią długotrwałe i kosztowne procesy sądowe.
Mediacja to nie rozprawa sądowa
Sytuacjom spornym najczęściej towarzyszą negatywne emocje, które mają wpływ na
nasz osąd. Szczególnie w sprawach rodzinnych
i majątkowych ciężko jest stronom odejść od
subiektywnej oceny. Tracimy z oczu prawdziwy cel, a skupiamy się na chęci zwycięstwa.
W takich momentach z pomocą przychodzi
nam mediator. Po pierwsze, jest to rozwiązanie
szybsze i mniej kosztowne niż rozprawa sądowa.
Po drugie, nie prowadzi do zerwania relacji –
stwarza możliwość wyegzekwowania swoich
praw w sposób niezaogniający konfliktu, co jest
szczególnie ważne w sporach gospodarczych,
rodzinnych czy sąsiedzkich. Kolejne zalety
takiego rozwiązania to: całkowita kontrola obu
stron nad przebiegiem sprawy – w sądzie skazujemy się na niepewny wyrok, minimalizowanie
kosztów emocjonalnych – konstruktywna rozmowa ma na celu rozwiązanie problemu, zadaniem mediatora jest moderowanie rozmowy
i niedopuszczenie do eskalacji konfliktu (np.
wyzwisk czy poruszania kwestii nie związanych
z prawem) czy stworzenie szansy na usatysfakcjonowanie obu stron wypracowanym, innowacyjnym rozwiązaniem zamiast poddania się
odgórnemu postępowaniu, nie zawsze dostosowanemu do potrzeb. Ważny jest także fakt,
że mediatora obowiązuje tajemnica zawodowa,
co oznacza, że jeśli nie uda się uniknąć procesu,
mediacja umożliwia ograniczenie liczby tematów poruszanych w sądzie, kwestie bolesne lub
kompromitujące można uregulować w kancelarii mediatora.
Jak rozpoznać dobrego mediatora?
W procesie mediacji ogromną rolę odgrywa
osoba mediatora. Pomimo, iż jest on postacią
bezstronną to w dużej mierze od niego zależy
powodzenie mediacji. Polskie Towarzystwo
Psychologiczne określa mediatora jako osobę
niezaangażowaną bezpośrednio w spór, bezstronną, biegłą w warsztacie kierowania konfliktem, lecz nieingerującą w sam przedmiot umów.
Dobry mediator ma przede wszystkim ułatwić
komunikację, pomóc w uświadamianiu praw
każdej ze stron konfliktu, dostarczyć technik
pomocnych podczas rozwiązywania sporu, formalnie przewodniczyć sesjom. Dobry mediator
będzie próbował edukować strony, pozna problem od podszewki, sprawdzi realność propozycji i poszerzy źródła informacji poprzez kontakt
z ekspertami.
Zachodniopomorski Przedsiębiorca I nr 03/2011
35
prawo
Jakimi cechami powinien więc odznaczać
się mediator? Bez wątpienia powinien on być
człowiekiem godnym zaufania i wzbudzającym
zaufanie, powinien postępować zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami etycznymi. Mediator
powinien być osobą o wysokim poziomie kultury osobistej i wrażliwości społecznej. Ponadto
powinien posiadać umiejętność szybkiego
nawiązywania kontaktów interpersonalnych.
Ważne jest także to, aby w relacji ze stronami
konfliktu był dobrym słuchaczem, to znaczy,
aby wykazywał się cierpliwością i powściągliwością w okazywaniu własnych emocji czy
poglądów. Dużą rolę w jego postawie powinno
odgrywać opanowanie i spokój. Pomimo, iż w
chwili obecnej zalecane jest, aby każdy mediator
odbył kurs mediatorski to i tak duży nacisk kła-
dzie się na to, aby mediatorami zostawały osoby z
wykształceniem psychologicznym, pedagogicznym, socjologicznym lub
prawniczym. Ważne jest
także to, aby mediator cieszył się nieposzlakowaną
opinią w swoim środowisku pracy.
Mediacja jest szansą,
na to, aby konflikty, które
nieokiełznane
potrafią
zniszczyć relacje międzyludzkie, zawsze stanowiły
tylko i wyłącznie siłę stymulującą do rozwoju
zarówno pojedynczej jednostki, jak i całego
społeczeństwa.
Arleta Duvellger
Instytut Mediacji i Negocjacji
Międzynarodowych Medoss
www.medoss.com
Wszelkie pytania prosimy kierować pod adres:
[email protected]
Osoby zainteresowane konsultacjami
prosimy o kontakt z Kamilem Kasprzakiem
(tel. 914860768, wew. 22, e-mail [email protected])
w celu ustalenia terminu spotkania.
Obszary zastosowania mediacji to:
mediacje karne
mediacje z nieletnimi sprawcami czynu karalnego
mediacje rodzinne
mediacje gospodarcze
mediacje o odszkodowanie/zadośćuczynienie
mediacje między pracodawcą i pracownikiem
mediacje społeczne
mediacje transgraniczne, międzykulturowe
mediacje oświatowe, szkolne, rówieśnicze
Zasady mediacji
Bezstronność
Dobrowolność
Poufność
Akceptowalność
Neutralność
Bezinteresowność
Profesjonalizm
Szacunek
36
Zachodniopomorski Przedsiębiorca I nr 03/2011