Zastosowanie testów roślinnych i testu microtox do oceny jakości

Zastosowanie testów roślinnych i testu microtox do oceny jakości gruntów
zanieczyszczonych.
Autor: dr hab. GraŜyna Płaza
GraŜyna A. Płaza, Włodzimierz Łukasik, Grzegorz Nałęcz-Jawecki, Rosa Margesin (2009) Application
of the root elongation test as indicator to assess phytotoxicity of contaminated soils. Fresenius
Environmental Bulletin vol.18, no3.
Celem podjętych badań było: (1) zastosowanie testów roślinnych i testu Microtox do oceny
ekotoksykologicznej gruntów zanieczyszczonych zarówno metalami, jak i związkami ropopochodnymi;
(2) porównanie dwóch testów fitotoksyczności – tradycyjnego testu Lepidium i mikrotestu –
TM
Phytotoxkit .
Zakres badań obejmował: (1) pobór gleby z terenów zanieczyszczonych; (2) analizę fizycznochemiczną próbek gleb; (4) analizę ekotoksykologiczną – testy roślinne - tradycyjny test Lepidium
TM
i mikrotest Phyototoxkit
oraz test oparty na aktywności bakterii luminescencyjnych, Vibrio fischeri Microtox.
W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, Ŝe: (1) do oceny fitotoksyczności gleb
zanieczyszczonych właściwym narzędziem okazał się standardowy test Lepidium i parametr – pomiar
hamowania wzrostu korzenia. Badania fitotoksyczności z zastosowaniem tradycyjnego testu Lepidium
i PhytoTox powinny być kontynuowane w celu wyznaczenia ich zaleŜności i przydatności
w ocenie zmian antropogenicznych gleb; (2) wyniki otrzymane pomiędzy tradycyjnym testem Lepidium
TM
znacznie róŜniły się; analiza statystyczna wykazała, Ŝe na obecnym
i mikrotestem Phyototoxkit
etapie badań nie moŜna wyników obu testów porównywać; (3) Mictrotox okazał się przydatnym
narzędziem w ocenie toksyczności gleb zanieczyszczonych zarówno metalami jak
i związkami ropopochodnymi. Na podstawie wyznaczonego wskaźnika TU przy uŜyciu testu Microtox
oceniono, Ŝe badane gleby naleŜą do róŜnych klas toksyczności, tj. gleby z Tarnowskich Gór
zaliczono do 3 kategorii toksyczności, a gleby z Piekar Śląskich i Czechowic Dziedzic do kategorii 4.
Praca stanowiła kontynuację projektu finansowanego przez MNiSzW (projekt badawczy specjalny
Nr Austria/38/2006 pt.: „Zastosowanie testów mikrobiologicznych i ekotoksykologicznych
w ocenie i klasyfikacji gruntów zanieczyszczonych”).
Tematyka podjętych badań jest zgodna z rezolucją Komisji Europejskiej pt.: „Towards a Thematic
Strategy for Soil Protection” (EP, 2003). Dokument ten jest wprowadzeniem do opracowywanej
Ramowej Dyrektywy Glebowej i zawiera główne załoŜenia europejskiej polityki glebowej
wyznaczającej zrównowaŜone wykorzystanie gruntów, włączając w to procesy ekologiczne,
z dokumentem
Rady Ministrów „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010” oraz Krajowym Programem Badań Naukowych i
Prac Rozwojowych opracowanym przez MNiSzW (2008).
Dodatkowych informacji udziela
dr hab. GraŜyna Płaza
e-mail: [email protected]