świętokrzyski przedsiębiorca – optymizm vs pesymizm

Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae
Rok 18, Nr 3/2014
Wydział Zarządzania i Administracji
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Rozwój regionalny w liczbach
Agnieszka Piotrowska-Piątek1
Małgorzata Sobieraj2
Andrzej Bąkowski3
ŚWIĘTOKRZYSKI PRZEDSIĘBIORCA –
OPTYMIZM VS PESYMIZM
Wstęp
Polska jest krajem o znacznym zróżnicowaniu poziomu rozwoju społecznego
i gospodarczego na poziomie regionów (NUTS2). Przyczyny tych dysproporcji są
złożone – od uwarunkowań naturalnych i historycznych na społecznych i ekonomicznych kończąc.4 W analizach społeczno-gospodarczych zróżnicowania regionalnego bierze się zazwyczaj pod uwagę stopę bezrobocia, wskaźnik PKB, wskaźnik WDB, poziom nakładów inwestycyjnych, nakłady B+R, poziom przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia brutto5, miary dotyczące poziomu kapitału społecznego.
Zrównoważony rozwój na poziomie regionalnym jest w obecnym czasie jednym z kluczowych i często podnoszonym przez ekonomistów problemem polskiej
gospodarki. W ramach szeroko pojętej polityki regionalnej państwa i poszczególnych regionów (strategie rozwoju regionalnego) podejmowane są zatem działania
nakierowane na wyrównywanie regionalnych dysproporcji rozwoju społecznogospodarczego. Punktem wyjścia do budowania strategii regionalnych powinna
1
2
3
4
5
Dr Agnieszka Piotrowska-Piątek, dyrektor, Urząd Statystyczny w Kielcach.
Mgr inż. Małgorzata Sobieraj, kierownik Ośrodka Badań Gospodarki Nieobserwowanej, Urząd Statystyczny w Kielcach.
Dr inż. Andrzej Bąkowski, Urząd Statystyczny w Kielcach; adiunkt, Politechnika Świętokrzyska.
Por.: Stolarska A., Wybrane elementy sytuacji społeczno-gospodarczej Polski 2000-2007 i jej
regionalne zróżnicowanie,
http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/PRS_2008_T5%2820%29_s174.pdf.
Por.: Skrzyp J., Zróżnicowany rozwój polskich regionów i jego konsekwencje, Zeszyty Naukowe
Akademii Podlaskiej, 2009/81.
177
być nie tylko diagnoza potencjału i poziomu rozwoju danego regionu poprzez
analizę kształtowania się określonych wskaźników ilościowych. W analizach wielowymiarowych użyteczne mogą się również okazać opinie uzyskane bezpośrednio od podmiotów, które mają znaczący wpływ na kondycję gospodarki, czyli od
przedsiębiorców.
Struktura podmiotów gospodarczych w Polsce wskazuje na dominującą liczebność jednostek małych i średnich, zdefiniowanych jako przedsiębiorstwa
o liczbie pracujących mniejszej niż 50 osób. Stanowią one ponad 99% wszystkich
zarejestrowanych podmiotów w Polsce. Wśród nich z kolei zdecydowanie przeważają podmioty najmniejsze, tj. o liczbie pracujących do 9 osób, które nazywane
są również mikroprzedsiębiorstwami. W regionie świętokrzyskim, do którego
odnoszą się prezentowane w artykule rozważania, w 2012 roku było zarejestrowanych 103039 podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób, co stanowiło ponad 95 % ogółu podmiotów gospodarki narodowej w tym regionie6.
Celem artykułu jest prezentacja postaw7 przedsiębiorców8z regionu świętokrzyskiego na podstawie wyrażanych przez nich opinii na temat możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w danej branży, barier utrudniających rozwój
ich firm oraz podejmowanych na bieżąco i planowanych na przyszłość działań
zmierzających do poprawy ogólnej sytuacji firmy. Podstawą analiz były niepublikowane, wybrane wyniki badania prowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny „Badanie podmiotów małych i średnich” za 2012 r.
1. Opis Badania podmiotów małych i średnich
Badanie prowadzone jest wśród podmiotów małych (o liczbie pracujących do
9 osób) i średnich (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób) sektora prywatnego
z wyłączeniem indywidualnych gospodarstw rolnych i spółdzielni. Począwszy od
2012 r. jest to ogólnopolskie badanie reprezentacyjne, realizowane za pośrednictwem Portalu Sprawozdawczego GUS z wykorzystaniem aktywnego formularza
elektronicznego9. Jest on skierowany bezpośrednio do właścicieli firm, którzy jako
eksperci dobrze znający specyfikę branży i otoczenie prowadzonej przez siebie
działalności wypowiadają się na temat jej opłacalności, uwarunkowań i osiąganych efektów ekonomicznych.
Obok zamkniętych pytań ilościowych dotyczących: przeciętnego miesięcznego
przychodu gwarantującego opłacalność prowadzonej działalności, przeciętnego
wynagrodzenia na zatrudnionego, przeciętnego poziomu marż stosowanych przez
6
7
8
9
Stan na 31.12.2012 r., źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach, Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze Regon w województwie świętokrzyskim 2012, Kielce 2014.
W niniejszym artykule przez postawę przedsiębiorcy rozumie się ogólne nastawienie (podejście)
przedsiębiorcy do możliwości prowadzenia opłacalnej działalności gospodarczej w danej branży na
danym obszarze.
W niniejszym artykule pod pojęciem przedsiębiorcy rozumie się właściciela danego podmiotu
gospodarczego w grupie podmiotów małych i średnich.
http://form.stat.gov.pl/formularze/przewodnik/psinfo.htm
178
jednostki handlowe, średniorocznego poziomu kosztów oraz miesięcznych dochodów satysfakcjonujących właścicieli, formularz zawiera także otwarte pytania
jakościowe. Dostarczają one informacji o: motywach podejmowania decyzji
o rozpoczęciu działalności gospodarczej, ocenie opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej, postrzeganych przez przedsiębiorców barierach utrudniających rozwój ich firmy, działaniach wskazywanych jako możliwości przeciwdziałania tym barierom oraz przewidywanej polityki zatrudnienia.
W ostatniej edycji badania za 2012 rok, przeprowadzonego w 2013 r. wylosowana próba obejmowała w całej Polsce łącznie 34 988 podmiotów, w tym 31 064
jednostek małych oraz 3 924 jednostek średnich. Województwo świętokrzyskie
reprezentowane było przez1305 podmiotów, tj. przez 1158 podmiotów małych
i 147 podmiotów średnich10.
2. Prezentacja i analiza wyników badania
2.1. Przyjęte kryteria analizy
W opracowaniu omówiono wybrane dane pozyskane od świętokrzyskich
przedsiębiorców, z uwzględnieniem klasy wielkości podmiotu. W strukturze jednostek biorących udział w badaniu zdecydowaną większość (88,8%) stanowiły
podmioty małe, dlatego odpowiedzi właścicieli tej grupy podmiotów znacząco
wpłynęły na ostateczne wyniki badania.
Obok klasy wielkości podmiotu, jako dodatkowe kryterium podziału przebadanych jednostek, wprowadzono dwie rozdzielne kategorie, tzn. optymistów i pesymistów. Kryterium to pozwala na eksplorację wyników badania w zakresie prezentowanych postaw i opinii przedsiębiorców.
Autorzy artykułu optymistów zdefiniowali jako tych przedsiębiorców, którzy
widzą perspektywy rozwoju dla swojej branży i jednocześnie ich zdaniem przekłada się to na lepsze możliwości dla ich firmy. Natomiast za pesymistów uznano
tych przedsiębiorców, którzy nie widzą szans dla swojej branży lub nawet jeśli je
widzą – to i tak nie postrzegają ich jako szansy rozwoju swojej firmy. Podziału na
tak opisane grupy dokonano w oparciu o pytania 7 i 9 kwestionariusza, które pełniły rolę pytań filtrujących11.
2.2. Świętokrzyscy przedsiębiorcy - optymiści czy pesymiści?
Zebrane w trakcie badania dane wskazują, że przy zastosowaniu opisanego
powyżej sposobu podziału badanych jednostek – w województwie świętokrzyskim
10
Kompletność badania wyniosła na poziomie kraju 69,4%, na poziomie województwa świętokrzyskiego - 69,7%; dla grupy podmiotów małych – kompletność w kraju wyniosła 68,3%,a dla województwa świętokrzyskiego – 69,0%.
11
Pytanie 7.: Czy w tej branży i w tej miejscowości istnieje obecnie możliwość osiągania wyższych
niż Pańskie przychodów z takiej działalności?, pytanie 9.: Czy uważają Państwo za możliwe osiąganie w przyszłości takich przychodów?
179
zdecydowanie przeważają pesymiści, którzy stanowili76,6% ogółu. Konsekwentnie zatem optymiści, jako dopełnienie tej grupy, stanowili mniejszość (23,4%
wszystkich badanych). Postawa zasadniczo nie zależy od klasy wielkości podmiotu. Proporcje między wielkościami obu grup są bardzo zbliżone: wśród właścicieli
podmiotów małych pesymistami było 76,6% badanych, a w przypadku podmiotów
średnich – 73,3%.
Należy w tym miejscu zadać pytanie, czy świętokrzyscy przedsiębiorcy wyróżniali się pod tym względem na tle innych województw? Czy w innych regionach
Polski również pesymizm jest postawą dominującą wśród przedsiębiorców? Odsetek pesymistów w badanym województwie był o 5,1 pkt. proc. wyższy od średniej
krajowej i lokował je niestety na dość wysokiej 4 pozycji –ex aequo z województwem warmińsko-mazurskim (wykres 1).
zachodniopomorskie
kujawsko-pomorskie
opolskie
warmińsko-mazurskie
świętokrzyskie
lubelskie
wielkopolskie
pomorskie
małopolskie
podlaskie
łódzkie
podkarpackie
dolnośląskie
śląskie
lubuskie
mazowieckie
0
20
40
60
80
100
odsetek wskazań
optymiści
pesymiści
odsetek pesymistów w kraju
odsetek optymistów w kraju
Wykres 1. Odsetek optymistów i pesymistów w przekroju województw
Źródło: opracowanie własne na podstawie Badania podmiotów małych i średnich za 2012 rok
180
2.3. Jakie bariery utrudniają rozwój świętokrzyskich firm?
Badanie pozwoliło ustalić, jakie kategorie czynników w opinii przedsiębiorców
najbardziej utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej. Z katalogu barier12
wymienionych w kwestionariuszu respondenci wskazywali te, które są dla nich
największym problemem. Przedsiębiorcy generalnie najczęściej wybierali obciążenia ZUS(wykres 2). Na tę barierę wskazało 73,2% badanych w województwie.
Na drugim miejscu znalazły się podatki (dochodowy/VAT/inne), które
w opinii 55,2% świętokrzyskich przedsiębiorców stanowiły istotny problem dla
rozwoju ich firmy. Warto podkreślić, że odczucia przedsiębiorców z badanego
województwa są zgodne z tendencjami ogólnokrajowymi. Na poziomie Polski
odsetki wskazań na te dwie bariery wyróżniały się wśród innych, uzyskując poziom odpowiednio: 73,6 i 54,6%.
obciążenia ZUS
podatki(dochodowy/VAT/inne)
konkurencja krajowa
koszty zatrudnienia
niedostateczny popyt
nieuczciwa konkurencja
koszty surowców i materiałów
podatki lokalne
niedobór fachowców
konkurencja zagraniczna
żadna z odpowiedzi
0
pesymiści
10
20
optymiści
30
40
50
60
70
80
odsetek wskazań
Wykres 2. Odsetek wskazań świętokrzyskich przedsiębiorców na bariery
utrudniające rozwój firmy w podziale na optymistów i pesymistów
Źródło: opracowanie własne na podstawie Badania podmiotów małych i średnich za 2012 rok
12
Tj.: podatki (dochodowy/VAT/inne), podatki lokalne, obciążenia ZUS, koszty zatrudnienia, koszty
surowców i materiałów, niedobór wykwalifikowanych pracowników, konkurencja krajowa, nieuczciwa konkurencja, konkurencja zagraniczna, niedostateczny popyt (plus odpowiedź żadna
z powyższych).
181
W opinii badanych najmniej uciążliwa jest konkurencja zagraniczna, na którą
wskazało 5,6% badanych w województwie. Wśród optymistów odpowiedź ta uzyskała 4,4% wskazań, wśród pesymistów – 5,2%.
Szczegółowy rozkład odpowiedzi dotyczący wskazywanych barier przez
optymistów i pesymistów prezentuje tabela 1.
Tabela 1. Bariery wskazywane przez świętokrzyskich optymistów i pesymistów
w podziale na klasę wielkości podmiotu (%)
Rodzaj bariery
Wszystkie
podmioty
Podmioty
małe
Podmioty
średnie
odsetek wskazań
OPTYMIŚCI
Podatki (dochodowy/VAT/inne)
60,4
60,6
41,0
Podatki lokalne
7,1
6,9
30,5
Obciążenia ZUS
75,4
75,4
76,6
Koszty zatrudnienia
29,0
28,9
43,3
Koszty surowcówi materiałów
10,4
10,5
9,2
8,6
8,6
11,4
Konkurencja krajowa
21,1
21,2
15,3
Nieuczciwa konkurencja
13,7
13,6
26,1
Niedobór wykwalifikowanych pracowników
4,4
4,4
3,2
Niedostateczny popyt
Konkurencja zagraniczna
21,1
21,2
10,7
Żadna z powyższych
4,0
4,0
0,0
PESYMIŚCI
Podatki (dochodowy/VAT/inne)
53,5
53,3
85,2
Podatki lokalne
12,1
11,9
43,8
Obciążenia ZUS
72,5
72,4
85,4
Koszty zatrudnienia
27,7
27,5
54,2
Koszty surowców i materiałów
12,8
12,7
27,7
5,7
5,7
12,9
Konkurencja krajowa
28,9
28,9
33,8
Nieuczciwa konkurencja
14,5
14,5
16,0
Niedobór wykwalifikowanych pracowników
5,2
5,2
4,7
Niedostateczny popyt
Konkurencja zagraniczna
24,2
24,3
19,7
Żadna z powyższych
4,7
4,7
0,0
Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników Badania podmiotów małych i średnich za rok
2012
182
Analizując opinie badanych na temat postrzeganych przez nich barier rozwojowych warto również zwrócić uwagę na liczbę wskazywanych barier. Kwestionariusz daje możliwość zaznaczenia kilku odpowiedzi jednocześnie. Wśród badanych najliczniejszą grupę – 32,7 % stanowią ci, którzy wskazali dwie bariery.
Takich przypadków było 35,5% wśród optymistów i 31,9% wśród pesymistów.
Można zaobserwować pewną prawidłowość związaną z wielkością podmiotu.
Okazuje się, że na ogół właściciele firm średnich częściej niż na dwie wskazywali
na trzy bariery. W grupie optymistów było ich 29,8%, a wśród pesymistów stanowili oni 33,1%. Dla porównania: optymiści prowadzący małe firmy i wskazujący
jednocześnie trzy bariery stanowili 31,6%, co sprawia, że pod względem liczebności była to wśród nich druga grupa, natomiast pesymiści w tej klasie podmiotów ze
wskazaniem trzech barier stanowili 22,4%, co lokowało ich również na drugiej
pozycji. Trzecią barierą (po obciążeniach ZUS i podatkach) wskazywaną przez
badanych były koszty zatrudnienia, na które wskazywało 28,0% przedsiębiorców
w województwie, z czego wśród optymistów odnotowano 29,0% takich przypadków, a wśród optymistów – 27,7%.
2.4. W jaki sposób świętokrzyscy przedsiębiorcy zamierzają poprawić
sytuację ich firm?
Autorzy artykułu w swoich analizach podjęli również wątek aktywności przedsiębiorców w kontekście działań już podjętych i planowanych na najbliższe lata
w celu poprawy ogólnej sytuacji swoich firm. Z badania wynika, że świętokrzyscy
przedsiębiorcy skupiają się głównie na obniżeniu kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. Takie wysiłki w 2012 r. podjęło 28,3% badanych. To rozwiązanie częściej wybierali optymiści – 37,6% wskazań wobec 25,4% deklaracji wśród
pesymistów. Biorąc pod uwagę klasę wielkości podmiotu, zarówno właściciele
firm małych, jak i średnich byli dość zgodni i w obu przypadkach najczęściej
wskazywanym działaniem było obniżenie kosztów, przy czym odsetek wybierających tę odpowiedź był wyższy wśród średnich przedsiębiorców – 49,9% wobec
28,1%- wśród właścicieli firm małych. Drugim co do częstotliwości wskazań działaniem podejmowanym przez badanych było rozszerzenie działalności – 20,4%.
Jednak ten wybór nie był już tak jednoznaczny przy uwzględnieniu wielkości
podmiotu. W grupie podmiotów małych częściej niż rozszerzenie działalności
przedsiębiorcy wykazywali żadna z powyższych odpowiedzi (22,0% wskazań).
Jeśli natomiast przeanalizować rozkład odpowiedzi w zależności od prezentowanej postawy to wśród pesymistów wyżej niż rozszerzenie działalności znalazła się
odpowiedź nie mogę wprowadzać żadnych zmian –22,6% wskazań, co może
świadczyć o ich poczuciu ograniczenia w podejmowaniu działań naprawczych lub,
co gorzej, o ich bezsilności.
Najrzadziej przedsiębiorcy wskazywali na zmianę profilu – 3,0% odpowiedzi
oraz w drugiej kolejności na likwidację działalności – 4,0%. Stosunkowo niewielki odsetek deklarujących likwidację firmy może z kolei być pozytywnym sygna-
183
łem chęci do aktywnego wychodzenia z trudnej sytuacji. Na likwidację działalności, jak można się było spodziewać, częściej decydowali się pesymiści – 5,2%.
Optymiści prawie w ogóle nie brali takiego rozwiązania pod uwagę.
Autorów artykułu interesowało również jak świętokrzyscy przedsiębiorcy
określają swoją przyszłość, tzn. jakie kroki zamierzają podjąć w najbliższych latach (wykres 3).
Wykres 3. Odsetek wskazań świętokrzyskich przedsiębiorców na działania podjęte
w 2012 r. oraz na działania planowane w przyszłości w podziale na optymistów
i pesymistów
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników Badania podmiotów małych i średnich za rok
2012
Na podstawie odpowiedzi widać, że przedsiębiorcy zamierzają koncentrować się
na rozszerzeniu działalności (33,8% deklaracji) i na dalszym obniżaniu kosztów
(20,5 %), co wydaje się dobrym kierunkiem. Większą determinację w rozszerzaniu
swojej działalności wykazują optymiści - 50,3% wskazań wobec 28,7% pesymistów
deklarujących takie działanie. Szczególnie aktywną postawę prezentują optymiści
z podmiotów średnich, wśród których 69,3% chce w przyszłości poszerzać zakres
swojej działalności. Szczegółowy rozkład odpowiedzi dotyczących bieżącej
i planowanej aktywności przedsiębiorców prezentuje tabela 2.
184
Tabela 2. Działania podjęte w 2012 r. i planowane na przyszłość wskazywane
przez świętokrzyskich optymistów i pesymistów w podziale na klasę wielkości
podmiotu
Rodzaj działania
Wszystkie
podmioty
Podmioty
małe
Podmioty
średnie
odsetek wskazań
ROK 2012
Rozszerzenie działalności
20,4
20,3
35,2
Optymiści
28,7
28,6
46,7
Pesymiści
17,8
17,7
31,0
Zmiana profilu
3,0
3,0
4,1
Optymiści
2,5
2,5
5,5
Pesymiści
3,2
3,2
3,7
Obniżenie kosztów
28,3
28,1
49,9
Optymiści
37,6
37,7
32,1
Pesymiści
25,4
25,2
56,4
4,0
4,0
1,1
Optymiści
0,1
0,1
0,0
Pesymiści
5,2
5,2
1,5
Nie mogę wprowadzić żadnych
zmian
18,8
18,9
3,5
Likwidacja działalności
Optymiści
6,8
6,8
5,7
Pesymiści
22,5
22,6
2,7
9,1
9,1
9,9
Optymiści
9,4
9,3
11,4
Pesymiści
9,0
9,0
9,4
21,9
22,0
13,8
19,6
19,6
16,3
22,6
22,7
12,8
Nie chcę wprowadzać żadnych
zmian
Żadna z powyższych odpowiedzi
Optymiści
Pesymiści
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników Badania podmiotów małych i średnich za rok
2012
185
Tabela 2. Działania podjęte w 2012 r. i planowane na przyszłość wskazywane
przez świętokrzyskich optymistów i pesymistów w podziale na klasę
wielkości podmiotu. (dok.)
Rodzaj działania
Wszystkie
podmioty
Podmioty
małe
Podmioty
średnie
odsetek wskazań
ROK 2013 I LATA NASTĘPNE
Rozszerzenie działalności
33,8
33,7
43,1
Optymiści
50,3
50,1
69,3
Pesymiści
28,7
28,7
33,5
Zmiana profilu
7,3
7,3
7,5
Optymiści
8,1
8,1
12,8
Pesymiści
7,1
7,1
5,6
Obniżenie kosztów
20,5
20,3
47,1
Optymiści
30,5
30,4
46,0
Pesymiści
17,4
17,2
47,5
12,4
12,4
4,1
Likwidacja działalności
Optymiści
3,2
3,2
0,0
Pesymiści
15,2
15,3
5,6
Nie mogę wprowadzić żadnych
zmian
13,4
13,4
2,6
Optymiści
4,8
4,8
0,0
Pesymiści
16,0
16,1
3,6
9,9
9,9
10,3
Nie chcę wprowadzać żadnych
zmian
Optymiści
7,2
7,2
7,3
Pesymiści
10,7
10,7
11,4
14,1
14,1
11,5
12,8
12,8
4,1
14,5
14,5
14,2
Żadna z powyższych odpowiedzi
Optymiści
Pesymiści
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników Badania podmiotów małych i średnich za rok
2012
3. Podsumowanie
Z zaprezentowanych w artykule rozważań zarysowuje się określona charakterystyka postaw świętokrzyskich przedsiębiorców. Nosi ona w dużym stopniu cechy pesymizmu. Nie jest to jednak sytuacja szczególnie wyróżniająca świętokrzyskich przedsiębiorców na tle kraju, generalnie bowiem – we wszystkich województwach przeważają pesymiści, co daje średni odsetek na poziomie 71,4%.
Relatywnie najwięcej jest ich w województwie zachodniopomorskim, gdzie sta186
nowią 78,0% badanych, najmniej zaś takich postaw odnotowano w województwie
mazowieckim – 64, 2%.
Warto jednak podkreślić, że pomimo iż wśród badanych małych i średnich
przedsiębiorców dominuje pesymistyczne nastawienie w ocenie ich ogólnej sytuacji na rynku, to jednak nie wyklucza ono aktywności, przynajmniej w warstwie
deklaratywnej, w poszukiwaniu sposobów poprawy kondycji ekonomicznej ich
firm.
Zaprezentowana w niniejszym artykule analiza wydaje się również być użytecznym przykładem eksploracji wyników badań jakościowych, nie tylko w wymiarze statystycznym, ale przede wszystkim jako źródło wiedzy dla administracji
samorządowej i rządowej oraz innych instytucji uczestniczących w kreowaniu
i wdrażaniu polityki rozwoju regionalnego w regionie świętokrzyskim.
Bibliografia
1.
2.
3.
Skrzyp J., Zróżnicowany rozwój polskich regionów i jego konsekwencje, Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej, 2009/81.
Stolarska A., Wybrane elementy sytuacji społeczno-gospodarczej Polski 2000-2007
i jej regionalne zróżnicowanie.
http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/PRS_2008_T5%2820%29_s174.pdf.
Urząd Statystyczny w Kielcach, Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki
narodowej w rejestrze Regon w województwie świętokrzyskim 2012, Kielce 2014.
Abstrakt
Celem artykułu jest prezentacja opinii małych i średnich przedsiębiorców
z regionu świętokrzyskiego na temat możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w danej branży, barier utrudniających rozwój ich firm oraz podejmowanych na bieżąco i planowanych na przyszłość działań zmierzających do poprawy
ogólnej sytuacji firmy. Podstawą analiz były niepublikowane, wybrane wyniki
badania prowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny „Badanie podmiotów
małych i średnich” za 2012 r. Analizy przeprowadzono dla dwóch rozłącznych
grup zdefiniowanych jako optymistów i pesymistów, z uwzględnieniem klasy
wielkości podmiotów (w podziale na małe i średnie podmioty).Wyniki badania
pokazują, że wśród świętokrzyskich przedsiębiorców przeważają pesymiści, prezentują oni jednak aktywną postawę w projekcjach rozwoju firmy.
Opracowanie może być użyteczne dla podmiotów odpowiedzialnych za politykę rozwoju społeczno-gospodarczego regionu świętokrzyskiego oraz Czytelników
zainteresowanych problematyką przedsiębiorczości. W warstwie metodycznej,
artykuł jest przykładem eksploracji wyników badań jakościowych.
187
Świętokrzyski entrepreneur – optimism vs pessimism
The purpose of this article is to present the opinion of entrepreneurs (small and
medium size sector)from the region Świętokrzyskie on business opportunities in
the industry, the barriers to the development of their businesses, taken and planned
future actions to improve the overall situation of the company. The basis of the
analysis were unpublished, selected results of the survey conducted by the Central
Statistics Office “Survey of small andmedium-sizedentities” for 2012. The analyzes were performed for two separate groups defined as the optimists and pessimists,
including class size entities (broken down in to small and medium-sized entities).
The results show that among entrepreneurs from Świętokrzyskie region outweigh
pessimists, but they present a proactive stance in the development of the company's projections.
This study may be useful for those responsible for policy socio-economic development of the region Świętokrzyskie and Readers interested in issues of entrepreneurship. In methodical layer, the article is an example of exploration of the
results of qualitative research.
PhD Agnieszka Piotrowska-Piątek, Statistical Office in Kielce.
MSc Małgorzata Sobieraj, Statistical Office in Kielce.
PhD engeneer Andrzej Bąkowski, Statistical Office in Kielce; assistant professor,
Kielce University of Technology.
188