Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu.

archiwum.hel.sam3.pl
Data: 2017-03-08
Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu.
Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu
Wczoraj o godz. 23:00 przyjechał do Helu czołg M4 Sherman. Będzie on brał udział w
inscenizacjach organizowanych w ramach D-DAY HEL 2010.
M4 Sherman to amerykański czołg średni, stosowany w czasie II wojny światowej. Brytyjczycy
używali nazwy M4 General Sherman. Czołg nazwano tak na cześć generała Williama Shermana.
Historia produkcji
Sherman bazował na podwoziu i wielu podzespołach czołgu M3 Lee, na którym zamontowano
wieżę z działem 75 mm. Umożliwiło to szybkie przestawienie się zakładów na produkcje
nowego pojazdu. Dlatego w okresie od lutego 1942 r. do końca II wojny światowej
wyprodukowano łącznie 49 000 sztuk wszystkich wersji. Używany, między innymi, przez armie
USA, Wielkiej Brytanii, Polski, Francji i ZSRR. Zbudowano także wersje specjalne, takie jak:
pływającego Shermana DD (Duplex Drive - podwójny napęd), Sherman Crab (z trałem
przeciwminowym), Sherman Dozer (czołg inżynieryjny ze spychaczem z przodu - do
rozminowywania i prac inżynierskich), Sherman Zippo (Sherman zamontowanym miotaczem
ognia zamiast głównego działa), czołgi rozkładające mosty itp.
Produkcję M4 rozpoczęto w lutym 1942 r. i do lipca tegoż roku wszystkie fabryki wytwarzające
czołg M3 Lee przestawiły się na jego produkcję. Użyty bojowo został po raz pierwszy przez
brytyjską 8 Armię w bitwie pod El Alamein (252 szt). Od lata 1943 r. M4 stał się podstawowym
czołgiem średnim aliantów zachodnich w tym (z chwilą wejścia do działań) 1 Dywizji Pancernej
gen. Stanisława Maczka i 2 Brygady Pancernej 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa.
Koniec II wojny światowej, zakończył też produkcję M4 a armie brytyjska i amerykańska
zaczęły zastępować Shermany nowszymi konstrukcjami lecz został przekazany lub odsprzedany
do wielu krajów świata. Następnie użyty został przez kilka armii (wchodzących w skład sił ONZ)
w wojnie koreańskiej oraz przez Francuzów w wojnie indochińskiej. Kolejnymi konfliktami, w
których Sherman starł się z innymi czołgami była wojna indyjsko-pakistańska z 1965
r.(wykorzystany przez siły Indyjskie) oraz wojna sześciodniowa z 1967 r. (użyty przez armię
Izraela). Ostatnim była wojna Yom Kippur w 1973 r., w której izraelskie Shermany, mocno już
zużyte, okazały się doskonałymi celami dla nowoczesnych środków p.panc. (np. kierowanych
pocisków rakietowych AT-3 Sagger).
Część izraelskich M4 była uzbrojonych we francuskie działo 75 mm (M-50 SuperSherman) lub w
105 mm (M-51 Isherman). Wiele krajów w Ameryce Południowej używało Shermanów jeszcze
długo po wojnie.
Parametry bojowe
M4 Sherman był niezawodnym czołgiem, wyprodukowanym na potrzeby wojny w wielkich
ilościach. W momencie wprowadzenia do boju na jesieni 1942 Sherman doskonale dawał sobie
radę z czołgami niemieckimi tego okresu. Sytuacja pogorszyła się gdy w miarę postępu wojny
Shermany musiały walczyć z cięższymi czołgami niemieckimi typu Tygrys (57 t) i Pantera (45
t), które z natury rzeczy miały nad nimi znaczną przewagę. Podstawowa armata 75 mm
montowana na wczesnych wersjach Shermanów nie miała szans przebić pancerza przedniego
tych cięższych niemieckich czołgów. Nawet lepsza armata 76 mm montowana na późniejszych
wersjach które zaczęły docierać na front w lecie 1944 miała z tym duże trudności, i była
względnie skuteczna tylko z użyciem pocisków HVAP (high-velocity armor piercing),
specjalnych pocisków pełnokalibrowych z rdzeniem. Ta specjalna amunicja nie była jednak
dostępna w wystarczających ilościach, i każdy czołg otrzymywał zwykle tylko kilka jej sztuk.
Problemów z przebiciem pancerza czołgów niemieckich nie miały za to Shermany w wersji
Firefly uzbrojone w doskonałą armatę 17-funtową, używane przez wojsko brytyjskie i
kanadyjskie, gdzie stanowiły mniej więcej jedną czwartą wszystkich Shermanów w ostatnim
Strona 1 z 3
archiwum.hel.sam3.pl
Data: 2017-03-08
Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu.
roku wojny.
Różnice te niwelowała do pewnego stopnia przewaga liczebna (zwykle na mniej więcej pięć
Shermanów przypadała jedna Pantera). Z powodu bardzo małej liczby Tygrysów i stosunkowo
małej liczby Panter, spotkania takie zdarzały się raczej rzadko. Taktyka aliantów w czasie
takich spotkań polegała na zajechaniu Pantery od tyłu i z boku gdzie miała mniejszy pancerz
możliwy to przebicia przez Shermany. Taktyka ta wymagała zwykle użycia kilku czołgów, które
często ponosiły duże straty zanim jeden dotarł na pozycję z której mógł oddać skuteczny strzał
do Pantery. Zwykle jednak Shermany działały jako wsparcie piechoty i spisywały się w tej roli
bardzo dobrze, nie miały również problemów w walce z najbardziej licznymi niemieckimi
czołgami ostatniego roku wojny, średnich PzKpfw IV wersji H i J.
Bardzo poważną wadą Shermana była łatwość zapalania się silnika benzynowego w razie
trafienia. Z tego powodu przylgnęła do nich nazwa Ronson - od marki zapalniczek. Niemcy
zwykli przezywać je Tommy-Kocher ("maszynka do gotowania Angoli").[potrzebne źródło]
Zła renoma zdobyta przez Shermany w walkach z cięższymi czołgami niemieckimi była też
konsekwencją całkowitego braku w armii amerykańskiej czołgów ciężkich aż do ostatnich
miesięcy wojny, kiedy wprowadzono do boju pierwsze egzemplarze czołgów M26 Pershing.
Dopiero ten czołg, wyposażony w armatę 90 mm, mógł walczyć sam na sam z Panterami, i
mieć dobrą szansę przebić pancerz Tygrysów.
Właściwości bojowe Shermana wynikły z dosyć osobliwej amerykańskiej doktryny działań broni
pancernej. Pod wpływem sukcesów niemieckiego Blitzkriegu Armia Stanów Zjednoczonych
postanowiła zbudować czołg, który mógłby wspierać szybko przemieszczającą się piechotę.
Doktryna ta zakładała wykorzystanie lekko opancerzonych niszczycieli czołgów do zwalczania
wozów bojowych przeciwnika. W chwili projektowania Shermana nie przewidywano więc użycia
go jako głównego pojazdu przeciwpancernego, co najwyżej zaprojektowano go do walki ze
znanymi wtedy pojazdami przeciwnika np. PzKpfw III i PzKpfw IV. Z tego też powodu bardziej
skuteczne działo 76 mm zaczęto montować na Shermanach stosunkowo późno, instalując je w
pierwszej kolejności na niszczycielach czołgów.
W nielicznych pancernych starciach na Pacyfiku, Shermany pod każdym względem
przewyższały czołgi japońskie, często strzelając do nich amunicją burzącą, która dosłownie je
rozrywała.
Shermany były wyposażone w jednopłaszczyznowe stabilizatory armaty. Były to co prawda
urządzenia dość prymitywne, ale znacznie zwiększały celność ognia w czasie ruchu pojazdu.
Uzbrojenie
Pierwsze wersje czołgu M4 były uzbrojone w krótkolufowe działo M3 75 mm nadające się
głównie do niszczenia piechoty oraz lekko i średnio opancerzonych celów. Z powodu wysokich
strat w walkach z niemieckimi czołgami typu Panther oraz Tiger wprowadzono długolufową
armatę M1 76mm. Tak uzbrojone Shermany miały w nazwie oznaczenie (76) (równolegle
niektóre brytyjskie Shermany zostały uzbrojone w armatę 17-funtową również o kalibrze 76
mm). 1641 czołgów było wyposażonych w haubicę M4 105 mm - zazwyczaj nosiły one
oznaczenie (105) w nazwie. Oprócz tego każdy Sherman miał na wyposażeniu karabiny
maszynowe kalibru 7,62 mm oraz karabiny maszynowe M2 (ilość karabinów zależała od wersji
czołgu). Niektóre Shermany były też uzbrojone w moździerze M3 kalibru 50,8 mm
przeznaczone do stawiania zasłony dymnej.
Więcej
informacji
na
temat
czołgu
M4
Sherman
na
stronie
http://pl.wikipedia.org/wiki/M4_Sherman
Czołg Sherman w Helu
Autor zdjęć: Damian Hałabura.
Strona 2 z 3
archiwum.hel.sam3.pl
Data: 2017-03-08
Czołg M4 Sherman od wczoraj w Helu.
19 - 08 - 2010
Strona 3 z 3