PPE_PL_Egipt CBE plynny kurs walutowy stronka

Płynny kurs walutowy wprowadzony w Egipcie1
Kryzys rezerw zagranicznych występujący od kilku lat w Egipcie spowodował spadek
wartości funta egipskiego /EGP/ na rynku równoległym, szczególnie w okresie ostatnich kilku
tygodni, nawet do wartości ok. 18 EGP/1 $ US, zbliżonej do podwojonego bankowego kursu
wymiany, sztywnego do 3 bm. na poziomie 8,83 EGP/1 US $. Konsekwencją tego stanu stało się
bieżące zamrożenie inwestycji lokalnych i napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych
/FDI/ oraz deficyt podaży na rynku krajowym podstawowych produktów.
Pogorszenie koniunktury gospodarczej i pogłębiający się kryzys walutowy w Egipcie nie
stanowił zaskoczenia dla egipskich obserwatorów stanu czynników rozwojowych gospodarki w
okresie ostatnich kilku lat. Niekorzystny trend stymulatorów gospodarczych zmusił rząd Egiptu
do poszukiwania porozumienia z Międzynarodowym Funduszem Walutowym /MFW/ w celu
uzyskania pożyczki o wartości ok. 12 mld dol. USA koniecznej dla wprowadzenia reform
gospodarki oraz powstrzymania spadku wartości rynkowej EGP. Dodatkowym aktywem
pożyczki MFW dla Egiptu jest postrzeganie wynegocjowanej pomocy finansowej jako swoistego
certyfikatu wiarygodności służącego kontynuacji napływu FDI niezbędnych dla nakręcania
koniunktury wzrostu i powstrzymywania bezrobocia.
MFW przyjął w sierpniu 2016 r. wstępne porozumienie z rządem Egiptu w sprawie
udzielenia pożyczki 12 mld dol. USA w okresie 3 lat na wsparcie reform gospodarczych, w tym
polityki monetarnej, przy jednoczesnym ich finansowaniu z innych źródeł kredytowania
zagranicznego o wartości 9 mld dol. USA. Wskazana wartość pomocy finansowej winna spełnić
oczekiwania CBE w zakresie powstrzymania spadku wartości i dodatkowej emisji EGP w celu
finansowania długu publicznego. Uzgodnienie porozumienia z MFW wymagało od Egiptu jako
państwa beneficjenta przeprowadzenia reform strukturalnych na rzecz osiągnięcia równowagi
finansowej, a w tym celu rząd musiał wypracować ekonomiczny program skutkujący
zwiększeniem dochodów i zmniejszeniem wydatków budżetowych. Porozumienie MFW z
Egiptem umacniało oczekiwanie na dewaluację EGP uznanej za nieuniknioną i reformowanie
gospodarki przed otrzymaniem pożyczki przez Egipt. W tym kontekście administracja rządowa
Egiptu podjęła cztery kierunkowe decyzje.
Pierwszą decyzją rząd Egiptu wprowadził z dniem 1 października 2016 r. podatek VAT,
mający na celu rozszerzenie bazy podatkowej i zwiększenie wpływów do budżetu. Podatek VAT
w wymiarze 13%, z którego zostało zwolnionych 56 produktów. Skala podatku VAT ma zostać
zwiększona do 14% w roku finansowym 2017/18.
Drugą decyzją kierunkową jest wprowadzona z dniem 3 listopada 2016 r. podwyżka cen
paliw /benzyny, oleju napędowego/ mająca na celu zmniejszenie wartości subsydiów rządowych
i przybliżenie cen do warunków rynkowych, równolegle do wprowadzonej wcześniej podwyżki
cen energii elektrycznej /podwyżka cen energii została ujęta w pięcioletniej restrukturyzacji
1
na podstawie dostępnych publikacji bieżących
1
subsydiów na rzecz obniżenia wydatków budżetowych - dotacje do energii stanowią ponad 60%
całkowitej wartości sybsydiów, a dla przeciętnego gospodarstwa domowego ceny energii
elektrycznej wzrosną średnio o 35%/. Cena paliw od 3 listopada br. została podwyższona od
34,6% do 46,8% w zależności od rodzaju benzyny. Cena oleju napędowego wzrosła o 30,5%, zaś
powszechnie wykorzystywanego w gospodarstwach domowych butanu wzrosła z 8 EGP do 15
EGP, a dla celów komercyjnych – z 16 EGP do 30 EGP za standardową butlę.
Trzecia decyzja informuje o wprowadzeniu elastycznego mechanizmu wymiany waluty,
ograniczającego równoległy rynek walutowy, oraz wrażliwej polityki monetarnej zdolnej do
łagodzenia presji inflacyjnej. Względnie niespodziewaną dla rynku decyzją w dniu 3 listopada
2016 r. Centralny Bank Egiptu /CBE/ wprowadził płynny kurs wymiany EGP wobec walut
zagranicznych wskazując niezobowiązujący kurs wymiany 13 EGP/1 $ US oraz zezwalając
bankom komercyjnym na wolny obrót walutami z 10% różnicą kursową. W praktyce banki
realizowały skup waluty po kursie 16,0 EGP - 17,75 EGP za 1 $ USA, różnym w okresach
dziennych, zmierzając do ograniczenia rynku równoległego oraz drenażu rynku z walut
zagranicznych2 /wg informacji CBE w pierwszym tygodniu po wprowadzeniu kursu płynnego
banki egipskie skupiły 1,3 mld dol. USA/.3 Wg ocen egipskiego środowiska bankowego będzie
następował stopniowy spadek wartości kursu wymiany dolara w nadchodzącym tygodniu do ok.
14 - 15 EGP /tendencja spadkowa wartości kursu wymiany dolara USA zaczęła kształtować się w
okresie 3 - 13 listopada br. – od 17,41 EGP dla kupna i 17,84 EGP dla sprzedaży w dniu 8
listopada br. do 15,56 EGP dla kupna i 16,31 EGP dla sprzedaży w dniu 13 listopada br./.
Jednocześnie CBE utrzymał ograniczenia walutowe w zakresie wypłat /max. 30 tys. dol. USA
dziennie/ oraz depozytów /max. 50 tys. dol. USA miesięcznie/ dla egipskich importerów
produktów nie mających priorytetowego znaczenia dla gospodarki egipskiej.
Czwarta decyzja kierunkowa mówi o prywatyzacji części dochodowych państwowych
firm lub banków. Oczekuje się, że te cztery kierunkowe decyzje przyczynią się do wzrostu
dochodów i obniżenia wydatków Państwa powodując obniżenie deficytu budżetowego do
zrównoważonego poziomu.
Pierwsza transza pożyczki MFW w wysokości 2,75 mld dol. USA została Egiptowi
udzielona 4 bm. MFW miał powody oceniać, że administracja Egiptu wprowadzi reformy do
czasu otrzymania pożyczki, niemniej najważniejszy jest ogromny koszt społeczny programu
reform mogący prowadzić do społecznych niepokojów w Egipcie, pogłębiających
kontrowersyjne postrzeganie MFW. Egipskie Ministerstwo Zaopatrzenia Rynku, ograniczając
skutki wzrostu cen artykułów spożywczych, zapowiedziało podwyższenie od grudnia 2016 r.
dopłaty do kart zaopatrzenia w podstawowe artykuły spożywcze z 18 EGP/osobę do 21
EGP/osobę na łączną wartość 5 mld EGP.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
WPHI w Kairze, dnia 14 listopada 2016 r.
2
CBE zobligował kantory wymiany do obrotu walutą wg kursów dziennych stosowanych przez banki komercyjne.
CBE dąży do osiągnięcia wartości rezerw zagranicznych na poziomie 25 mld dol. USA, wynoszących na koniec
września 2016 r. ok. 19,6 mld dol. USA /rezerwy zagraniczne w okresie bezpośrednio poprzedzającym rewolucję w
styczniu 2011 r. wynosiły ok. 36 mld dol. USA/. Osiągnięcie wskazanej, zakładanej wartości rezerew zagranicznych
ma sprzyjać ew. interwencyjnemu stabilizowaniu przez CBE upłynnionego kursu EGP.
3
2