Polityka w zakresie ubezpieczeń społecznych w Egipcie w

Polityka w zakresie ubezpieczeń społecznych w Egipcie w warunkach kryzysowych1
W celu przeciwdziałania skutkom kryzysu podejmowane są w Egipcie działania w wielu
sektorach gospodarki, m.in. w zakresie ubezpieczeń społecznych.2
Reforma systemu ubezpieczeń społecznych i emerytur, wprowadzona ustawą nr 135 w
2010 roku, miała obowiązywać od 1 stycznia 2012 roku /wejście w życie ustawy zostało
przesunięte na 1 lipca 2013 r./. Potwierdzając ważność postanowień ustawy nr 79 z 1975 roku
dot. zakresu ubezpieczenia socjalnego ustawa nr 135 obejmuje wszystkie rodzaje działalności
gospodarczej. Ustawa w art. 18 postanawia, że każdy Egipcjanin mieszkający na stałe w Egipcie,
nie posiadający żadnego dochodu oraz mając ukończone 65 lat, jest uprawniony do emerytury
podstawowej. Emerytura podstawowa jest określona w ustawie na poziomie 18% średniej płacy
dla całej gospodarki. Emerytura należna z ubezpieczenia społecznego jest zwiększona o wartość
różnicy między emeryturą podstawową a 33% emerytury z tytułu otrzymywanych należności.
Nowa ustawa ma zastosowanie wobec osób zatrudnionych, pracodawców, osób pracujących na
warukach samozatrudnienia, Egipcjan zatrudnionych zagranicą, pracowników sezonowych i
nieformalnego sektora rynku pracy, w tym zatrudnianych także w sektorze rolnictwa. Nowa
ustawa rozszerza zakres ubezpieczenia socjalnego o 18 mln obywateli, obejmując systemem
blisko 75% społeczeństwa.
Egipski system ubezpieczeń społecznych administrowany jest przez National
Organization for Social Insurance (NOSI) poprzez dwa oddzielne fundusze - pracowników
rządowych (urzędników, armię, policję) oraz pracowników przedsiębiorstw publicznych,
prywatnych, osób pracujących na własny rachunek, pracowników dorywczych, sezonowych i
Egipcjan pracujących za granicą.
Na mocy ustawy nr 135 utworzony został Fundusz Ubezpieczenia Społecznego i
Emerytur /Social Insurance and Pension Fund/ posiadający rachunki:
- emerytury wiekowej, niezdolności do pracy i śmierci;
- ubezpieczenia od wypadków w pracy;
- ubezpieczenia od bezrobocia;
- kompensacji płacy i kosztów transportu w przypadku choroby.
Ustawa wydłuża wiek emerytalny z 60 do 65 lat /jednakowy dla mężczyzn i kobiet/- wiek
emerytalny będzie zwiększany o 1 rok co 3 lata począwszy od 2015 roku. Składka emerytalna
jest płacona miesięcznie przez pracodawcę i ubezpieczonego zatrudnionego. Wysokość składki
1
na podstawie informacji w publikacjach: Cairo Press Review – dziennik Middle East News Agency; Economic
Weekly - tygodnik Middle East News Agency; Business Today Egypt – miesięcznik International Business
Associates Group; Business Monthly - miesięcznik American Chamber of Commerce in Egypt oraz przy
wykorzystaniu źródeł internetowych.
2
na podstawie Law no.135 of the year 2010 promulgating social insurance and pension law – The Middle East
Library for Economic Services, serial no. 51/2010
1
płaconej przez pracodawcę ustalona została w wysokości 13% uposażenia brutto ubezpieczonego
zatrudnionego, a składka płacona przez zatrudnionego wynosi 9% miesięcznego uposażenia
brutto. Pracodawca opłaca także 1% składkę na fundusz wypadkowy /składka jest zwiększona
dla zawodów niebezpiecznych i bardzo niebezpiecznych odpowiednio do 1,5% i 2%/. Składka na
fundusz bezrobocia opłacana przez pracodawcę wynosi 2%, a przez zatrudnionego w wysokości
0,5% deklarowanego uposażenia. Pracodawca, osoba wykonująca pracę na warunkach
samozatrudnienia i Egipcjanie pracujący zagranicą opłacają składkę własnego ubezpiecznia
socjalnego w wysokości 20% od deklarowanego dochodu, lecz nie mniejszego od płacy
minimalnej dla całej gospodarki.
W systemie wprowadzonym od 2012 roku wpłaty są odpowiednio dzielone i gromadzone
na kontach „osobistych” ubezpieczonych oraz „wspólnych” dla wszystkich ubezpieczonych,
gwarantując minimalny poziom świadczeń. Wpłaty dla ubezpieczonych sektora rolnictwa
określane są kwotowo w odniesieniu do potencjału produkcyjnego /5,- EGP za każdą jednostkę
standardową wagi – tonę, kwintal - sprzedanej produkcji rolnej; 25,- EGP za każdy feddan ziemi
uprawnej; 100,- EGP za każdy feddan ogrodu/.
Wg nowej ustawy pracodawca unikający opłacania składki ubezpieczeniowej wg
realnego wynagrodzenia zatrudnionych podlega karze 1 roku więzienia i/lub grzywny nie mniej
niż 5 tys. EGP i nie więcej niż 50 tys. EGP.
W ramach reformowania systemu opieki społecznej została przygotowana w IV kwartale
2011 roku również ustawa o ubezpieczeniu zdrowotnym, która będzie przedmiotem debaty
nowego parlamentu. Projekt przewiduje rozszerzenie ubezpieczenia zdrowotnego na wszystkich
obywateli na zasadzie solidarności społecznej.
Opracowanie: WPHI w Kairze
2