1 Franciszek Żurek - ("Płomyk”, "Ostroróg”) urodził się w 1895 r. w

Franciszek Żurek - ("Płomyk”, "Ostroróg”) urodził się w 1895 r. w Olszance
na ziemi krasnostawskiej. W 1908 r. zamieszkał wraz z rodziną we wsi Krynica, gdzie jego
rodzice kupili kilkuhektarowe gospodarstwo. Wychowany w duchu patriotyzmu, już jako
młody człowiek zaangażował się w działalność niepodległościową. Był członkiem Oddziałów
Lotnych dezorganizujących tyły wojsk rosyjskich, uczestniczył w powoływaniu na terenie
powiatu krasnostawskiego Polskiej Organizacji Wojskowej i Narodowego Wydziału
Lubelskiego. Był również działaczem Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Helena Orsza Radlińska w swojej przedmowie do wydania pierwszego książki
napisała: Jako "obywatel (Płomyk)” codziennymi niemal czynami rozświetlał mroki wiosek,
budzących się do twórczego udziału w życiu narodowym. [...] W wojnie 1920 r.
i w powstaniu śląskim prowadził znowu prace dywersyjne, wymagające samotnego męstwa
i najtrudniejszego panowania nad sobą. W rzadkich wolnych chwilach kształcił się żarliwie,
porzucając jednak kurs czy szkołę rolniczą na pierwszą pobudkę, wzywającą do nowej
walki”.
Po zakończeniu działań wojennych i odzyskaniu przez Polskę niepodległości
Franciszek Żurek zaangażował się w działalność Związku Młodzieży Wiejskiej w powiecie
krasnostawskim, a w 1921 r. został członkiem Zarządu Głównego PSL "Wyzwolenie”. Tak
jak wielu zasłużonych uczestników walk o niepodległość, otrzymał nadział ziemi na Kresach
Wschodnich i w 1922 r. został osadnikiem wojskowym, osiedlając się we wsi Podzamcze
koło Krzemieńca.
W wyniku agresji Armii Czerwonej na Polskę 17 września 1939 r. Franciszek Żurek
podzielił los wielu Polaków, mieszkańców Kresów Wschodnich, wywiezionych na Syberię nieludzką ziemię. Po ponad dwuletnim pobycie wraz z rodziną na zesłaniu, uwolniony na
mocy amnestii ogłoszonej w 1941 r. udał się w swoją ostatnią podróż. Dotarłszy do
miejscowości Guzar w Uzbekistanie, jednego z miejsc, gdzie formowana była Armia Polska
na Wschodzie, zachorował na tyfus i zmarł 7 kwietnia 1942 r.
1