pszenica jara – wyniki doświadczeń

Transkrypt

pszenica jara – wyniki doświadczeń
PSZENICA JARA – WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
Uwagi ogólne i omówienie wyników.
Powierzchnia uprawy pszenicy jarej w Polsce w 2014 roku wynosiła ponad 343 tys. ha . Udział
pszenicy jarej w strukturze zasiewów w roku 2014 wyniósł 5,1%. Pszenica podobnie jak pozostałe zboża
jare jest wytrzymała na przymrozki wiosenne. Bardzo duże natomiast są jej wymagania wodne. Związane
jest to ze słabym rozwojem systemu korzeniowego, krótszym okresem wegetacji, a także faktem, że rośliny
te siane są w glebę częściowo przesuszoną przez przedsiewne uprawki wiosenne, dlatego warunkiem
udania się jej jest jak najwcześniejszy siew, przed nadmiernym wysuszeniem gleby. Najbardziej
odpowiednie są dla niej gleby zasobne w składniki pokarmowe o uregulowanych stosunkach wodnych, nie
zakwaszone, o pH 6-7, systematycznie nawożone i wapnowane, nie zachwaszczone.
W 2015 roku do Krajowego Rejestru wpisano trzy nowe odmiany pszenicy jarej – Goplana, Serenada
(jakościowe) i Kamelia (chlebowa).
Obecnie krajowy rejestr liczy 30 odmian z tego 2 odmiany należą do grupy elitarnej (E), 22 do
jakościowej (A), 5 do chlebowej (B) w grupie C (pszenica pozostała w tym pastewna) figuruje jedna
odmiana- Radocha. Odmiany pszenicy jarej w większości pochodzą z hodowli krajowej, odmiany
zagraniczne stanowią 17% wszystkich zarejestrowanych. Pszenica jara jest głównie uprawiana na ziarno
przeznaczone na cele młynarsko-piekarskie. Odmiany formy jarej cechuje na ogół lepsza, w porównaniu z
formą ozimą wartość wypiekowa. Pamiętać jednak należy, że odmiany o lepszej wartości technologicznej
plonują zwykle gorzej niż odmiany typowo paszowe. Prace hodowlane idą jednak w kierunku poprawy
parametrów technologicznych uzyskiwanego ziarna przy jednoczesnym podnoszeniu plenności odmian.
Dobór odpowiedniej odmiany a także stworzenie jej dogodnych warunków agrotechnicznych pozwala na
uzyskanie wysokich plonów o wysokiej jakości. O przydatności odmiany do uprawy w danym rejonie mogą
decydować także cechy w obrębie których różnice między odmianami są największe i w szczególny
sposób wyróżniają odmianę np. ościstość kłosów (Ostka Smolicka, Zadra). Odmiany takie mogą być
szczególnie przydatne do uprawy na terenach w pobliżu lasu, gdzie występuje ryzyko szkód
powodowanych przez zwierzęta.
W sezonie 2015 na terenie naszego województwa założono 5 doświadczeń z 11 odmianami pszenicy
jarej. Spośród badanych odmian 9 należało do grupy jakościowej (A), dwie do grupy chlebowej (B).
Doświadczenia zlokalizowane były w następujących jednostkach:
-
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Seroczynie
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Kawęczynie
Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie O/ Płońsk
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - PIB w Radzikowie
DANKO Hodowla Roślin ZHR O/ Laski
Warunki pogodowe w okresie wegetacji były wyjątkowo niekorzystne do wzrostu i rozwoju
pszenicy jarej. Największe plony uzyskano w Radzikowie i w Poświętnym. Najniższe natomiast w
Kawęczynie i Seroczynie z powodu suszy.
Poziom plonowania poszczególnych odmian w doświadczeniach był zróżnicowany. Najlepiej
plonowały w tym roku odmiany Tybalt, Harenda i nowo zarejestrowana Goplana.
Wystąpiło niewielkie porażenie pszenic przez choroby.
Tabela 1
PSZENICA JARA Odmiany badane . Rok zbioru 2015
Lp.
Odmiana
1
2
Rok
wpisania do
Krajowego
Rejestru
Odmian
w Polsce
Grupa wartości
technologicznej.
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce
3
4
5
1
TYBALT *
2005
A
Irena Szyld
ul. Cieszyńska 11, PL- 62-800 Kalisz
2
KANDELA *
2010
A
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Choryń 27, PL-64-000 Kościan
3
ARABELLA *
2011
A
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Choryń 27, PL-64-000 Kościan
4
IZERA*
2012
A
Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp.zo.o
Ul. Zbożowa 4, PL-30-002 Kraków
5
KWS
TORRIDON
2012
A
KWS Polska sp. z o.o.Kondratowice,
ul. Słowiańska 5, PL-57-150 Prusy
6
STRUNA*
2013
A
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Choryń 27, PL-64-000 Kościan
7
MANDARYNA*
2014
A
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Choryń 27, PL-64-000 Kościan
8
GOPLANA
2015
A
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Choryń 27, PL-64-000 Kościan
9
SERENADA
2015
A
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa
IHAR ul Główna 20 PL 99-307 Strzelce
10 HARENDA
2014
B
Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp.zo.o
Ul. Zbożowa 4, PL-30-002 Kraków
11 KAMELIA
2015
B
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa
IHAR ul Główna 20 PL 99-307 Strzelce
*-odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy
Tabela 2
PSZENICA JARA. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2015
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
PH gleby w KCI
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
(szt./m2 )
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
N na poziomie a2
(kg/ha)
P2O5
(kg/ha)
K2O
(kg/ha)
Nawożenie dolistne
preparatami
wieloskładnikowymi
na poziomie a2
(l/ha)
Zaprawa nasienna
(nazwa)
SDOO
Seroczyn
Siedlce
ZDOO
Kawęczyn
Sochaczew
DANKO HR
ZHR O/ Laski
Grójec
IHAR
Radzików
W-wa Zachód
4
4
4
*
IVa
5,58
Groch siewny
24.03
IIIa
5,17
Rzepak ozimy
20.03
IIIb
6,68
Rzepak ozimy
20.03
IIIb
*
Rzepak ozimy
08.04
500
500
500
500
10.08
80
05.08
80
11.08
106
*
102
04.08
60
120
120
146
139
100
-
45
50
75
50
90
90
75
90
120
Insol 3 – 1,0 l
Insol 3 – 1,0 l
Insol 3 – 1,0 l
Insol 3 – 1,0 l
Insol 3 – 1,0 l
Insol 3 – 1,0 l
-
Funaben T
Gold 450SC1,25 l
Mustang 306
SE-0,6 l
Mustang 306
SE-0,6 l
Insektycyd
(nazwa, dawka)
-
-
Proteus 110
OD-0,5 l
Bumper Super
4900EC-1,0 l
Bumper Super
4900EC-1,0 l
Boogie Xpro
400 EC -1,5 l
Fungicyd
- drugi zabieg
(nazwa, dawka)
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka)
IIIa
7,17
Kukurydza
24.03
500
-
Baytan
Uniwersal 094
Sekator 125
Lintur 70 WGMustang Forte
OD-0,1 l
150 g
– 0,8 l
Puma
Chwastox
Uniwersal 069Extra-1,5 l
1,0 l
Vitavax 2000FS Maxim 025 FS
Herbicyd
(nazwa, dawka)
Fungicyd
- pierwszy zabieg
(nazwa, dawka)
MODR
Poświętne
Płońsk
3
Vitavax2000FS
Cyperkill Max
500 EC-0,05 l
-
Falcon 460 EC- Input 460 EC0,4 l
1,0 l
Amistar
Falcon 460 EC- 250SC+Chefara Prosaro 250
Bumper Super Fandango 200
0,6 l
330EC– 0,6+0,4
EC-0,9 l
4900EC-1,0 l
EC-1,0 l
l
Cerone 480 SL- Cerone 480 SL- Cerone 480 SL- Moddus 250 Cerone 480 SL0,75 l
0,75 l
0,75 l
EC-0,4 l
0,75 l
„* ” brak danych z miejscowości
„- ” nie zastosowano
Tabela 3.
PSZENICA JARA .Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2015
Laski
Seroczyn
Kawęczyn
Radzików
Poświętne
Lp
Cecha
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
Termin kłoszenia
1
15.06 17.06 10.06 12.06 11.06 12.06 24.06 24.06 04.06 04.06
(dzień, m-c)
Termin dojrzałości
2 woskowe j
(dzień, m- 23.07 24.07 24.07 25.07 25.07 26.07
*
*
03.07 03.07
c)
Wysokość roślin
3
75,2 71,8 93,0 86,3 92,8 86,4 83,1 81,0 90,0 88,8
(cm)
Wyleganie roślin w fazie
dojrzałości
4
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
mlecznej
(skala 9o)
Wyleganie roślin przed
5
8,6
8,9
8,8
8,8
9,0 9,0
9,0
9,0
9,0
8,9
zbiorem (skala 9o)
6 Mączniak
9,0
9,0
7,7
8,6
7,7
9,0
8,5
9,0
8,5
8,9
7 Rdza brunatna
8,8
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
7,7
8,5
8 Septorioza liści
7,9
8,8
7,0
8,2
9,0
9,0
9,0
9,0
7,6
8,3
9 Septorioza plew
8,4
8,4
8,7
8,4
9,0
9,0
9,0
9,0
8,0
8,7
9,0
8,0
8,3
33,9
40,3
39,9
11,9
10,2
10,9
78,3
75,2
81,2
10 Fuzarioza kłosów
8,3
8,7
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
Masa tysiąca ziaren
11
49,1 50,1 42,0 43,3 38,6 38,4 34,0
(g)
Wilgotność ziarna
12
12,4 12,7 10,1 10,0 11,8 12,0 12,0
podczas zbioru
(%)
Plon ziarna
13
50,9 68,2 63,8 65,3 64,8 74,9 74,4
(dt/ha)
Wyniki średnie ze wszystkich badanych odmian
a1 - przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
Skala 9o : 9 – oznacza stan najkorzystniejszy, 1 – oznacza stan najmniej korzystny
„ * ” - brak danych
Tabela 4
PSZENICA JARA. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2015
Poziom a1
Lp.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec dt/ha
Seroczyn
Kawęczyn
Laski
50,9
63,8
64,8
Radzików
Poświętne
74,4
75,2
Jakościowe (grupa A)
Seroczyn
Kawęczyn
Laski
Radzików
Poświętne
68,2
65,3
74,9
78,3
81,2
1
Tybalt
103
116
104
108
99
115
112
99
107
97
2
Kandela
101
97
102
94
105
104
100
100
97
98
3
Arabella
106
97
106
94
95
105
85
98
97
108
4
Izera
100
79
94
94
95
103
91
95
91
96
5
KWS Torridon
84
110
102
99
98
82
108
100
101
92
6
Struna
99
92
97
100
94
85
95
103
94
98
7
Mandaryna
95
96
100
91
105
102
99
98
90
105
8
Goplana
107
110
107
113
100
104
116
102
114
102
9
Serenada
103
100
91
106
96
97
100
105
10
Harenda
102
100
112
109
103
98
91
110
112
99
104
86
100
104
98
108
98
97
100
11 Kamelia
101
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
97
103
Chlebowe ( grupa B )
Tabela 5
PSZENICA JARA. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2015,2013-2015
Poziom a1
Lp.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec w dt/ha
2015
2014
2013
65,8
74,1
64,2
2014-2015 2013-2015
70,0
68,0
2015
2014
2013
2014-2015
2013-2015
73,6
84,5
80,1
79,1
79,4
Jakościowe (grupa A)
1
Tybalt
106
96
111
101
104
105
99
102
102
102
2
Kandela
100
101
102
101
100
99
97
99
3
Arabella
99
106
106
103
101
104
99
99
101
99
98
100
4
Izera
92
95
99
94
95
95
98
102
97
99
5
KWS Torridon
99
100
97
100
99
96
101
99
99
99
6
Struna
96
104
103
100
101
95
100
98
99
7
Mandaryna
97
106
-
102
-
99
104
102
-
102
-
8
Goplana
107
-
-
-
107
-
-
-
-
9
Serenada
99
-
-
-
-
101
-
-
-
-
Chlebowe ( grupa B )
10
Harenda
105
106
-
106
-
102
106
-
104
-
11
Kamelia
99
-
-
-
-
100
-
-
-
-
5
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
5
4
10
14
5
5
4
10
14
Liczba doświadczeń
Tabela 6
PSZENICA JARA. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki – a1 (odchylenie od wzorca skala 90).
Rok zbioru 2015, 2013-2015
Odmiana
Lp.
Liczba
lat
badań
Wzorzec (skala 90)
Mączniak
Rdza brunatna
Septorioza liści
Septorioza plew
Brunatna plamistość
liści
20132015
2015
2015
20132015
2015
20132015
2015
20132015
2015
20132015
8,0
7,8
7,7
7,5
7,5
6,8
8,2
7,8
7,9
7,6
1
Tybalt
3
0,9
0,9
0,3
0,7
0,5
0,6
1,0
-0,3
0,1
-0,1
2
Kandela
3
0,5
0,7
0,3
0,8
-0,5
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
3
Arabela
3
0,4
0,7
0,3
0,5
0,3
0,4
0,1
0,2
-0,1
-0,4
4
Izera
3
-1,3
-0,7
0,3
0,2
0,0
-0,2
0,3
0,0
0,1
0,2
5
KWS Torridon
3
-1,3
-1,5
-0,7
-0,3
0,3
0,7
-0,4
-0,3
0,1
0,4
6
Struna
3
0,4
0,7
0,3
0,0
0,0
0,3
0,1
0,2
0,1
0,3
Mandaryna
2
1,0
-
0,3
-
-0,3
-
0,3
-
-0,1
7
-
Goplana
1
0,4
-
-0,2
-
0,3
-
-0,4
-
-0,1
8
-
9
Serenada
1
0,0
-
-0,7
-
0,2
-
-0,4
-
-0,1
-
10
Harenda
2
-0,6
-
0,3
-
-0,3
-
0,1
-
0,4
-
11
Kamelia
1
-0,5
-
-0,7
-
0,0
-
0,1
-
-0,6
-
3
12
1
8
3
11
2
6
2
7
Liczba doświadczeń
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
Tabela7
PSZENICA JARA. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Rok zbioru: 2015, 2013-2015
Wzorzec
1
Tybalt
3
2
Kandela
3
3
Arabela
3
4
Izera
3
5
KWS Torridon
3
6
Struna
3
7
Mandaryna
2
8
Goplana
1
9
Serenada
1
10 Harenda
2
11 Kamelia
1
Liczba doświadczeń
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
Nie wystąpiło
3
3
3
3
3
3
2
1
1
2
1
Nie wystąpiło
Wzorzec
1
Tybalt
2
Kandela
3
Arabela
4
Izera
5
KWS Torridon
6
Struna
7
Mandaryna
8
Goplana
9
Serenada
10 Harenda
11 Kamelia
Liczba lat
badań
Nie wystąpiło
Odmiana
Nie wystąpiło
Lp.
Wyleganie (skala 90)
w fazie dojrzałości
przed zbiorem
mlecznej
2015
2013-2015
2015
2013-2015
Poziom agrotechniki a1
8,2
8,3
0,2
0,5
-1,8
-0,6
0,2
0,0
0,2
-0,1
-0,2
0,5
0,2
-0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
-0,3
Poziom agrotechniki a2
8,8
8,8
0,2
0,2
-0,8
-0,1
0,2
0,2
-0,8
-0,6
0,2
0,2
0,2
-0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
1
5
Wysokość roślin (cm)
Masa 1000 ziaren (g)
2015
2013-2015
2015
2013-2015
86,8
-5,0
1,8
1,0
5,1
-7,9
3,4
0,6
-1,1
4,2
-2,2
-1,6
93,3
-7,6
-2,5
0,4
5,8
-10,2
3,8
-
40,8
2,4
0,9
-1,2
-1,0
-0,1
-1,5
-4,5
1,8
5,0
-1,4
-0,5
41,6
2,2
0,8
-1,0
-0,9
-0,8
-0,6
-
82,8
-6,1
5,0
-1,3
3,4
-6,9
1,4
3,2
2,1
5,1
-1,8
-3,2
5
87,8
-6,9
0,7
-3,1
5,4
-8,3
3,7
14
41,1
0,1
0,7
-0,9
0,1
-0,2
-3,8
-4,9
2,6
5,5
0,2
0,5
5
43,7
1,0
1,0
-1,9
-0,2
-1,2
-1,7
14
PSZENICA JARA
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN BADANYCH I
ZAREJESTROWANYCH W ROKU 2015
(sporządzona na podstawie listy opisowej odmian)
1.GOPLANA – Jakościowa odmiana chlebowa grupa(A)
Plenność dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni.
Odporność na choroby podstawy źdźbła, mącznika prawdziwego i rdzę brunatną – dość duża,
na rdzę żółtą, brunatna plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew oraz fuzariozę kłosów
– średnia. Rośliny średniej wysokości o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
późny, dojrzewania dość późny.
Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym duża.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość
białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży.
Wydajność ogólna mąki dość duża.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
2. SERENADA – Jakościowa odmiana chlebowa grupa(A)
Plenność dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.
Odporność na mączniaka prawdziwego i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy
źdźbła, rdzę brunatną i brunatną plamistość liści – średnia, na rdzę żółtą, septoriozę plew i
fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny.
Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość
białka duża do bardzo dużej, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo
duży. Wydajność ogólna mąki średnia.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
3. KAMELIA – Odmiana chlebowa grupa (B)
Plenność dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki większy niż średnia
dla gatunku.
Odporność na mącznika prawdziwego i rdzę brunatną – dość duża, na rdzę żółtą,
brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na
choroby podstawy źdźbła – dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała,
wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie
średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo
dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Podobne dokumenty