PROGNOZA Zamawiający

Transkrypt

EKOID
siedziba:
pracownia:
40-236 Katowice
ul. Łączna 3/40
40-203 Katowice
ul. Roździeńskiego 188
tel/fax. (032) 255 28 23, 353 32 14 kom 515 165 251
Rodzaj opracowania:
PROGNOZA
e-mail : [email protected]
www.ekoid.pl
ODDZIAŁYWANIA
MIEJSCOWEGO
PLANU
PRZESTRZENNEGO
DLA
NA
NIP 954-178-24-09
ŚRODOWISKO
ZAGOSPODAROWANIA
TERENU
POŁOŻONEGO
W
REJONIE UL. HUTNICZEJ W BYTOMIU
Zamawiający:
Urząd Miejski w Bytomiu
ul. Parkowa 2
41-902 Bytom
Autorzy:
mgr Justyna Borysewicz-Kubicka
Kierownik pracowni:
mgr Iwona Majewska - Durjasz
Katowice, marzec 2016 r.
(aktualizacja wrzesień 2016)
G E O L O G I A
●
G E O F I Z Y K A ●
O C H R O N A
Ś R O D O W I S K A
● RAPORTY O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ● OPERATY WODNO-PRAWNE ● DOKUMENTACJE GEOLOGICZNE ● BADANIA GEOTECHNICZNE ● EKOFIZJOGRAFIE ●
Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu
położonego w rejonie ulicy Hutniczej w Bytomiu
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE ............................................................................................................................................. 3
1.1. PRZEDMIOT, CEL, ZAKRES MERYTORYCZNY PROGNOZY ..................................................................................... 3
1.2. PODSTAWY OPRACOWANIA ORAZ WYKORZYSTANE MATERIAŁY ........................................................................... 3
2. INFORMACJA O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ
JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI. ........................................................................................... 6
2.1. OBSZAR OPRACOWANIA I JEGO AKTUALNE ZAGOSPODAROWANIE ....................................................................... 6
2.2. CHARAKTERYSTYKA ZAMIERZEŃ PLANISTYCZNYCH ........................................................................................... 8
2.3. POWIĄZANIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Z INNYMI DOKUMENTAMI ............................................................... 9
3. INFORMACJA O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY .......................... 9
4. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA10
5. OKREŚLENIE, ANALIZA I OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE
ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO PLANU ...................... 11
5.1. STAN ZASOBÓW ŚRODOWISKA...................................................................................................................... 11
5.2. ISTNIEJĄCE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA, A JEGO ODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚĆ DO SAMOREGENERACJI19
5.3. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO PLANU ............ 23
6. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH
OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY ............... 25
6.1. FORMY OCHRONY PRAWNEJ ........................................................................................................................ 25
6.1.1. Lasy ochronne ........................................................................................................................ 25
6.1.2. Zasoby wodne ........................................................................................................................ 25
6.1.3. Ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego. ............................... 25
6.1.4. Złoża kopalin .......................................................................................................................... 26
6.1.5. Flora i fauna............................................................................................................................ 26
6.1.6. Obszary cenne przyrodniczo a nie objęte ochroną ................................................................. 28
6.1.7. Walory krajobrazowe .............................................................................................................. 29
6.1.8. Klimat akustyczny ................................................................................................................... 29
6.1.9. Grunty rolne i leśne ................................................................................................................ 30
7. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM
I
KRAJOWYM ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA PROJEKTU PLANU .......................................................... 31
8. USTALENIA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
W ODNIESIENIU DO STRATEGICZNEGO PLANU ADAPTACJI DLA SEKTORÓW I OBSZARÓW
WRAŻLIWYCH NA ZMIANY KLIMATU DO ROKU 2020 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2030 .......................... 34
9. PRZEWIDYWANE
ZNACZĄCE
ODDZIAŁYWANIE,
W
TYM
BEZPOŚREDNIE,
WTÓRNE
I SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE
I CHWILOWE ORAZ POZYTYWNE I NEGATYWNE NA PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU, A TAKŻE NA ŚRODOWISKO. ...................................................... 37
9.1. ODDZIAŁYWANIA ROZWIĄZAŃ PLANU NA ŚRODOWISKO: BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE, ŚREDNIO I DŁUGO
TERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE, WTÓRNE I SKUMULOWANE ..................................................................................... 37
10. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ......................... 40
11. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ........................................................................ 40
12. OBSZARY PROBLEMOWE ............................................................................................................................ 41
13. ROZWIĄZANIA MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ
PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM
REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE OCHRONY OBSZARU
NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU ................................................................................ 43
14. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W MIEJSCOWYM
PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO .................................................................................... 47
15. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM .............................................................................. 48
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW:
Załącznik nr 1 Mapa prognozy oddziaływania na środowisko w skali 1 : 1000
Ekoid ul. Łączna 3/40 40-236 Katowice tel./fax.: 353 32 14, 255 28 23
2
1. Wprowadzenie
1.1.
Przedmiot, cel, zakres merytoryczny prognozy
Prognoza oddziaływania na środowisko została opracowana w celu określenia wpływu na
środowisko planowanego sposobu zagospodarowania terenu objętego projektem miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulicy Hutniczej w Bytomiu.
Wymagania dotyczące zakresu merytorycznego prognozy zostały określone w art. 51 ust. 2
Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. 2013 Nr 0, poz.
1235 z póź. zm., a także w piśmie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach
z dnia 5 października 2015 r. (znak pisma: WOOŚ.411.179.2015.RK1) i Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Katowicach z dnia 21.09.2015 r. (znak pisma: NS/NZ/522/21/15).
Do wykonania prognozy zastosowano metodę analizy systemowej; opierającą się na tworzeniu
modeli i stosowaniu hipotez jako podstawy rozważań.
1.2.
Podstawy opracowania oraz wykorzystane materiały
Niniejszą prognozę sporządzono na zlecenie Urzędu Miejskiego w Bytomiu z siedzibą
w Bytomiu przy ul. Parkowej 2.
Przy sporządzaniu niniejszej prognozy oparto się o następujące akty prawne:
[1.2.1] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(tekst jednolity Dz. U. 2013 Nr 0, poz. 1235 z póź. zm.);
[1.2.2] Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. 2013
Nr 0 poz. 1232 z późn. zm.);
[1.2.3] Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz.U. 2015 nr 0 poz.
1651);
[1.2.4] Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (tekst jednolity Dz.U. 2015 Nr 0, poz. 2100);
[1.2.5] Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. (tekst jednolity Dz.U.
2015 Nr 0, poz. 909 z późn. zm.);
[1.2.6] Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. 2015, Nr 0, poz. 469 z
późn. zm.);
[1.2.7] Prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011 r. (tekst jednolity Dz.U. 2015 Nr 0, poz.
196);
[1.2.8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U. 2014 Nr 0 poz. 112);
[1.2.9] Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 Nr 192, poz. 1883);
3
[1.2.10] Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia
2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych
(Dz.U. 2012, Nr 0, poz.463);
[1.2.11] Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r (Dz. U. 2014 Nr
0, poz. 1446);
[1.2.12] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic
obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U. 2006 Nr 126, poz. 878 z późń. zm.).
Ustawy te dały podstawę do wydania szeregu rozporządzeń oraz podejmowania na ich
podstawie uchwał w sprawie tworzenia określonego typu obszarów i obiektów oraz wprowadzania
ochrony gatunkowej roślin i zwierząt. Stanowią one również podstawę do konstrukcji planów
zagospodarowania przestrzennego.
Przy sporządzaniu niniejszej prognozy oparto się na następujących materiałach:
[1.2.13] Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Bytomia na lata 2012-2015
z perspektywą lat 2016-2019. Wyk. Główny Instytut Górnictwa, Katowice, 2012;
[1.2.14] Prognoza Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta Bytomia na lata 2012-2015
z perspektywą lat 2016-2019. Wyk. Główny Instytut Górnictwa, Katowice, 2012;
[1.2.15] Kondracki, 2001: Geografia fizyczna. PWN, Warszawa;
[1.2.16] Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Bytom
przyjęte uchwałą nr XVI/204/11 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 2 sierpnia 2011 r.,
zmienione uchwałą nr X/120/13 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 25 lutego 2013r.;
[1.2.17] Opracowanie ekofizjograficzne dla Studium zagospodarowania przestrzennego miasta
Bytom określające warunki geologiczno – górnicze, wyk. EKOID 2008r.;
[1.2.18] Ocena zakresu i skuteczności robót likwidacyjnych podziemnych wyrobisk górniczych
Zakładów Górniczo-Hutniczych „Orzeł Biały” w aspekcie ochrony powierzchni, Zakład
Projektowania i Realizacji Budownictwa „BUPRO” Sp. z o.o., Katowice, luty 1992;
[1.2.19] Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Bytom. Bytom, 2013 r.;
[1.2.20] Program rewitalizacji społeczno-ekonomicznej wybranych obszarów miejskich i terenów
poprzemysłowych dla gminy Bytom na lata 2004-2015. Bytom, 2004 r.;
[1.2.21] Raport o stanie miasta Bytom 2014r. Bytom, 2015r.
[1.2.22] Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Bytomia, UM Bytom;
[1.2.23] Szczegółowa mapa geologiczna Polski, ark. Bytom, w skali 1:50 000;
[1.2.24] Mapa hydrogeologiczna Polski, Ark. Gliwice w skali 1:200 000;
[1.2.25] Mapa warunków występowania, użytkowania, zagrożenia i ochrony zwykłych wód
podziemnych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego obrzeżenia w skali 1:100 000;
[1.2.26] Mapa hydrograficzna ark. Bytom, w skali 1:50 000;
[1.2.27] Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, KZGW, Warszawa 2011r.;
[1.2.28] Matuszkiewicz, 2008: Regionalizacja geobotaniczna Polski, IGiPZ, Warszawa (dostępne
online: www.igipz.pan.pl)
4
[1.2.29] Matuszkiewicz, 2008: Potencjalna roślinność naturalna Polski, IGiPZ, Warszawa (dostępne
online: www.igipz.pan.pl)
[1.2.30] Parusel J. B., Skowrońska K., Wower A., Korytarze ekologiczne w Województwie Śląskim
– koncepcja do planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Etap I., CDPGŚ,
Katowice, 2007 r;
[1.2.31] www.katowice.pios.gov.pl (raporty i informacje o stanie środowiska w woj. śląskim);
[1.2.32] www.wkz.katowice.pl;
[1.2.33] http://mapy.isok.gov.pl/imap;
[1.2.34] www.katowice.lasy.gov.pl;
[1.2.35] www.beta.btsearch.pl (luty, 2014r.);
[1.2.36] Pismo KW S.A. Oddział KWK „Bobrek-Centrum” dotoczące opinii do miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego
z
dnia
29.12.2014r.
(znak
pisma:
TMG/MG/542/918/12/2014);
[1.2.37] Pismo Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach z dnia 15.12.2014r. (znak
pisma: GLI.512.165.2014.Na L.dz. 37693/12/2014);
[1.2.38] Pismo Geologa Wojewódzkiego w sprawie warunków geologiczno-górniczych z dnia
18.12.2014r. (znak pisma: OS-RG.7634.00300.2014, OS-RG.KW-00722/14).
5
2. Informacja o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu
oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami.
2.1.
Obszar opracowania i jego aktualne zagospodarowanie
Rysunek 1 Mapa lokalizacyjna terenu objętego opracowaniem
Teren objęty niniejszym opracowaniem zajmuje powierzchnię ok. 10,6 ha i położony jest
w dzielnicy Miechowice w zachodniej części miasta Bytomia w województwie śląskim. Obszar
ograniczony jest od południa terenami przyległymi do al. Jana Nowaka – Jeziorańskiego, od
wschodu ul. Hutniczą, od północy ulicą Ludwika Chroboka, a od zachodu terenami oczyszczalni
ścieków „Miechowice” Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego S.A.
Obszar objęty opracowaniem charakteryzuje się znacznym udziałem powierzchni biologicznie
czynnych w postaci nieużytków i terenów zadrzewionych. Zabudowa na przedmiotowym terenie
koncentruje się głównie w jego północnej i południowo wschodniej części.
Na północy zabudowa ma charakter mieszkaniowy i usługowy w postaci kilkupiętrowych
kamienic oraz wielopiętrowego budynku mieszkalnego, a także obiektów usługowych z branży
samochodowej zlokalizowanych przy ul. Chroboka. Przy ul. Hutniczej w północno-wschodniej części
terenu zlokalizowane są zabudowania mieszkaniowe jednorodzinne oraz zakład kamieniarski.
W południowo wschodniej części omawianego terenu znajdują się zabudowania mieszkaniowousługowe oraz usługowe z zakresu obsługi, naprawy i sprzedaży samochodów przy al. Jana
Nowaka-Jeziorańskiego.
6
W obszarze planu nie występują obiekty i obiekty wpisane do Wojewódzkiego Rejestru
Zabytków. Przy ulicy Chroboka 7 oraz 9-9a znajdują się dwie kamienice ujęte w gminnej ewidencji
zabytków.
Komunikacja
Przedmiotowy teren położony jest w zachodniej części miasta Bytom, w granicach dzielnicy
Miechowice, na zachód od ścisłego śródmieścia. Do elementów tworzących główny układ
komunikacyjny terenu opracowania należy przede wszystkim al. Jana Nowaka-Jeziorańskiego,
przebiegającą przez jego południową część i tworząca zarazem jego południową granicę.
Wschodnią granicę obszaru tworzy ulica Hutnicza, a północną – ul. Ludwika Chroboka.
Zaopatrzenie w media
Zadania związane z infrastrukturą wodociągową i kanalizacyjną na terenie całego miasta
realizowane są przez Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. Zadania spółki obejmują
zaopatrzenie miasta w wodę i sprzedaż wody odbiorcom, odbiór i oczyszczanie ścieków oraz
eksploatacje: sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków i obiektów infrastruktury
wodno-kanalizacyjnej.
Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. zakupuje wodę pitną od Górnośląskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. w Katowicach.
Woda pitna na teren opracowania transportowana jest siecią wodociągową rozdzielczą
biegnącą wzdłuż ulicy Hutniczej i Chroboka.
Przedmiotowy teren w obrębie zabudowań tj. w północnej, północno-wschodniej oraz
południowo wschodniej części jest skanalizowany. Ścieki doprowadzane są przede wszystkim
w oparciu o system kanalizacji sanitarnej prowadzącej przez centralną część terenu ścieki do
oczyszczalni znajdującej się za zachodnią granicą omawianego obszaru. Dodatkowo przez
zachodnią część terenu opracowania przebiega istniejąca sieć kanalizacji ogólnospławnej.
Energia
elektryczna
dostarczana
jest
na
przedmiotowy
teren
za
pomocą
sieci
elektroenergetycznej średniego napięcia przebiegającej przez jego zachodnią część.
Gospodarka odpadami
Obecnie na terenie miasta funkcjonuje system zbierania odpadów niesegregowanych,
a ponadto prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów z podziałem na szkło, makulaturę
i tworzywa sztuczne.
Od 1 lipca 2013 roku w myśl przepisów zawartych w Ustawie o odpadach z dnia 14 grudnia
2012 roku, obowiązek zagospodarowania wytworzonych przez mieszkańców odpadów komunalnych
przejęło miasto. W tym czasie właściciele nieruchomości nie zawierają już umów na odbiór odpadów
z firmą wywozową. Gmina w drodze przetargu wybrała firmę, z którą podpisała umowę na odbiór
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Zgodnie z założeniami nowe regulacje prawne
mają przyczynić się do ograniczenia problemu tzw. „dzikich wysypisk” oraz spalania odpadów
w domowych piecach.
7
Charakterystyka zamierzeń planistycznych
2.2.
W planie przedstawionym do oceny ustala się następujące przeznaczenia podstawowe
terenów:
MW – teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
U – teren zabudowy usługowej,
PU – teren zabudowy produkcyjnej i usługowej,
KDGP – teren drogi publicznej klasy głównej ruchu przyspieszonego,
KDZ – teren drogi publicznej klasy zbiorczej,
KDL – teren drogi publicznej klasy lokalnej,
KDD - teren drogi publicznej klasy dojazdowej.
Aktualnie
przedmiotowy
teren
jest
objęty
miejscowym
planem
zagospodarowania
przestrzennego przyjętym uchwałą nr XXIX/457/2004 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 25 sierpnia
2004r.
Oceniany w niniejszym opracowaniu projekt uchwały przewiduje wprowadzenie zmian
w dotychczas obowiązującym miejscowym planie, przy czym przedmiotowe zmiany planu w zakresie
przeznaczeń terenów polegają między innymi na:
-
wprowadzeniu
terenu
zabudowy
produkcyjnej
i
usługowej
na
tereny
oznaczone
w obowiązującym planie jako tereny wytwórczości, usług i obsługi komunikacji oraz tereny
magazynów, wytwórczości i usług;
- wprowadzeniu terenów zabudowy usługowej na tereny oznaczone w obowiązującym planie
jako tereny wytwórczości, usług i obsługi komunikacji, tereny obsługi komunikacji, tereny usług
i obsługi komunikacji, tereny drogi dojazdowej oraz tereny magazynów, wytwórczości i usług;
- wprowadzenie terenów zabudowy usługowej, baz, składów i magazynów oraz stacji paliw na
tereny oznaczone w obowiązującym planie jako tereny przeznaczone na cele usług innych np.
siedziby straży pożarnej, jednostek ratownictwa i usług pokrewnych;
- wprowadzenie terenów zabudowy usługowej i stacji paliw na tereny oznaczone
w obowiązującym planie jako tereny usług i obsługi komunikacji.
Zgodnie
z
powyższym
oceniany
projekt
planu
utrzymuje
w
większości
przyjęte
w obowiązującym planie przeznaczenia dotyczące zabudowy usługowej, zmieniając nieznacznie
brzmienie samego przeznaczenia podstawowego, a także poszerza zabudowę usługową
w północnej części kosztem drogi dojazdowej. Dodatkowo projekt planu utrzymuje przeznaczenia
terenów zabudowy mieszkaniowej oraz drogi publicznej klasy lokalnej.
Ponadto zmiany obejmują uchylenie, korektę lub dodanie wybranych zapisów szczegółowych
planu.
8
2.3.
Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami
Miejscowy projekt planu zagospodarowania przestrzennego realizuje ustalenia zawarte
w obowiązującym ustawodawstwie (wymienionym w pkt. 1.2).
Zapisy planu wraz z ograniczeniami i dopuszczeniami realizują politykę rozwoju miasta przyjętą
na szczeblu lokalnym i określoną w takich dokumentach jak:
1.
Strategii rozwoju województwa śląskiego na lata 2000 - 2020 (przyjętej uchwałą
Nr II/37/6/2005 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 4 lipca 2005 r.),
2.
Planem zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego (przyjętego
uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego Nr II/21/2/2004 z dnia 21 czerwca 2004r.),
3.
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Bytomia na lata 2012-2015
z perspektywą na lata 2016-2019. Wyk. Główny Instytut Górnictwa , Katowice, 2012 r.,
Plan uwzględnia również założenia ochrony środowiska gruntowo – wodnego określonego na
szczeblu ponadlokalnym.
3. Informacja o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
W czasie sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko stosuje się różnorodne metody
analityczne i waloryzacyjne. Aktualnie brak jest znormalizowanego nazewnictwa w tym zakresie.
W niniejszym opracowaniu posłużono się między innymi następującymi metodami:
W zakresie opisu stanu środowiska posłużono się metodami analitycznymi.
W zakresie prognozowania wielkości oddziaływania na środowisko na etapie realizacji
zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zastosowano prognozowanie przez
analogie, biorąc pod uwagę analizy i badania obszarów o podobnych zagospodarowaniu terenu,
charakterze i funkcjach.
9
4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień
projektowanego
dokumentu
oraz
częstotliwość
jej
przeprowadzania
Projekt planu przedstawiony do oceny generalnie
utrzymuje przeznaczenia terenów
istniejących elementów zagospodarowania, wprowadzając jednocześnie na obszary niezabudowane
w postaci zadrzewień i nieużytków zielonych tereny zabudowy usługowej oraz produkcyjnej
i usługowej.
Jakość poszczególnych elementów środowiska takich jak powietrze, wody powierzchniowe czy
wody podziemne na terenie województwa śląskiego, jak również w mieście Bytom podlega
monitoringowi prowadzonemu m.in. przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ)
w Katowicach.
Dla przedmiotowego terenu w planie wprowadzono zapisy ustalające zasady ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego w postaci ustaleń, nakazów i zakazów ograniczających
negatywne oddziaływanie na środowisko.
Z uwagi na ujęte w planie zapisy z zakresu ochrony środowiska oraz charakter wprowadzanych
przeznaczeń terenów za wystarczający uznaje się generalnie wspomniany wyżej monitoring
prowadzony przez WIOŚ w Katowicach.
10
5. Określenie, analiza i ocena istniejącego stanu środowiska oraz potencjalne
zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego planu
5.1.
Stan zasobów środowiska
Stan środowiska na przedmiotowym terenie kształtowany jest nie tylko przez czynniki
miejscowe, ale jest także wypadkową jej powiązań z otoczeniem.
Zgodnie z podziałem regionalnym kraju według Kondrackiego (2001) omawiany teren znajduje
się w obrębie prowincji Wyżyny Polskie, podprowincji Wyżyny Śląsko – Krakowskiej (341),
makroregionu Wyżyna Śląska (341.1), mezoregionu Wyżyna Katowicka (341.13).
Przedmiotowy teren położony jest w zachodniej części Bytomia, przy al. Jana Nowaka Jeziorańskiego w oddaleniu od ścisłego centrum miasta i obejmuje obszary nisko zurbanizowane.
koncentruje się głównie w jego północnej i południowo-wschodniej części.
Mimo dużego odsetka powierzchni zielonych, z uwagi na obecność zabudowy oraz ciągów
komunikacyjnych na terenach sąsiednich, wymiana biologiczna jest tutaj ograniczona. Łączność
ekologiczna jest tutaj realizowana głównie w oparciu o obecność ogródków działkowych na północny
zachód od granic opracowania oraz pas zieleni wysokiej stanowiącej izolację oczyszczalni ścieków
będący jednocześnie kontynuacją zadrzewienia występującego na terenie opracowania w kierunku
na zachód.
Wewnętrzna spójność lokalnego układu przyrodniczego, a także łączność z terenami
otaczającymi opiera się przede wszystkim o wspomniane wyżej, enklawy zieleni.
Warto również zwrócić uwagę, iż niektóre liniowe struktury antropogeniczne takie jak pobocza
dróg także umożliwiają w pewnym stopniu rozprzestrzenianie się (migrację) gatunków. Dotyczy to
przede wszystkim kosmopolitycznych i wiatrosiewnych gatunków roślin.
Ukształtowanie powierzchni terenu
Omawiany teren położony jest w południowej części Wyżyny Śląskiej.
Pierwotna rzeźba terenu opracowania została przekształcona, pozostając pod wpływem
morfogenetycznej działalności człowieka związanej między innymi z rozwojem osadnictwa,
industrializacją, a także wpływami przemysłu wydobywczego (głównie górnictwa węgla kamiennego).
Przekształcenia rzeźby terenu polegały między innymi na niwelacji terenu pod obiekty
kubaturowe, place oraz ciągi komunikacyjne, a także prowadzenie płytkiej eksploatacji rudnej.
Natomiast do najczęściej spotykanych przekształceń na terenach związanych z działalnością
górniczą należą osiadania powierzchni powstałe w wyniku eksploatacji podziemnej węgla
kamiennego.
Powierzchnia omawianego terenu jest zróżnicowana i obniża się w kierunku wschodnim oraz
północnym.
11
Rzędne wysokościowe na przedmiotowym terenie kształtują się na poziomie ok. 293,5 m n.p.m.
w części południowej, ok. 269 m n.p.m. w części północno – zachodniej, 281 m n.p.m. w części
wschodniej i 272 m n.p.m. w części południowo - zachodniej.
Budowa geologiczna
Zgodnie ze Szczegółową Mapą Geologiczną Polski Arkusz Bytom [1.2.23] podłoże geologiczne
omawianego terenu zbudowane jest utworów czwartorzędowych litologicznie wykształconych
w postaci glin pylastych z plejstoceńskiego zlodowacenia bałtyckiego zalegających w środkowej
i wschodniej części omawianego terenu oraz z holoceńskich osadów rzecznych (fluwialnych)
w ogólności w części zachodniej terenu.
W południowo wschodnim fragmencie omawianego obszaru objętego projektem planu znajdują
się wychodnie warstw połomskich (glinki ogniotrwałe, żwiry i zlepieńce) dolnej jury.
Pod osadami czwartorzędowymi w podłożu geologicznym terenu opracowania zalegają utwory
triasowe, reprezentowane przez warstwy wapienia muszlowego.
Warunki hydrogeologiczne
Zgodnie z Mapą hydrogeologiczną Polski Arkusz Gliwice [1.2.24] omawiany teren położony jest
w zasięgu Regionu Bytomsko - Olkuskim (XV) w którym główny użytkowy poziom wodonośny
związany jest z utworami triasu środkowego i dolnego – wapienie, dolomity (typu szczelinowatego),
na głębokości 10-100m. Poziom wodonośny w utworach czwartorzędu – piaski oraz żwiry, na
głębokości do 30 m.
Obecnie na przedmiotowym terenie infiltracja opadów atmosferycznych w podłoże przebiega
bez utrudnień w zasięgu występowania zieleni, może być jednak częściowo utrudniona w północnej
i południowej części ze względu na uszczelnienie podłoża (zabudowa, asfaltowe drogi).
Teren objęty opracowaniem zlokalizowany jest w zasięgu Jednolitej Części Wód Podziemnych
(JCWPd) nr 130 o kodzie PLGW6210130 (Region Górnej Odry). Na podstawie Planów
gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry [1.2.27] stan chemiczny wspomnianej JCWPd
jest dobry, natomiast stan ilościowy zły, a możliwość osiągnięcia celów środowiskowych jest
zagrożona ze względu na silny wpływ górnictwa podziemnego, odwadnianie kopalń i zatapianie
głębokich lejów depresji. Brak możliwości zakończenia eksploatacji ze względów gospodarczych.
W 2008 r. została przeprowadzona weryfikacja przebiegu granic JCWPd. W wyniku tych prac
powstał nowy podział, który zacznie obowiązywać od 2016 r. W myśl nowego podziału teren
opracowania znajdzie się w zasięgu JCWPd nr 129.
12
Warunki górnicze
Teren będący przedmiotem niniejszego opracowania przez wiele lat podlegał wielorodnym
wpływom związanym z eksploatacją kopalin.
W granicach obszaru opracowania prowadzona była historyczna, płytka eksploatacja rud cynku
i ołowiu, przejawiająca się obecnością na powierzchni zlikwidowanych szybów porudnych.
W centralnej części omawianego terenu znajduje się zlikwidowany szyb 144 Zbyszek, pozostałe
zlikwidowane szyby znajdują się w zasięgu istniejącej al. Jana Nowaka Jeziorańskiego –
w południowej części przedmiotowego terenu.
Na podstawie Oceny zakresu i skuteczności robót likwidacyjnych podziemnych wyrobisk
górniczych Zakładów Górniczo-Hutniczych „Orzeł Biały” w aspekcie ochrony powierzchni [1.2.18]
praktycznie cały analizowany obszar zaklasyfikowano do terenów po eksploatacji rud cynku i ołowiu
z możliwością reaktywacji wpływów eksploatacyjnych. Jedynie w północno wschodnim i wschodnim
fragmencie terenu, w graniach istniejącej zabudowy wzdłuż ul. Chroboka i Hutniczej występują
tereny uspokojone po eksploatacji rudnej.
Tereny zlikwidowanych obszarów eksploatacji rud cynku i ołowiu w granicach opracowania
położone są w aktualnym obszarze i terenie górniczym. Są to tereny o aktualnie zerowym stopniu
regeneracji, gdzie odporność podłoża od eksploatacji węgla kamiennego opisywana jest wielkością
osiadań i kategoriami terenów górniczych. Wielkości te podawane są bez uwzględnienia wtórnych
zagrożeń, będących wynikiem eksploatacji rud cynku i ołowiu, dlatego odporność podłoża
geologicznego w tych obszarach można uznać za zerową [1.2.17].
Zgodnie z materiałami archiwalnymi, w granicach opracowania występuje złoże węgla
kamiennego „Bytom III”. Złoże to jest aktualnie eksploatowane w ramach istniejącego obszaru
i terenu górniczego „Bytom III – ZG” przez KWK „Bobrek-Piekary” Ruch „Bobrek” należącą do grupy
Węglokoks Kraj Sp. z o.o.
Powierzchnia ziemi i gleby
Według danych archiwalnych [1.2.13] w związku z różnorodnością zagospodarowania obszaru
oraz mozaiką siedliskową na terenie miasta Bytomia występują gleby naturalne zmienione
w mniejszym lub większym stopniu w wyniku antropogenicznej działalności człowieka oraz gleby
o pogłębionym poziomie próchniczym czy ulepszonej strukturze.
Miasto Bytom charakteryzuje się bardzo dużym zróżnicowaniem ukształtowania się gleby.
Można wyróżnić tu następujące typy:
 rędziny - gleby na ogół żyzne, jednak z powodu trudności w ich uprawianiu zakwalifikowane
są do klasy bonitacyjnej IIIb, IV,
 zdegradowane rędziny klasy V,
 brunatne - mało żyzne, wytworzone pod wpływem lasów liściastych lub mieszanych
z różnych skał macierzystych zasobnych w wapń i gleby bielicowe charakteryzujące się bardzo
kwaśnym odczynem oraz małą zawartością próchnicy, o klasie IVb i V,
 zabagnione i bagienne z wysokim poziomem wody gruntowej V i VI klasy bonitacyjnej,
13
 antropogeniczne – związane są z terenami przemysłowymi, zabudową mieszkaniową oraz
sąsiedztwem dróg [1.2.21].
Gleby te w Bytomiu w większości są zanieczyszczone związkami chemicznymi wprowadzonymi
przez opady atmosferyczne, spaliny samochodowe oraz przez stosowanie nawozów sztucznych.
Przyczyną tego typu zanieczyszczeń były i są: pyły, pary oraz gazy emitowane przez rożnego
rodzaju zakłady przemysłowe, energetykę, transport i kopalnictwo [1.2.22].
Na obszarze Bytomia stwierdza się zanieczyszczenie gleb metalami, wynikające zarówno
z rozwoju górnictwa jak i budowy geologicznej podłoża. Bez wątpienia o stopniu zanieczyszczenia
gleb zadecydowało tutaj górnictwo rud cynkowo-ołowiowych oraz lokalizacja zakładów przetwórstwa
tych rud i składowiska odpadów pochodzących z przemysłu cynkowo-ołowiowego.
Drugim równie istotnym źródłem zanieczyszczeń metalami było hutnictwo żelaza i stali oraz
energetyka.
Na terenie miasta stwierdzono występowanie obszarów o wielokrotnie przekroczonych
wartościach granicznych zawartości metali ciężkich [1.2.22].
W ramach ochrony powierzchni ziemi opracowana powstała koncepcja do projektu pod nazwą
„Rewitalizacja terenów poprzemysłowych w sąsiedztwie obszarów przyrodniczo cennych na terenie
miasta Bytomia”. Oprócz planowanej rewitalizacji i prowadzonej likwidacji nielegalnych składowisk
odpadów, prowadzone są działania polegające na usuwaniu negatywnych skutków związanych
z działalnością przemysłową na terenach niekorzystnie przekształconych i gruntach, które utraciły
swoją wartość użytkową. Terenem objętym niniejszym projektem jest m.in. teren w dzielnicy
Miechowice przy ul. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Wody powierzchniowe
Teren opracowania leży w zlewni Rowu Miechowickiego - prawobrzeżnego dopływu rzeki
Bytomki (zlewnia IV-rzędu rzeki Odry). Wody Rowu Miechowickiego zasilane są przez oczyszczone
ścieki zrzucane przez oczyszczalnię ścieków „Miechowice” tuż za zachodnią granicą terenu
opracowania. Jego koryto biegnie wzdłuż południowo-zachodniej granicy omawianego terenu oraz
przez jego południowo-zachodni fragment.
Dodatkowo w graniach terenu będącego przedmiotem projektu planu znajdują się zagłębienia
terenu, które okresowo wypełniają się wodą. Niecki te sukcesywnie podlegają wypłyceniu na skutek
rozrostu roślinności szuwarowej.
Teren położony jest w obrębie Jednolitej Części Wód Powierzchniowych o nazwie „Bytomka”
(PLRW6000611649), która stanowi silnie zmienioną część wód. Zgodnie z Planem Gospodarowania
Wodami na Obszarze Dorzecza Odry jej stan jest zły, a możliwość osiągnięcia celów
środowiskowych zagrożona. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim wpływ
działalności antropogenicznej związanej ściśle z występowaniem surowców naturalnych, bądź
przemysłowym charakterem obszaru oraz brak możliwości technicznej ograniczenia wpływu tych
oddziaływań. W związku z tym istnieje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów
środowiskowych przez omawiane JCWP.
14
Zgodnie z Mapami Ryzyka Powodziowego [1.2.33] publikowanymi przez Krajowy Zarządu
Gospodarki Wodnej na terenie objętym niniejszym opracowaniem nie występują obszary narażone
na niebezpieczeństwo powodzi.
Uwarunkowania klimatyczne
Według klasyfikacji klimatyczno-rolniczej opracowanej przez R. Gumińskiego (1948), obszar
analizowany teren należy zaliczyć do dzielnicy XV (dzielnica częstochowsko-kielecka).
Zasadniczy wpływ na kształtowanie się warunków klimatycznych na terenie miasta, jak również
w obrębie omawianego terenu, mają wpływy oceaniczne oraz sporadyczne oddziaływanie
docierające tu od południowego zachodu przez Bramę Morawską mas powietrza zwrotnikowego.
Docierają tu również zimne masy powietrza arktycznego z północy - głównie w chłodnej połowie
roku.
Wilgotność względna powietrza waha się od 68 do 84%. Średnia temperatura stycznia wynosi
ok. -3 °C, lipca +16,8 °C, roczna +8,12 °C. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 723 mm,
najwyższe opady są w lipcu, a najniższe w lutym. Bytom, podobnie jak i cały obszar Aglomeracji
Górnośląskiej, cechuje także dość długi okres zalegania pokrywy śnieżnej oraz stosunkowo duża jej
przeciętna grubość w porównaniu do nizinnych terenów Polski środkowej.
Warunki aerosanitarne
Bezpośrednio na przedmiotowym terenie nie jest prowadzony monitoring jakości powietrza.
Na
warunki
aerosanitarne
na
przedmiotowym
terenie
mają
między
innymi
wpływ
zanieczyszczenia pochodzące z emitorów punktowych, a także liniowych. Do punktowych źródeł
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego należą zabudowania w obrębie których dochodzi do
emisji szkodliwych związków powstających w procesie grzewczym (efekt tzw. „niskiej emisji”).
Liniowymi źródłami emisji zanieczyszczeń są ciągi komunikacyjne tj. al. Jana NowakaJeziorańskiego, generujące do powietrza atmosferycznego zanieczyszczenia w postaci spalin
samochodowych. Zanieczyszczenia mogą tutaj być również nawiewane z terenów przyległych,
głównie z tych rozciągających się na zachód od granic opracowania.
Ocenę jakości powietrza i obserwacji zmian przeprowadza w ramach państwowego monitoringu
środowiska (art. 88 ustawy Prawo ochrony środowiska) Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Katowicach. Oceny stanu powietrza dokonuje się w strefach; miasto Bytom, a tym
samym teren opracowania, zostały zaliczone do strefy Aglomeracji Górnośląskiej.
Do zanieczyszczeń, które uwzględniono w ocenie ze względu na ochronę zdrowia w 2014 roku
należą: benzen, dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla, ozon, pył zawieszony PM10, pył
zawieszony PM2,5, arsen, benzo(α)piren, ołów, kadm oraz nikiel.
Do zanieczyszczeń, które uwzględniono w ocenie ze względu na ochronę roślin należały:
dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz ozon.
Zgodnie z informacjami przedstawionymi w Raporcie ostanie środowiska w województwie
śląskim w 2014 roku [1.2.31] nie odnotowano przekroczeń wartości dopuszczalnych w całej strefie
Aglomeracji Górnośląskiej dla benzenu, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu, tlenku węgla, dwutlenku azotu
15
i dwutlenku siarki, co oznacza konieczność utrzymania jakości powietrza na tym samym lub lepszym
poziomie.
Wartości średnie stężeń pyłu PM10 w 2014 roku wyniosły (wartość dopuszczalna 40 µg/m 3)
w aglomeracji górnośląskiej od 39 do 51 µg/m 3.
Wartość dopuszczalna stężenia pyłu zawieszonego PM2,5, powiększona o margines tolerancji,
wynosząca 26 μg/m 3, została przekroczona w 2014 roku i wyniosła: w aglomeracji górnośląskiej – 33
μg/m3 w Katowicach ul. Kossutha, 37 μg/m 3 w Gliwicach i 38 μg/m 3 w Katowicach al. Górnośląska
(stacja komunikacyjna).
Średnioroczne stężenia benzo(a)pirenu na wszystkich stanowiskach zostały przekroczone
i wyniosły (wartość docelowa 1 ng/m 3 ) w aglomeracji górnośląskiej od 4 do 9 ng/m 3.
Wyniki badań stężeń ozonu na stacjach wykazały:
- dopuszczalna częstość przekroczenia poziomu docelowego 8 - godzinnego, wynoszącego 120
μg/m3 w roku kalendarzowym uśrednionego za okres trzech lat (2012-2014) była niższa niż lub
równa 25 dni na wszystkich stanowiskach w aglomeracji górnośląskiej;
-
przekroczenie
długoterminowego
-
od
na
16%
do
45%
wszystkich
na
terenie
stanowiskach
całego
województwa
pomiarowych
wystąpiły
poziomu
celu
przekroczenia
maksymalnych 8-godzinnych stężeń ozonu ze względu na ochronę ludzi, największe przekroczenia
odnotowano w Katowicach o 45%.
Zgodnie z analizą przeprowadzoną przez WIOŚ w Katowicach [1.2.31] główną przyczyną
wystąpienia przekroczeń pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu w okresie zimowym jest
emisja z indywidualnego ogrzewania budynków, w okresie letnim bliskość głównej drogi
z intensywnym ruchem, emisja wtórna zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg,
chodników, boisk oraz niekorzystne warunki meteorologiczne, występujące podczas powolnego
rozprzestrzeniania się emitowanych lokalnie zanieczyszczeń, w związku z małą prędkością wiatru
(poniżej 1,5 m/s).
Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń dwutlenku azotu jest zaś emisja ze źródeł liniowych
(komunikacyjnych).
O przyczynę wystąpienia przekroczeń ozonu podejrzewa się oddziaływanie naturalnych źródeł
emisji lub zjawisk naturalnych nie związanych z działalnością człowieka.
Na podstawie badań jakości powietrza przeprowadzonych przez WIOŚ w 2014 roku, dla
wszystkich substancji podlegających ocenie strefę aglomeracji górnośląskiej zakwalifikowano do:
−ze względu na ochronę zdrowia klasa A (jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie
nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów
celów długoterminowych):
−dla dwutlenku siarki,
−dla ozonu,
−dla benzenu, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu, tlenku węgla.
16
−ze względu na ochronę zdrowia klasa C (jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie
przekraczały poziomy dopuszczalne lub docelowe powiększone o margines tolerancji,
w przypadku gdy ten margines jest określony):
−dla pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz benzo(α)pirenu
−dla dwutlenku azotu.
Bytom, jako jedno z miast tworzących Aglomerację Górnośląską objęty jest Programem
Ochrony Powietrza z uwagi na stwierdzone przekroczenia dopuszczalnych stężeń pyłu
zawieszonego PM 10, PM 2,5 oraz benzo(a)pirenu.
Warunki florystyczno-faunistyczne
Na przestrzeni lat na skutek postępującej urbanizacji oraz gospodarczej działalności
człowiekiem środowisko przyrodnicze w granicach terenu objętego opracowaniem uległo widocznym
przekształceniom, co przejawia się w zmianach powierzchni terenu, szaty roślinnej, siedlisk a co za
tym idzie również w zmianach składu gatunkowego zwierząt.
Zgodnie z podziałem geobotanicznym Polski teren objęty opracowaniem znajduje się w Dziale
Wyżyny Południowopolskie (C), w Krainie Górnośląskiej (C.3), Okręgu Górnośląskim Właściwym
(C.3.1) i Podokręgu Bytomsko-Mysłowickim (C.3.1.n) [1.2.28].
Potencjalną roślinność naturalną [1.2.29] w granicach opracowania stanowią zbiorowiska leśne
w postaci subkontynentalnego grądu z zespołu Tilio – Carpinetum. Aktualnie jednak szata roślinna
w graniach opracowania zdecydowanie odbiega od potencjalnego stanu naturalnego.
Powierzchnie
biologicznie
czynne
na
przedmiotowym
obszarze
zajmują
aktualnie
zdecydowanie większą jego część. Mimo tego obejmują one wtórne siedliska antropogeniczne takie
jak wtórne zadrzewienia o lasopodobnym charakterze porastające nasypy antropogeniczne, zieleń
urządzona w obrębie zabudowań mieszkaniowych oraz obszary ruderalne i nieużytki.
Zbiorowiska lasopodobne
Kompleksy formacji lasopodobnych lub ich fragmenty zlokalizowane są przede wszystkim na
południowych obrzeżach terenu, a także w części centralnej.
Drzewostan tworzą tutaj głównie brzoza brodawkowata (Betula pendula), dąb czerwony
(Quercus rubra), dąb szypułkowy (Quercus robur), klon zwyczajny (Acer platanoides), klon
jesionolistny (Acer negundo), robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), topole (Populus sp.),
a lokalnie także sosna zwyczajna (Pinus sylvestris).
Runo z reguły jest słabo wykształcone. Prócz gatunków trawiastych często spotkać w nim
można kuklika pospolitego (Geum urbanum), jeżynę (Rubus sp.), a miejscami także szczawika
zajęczego (Oxalis acetosella) oraz mchy. Generalnie na obszarach o mniejszym zwarciu
drzewostanu runo jest lepiej wykształcone i przeważają w nim gatunki trawiaste oraz synantropijne
byliny jak nawłocie (Solidago sp.) czy glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus).
Na obrzeżach zadrzewień, wśród zarośli spotkać można także niektóre gatunki krzewów takich
jak na przykład dereń (Cornus sp.) czy leszczyna (Corylus avellana).
17
Tereny zieleni urządzonej (w obrębie zabudowań)
Tereny zieleni urządzonej towarzyszą przede wszystkim zabudowaniom zlokalizowanym
głównie w części północnej i południowo wschodniej (ul. Chroboka, ul. Hutnicza, róg ul. Hutniczej
i al. Jana Nowaka-Jeziorańskiego). Na zieleń urządzoną składają się pielęgnowane trawniki, którym
lokalnie towarzyszą grupy drzew i krzewów, a ponadto żywopłoty, rabaty i klomby z roślinami
ozdobnymi. Trawniki mają najczęściej charakter zbiorowisk dywanowych z udziałem gatunków
tworzących niskie murawy takich jak wiechlina roczna (Poa annua), stokrotka pospolita (Bellis
perennis), koniczyna biała (Trifolium repens) czy babka zwyczajna (Plantago major), a miejscami
również mszaki. W otoczeniu budynków, przy ogrodzeniach, a miejscami również na zaniedbanych
trawnikach i przydrożach większy udział mają gatunki ruderalne związane z siedliskami nitrofilnymi
jak na przykład bylica pospolita (Artemisia vulgaris), pokrzywa żegawka (Urtica urens), przymiotno
kanadyjskie (Conyza canadensis), stuliusz lekarski (Sisymbrium officinale) i inne. Miejscami płaty
trawników na skutek silnego wydeptywania czy też zasolenia gleby są skąpo porośnięte bądź
w ogóle pozbawione roślinności.
Wśród nasadzonych w przydomowych ogrodach gatunków drzew występują między innymi:
ozdobne gatunki drzew szpilkowych jak sosna (Pinus sp.), świerk (Picea abies), modrzew europejski
(Larix decidua), a także orzech włoski (Juglans regia). Pośród form krzewiastych spotkać można
między innymi ligustry (Ligustrum sp.) – często tworzące żywopłoty - a także żywotniki (Thuja sp.)
i inne.
Nieużytki i siedliska ruderalne
Obszary
nieużytków
i
siedlisk
ruderalnych
obejmują
nie
zadrzewione
powierzchnie
w południowej, północno-zachodniej, a częściowo także w środkowej części terenu objętego
opracowaniem. Ponadto płaty roślinności ruderalnej występują lokalnie na nieużytkach przy granicy
zadrzewień czy też na zaniedbanych przydrożach.
Na wspomnianych wyżej siedliskach ruderalnych zauważyć można spontaniczne wkraczanie
gatunków drzewiastych i krzewiastych, głównie brzozy i topoli osiki.
W siedliskach tych kształtują się głownie zbiorowiska wysokich bylin przynależące pod
względem fitosocjologicznym do klasy Aremisietea. Tworzą je między innymi takie gatunki jak bylica
pospolita (Artemisia vulgaris), łopian (Arctium sp.), nawłocie (Solidago sp.), a lokalnie również
pokrzywa pospolita (Urtica dioica), którym towarzyszą także inne, niskie gatunki zielne jak trawy, czy
babka zwyczajna (Plantago major). Na obrzeżach siedlisk ruderalnych w rejonie ogrodzeń, jak na
przykład przy al. Jana Nowaka Jeziorańskiego pojawia się również sumak octowiec (Rhus typhina).
W rejonie zabudowań czy ogrodzeń pojawiają się również inne gatunki siedlisk ruderalnych
(nitrofilne, w tym także odporne na wydeptywanie) jak na przykład życica trwała (Lolium perenne),
wiechlina roczna (Poa annua), babka zwyczajna (Plantago major), rdest ptasi (Polygonym aviculare),
przymiotno kanadyjskie (Conyza canadensis), glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus), podbiał
pospolity (Tussilago farfara), żółtlica (Galinsoga sp.), komosa (Chenopodium sp.), a także mniszek
lekarski (Taraxacum officinale) i inne.
18
Na biologicznie czynnych obszarach narażonych na rozdeptywanie bądź rozjeżdżanie kształtują
się umiarkowanie nitrofilne zbiorowiska z rzędu Plantaginetalia majoris, tworzone przez niskie byliny
odporne na oddziaływanie mechaniczne.
Ponadto w południowej części terenu opracowania znajdują się niecki bezodpływowe, które
w przypadku roztopów i długotrwałych opadów atmosferycznych wypełniają się wodą. W wyniku
sukcesji naturalnej przedmiotowe zagłębienia terenu ulegają wypłyceniu i zarastane są przez
zbiorowiska szuwarowe, w skład których wchodzą głównie monokultury trzciny pospolitej
(Phragmites australis). Zbiorniki te stanowić mogą potencjalne siedliska herpetofauny.
Z uwagi na istniejące zagospodarowanie terenu fauna jest tutaj reprezentowana przede
wszystkim przez gatunki zsynantropizowane. Do ssaków występujących na terenie opracowania
należą potencjalnie przede wszystkim gryzonie jak myszy (Mus musculus) czy szczury (Rattus
norvegicus) a także przedstawiciele owadożernych – jeż europejski (Erinaceus europaeus) oraz kret
(Talpa europaea).
Zadrzewienia i zakrzewienia na omawianym terenie są potencjalnym schronieniem dla ptaków,
które na przedmiotowym terenie reprezentowane są między innymi przez takie gatunki jak sroka
(Pica pica), kawka (Coloeus monedula), gołąb miejski (Columba livia f.urbana) oraz drobne ptaki
śpiewające, których przedstawicielem jest tu między innymi wróbel domowy (Passer domesticus) czy
sikora bogatka (Parus major) oraz pliszka siwa (Motacilla alba) i zięba (Fringilla coelebs). Może
pojawiać się tutaj również kos (Turdus merula) czy sójka (Garullus glandarius).
Bez wątpienia najliczniej reprezentowaną grupą zwierząt są tutaj bezkręgowce, w tym przede
wszystkim owady i pajęczaki związane z występującymi tutaj siedliskami.
Istniejące zagrożenia środowiska, a jego odporność na degradację i zdolność
5.2.
do samoregeneracji
Z problemem odporności środowiska na degradację wiąże się ściśle ocena jego zdolności do
regeneracji. Zdolność do regeneracji najczęściej jest wyrażana długością czasu, jaki upływa między
momentem ustania działania czynników odkształcających środowisko, a powrotem środowiska do
stanu, który występował przed rozpoczęciem działania tych czynników. Uzupełniającym miernikiem
jest różnica stanów środowiska w punkcie „początkowym” (przed oddziaływaniem) i końcowym („po
regeneracji”) ponieważ środowisko rzadko wraca do stanu w pełni zgodnego ze stanem wyjściowym.
Tempo regeneracji ekosystemów zależy od wielu czynników. Wpływa na nie między innymi
charakter naturalnych siedlisk, które tu niegdyś występowały oraz od stopnia przekształcenia
pierwotnego środowiska. Generalnie można stwierdzić, że im wyższa jest odporność środowiska,
tym większe są także jego możliwości regeneracyjne.
Środowisko terenu objętego opracowaniem w związku z wieloletnią działalnością człowieka
uległo
silnym
i
praktycznie
nieodwracalnym
przekształceniom.
Obecnie
do
głównych
antropogenicznych oddziaływań i zagrożeń środowiska przedmiotowego obszaru należą:
19
-
przekształcenia powierzchni ziemi,
-
zanieczyszczenie gruntu i wód podziemnych,
-
zanieczyszczenie powietrza,
-
emisja hałasu,
-
promieniowanie niejonizujące
-
przekształcenia biocenoz
Przekształcenia powierzchni ziemi
Przedmiotowy teren zlokalizowany jest w zachodniej części Bytomia. Pierwotna rzeźba terenu
opracowania została przekształcona, pozostając pod wpływem morfogenetycznej działalności
człowieka związanej między innymi z rozwojem osadnictwa, industrializacją, a także wpływami
przemysłu wydobywczego (głównie górnictwa węgla kamiennego oraz rud cynku i ołowiu).
Oddziaływaniem związanym z przyrostem powierzchni szczelnych było i jest również
zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych, co prowadzi do ograniczenia możliwości infiltracji
wód w głąb ziemi i równocześnie jest związane ze wzrostem spływu wód deszczowych z terenów
utwardzonych.
Jednym z ważniejszych czynników wpływających na stan środowiska przyrodniczego
analizowanego terenu, w tym przede wszystkim wpływających na powierzchnię ziemi, była
prowadzona tutaj działalność wydobywcza. Aktualnie w granicach przedmiotowego terenu prowadzi
się podziemną eksploatację węgla kamiennego.
W zachodniej oraz południowej części terenu, w obszarze dawnej płytkiej eksploatacji porudnej,
występują zlikwidowane szyby porudne i wciąż istnieje ryzyko wystąpienia reaktywacji wpływów
eksploatacyjnych. Dlatego ewentualna realizacja obiektów budowalnych jest uwarunkowana uprzednim
przeprowadzeniem badań podłoża zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem w celu określenia
potencjalnego zagrożenia i warunków posadowienia obiektów.
Środowisko glebowe w omawianym terenie uległo znacznym przekształceniom. Z racji
przemian związanych z urbanizacją, pierwotna pokrywa glebowa uległa przekształceniom. Dotyczy
to przede wszystkim zmian w profilu glebowym oraz zmian właściwości fizyko – chemicznych.
Występują tu również powierzchnie bezglebowe, charakterystyczne dla powierzchni uszczelnionych,
takich jak np. drogi, place, parkingi a także powierzchnie pod obiektami kubaturowymi.
Zanieczyszczenia gruntu, wód powierzchniowych i wód podziemnych
Z uwagi na wysoki stopień urbanizacji miasta Bytom oraz presji antropogenicznej na terenie
opracowania grunty, a także wody podziemne są narażone na zanieczyszczenia. Przyczyną zmian
chemizmu gruntów czy wód są zanieczyszczenia przenikające z powietrza atmosferycznego, a także
dostające się do nich wraz opadami atmosferycznymi.
Do niekorzystnych z przyrodniczego punktu widzenia procederów jest także bezprawne
zaśmiecanie powierzchni zielonych. Grunty wzdłuż dróg na terenie opracowania są również
narażone na zasolenie.
20
Wody powierzchniowe w postaci Rowu Miechowickiego w południowo zachodnim fragmencie
omawianego terenu są odbiornikiem oczyszczonych ścieków z sąsiadującej oczyszczalni
„Miechowice”.
Zanieczyszczenia powietrza
Bezpośrednio na przedmiotowym terenie nie jest prowadzony monitoring jakości powietrza.
Na
warunki
aerosanitarne
na
przedmiotowym
terenie
mają
między
innymi
wpływ
zanieczyszczenia pochodzące z emitorów punktowych, a także liniowych. Do punktowych źródeł
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego należą zabudowania w obrębie których dochodzi do
emisji szkodliwych związków powstających w procesie grzewczym, co znajduje odzwierciedlenie we
wzrostach stężeń pyłu zawieszonego PM 10 i benzo(a)pirenu. Problem niskiej emisji związany jest
z wykorzystywaniem węgla jako głównego paliwa do produkcji ciepła w gospodarstwach domowych
zaopatrywanych z indywidualnych systemów grzewczych.
Oprócz emitorów punktowych wpływ na warunki aerosanitarne mają liniowe źródła emisji
zanieczyszczeń jakim są ciągi komunikacyjne o znacznym natężeniu ruchu (np. al. Jana NowakaJeziorańskiego), generujące do powietrza atmosferycznego zanieczyszczenia w postaci spalin
samochodowych. Warunki aerosanitarne charakteryzują się jednak zmiennością w czasie
i przestrzeni.
Zanieczyszczenia mogą tutaj być również nawiewane z terenów przyległych zgodnie
z dominującym kierunkiem wiatrów (zachodnim).
W związku z obserwowaną tendencją do ciągłego wzrostu liczby pojazdów należy się liczyć
z tym, że obszary zlokalizowane przy ciągach komunikacyjnych mogą być narażone przy
niekorzystnych warunkach atmosferycznych na ponadnormatywne stężenia zanieczyszczeń takich
jak NO2, SO2, pył, CO, węglowodory alifatyczne i aromatyczne.
Dodatkowym czynnikiem wpływającym na stan aerosanitarny powietrza na terenie opracowania
jest sąsiadująca oczyszczalnia ścieków „Miechowice”.
Emisja hałasu
Na jakość środowiska omawianego terenu wpływa również hałas pochodzący głównie ze
wzmożonego ruchu komunikacyjnego. Na największe oddziaływanie akustyczne są narażone
obszary zlokalizowane w pobliżu emitorów hałasu. Oddziaływanie akustyczne ma jednak charakter
czasowy i lokalny, a po jego ustąpieniu możliwy jest powrót do stanu pierwotnego.
Zgodnie z Mapą akustyczną opracowaną dla miasta Bytomia w granicach opracowania nie
występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów ze strony hałasu drogowego, szynowego czy
przemysłowego.
Promieniowanie niejonizujące
Promieniowaniem niejonizującym nazywamy takie promieniowanie, którego energia oddziałuje
na każde ciało materialne (w tym także na ciało człowieka) nie powodując w nim procesu jonizacji.
Związane jest ściśle ze zmianami pola elektromagnetycznego.
Źródła niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego oddziałujące na środowisko
mogą mieć charakter liniowy lub punktowy. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące
21
występuje w zakresie częstotliwości od 1 Hz do 1016 Hz. Z punktu widzenia ochrony środowiska
istotne znaczenie mają źródła liniowe na przykład linie elektroenergetyczne o napięciu
znamionowym wynoszącym 110 kV lub wyższym oraz źródła punktowe - urządzenia emitujące
elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące w zakresie częstotliwości 0,1-300 000 MHz, do
których należą:
•
stacje transformatorowe o napięciu znamionowym powyżej 110 kV,
•
urządzenia radionadawcze i telewizyjne (np. stacje bazowe telefonii komórkowej).
Intensywny rozwój źródeł pól elektromagnetycznych powoduje zarówno ogólny wzrost poziomu
tła promieniowania elektromagnetycznego w środowisku, jak też powiększanie się liczby
i powierzchni obszarów o podwyższonym poziomie natężenia promieniowania.
Zagrożenie promieniowaniem niejonizującym może być stosunkowo łatwo wyeliminowane lub
ograniczone poprzez zapewnienie odpowiedniej separacji przestrzennej człowieka od pól
przekraczających określone wartości graniczne.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania
dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) określa dla terenów przeznaczonych pod
zabudowę mieszkaniową wartość składowej elektrycznej 1kV/m i składowej magnetycznej 60A/m dla
pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 H.
Dla pozostałych terenów, na których przebywanie ludności jest dozwolone bez ograniczeń w/w
rozporządzenie określa dla pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz wartość składowej
elektrycznej w wysokości 10 kV/m, natomiast składowej magnetycznej w wysokości 60 A/m.
Dla pól elektromagnetycznych w zakresie częstotliwości 300 MHz do 300 GHz (zakres
częstotliwości sieci GSM) dopuszczalna wartość składowej elektrycznej wynosi 7 kV/m, natomiast
gęstość mocy 0,1 W/m 2.
Energia elektryczna do zabudowań znajdujących się w obrębie przedmiotowego terenu
rozprowadzana jest głównie za pomocą elektroenergetycznych linii kablowych średniego napięcia.
Przekształcenia biocenoz
Środowisko terenu objętego opracowaniem w związku z wieloletnią działalnością człowieka
uległo silnym i praktycznie nieodwracalnym przekształceniom. Naturalna pokrywa glebowa jak
również naturalna szata roślinna już tu nie występują. Dokonywane przez lata przekształcanie
siedlisk pociągnęło za sobą głębokie zmiany w składzie gatunkowym zwierząt. Znacznemu
uproszczeniu uległy również zależności troficzne między organizmami.
Aktualnie na obszary biologicznie czynne przedmiotowego terenu składają się płaty zieleni
wysokiej, tereny zieleni urządzonej w postaci zieleni w obrębie zabudowań oraz rozproszone płaty
roślinności spontanicznej porastające nieużytki.
Roślinność przedmiotowego obszaru charakteryzuje się znacznym udziałem roślin ruderalnych,
w tym gatunków inwazyjnych obcego pochodzenia, które z racji możliwości adaptacyjnych, jako
pierwsze kolonizują obszary zdewastowane. W chwili obecnej, w miejscach nie pielęgnowanych (nie
wykaszanych, zaniedbanych przydrożach), tj. głównie wzdłuż ul. Hutniczej obserwowane jest
zarastanie przez gatunki z rodzaju nawłoć. Rośliny te stanowią zagrożenie dla flory rodzimej, a także
22
dla całych ekosystemów. Stanowią one zagrożenie dla lokalnej flory, konkurując z gatunkami
rodzimymi o nisze siedliskowe, co w skrajnym przypadku prowadzi do całkowitego opanowania
siedliska. Niekontrolowany rozrost monocenoz prowadzi również do unifikacji krajobrazu, co obecnie
obserwowane jest na większości obszarów miejskich i podmiejskich.
Roślinność przedmiotowego terenu narażona jest także na działanie takich stresorów jak
zanieczyszczenie powietrza, zmiana chemizmu podłoża oraz związany z nią wzrost ciśnienia
osmotycznego roztworu wodnego występującego w podłożu (wywołane m.in. soleniem dróg),
a także uszkodzenia mechaniczne roślinności spowodowane przez wydeptywanie lub rozjeżdżanie.
Fauna jest również reprezentowana wyłącznie przez pospolite i zsynantropizowane gatunki
zwierząt, przystosowane do warunków miejskich i podmiejskich.
Warto wspomnieć, że do lokalnych zagrożeń szaty roślinnej mogą należeć również potencjalne
„ucieczki” i dziczenie roślin ozdobnych uprawianych w przydomowych ogrodach, a także porzucanie
odpadów organicznych z ogrodów na przedmiotowym terenie.
Podsumowując
należy
stwierdzić,
iż
w
wyniku
znacznych
przeobrażeń
środowiska
przyrodniczego na terenie opracowania oraz ciągłej presji ze strony człowieka samoistny powrót
lokalnego środowiska jako całości do stanu pierwotnego (sprzed dewastacji) jest niemożliwy.
Możliwa jest jedynie regeneracja komponentów podlegających oddziaływaniom okresowym jak na
przykład powietrze w kontekście emisji hałasu czy tez zanieczyszczeń atmosferycznych.
5.3. Potencjalne
zmiany
stanu
środowiska
w
przypadku
braku
realizacji
projektowanego planu
Poprzez brak realizacji ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego rozumie się sytuację
pozostawienia obszaru w dotychczasowym stanie planistycznym.
Z uwagi na działalność gospodarczą środowisko przyrodnicze na przedmiotowym terenie jest
głęboko przekształcone i stale pozostaje pod ciągła presją antropogeniczną. Dodatkowo
w obowiązującym planie całość terenu została już przeznaczona pod zabudowę. W związku z tym
potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji planu będą związane z utrzymywaniem
lub pogłębianiem się oddziaływań już tu występujących. Są one związane między innymi z emisją
hałasu, zanieczyszczeń atmosferycznych bądź lokowaniem odpadów, a także zajmowaniem
powierzchni biologicznie czynnych na rzecz powierzchni utwardzonych czy uszczelnionych.
Wzrost wskaźnika intensywności terenów zabudowanych, może przyczynić się do pogorszenia
warunków aerosanitarnych i topoklimatycznych, a ponadto może być związany również z lokalnym
wzrostem emisji hałasu.
Warunki aerosanitarne, w tym jakość powietrza atmosferycznego przedmiotowego terenu
odznaczają się zmiennością w czasie i przestrzeni. Aktualnie możliwe jest ograniczenie zagrożeń dla
środowiska wynikających z działalności człowieka. Poprawa stanu powietrza jest możliwa między
innymi poprzez unowocześnienie szlaków komunikacyjnych, wyeliminowanie uciążliwych lub
wadliwych
urządzeń
grzewczych
na
rzecz
niskoemisyjnych
kotłów
oraz
stosowaniu
proekologicznych źródeł energii w gospodarstwach domowych, czy też odpowiedniego składowania
i utylizacji odpadów. Należy tutaj nadmienić, iż zapisy obowiązującego planu nakazują już
23
zaopatrywanie w ciepło z indywidualnych źródeł zasilanych gazem, olejem opałowym, energią
elektryczną i słoneczną lub energią wiatru.
Prognozowane zmiany i potencjalne zagrożenia środowiska związane z wpływami górniczymi
wpływom związanym z powierzchniową i podziemną eksploatacją kopalin.
Praktycznie cały analizowany obszar zaklasyfikowano do terenów po eksploatacji rud cynku
i ołowiu z możliwością reaktywacji wpływów eksploatacyjnych. Jedynie w północno wschodnim
i wschodnim fragmencie terenu, w graniach istniejącej zabudowy wzdłuż ul. Chroboka i Hutniczej
występują tereny uspokojone po eksploatacji rudnej.
i terenu górniczego „Bytom III – ZG” przez KWK „Bobrek” należącą do grupy Węglokoks Kraj Sp.
z o.o.
24
6. Problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego
dokumentu,
w
szczególności
dotyczące
obszarów
podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody
6.1.
Formy ochrony prawnej
6.1.1.
Lasy ochronne
Lasy ochronne to obszary leśne podlegające ochronie ze względu na pełnione funkcje,
określone w Ustawie o lasach [1.2.4].
Na obszarze objętym niniejszym opracowaniem nie występują lasy o funkcji ochronnej.
6.1.2.
Zasoby wodne
Zasoby wodne podlegają ochronie na mocy ustawy Prawo wodne [1.2.6]. Ustawa reguluje
gospodarowanie wodami zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Ochronie podlegają między innymi wody podziemne i obszary ich zasilania. Ochrona ta polega
na zmniejszaniu ryzyka zanieczyszczenia tych wód poprzez ograniczenie oddziaływania na obszary
ich zasilania oraz na utrzymywaniu równowagi zasobów tych wód.
Głównym
elementem
powierzchniowej
sieci
hydrograficznej
jest
Rów
Miechowicki
przepływający przez południowo zachodni fragment terenu.
W przedstawionym do oceny projekcie planu wprowadzono zapisy służące ochronie wód
podziemnych. W związku z tym realizacja ustaleń planu nie przyczyni się do znaczącego
pogorszenia się ich stanu.
6.1.3.
Ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego.
gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry (M.P. z 2011r., nr 40, poz. 451) stan
chemiczny wspomnianej JCWPd jest dobry, natomiast stan ilościowy zły, a możliwość osiągnięcia
celów środowiskowych jest zagrożona ze względu na silny wpływ górnictwa podziemnego,
odwadnianie kopalń i zatapianie głębokich lejów depresji. Brak możliwości zakończenia eksploatacji
ze względów gospodarczych.
25
Zasadniczo oceniany projekt planu wprowadza rozwiązania służące ochronie wód. W związku
z tym realizacja zamierzeń planu przy zachowaniu wprowadzanych ustaleń nie powinna stwarzać
zagrożenia dla osiągnięcia celów środowiskowych w/w jednolitych części wód powierzchniowych
i podziemnych.
6.1.4.
Złoża kopalin
Udokumentowane złoża kopalin podlegają ochronie na mocy ustawy Prawo Ochrony
Środowiska [1.2.2] oraz ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze [1.2.7].
W ocenianym projekcie miejscowego planu zagospodarowania uwzględniono występowanie
złoża węgla kamiennego „Bytom III”.
6.1.5.
Flora i fauna
Flora i fauna podlega ochronie na mocy Ustawy Prawo ochrony środowiska [1.2.2] oraz Ustawy
o ochronie przyrody [1.2.3].
Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska ochrona zwierząt oraz roślin polega na:
1) zachowaniu cennych ekosystemów, różnorodności biologicznej i utrzymaniu równowagi
przyrodniczej,
2) tworzeniu warunków prawidłowego rozwoju i optymalnego spełniania przez zwierzęta
i roślinność funkcji biologicznej w środowisku,
3) zapobieganiu lub ograniczaniu negatywnych oddziaływań na środowisko, które mogłyby
niekorzystnie wpływać na zasoby oraz stan zwierząt oraz roślin,
4) zapobieganiu zagrożeniom naturalnych kompleksów i tworów przyrody.
W myśl Ustawy o Ochronie Przyrody ochrona gatunkowa obejmuje okazy gatunków oraz
siedliska i ostoje roślin, zwierząt i grzybów. Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania
i właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju lub innych państw członkowskich
Unii Europejskiej rzadkich, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz
objętych ochroną na podstawie przepisów umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska
jest stroną, gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi, a także zachowanie
różnorodności gatunkowej i genetycznej.
W stosunku do rodzimych dziko występujących roślin objętych ochroną gatunkową (ścisłą lub
częściową) obowiązują m.in. zakazy:
1) umyślnego niszczenia;
2) umyślnego zrywania lub uszkadzania;
3) niszczenia ich siedlisk;
4) pozyskiwania lub zbioru;
5) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
6) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny
26
7) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
8) umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym;
9) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego
W stosunku do zwierząt należących do gatunków dziko występujących objętych ochroną ścisłą
lub częściową wprowadza się m.in. następujące zakazy:
1) umyślnego zabijania;
2) umyślnego okaleczania lub chwytania;
3) umyślnego niszczenia ich jaj lub form rozwojowych;
4) transportu;
5) chowu;
6) zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
7) niszczenia siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych,
odpoczynku, migracji lub żerowania;
8) niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam,
tarlisk, zimowisk lub innych schronień;
9) umyślnego uniemożliwiania dostępu do schronień;
10) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany lub darowizny okazów gatunków;
11) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
12) umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;
13) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego.
Ochronie, polegającej na zapobieganiu niszczeniu i dewastacji, podlegają także tereny zieleni
urządzonej, drzewa i krzewy oraz ich zbiorowiska nie będące lasem. W Ustawie o Ochronie
Przyrody nakazano zwrócić szczególną uwagę na Prace ziemne oraz inne prace związane z
wykorzystaniem sprzętu mechanicznego lub urządzeń technicznych, wykonywane w obrębie
korzeni, pnia lub korony drzewa lub
w obrębie korzeni lub pędów krzewu powinny być
przeprowadzone w sposób najmniej szkodzący drzewom lub krzewom. Prace w obrębie korony
drzewa na terenach zieleni lub zadrzewieniach nie mogą prowadzi do usunięcia gałęzi w wymiarze
przekraczającym 30 % korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba że mają
na celu:
1) usunięcie gałęzi obumarłych lub nadłamanych;
2) utrzymywanie uformowanego kształtu korony drzewa.;
3) wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywrócenia statyki drzewa.
Na drogach publicznych oraz ulicach i placach środki chemiczne powinny być stosowane
w sposób najmniej szkodzący terenom zieleni oraz zadrzewieniom.
27
W obszarze planu nie stwierdzono występowanie chronionych gatunków roślin. Nie
potwierdzono także występowania chronionych, czy też rzadkich i zagrożonych wyginięciem
przedstawicieli gatunków zwierząt. Mogą pojawiać się tu co prawda przedstawiciele nietoperzy
i pojawiają się również ptaki takie jak na przykład kawka, sroka, sikora bogatka czy gołąb miejski,
które objęte są ochroną gatunkową zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem. Są to jednak
gatunki zsynantropizowane związane m.in. z siedzibami ludzkimi i przystosowane do warunków
miejskich i podmiejskich, w związku z czym realizacja ustaleń planu nie będzie stanowiła zagrożenia
dla lokalnych populacji tych zwierząt.
Projekt planu wprowadza tereny zabudowy usługowej na obszary zadrzewione co wiązać się
będzie z szeroko zakrojoną wycinką zieleni wysokiej.
Należy stwierdzić, iż już z perspektywy przeznaczeń obowiązującego dotychczas miejscowego
planu zagospodarowania terenu większość siedlisk wspomnianych wyżej roślin i zwierząt może ulec
zajęciu i przekształceniu, niezależnie od projektowanych zmian, podobnie jak wycinka zieleni
wysokiej.
W konsekwencji
może
dojść
do
ustąpienia
niektórych
gatunków
zwierząt
z przedmiotowego obszaru, co jednak w skali całego miasta nie będzie miało istotnego znaczenia
dla zachowania korzystnego stanu ich populacji. Potencjalne oddziaływanie na faunę kręgowców
będzie związane przede wszystkim z zajęciem jej siedlisk i wypieraniem na tereny przyległe.
Aktualnie trudno przewidzieć z całą pewnością które konkretnie gatunki w danym czasie
(podczas realizacji planowanego przeznaczenia) będą podlegały presji. W związku z tym podczas
realizacji zabudowy na wyżej omówionych fragmentach proponuje się podjęcie stosownych działań
prewencyjnych, ograniczających ewentualny wpływ na faunę (ich propozycje przedstawiono
w rozdziale 14). Należy także podkreślić, iż zabudowa będzie tutaj realizowana stopniowo w związku
z czym nie dojdzie do gwałtownego przekształcenia siedlisk w na całym obszarze opracowania.
Warto także podkreślić iż w zakresie środowiska przyrodniczego oceniany projekt planu
wprowadza dla wyznaczonych terenów minimalny procent terenów biologicznie czynnych określony
indywidualnie w zależności od charakteru wprowadzanej zabudowy.
Zgodnie z opracowaniem „Korytarze ekologiczne…” [1.2.30] przez teren opracowania nie
przebiegają korytarze ekologiczne o randze regionalnej i ponadregionalnej czy też międzynarodowej.
6.1.6.
Obszary cenne przyrodniczo a nie objęte ochroną
Z uwagi na wysoki stopień przekształceń antropogenicznych w granicach opracowania nie
występują obszary przyrodniczo cenne. Występujące tu siedliska mają charakter typowo
antropogeniczny i są miejscem występowania zsynantropizowanych gatunków zwierząt i roślin, które
generalnie przystosowały (przyzwyczaiły) się do warunków miejskich i podmiejskich.
28
6.1.7.
Walory krajobrazowe
Walory krajobrazowe podlegają ochronie na mocy ustawy o ochronie przyrody [1.2.3]
Walory krajobrazowe, rozumiane jako wartości ekologiczne, estetyczne i kulturowe terenu oraz
związanych z nim elementów przyrodniczych, ukształtowane przez siły przyrody lub w wyniku
działalności człowieka, podlegają ochronie bez względu na to, czy są objęte szczególnymi formami
ochrony przyrody.
W obszarze objętym planem dominuje krajobraz typowo podmiejski, przy czym odznaczają się
w nich zdegradowane powierzchnie pozbawione zabudowy w środkowej i południowej części terenu,
porośnięte antropogenicznym zadrzewieniem i roślinnością ruderalną.
W ocenianym planie wprowadzono szereg ustaleń z zakresu ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego.
Ponadto w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w obszarze objętym planem
występują budynki ujęte w gminnej ewidencji zabytków, które obejmuje się ochroną:
1) Kamienica/familok przy ul. Chroboka 7
2) Kamienica/familok przy ul. Chroboka 9-9a
Dla wspomnianych obiektów zabytkowych ustala się:
a. Nakaz utrzymania budynków z zachowaniem cech stylowych: formy, skali i
gabarytów oraz geometrii i pokrycia dachu, podziału architektonicznego elewacji
(rozmiar, kształt i rozmieszczenie otworów);
b. Zakaz umieszczania na elewacjach frontowych elementów takich jak:
anteny, klimatyzatory
c. Dopuszczanie:
- przebudowy, odbudowy i remontu
- wymiany stolarki okiennej z zachowaniem pierwotnych podziałów
Termomodernizacji z zastosowaniem tynku w kolorze naturalnego tynku
cementowo-wapiennego.
6.1.8.
Klimat akustyczny
Klimat akustyczny podlega ochronie na mocy rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu [1.2.8].
W obrębie analizowanego terenu źródłami hałasu są przede wszystkim ciągi komunikacyjne.
W mniejszym stopniu na klimat akustyczny ma wpływ hałas przemysłowy np. z zakładu
kamieniarskiego zlokalizowanego we wschodniej części analizowanego obszaru, przy ul. Hutniczej.
Dopuszczalne poziomy hałasu określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U.
2014 Nr 0 poz. 112) dla terenów wspomnianych terenów zabudowy zostały przedstawione w tabeli
1.
Plan przedstawiony do oceny w zakresie ochrony przed hałasem wskazuje tereny, które należą
do poszczególnych rodzajów terenów dla których określono dopuszczalne poziomy hałasu, zgodnie
29
z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, przy czym na terenie oznaczonym na
rysunku planu symbolem 1MW obowiązują poziomy hałasu jak dla terenów przeznaczonych pod
zabudowę mieszkaniową wielorodzinną. Ponadto na terenach oznaczonych na rysunku planu
symbolami: 2U i 4U, w miejscach występowania istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
(teren 2U) oraz przy realizacji w budynkach usługowych pomieszczeń przeznaczonych do
zamieszkania ludzi ochrona przed hałasem powinna polegać na stosowaniu rozwiązań technicznych
zapewniających właściwe warunki akustyczne w budynkach.
Dodatkowo
wprowadzono
nakaz
stosowania
zabezpieczeń
akustycznych
od
ponadnormatywnego oddziaływania akustycznego od istniejących ciągów komunikacyjnych przy
realizacji nowej i przebudowie istniejącej zabudowy wymagającej ochrony przed hałasem zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Tabela 1 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy
źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty
statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne wyrażone wskaźnikami LDWN i LN,
które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie
ochrony przed hałasem
Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A hałasu w dB
drogi lub linie kolejowe1)
Przeznaczenie terenu
a) Tereny zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego
pozostałe obiekty i działalność będąca
źródłem hałasu
LDWN
LN
LDWN
LN
przedział czasu
przedział czasu
przedział czasu
przedział czasu
odniesienia
odniesienia
odniesienia równy odniesienia równy
równy
równy wszystkim wszystkim dobom wszystkim porom
wszystkim
porom nocy
w roku
nocy
dobom w roku
68
59
55
45
1) Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym
6.1.9.
Grunty rolne i leśne
Grunty rolne i leśne podlegają ochronie z mocy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych
[1.2.5].
W granicach omawianego terenu nie występują grunty rolne ani leśne podlegające ochronie
w myśl przepisów ujętych w wymienionej wyżej ustawie.
30
7. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym
i krajowym oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały
uwzględnione podczas opracowywania projektu planu
Podstawowe cele ochrony środowiska zostały uwzględnione w następujących dokumentach
krajowych:
1. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (ogłoszona w Monitorze Polskim
Nr 26, poz. 432),
2. „Zaktualizowana koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju” z 2005 r.
3. „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju”(do 2030 r.)
4. Polska 2025 - Długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju (Rządowe
Centrum Studiów Strategicznych, 2000 r),
5. Dokument Rządowy Polityka ekologiczna państwa w latach 2009–2012 z perspektywą
do roku 2016
oraz międzynarodowych, ratyfikowanych przez stronę Polską, których ustalenia w znaczącej
części zawarte są w w/w dokumentach oraz przepisach prawnych.
Główne cele zawarte w tych dokumentach to:
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju:
-
przyjęcie nadrzędnej zasady zrównoważonego rozwoju,
-
eksponowanie wartości krajobrazowych i ich harmonizowanie z zagospodarowaniem,
-
ochrona
zasobów
wodnych
poprzez
prowadzenie
wodochronnej
gospodarki
w zlewniach, polegającej m.in. na wprowadzeniu szczególnych zasad ochrony
środowiska w obszarach alimentacji wód podziemnych, zachowanie nieuregulowanych
rzek, których funkcje przyrodnicze nie uległy dewastacji,
-
ochrona dolin rzecznych reprezentujących bogactwo przyrody oraz spełniających
funkcje korytarzy ekologicznych, oczek wodnych i terenów wodno-błotnych,
-
tworzenie warunków dla ochrony i rozwoju terenów zielonych wewnątrz i wokół miast
oraz zagospodarowanych terenów rekreacyjnych,
-
zahamowanie
procesów
degradacji
oraz
przywrócenie
wartości
środowiska
przyrodniczego na obszarach o szczególnym jego zniszczeniu lub zubożeniu przez
urbanizację, melioracje osuszające oraz regulacje rzek,
-
określenie
obszarów
wymagających
ograniczenia
działalności
inwestycyjnej
i gospodarczej,
-
określenie
złóż
surowców
mineralnych,
których
eksploatacja
nie
może
być
uruchomiona, jeżeli może naruszać inne zasoby przyrody, istotne części lub całość
systemu ekologicznego,
-
uwzględnienie ekologicznych podstaw polityki przestrzennej w stosunku do transportu
poprzez wskazanie obszarów do preferencji prośrodowiskowego transportu i nasycenie
odpowiednim transportem obszarów o szczególnych walorach społecznych, realizacje
31
na przebiegu korytarzy ekologicznych przepustów drogowych umożliwiających migracje
fauny, odpowiednie trasowanie autostrad z ominięciem obszarów o cennych walorach
przyrodniczych,
-
stopniowe rozszerzanie i utrwalania dobrej kondycji ekologicznej obszarów o walorach
przyrodniczych objętych ochroną prawną,
-
powszechne
w
i
miejscowych
współzależne
planach
uwzględnienie
zagospodarowania
uwarunkowań
przestrzennego
przyrodniczych
oraz
programach
przedsięwzięć publicznych o znaczeniu ponadlokalnym,
-
promowanie ekologicznych kierunków i form w wybranych dziedzinach i obszarach
(ekoturystyka, ekorolnictwo, ekosadownictwo),
-
zlikwidowanie zagrożenia ekologicznego w obszarach o przekroczonych normach
zanieczyszczeń,
-
ochrona różnorodności biologicznej obszarów niezdegradowanych, które stanowią
główny potencjał przyrodniczy kraju,
-
ustanowienie obowiązkowej komasacji gruntów realizowanej w oparciu o pomoc
państwa, podporządkowanej działalności przeciwerozyjnej na najlepszych glebach oraz
najbardziej podatnych na erozję wodną lub podjęcie innych skutecznych środków
gwarantujących odpowiednie ich zabezpieczenie przed erozją,
-
zahamowanie rozpraszania zabudowy, zwłaszcza na tereny o wysokich walorach
krajobrazowych,
-
ochrona jako „dziedzictwa ludzkości" zanikających krajobrazów (mozaiki ekosystemów
leśnych, łąkowych, polnych oraz związanych z osadnictwem),
-
priorytetowe traktowanie tworzenia korytarzy ekologicznych w trakcie realizacji
programów zwiększania lesistości,
-
ochrona
i
wykorzystanie
rodzimej
różnorodności
biologicznej
w
programach
rekultywacji obszarów zdegradowanych działalnością gospodarczą.
Długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju:
Głównym jej celem jest stworzenie warunków dla stymulowania rozwoju, sprzyjających
sukcesywnemu eliminowaniu procesów i działań gospodarczych szkodliwych dla środowiska i
zdrowia
ludzi,
promowaniu
sposobów
gospodarowania
przyjaznych
dla
środowiska
oraz
przywracaniu równowagi na obszarach dewastacji i degradacji przyrodniczej. Głównym założeniem
rozwojowym strategii jest utrzymanie wzrostu gospodarczego w powiązaniu ze zdecydowanym
wzrostem efektywności wykorzystania surowców, paliw oraz zasobów przyrody a także
zapewnieniem bezpieczeństwa ekologicznego kraju. Ponadto strategia zaleca:
-
uwzględniać w planach zagospodarowania przestrzennego elementów ochrony
środowiska, ochrony różnorodności biologicznej i pomników natury,
-
pomoc państwa dla działalności proekologicznej, rekultywacji terenów i zasobów
skażonych, dla czynnej ochrony środowiska i różnorodności biologicznej,
32
-
przestrzeganie prawa ekologicznego krajowego i międzynarodowego przez wszystkie
podmioty,
-
zapewnienie równego dostępu do środowiska i jego zasobów,
-
zapewnienie konkurencyjności wykorzystania zasobów odnawialnych i recyklingu
surowców,
-
zapewnienie swobodnego transferu technologicznego i inwestycji proekologicznych,
-
uwzględnienie zagadnień środowiskowych w opracowywanych politykach i programach
sektorowych szczebla krajowego i regionalnego.
Polityka ekologiczna państwa z uwzględnieniem perspektywy na lata 2009 – 2012
z perspektywą do roku 2016 określa cele średniookresowe do 2012 r. m.in. dla:
-
ochrony przyrody i krajobrazu,
-
ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów,
-
ochrony gleb,
-
ochrony zasobów kopalin i wód podziemnych,
-
biotechnologii i organizmów zmodyfikowanych genetycznie,
-
materiałochłonności, wodochłonności, energochłonności i odpadowości gospodarki,
-
wykorzystania energii odnawialnej,
-
kształtowania stosunków wodnych i ochrony przed powodzią,
-
jakości
wód,
w środowisku,
zanieczyszczeń
oddziaływania
powietrza,
hałasu,
gospodarki
oddziaływania
odpadami,
pól
chemikalia
elektromagnetycznych,
poważnych awarii przemysłowych,
-
przeciwdziałania zmianom klimatu.
Polityka ekologiczna państwa
Jest podstawą do podejmowania działań na szczeblu lokalnym. Jej główne cele to: m. in.:
-
zapobieganie
powstawaniu
odpadów,
odzyskiwanie
surowców
i
ponowne
wykorzystywanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie
odpadów,
-
likwidację zanieczyszczeń u źródła, ograniczenie emisji pyłowej, gazowej i gazów
cieplarnianych do wielkości wynikających z przepisów i zobowiązań międzynarodowych
oraz wprowadzanie norm emisyjnych i produktowych w gospodarce,
-
racjonalizację i modernizację gospodarki energetycznej,
-
zmniejszenie uciążliwości transportu, w szczególności drogowego na terenach
zamieszkania.
Wymienione
powyżej
cele
znalazły
odzwierciedlenie
w
planie
zagospodarowania
przestrzennego terenu położonego w rejonie ulicy Hutniczej w Bytomiu.
33
8. Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
w odniesieniu do Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów
wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030
Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020
z perspektywą do roku 2030 (tzw. SPA2020) stanowi element szerszego projektu badawczego
o nazwie KLIMADA, którego prowadzenie zakłada się do roku 2070.
We wskazanym dokumencie uwzględniono i przeanalizowano obecne i oczekiwane zmiany
klimatu, w tym scenariusze zmian klimatu dla Polski do roku 2030, które wykazały, że w tym okresie
największe zagrożenie dla gospodarki i społeczeństwa będą stanowiły ekstremalne zjawiska
pogodowe (nawalne deszcze, powodzie, podtopienia, osunięcia ziemi, fale upałów, susze, huragany,
osuwiska itp.), będące pochodnymi zmian klimatycznych. Zjawiska te będą występować z coraz
większą częstotliwością i natężeniem oraz będą dotyczyć coraz większych obszarów kraju.
Wśród najbardziej wrażliwych sektorów i obszarów dla których określono cele i kierunki działań
adaptacyjnych znalazły się: gospodarka wodna, rolnictwo, leśnictwo, różnorodność biologiczna
i obszary prawnie chronione, zdrowie, energetyka, budownictwo, transport, obszary górskie, strefy
wybrzeża, gospodarka przestrzenna i obszary zurbanizowane.
Głównym celem SPA 2020 jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju oraz efektywnego
funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa w warunkach zmian klimatu. Cele szczegółowe oraz
powiązane z nimi kierunki działań zostały określone następująco:
Cel 1. Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dobrego stanu środowiska
Kierunki działań:
1.1 - dostosowanie sektora gospodarki wodnej do zmian klimatu
1.2 - adaptacja strefy przybrzeżnej do zmian klimatu
1.3 – dostosowanie sektora energetycznego do zmian klimatu
1.4 – ochrona różnorodności biologicznej i gospodarka leśna w kontekście zmian klimatu
1.5 – adaptacja do zamian klimatu w gospodarce przestrzennej i budownictwie
1.6 – zapewnienie funkcjonowania skutecznego systemu ochrony zdrowia w warunkach zmian
klimatu
Cel 2. Skuteczna adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich
Kierunki działań:
2.1 - stworzenie lokalnych systemów monitorowania i ostrzegania przed zagrożeniami
2.2 – organizacyjne i techniczne dostosowanie działalności rolniczej i rybackiej do zmian klimatu
Cel 3. Rozwój transportu w warunkach zmian klimatu
Kierunki działań:
3.1 - wypracowywanie standardów konstrukcyjnych uwzględniających zmiany klimatu
3.2 – zarządzanie szlakami komunikacyjnymi w warunkach zmian klimatu
34
Cel 4. Zapewnienie zrównoważonego rozwoju regionalnego i lokalnego z uwzględnieniem
zmian klimatu
Kierunki działań:
4.1 – monitoring stanu środowiska i systemy wczesnego ostrzegania i reagowania w kontekście
zmian klimatu (miasta i obszary wiejskie)
4.2 – miejska polityka przestrzenna uwzględniająca zmiany klimatu
Cel 5. Stymulowanie innowacji sprzyjających adaptacji do zmian klimatu
Kierunki działań:
5.1 - promowanie innowacji na poziomie działań organizacyjnych i zarządczych sprzyjających
adaptacji do zmian klimatu
5.2 – budowa systemu wsparcia polskich innowacyjnych technologii sprzyjających adaptacji do
zmian klimatu
Cel 6. Kształtowanie postaw społecznych sprzyjających adaptacji do zmian klimatu
Kierunki działań:
6.1 – zwiększenie świadomości odnośnie do ryzyk związanych ze zjawiskami ekstremalnymi
i metodami ograniczania ich wpływu
6.2 - ochrona grup szczególnie narażonych przed skutkami niekorzystnych zjawisk klimatycznych
W świetle powyższych wskazań, mając na uwadze charakter oraz zakres (szczegółowość)
ocenianego dokumentu planistycznego, a także charakter (uwarunkowania środowiskowe) i sposób
zagospodarowania przedmiotowego terenu należy stwierdzić, że miejscowy plan jest związany
przede wszystkim z sektorami jakimi są: gospodarka przestrzenna i obszary zurbanizowane,
a w mniejszym stopniu również z sektorami obejmującymi budownictwo i infrastrukturę i inne.
Teren projektu miejscowego planu jest zlokalizowany poza obszarami zagrożonymi możliwością
wystąpienia powodzi czy osuwisk. Do głównych zagrożeń przedmiotowego terenu należą zatem:
intensyfikacja miejskiej wyspy ciepła, silne ulewy powodujące podtopienia oraz susze sprzyjające
deficytowi wody w miastach. Raczej mniejsze znaczenie ma tutaj zagrożenie ze strony silnych
wiatrów.
Zasadniczo realizacja ocenianego planu może się przyczynić do intensyfikacji miejskiej wyspy
ciepła, jednakże z uwagi na stosunkowo niewielką powierzchnię i skalę przewidzianych ustaleń
w stosunku do powierzchni całego, wysoko zurbanizowanego miasta wpływ ten będzie miał mało
znaczący charakter.
Ogólnie rzecz ujmując ustalenia miejscowego planu wpisują się przede wszystkim w realizację
następujących kierunków działań określonych SPA 2020: 1.3 i 1.5 w zakresie celu nr 1 oraz 4.2
w celu nr 4.
Do ustaleń planu realizujących założenia powyższych celów i kierunków należą między innymi:
- dopuszczenie indywidualnych systemów grzewczych opartych o sieć ciepłowniczą, spalanie
paliw w urządzeniach o wysokiej sprawności cieplnej nie mniejszej niż 80% oraz technologii
gwarantujących dotrzymanie dopuszczalnych stężeń do powietrza (kierunek 1.3 i 4.2),
35
- realizacja zabudowy poza obszarami zagrożonymi występowaniem powodzi i osuwisk (kierunek
1.5),
- wprowadzenie dla terenów zabudowy minimalnego procenta terenów biologicznie czynnych
wynoszącego od 15 do 20% 2 (kierunek 4.2),
- ustalenie odprowadzania ścieków sanitarnych i deszczowych do istniejącego i rozbudowywanego
systemu kanalizacji (kierunek 4.2).
Wskazane powyżej zapisy sprzyjają również innym kierunkom działań służącym adaptacji do
zmian klimatu. Ponadto omawianym celom i kierunkom sprzyjają także wybrane ustalenia planu
przedstawione w rozdziale 13.
36
9. Przewidywane znaczące oddziaływanie, w tym bezpośrednie, wtórne
i skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe
i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na przedmiot ochrony obszaru Natura
2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko.
Na terenie objętym projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani
w jego bezpośrednim sąsiedztwie nie występują obszarowe formy ochrony przyrody ustanowione na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
Do najbliższych obszarów chronionych należą Zespół Przyrodniczo
– Krajobrazowy
„Miechowicka Ostoja Leśna” oddalony o około 1,7 km na północny zachód od granic opracowania
oraz Zespół Przyrodniczo – Krajobrazowy „Żabie Doły” zlokalizowany w odległości ok. 6,4 km na
południowy wschód od przedmiotowego terenu.
Ponadto w odległości ponad 5,8 km na południe od granic opracowania znajduje się użytek
ekologiczny „Lasek Chropaczowski”.
Najbliższym obszarem chronionym w ramach programu Natura 2000 jest położony około 3 km
na północ Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie” (PLH 240003).
Realizacja projektowanych w planie zmian nie będzie miała istotnego wpływu na wspomniane
wyżej obszary chronione.
Oddziaływania rozwiązań planu na środowisko: bezpośrednie i pośrednie, średnio
9.1.
i długo terminowe, stałe i chwilowe, wtórne i skumulowane
Oceniany projekt planu zagospodarowania przestrzennego wprowadza zasadniczo takie
przeznaczenia
terenu,
które
w
znacznym
stopniu
nawiązują
do
istniejących
już
form
zagospodarowania na terenach sąsiednich. W większości rozwój nowego zagospodarowania będzie
możliwy kosztem powierzchni biologicznie czynnych. Jednak warto nadmienić, iż obszar ten jest już
w całości przeznaczony pod zabudowę i zainwestowanie w obowiązującym dokumencie
planistycznym. W ramach realizacji ustaleń nowego projektu planu możliwe jest utrzymanie
istniejących obiektów kubaturowych, utrzymanie infrastruktury (w tym dróg), a także realizacja
nowych obiektów na obszarach pozbawionych zabudowy, głównie zadrzewionych, zgodnie
z zapotrzebowaniem społecznym.
Każde pozaprzyrodnicze zainwestowanie terenu związane jest z mniejszym lub większym
oddziaływaniem
na środowisko. Oddziaływania te będą
zróżnicowane
w
zależności
od
intensywności zainwestowania. Aktualnie w obszarze planu dominuje generalnie stałe oddziaływanie
istniejącego zagospodarowania na środowisko związane między innymi z emisją zanieczyszczeń
atmosferycznych (np. źródeł komunikacyjnych oraz zabudowy), emisją hałasu do otoczenia,
powstawaniem odpadów i ścieków oraz dokonanym, nieodwracalnym przekształceniem powierzchni
terenu.
Realizacja ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego będzie związana
głównie z utrzymaniem bądź pogłębieniem się oddziaływań już tu występujących.
W przypadku realizacji nowej zabudowy czy też elementów infrastruktury drogowej
oddziaływanie krótkotrwałe na etapie budowy polegać będzie generalnie na emisji hałasu oraz
37
zanieczyszczeń do powietrza (których źródłem będą maszyny i urządzenia budowlane).
Oddziaływania te będą miały charakter chwilowy, ograniczony do czasu realizacji poszczególnych
inwestycji.
Oddziaływanie trwałe i praktycznie nieodwracalne będzie polegało przede wszystkim na
przekształceniu powierzchni ziemi spowodowanym na przykład pracami niwelacyjnymi oraz zajęciem
terenu
przez
infrastrukturę
techniczną
czy
powierzchnie
uszczelnione.
Wprowadzanie
pozaprzyrodniczych form zagospodarowania będzie związane z zajęciem powierzchni biologicznie
czynnych i usunięciem porastającej jej roślinności.
Trwałe oddziaływanie związane będzie również z koniecznością wycinki zieleni wysokiej (drzew
i krzewów). Wraz zajęciem terenów biologicznie czynnych, potencjalnie zamieszkująca je fauna
kręgowców zostanie wyparta na tereny przyległe i przekształcone zostaną jej siedliska.
Nieuniknione jest to, że opisane wyżej oddziaływania będą się w mniejszym lub większym
stopniu kumulować w środowisku. Nakładanie się wpływów pochodzących z poszczególnych
terenów spowoduje wzrost tego oddziaływania. Kumulacji podlegać będzie przede wszystkim hałas,
a także emitowane zanieczyszczenia atmosferyczne. Kumulacja ta może mieć miejsce w granicach
przedmiotowego terenu jak i na obszarach przyległych.
Opisane wpływy zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji będą ograniczane zapisami planu,
a także przepisami zawartymi w obowiązującym ustawodawstwie dotyczącymi między innymi
dopuszczalnych poziomów hałasu i sposobu ograniczenia jego wpływu, a także gospodarki
odpadami i gospodarki wodnościekowej.
Generalnie można stwierdzić, iż realizacja miejscowego planu przy zachowaniu ograniczeń
wpływu na środowisko wynikających z jego ustaleń oraz przepisów odrębnych nie spowoduje
poważnych zagrożeń dla środowiska.
38
Tabela 2 Charakterystyka typów oddziaływań
Typ
oddziaływań
bezpośrednie
Etap budowy
- wzrost poziomu hałasu związanego
z pracami budowlanymi przy tworzeniu
nowych obiektów kubaturowych;
- pylenie z powierzchni odkrytych miejsc
składowych materiałów sypkich i obiektów
w budowie
- zanieczyszczenie powietrza spalinami
pochodzącymi z maszyn pracujących na
budowach
-zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej i wycinka zieleni wysokiej (drzew
i krzewów)
pośrednie
-- nie występują brak znaczących
oddziaływań
wtórne
- nie występują brak znaczących
oddziaływań
skumulowane
krótkoterminowe
długoterminowe
stałe
chwilowe
krótkotrwała
kumulacja
hałasu
pochodzącego z prac budowlanych oraz
hałasu komunikacyjnego
- hałas budowlany
- zanieczyszczenie powietrza związane
z pracami budowlanymi
- powstawanie odpadów budowlanych
- zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej
- zmniejszenie powierzchni zadrzewionych
- zmiany ukształtowania powierzchni
terenu
- zmiana lokalnego krajobrazowych
- hałas budowlany
- zanieczyszczenie powietrza związane
z pracami budowlanymi
- powstawanie odpadów budowlanych
Etap eksploatacji
- wzrost ilości odprowadzanych ścieków
opadowych z powierzchni szczelnych
- wzrost ilości wytwarzanych odpadów
- wzrost emisji hałasu bytowego
- przekształcenie powierzchni ziemi
w ramach prowadzenia niwelacji pod
nowe obiekty budowlane i towarzyszące
im zagospodarowanie
- intensyfikacja ruchu pojazdów
- zmniejszenie się ilości niektórych
siedlisk fauny związanej z terenami
zielonymi
- dalsza synantropizacja szaty roślinnej w
rejonie utworzonej zabudowy;
- zmiana jakości powietrza w wyniku
nakładania się emisji z poszczególnych
emitorów
- kumulacja hałasu komunikacyjnego oraz
bytowego
- nie występują
oddziaływań
brak
znaczących
-zmiany morfologii terenu (lokalnych
warunków krajobrazowych) związane
z powstawaniem nowych zabudowań
- lokalne zmiany mikroklimatu
- zwiększenie
powierzchni
terenów
utwardzonych
zwiększenie
komunikacyjnego
natężenia
ruchu
39
10. Stan środowiska na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem
W granicach terenu objętego planem przeważają powierzchnie biologicznie czynne głównie
w postaci zbiorowisk lasopodobnych porastających nasypy antropogeniczne oraz nieużytków.
W granicach terenu znajdują się także obszary zainwestowane jak drogowe ciągi komunikacyjne
oraz zabudowa mieszkaniowa i usługowa.
Środowisko na omawianym terenie na skutek wieloletniej działalności człowieka zostało
przekształcone do tego stopnia, że praktycznie niemożliwy jest jego powrót do stanu pierwotnego.
Fauna i flora są tutaj aktualnie reprezentowane przez gatunki zsynantropizowane przystosowane
(przywykłe) do warunków antropopresji, a występujące siedliska mają charakter antropogeniczny.
Z tego względu omawiany teren nie prezentuje szczególnych wartości przyrodniczych.
Mając na względzie obecny stan środowiska przyrodniczego przedmiotowego terenu oraz jego
przekształcenie antropogeniczne jak również uwzględniając ograniczenia uwzględnione w zapisach
planu oraz przepisach odrębnych należy stwierdzić, iż realizacja planu w granicach przedmiotowego
terenu nie będzie związana ze znaczącym oddziaływaniem na środowisko przyrodnicze.
W obszarze objętym planem ustala się w zakresie ochrony przed uciążliwościami
lokalizowanych obiektów zakaz realizacji przedsięwzięć stwarzających zagrożenie dla życia lub
zdrowia ludzi, a w szczególności ryzyko wystąpienia poważnych awarii. Dodatkowo oceniany projekt
planu wprowadza zapis zakazujący realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko z zastrzeżeniem oddziaływania na środowisko w zakresie ochrony powietrza oraz
z wyłączeniem przedsięwzięć związanych z realizacją i remontami:
a) dróg publicznych
b) linii kolejowych,
c) infrastruktury technicznej,
d) inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej;
e) podziemnego wydobycia kopalin.
Dopuszcza się realizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko na terenach oznaczonych na rysunku planu symbolami: 1PU oraz U.
W związku z powyższym na przedmiotowym terenie nie wyklucza się realizacji niektórych
przedsięwzięć
mogących
potencjalnie
znacząco
oddziaływać
na
środowisko
dla
których
w zależności od charakteru inwestycji obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na
środowisko może być wymagany przez właściwy organ. Generalnie realizacja przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko przeprowadzana jest na zasadach określonych
w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
11. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Przedmiotowy teren zlokalizowany jest w odległości ok. 52 km od południowej granicy Państwa.
Oddziaływanie realizacji zmian miejscowego planu będzie potencjalnie związane z lokalną niwelacją
terenu, powstawaniem ścieków i odpadów oraz emisją zanieczyszczeń do powietrza. Wpływy tego
typu ograniczane dodatkowo zapisami planu będą miały charakter lokalny. Z tego względu realizacja
40
ustaleń
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
nie
będą
powodowały
transgranicznego oddziaływania na środowisko.
12. Obszary problemowe
Do głównych problemów występujących na przedmiotowym terenie należą potencjalne wpływy
prowadzonego tutaj w przeszłości kopalnictwa węgla kamiennego oraz rud cynku i ołowiu.
Zachodnia i południowa część terenu opracowania znajduje się w zasięgu dawnej płytkiej porudnej.
położone są w aktualnym obszarze i terenie górniczym „Bytom III - ZG”.
Ze względu na fakt, iż nie można z całą pewnością wykluczyć powstania deformacji nieciągłych
w zasięgu płytkiej eksploatacji porudnej, należałoby poprzedzić realizację obiektów budowlanych
wykonaniem stosownych badań podłoża gruntowego, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem.
Dodatkowym problemem w południowej części terenu są miejsca występowania niecek
bezodpływowych w okresach roztopów i długotrwałych opadów. Wprowadzenie zainwestowania na
teren występowania tych zagłębień terenu, gdzie może gromadzić się woda wymagać będzie
zastosowania niwelacji terenu.
Oddziaływanie na środowisko wynikające z realizacji ocenianego planu zagospodarowania
będzie związane z rozwojem obszarów zabudowy oraz towarzyszącej infrastruktury na obszary
dotychczas nie zagospodarowane.
W przypadku wprowadzania terenów zabudowy na obszarach biologicznie czynnych, często
problemem jest znalezienie równowagi pomiędzy presją zabudowywania kolejnych obszarów,
atrakcyjnych ze względu na swoją lokalizację a zachowaniem jak najkorzystniejszego stanu środowiska
oraz utrzymania pełnej funkcji struktur ekologicznych. Wydaje się jednak, iż kierunki zagospodarowania
przyjęte w ocenianym projekcie planu są akceptowalnym kompromisem pomiędzy potrzebą rozwoju
społeczno-gospodarczego, a utrzymaniem najcenniejszych obszarów biologicznie czynnych. Teren
opracowania obejmuje zbiorowiska roślinności wysokiej porastającej antropogeniczne nasypy oraz
nieużytki, na których obserwuje się szeroka ekspansję gatunków ruderalnych. Biorąc także pod uwagę
fakt, iż teren opracowania już w obowiązującym dokumencie planistycznych przeznaczony jest w całości
pod zainwestowanie realizacja ustaleń ocenianego, nowego planu nie przyczyni się w sposób znaczący
do utraty cennych bądź unikatowych wartości przyrodniczych.
Istotnym problemem jest również obecność za zachodnią granicą terenu opracowania oczyszczalni
ścieków. Plan przedstawiony do oceny wprowadza tereny zabudowy usługowej oraz produkcyjnej
41
i usługowej z dopuszczeniem usytuowania lokali mieszkaniowych na terenach usługowych. Najbardziej
odczuwalną przez ludzi uciążliwością związaną z emisją substancji do powietrza (z terenu oczyszczalni
ścieków) jest emisja substancji zapachowych tzw. odorów. Główna przyczyną powstawania odorów jest
zagniwanie ścieków lub źle prowadzony proces technologiczny. Najbardziej charakterystycznym dla
oczyszczalni związkiem stanowiącym uciążliwość zapachową jest siarkowodór. Należy zwrócić uwagę, iż
w rzeczywistości próg wyczuwalności zapachowej tej substancji winien zawierać się
w granicach
oczyszczalni. Przy normalnej pracy zakładu emisja odorów nie powinna mieć znaczącego wpływu na
warunki aerosanitarne na terenach zamieszkałych przez ludzi. Nie bez znaczenia jest fakt, iż zgodnie
z ocenianym planem zabudowa mieszkaniowa znajduje się w odległości ok 200m na północny wschód
i jest to stan istniejący, a oceniany plan go nie zmienia.
Na terenie opracowania znajdują się również zakłady stwarzające uciążliwości akustyczne tj. zakład
kamieniarski oraz warsztaty samochodowe. Jednakże zgodnie z mapą akustyczną dla miasta Bytomia na
terenach zabudowy mieszkaniowej nie występują przekroczenia hałasu związanego z prowadzoną
działalnością. Ponadto jest to stan istniejący a oceniany plan nie pogorszy stanu akustycznego terenu
opracowania.
42
13. Rozwiązania
kompensację
mogących
mających
na
przyrodniczą
być
celu
zapobieganie,
negatywnych
rezultatem
realizacji
ograniczanie
oddziaływań
na
projektowanego
lub
środowisko
dokumentu,
w szczególności na cele ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru
W ocenianym planie zagospodarowania przestrzennego wprowadzone zostały zapisy mające
na celu zapobieganie i ograniczenie negatywnych wpływów na środowisko bądź ludzi, które odnoszą
się do określonych przeznaczeń terenu.
Analiza przyjętych zapisów w planie wykazała, że generalnie zostały uwzględnione wymogi
z zakresu ochrony środowiska określone w obowiązującym ustawodawstwie. Zapisy planu
uwzględniają również założenia „Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych”
opracowanego przez Ministerstwo Środowiska.
W granicach terenu opracowania nie występują obszarowe formy ochrony przyrody
ustanowione na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Realizacja analizowanego dokumentu nie będzie miała wpływu na tereny objęte formami
ochrony, w szczególności na obszary Natura 2000 (najbliższy obszar chroniony Natura 2000
położony jest w odległości ok 3 km).
Sposób, w jaki w projekcie planu realizowane są zapisy z zakresu ochrony poszczególnych
elementów środowiska został opisany poniżej.
Ochrona powietrza atmosferyczne.
Ze względu na ochronę powietrza atmosferycznego w „Aktualizacji Programu Ochrony
Środowiska dla miasta Bytomia na lata 2012-2015 z perspektywą lat 2016-2019” zostały przyjęte
zapisy mające na celu poprawę jakości powietrza atmosferycznego. Założonym celem dla miasta
Bytomia jest trwałe osiągnięcie jakości powietrza odpowiadającej wymogom klasy A ze względu na
wymagania ochrony zdrowia.
W projekcie planu wprowadzono zapisy zgodnie z którymi nakazuje się:
1. Utrzymania emisji do środowiska na poziomach nie przekraczających dopuszczalnych
wartości, określonych zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony
środowiska od istniejących, przebudowywanych i nowo budowanych obiektów, a także
prowadzonych działalności oraz stosowanie urządzeń chroniących środowisko w celu
ograniczenia emisji do powietrza;
2. Dostawę ciepła z miejskiej sieci ciepłowniczej zdalaczynnej, a w przypadku realizacji
indywidualnych
systemów
grzewczych
nieopartych
na
miejskim
systemie
ciepłowniczym, nakaz stosowania paliw ekologicznych i urządzeń grzewczych o
efektywności energetycznej co najmniej 80% oraz technologii gwarantujących
dotrzymanie dopuszczalnych stężeń w powietrzu.
43
Ponadto w ocenianym planie wprowadzono zakaz realizacji przedsięwzięć stwarzających
zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególności ryzyko wystąpienia poważnych awarii.
W obszarze objętym planem ustala się ponadto w zakresie ochrony przed uciążliwościami
lokalizowanych obiektów zakaz realizacji przedsięwzięć stwarzających zagrożenie dla życia lub
zdrowia ludzi, a w szczególności ryzyko wystąpienia poważnych awarii. Dodatkowo oceniany projekt
planu wprowadza zapis zakazujący realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko z zastrzeżeniem oddziaływania na środowisko w zakresie ochrony powietrza oraz
z wyłączeniem przedsięwzięć związanych z realizacją i remontami:
f) dróg publicznych
g) linii kolejowych,
h) infrastruktury technicznej,
i) inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej;
j) podziemnego wydobycia kopalin.
Dopuszcza się realizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko na terenach oznaczonych na rysunku planu symbolami: 1PU oraz U.
Ochrona środowiska gruntowo – wodnego.
Dla ochrony środowiska gruntowo – wodnego na terenie miasta Bytomia w „Aktualizacji
Programu Ochrony Środowiska dla miasta Bytomia na lata 2012-2015 z perspektywą lat 2016-2019”
zostały określone kierunki działań dążące do poprawy gospodarki wodno-ściekowej i ograniczenia
zagrożeń i uciążliwości ze strony zalewisk pogórniczych. Celem ekologicznym do 2025r. jest
zapewnienie ekologicznego stanu wód powierzchniowych miasta zgodnego z wymaganiami
Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz eliminacja źródeł skażenia wód podziemnych.
Zapisy planu realizują ustalenia w zakresie ochrony środowiska gruntowo - wodnego poprzez
ustalenie odprowadzania ścieków sanitarnych i deszczowych do istenijacego i rozbudowywanego
systemu kanalizacji.
Zapis o przeciwdziałaniu nieuzasadnionemu wzrostowi powierzchni szczelnych jest realizowany
w planie między innymi poprzez wprowadzenie dla terenów zabudowy minimalnego procenta
terenów biologicznie czynnych wynoszącego od 15 do 20%.
W planie wprowadzono również następujące ustalenia:
- nakaz zabezpieczenia inwestycji mogących prowadzić do zanieczyszczenia wód podziemnych,
- zakaz realizacji inwestycji, które mogą zanieczyścić wody podziemne ze względu na wytwarzane
ścieki, odpady oraz emitowane pyły i gazy,
- zakaz realizacji inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska wodnego
- zakaz realizacji obiektów budowlanych, które spowodowałyby zmianę stosunków wodnych.
44
Ochrona przed nadmiernym hałasem i promieniowaniem niejonizującym
Dla ochrony przed nadmiernym hałasem i promieniowaniem niejonizującym na terenie miasta
Bytomia w „Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta Bytomia na lata 2012-2015
z perspektywą lat 2016-2019” zostały określone kierunki działań dążące do poprawy klimatu
akustycznego oraz eliminacji źródeł potencjalnego negatywnego oddziaływania promieniowania
elektromagnetycznego.
Do priorytetowych kierunków działań (mających na celu realizacje w/w założeń) należą między
innymi wprowadzenie monitoringu akustycznego na terenie miasta, gromadzenie informacji
o zagrożeniach
akustycznych,
stworzenie
i
realizacja
programu
ograniczenia
hałasu
komunikacyjnego, eliminacja problemu emisji hałasu do środowiska z przemysłu oraz ochrona przed
innymi źródłami hałasu.
W zakresie skutecznej ochrony przed polami elektromagnetycznymi przyjęto za priorytetowy
kierunek działania mające na celu przestrzeganie systemowych rozwiązań ograniczających
zagrożenie ze strony promieniowania elektromagnetycznego.
W ocenianym projekcie planu, w zakresie ochrony przed hałasem wprowadzono następujące
ustalenia:
1) wskazuje się tereny, które należą do poszczególnych rodzajów terenów dla których
określono dopuszczalne poziomy hałasu, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r.
Prawo ochrony środowiska, przy czym na terenie oznaczonym na rysunku planu
symbolem 1MW obowiązują poziomy hałasu jak dla terenów przeznaczonych pod
zabudowę mieszkaniową wielorodzinną;
2) na terenach oznaczonych na rysunku planu symbolami: 2U i 4U, przy realizacji w
budynkach usługowych pomieszczeń przeznaczonych do zamieszkania ludzi ochrona
przed hałasem powinna polegać na stosowaniu rozwiązań technicznych zapewniających
właściwe warunki akustyczne w budynkach;
3) nakaz stosowania zabezpieczeń akustycznych od ponadnormatywnego oddziaływania
akustycznego
od
istniejących
ciągów
komunikacyjnych
przy
realizacji
nowej
i przebudowie istniejącej zabudowy wymagającej ochrony przed hałasem zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Ponadto w zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym ustala się, że
poziom pół elektromagnetycznych w środowisku nie może przekraczać dopuszczalnych wartości
określonych zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, przy czym:
1) dla terenu oznaczonego na rysunku planu symbolem 1MW obowiązują dopuszczalne
poziomy pól eletromagnetycznych jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową;
2) dla wszystkich pozostałych terenów w obszarze objętym planem obowiązują
dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych jak dla miejsc dostępnych dla
ludności.
45
Dodatkowo wprowadzono zakaz realizacji przedsięwzięć stwarzających zagrożenie dla życia
lub zdrowia ludzi, a w szczególności ryzyko wystąpienia poważnych awarii.
46
14. Propozycje
rozwiązań
alternatywnych
do
rozwiązań
zawartych
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
Teren
objęty
projektem
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
jest
w większości niezagospodarowany. Północna, północno-wschodnia oraz południowo-wschodnia
część analizowanego obszaru obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Środkowa,
zachodnia i południowa część terenu objętego projektem planu zajmuje powierzchnie biologicznie
czynne w postaci zadrzewień na nasypach antropogenicznych oraz roślinności ruderalnej
porastającej nieużytki.
Oceniany projekt planu przewiduje wprowadzenie terenów zabudowy usługowej oraz
produkcyjnej i usługowej kosztem powierzchni biologicznie czynnych w postaci zadrzewień
i roślinności porastającej nieużytki. Największe przeobrażenia związane będą ze zmianami sposobu
użytkowania poprzez wprowadzenie zabudowy na tereny zadrzewione, co będzie związane
z szeroko zakrojoną wycinką drzew porastających przedmiotowy teren. Można zatem zaproponować
by przedmiotowa wycinka drzew przeprowadzona została poza okresem lęgowym ptaków lub po
wizji terenowej potwierdzającej możliwość przeprowadzenia wycinki bez zagrożenia dla tych
zwierząt. Ponadto korzystne byłoby również aby ewentualne, starsze i dziuplaste drzewa
skontrolować tuż przed wycinką pod kątem przebywania w nich nietoperzy w danym czasie, które
(w przypadku ich stwierdzenia) należałoby przenieść (przy zachowaniu odpowiednich środków
ostrożności) w inne, bezpieczne dla nich kryjówki.
Teren opracowania znajduje się w zasięgu płytkiej eksploatacji porudnej. Ze względu na fakt, iż
nie można z całą pewnością wykluczyć powstania deformacji nieciągłych w zasięgu płytkiej
eksploatacji, należałoby poprzedzić realizację obiektów budowlanych wykonaniem stosownych
badań podłoża gruntowego, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem.
Dodatkowo w granicach opracowania występują tereny niecek bezodpływowych. Na terenach
tych przed wprowadzeniem zainwestowania należy uwzględnić warunki gruntowe zgodnie
z obowiązującym ustawodawstwem i przeprowadzić makroniwelację terenu. Działania mające na
celu niwelację przedmiotowego obszaru należałoby poprzedzić szczegółową inwentaryzacją
potwierdzającą lub wykluczającą obecność przedstawicieli herpetofauny. W przypadku ich
stwierdzenia należałoby uzyskać zgodę Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na
zniszczenie ich siedlisk, oraz odłów i przeniesienie osobników chronionych w bezpieczne dla nich
siedliska.
Z uwagi na istniejące na terenie opracowania zakłady mogące potencjalnie stwarzać
uciążliwości akustyczne na terenach zabudowy mieszkaniowej tj. zakład kamieniarski czy warsztaty
samochodowe, można zasugerować by uciążliwości związane z prowadzoną działalnością nie
wykraczały poza granice zainwestowania. Uciążliwości te jednak nie przekraczają dopuszczalnych
norm hałasu zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem.
47
15. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Prognoza oddziaływania na środowisko została opracowana w celu określenia wpływu na
środowisko planowanego sposobu zagospodarowania terenu objętego projektem miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulicy Hutniczej w Bytomiu.
Do wykonania prognozy zastosowano metodę analizy systemowej; opierającą się na tworzeniu
modeli i stosowaniu hipotez jako podstawy rozważań.
Teren objęty niniejszym opracowaniem zajmuje powierzchnię ok. 10,6 ha i położony jest
w dzielnicy Miechowice w zachodniej części miasta Bytomia w województwie śląskim. Obszar
ograniczony jest od południa terenami przyległymi do al. Jana Nowaka – Jeziorańskiego, od
wschodu ul. Hutniczą, od północy ulicą Ludwika Chroboka, a od zachodu terenami oczyszczalni
ścieków „Miechowice” Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego S.A.
koncentruje się głównie w jego północnej i południowo wschodniej części.
Na północy zabudowa ma charakter mieszkaniowy i usługowy w postaci kilkupiętrowych
kamienic oraz wielopiętrowego budynku mieszkalnego, a także obiektów usługowych z branży
samochodowej zlokalizowanych przy ul. Chroboka. Przy ul. Hutniczej w północno-wschodniej części
terenu zlokalizowane są zabudowania mieszkaniowe jednorodzinne oraz zakład kamieniarski.
W południowo wschodniej części omawianego terenu znajdują się zabudowania mieszkaniowousługowe oraz usługowe z zakresu obsługi, naprawy i sprzedaży samochodów przy al. Jana
Nowaka-Jeziorańskiego.
W obszarze planu nie występują obiekty wpisane do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków. Przy
ulicy Chroboka 7 oraz 9-9a znajdują się dwie kamienice ujęte w gminnej ewidencji zabytków.
Do elementów tworzących główny układ komunikacyjny terenu opracowania należy przede
wszystkim al. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, przebiegającą przez jego południową część i tworząca
zarazem jego południową granicę.
Wschodnią granicę obszaru tworzy ulica Hutnicza, a północną – ul. Ludwika Chroboka.
Aktualnie
przedmiotowy
teren
jest
objęty
miejscowym
planem
zagospodarowania
przestrzennego przyjętym uchwałą nr XXIX/457/2004 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 25 sierpnia
2004r.
Oceniany w niniejszym opracowaniu projekt uchwały przewiduje wprowadzenie zmian
w dotychczas obowiązującym miejscowym planie, przy czym przedmiotowe zmiany planu w zakresie
przeznaczeń terenów polegają między innymi na:
-
wprowadzeniu
terenu
zabudowy
produkcyjnej
i
usługowej
na
tereny
oznaczone
w obowiązującym planie jako tereny wytwórczości, usług i obsługi komunikacji oraz tereny
magazynów, wytwórczości i usług;
48
- wprowadzeniu terenów zabudowy usługowej na tereny oznaczone w obowiązującym planie
jako tereny wytwórczości, usług i obsługi komunikacji, tereny obsługi komunikacji, tereny usług
i obsługi komunikacji, tereny drogi dojazdowej oraz tereny magazynów, wytwórczości i usług;
- wprowadzenie terenów zabudowy usługowej, baz, składów i magazynów oraz stacji paliw na
tereny oznaczone w obowiązującym planie jako tereny przeznaczone na cele usług innych np.
siedziby straży pożarnej, jednostek ratownictwa i usług pokrewnych;
- wprowadzenie terenów zabudowy usługowej i stacji paliw na tereny oznaczone
w obowiązującym planie jako tereny usług i obsługi komunikacji;
Zgodnie
z
powyższym
oceniany
projekt
planu
utrzymuje
w
większości
przyjęte
w obowiązującym planie przeznaczenia dotyczące zabudowy usługowej, zmieniając nieznacznie
brzmienie samego przeznaczenia podstawowego, a także poszerza zabudowę usługową
w północnej części kosztem drogi dojazdowej. Dodatkowo projekt planu utrzymuje przeznaczenia
terenów zabudowy mieszkaniowej oraz drogi publicznej klasy lokalnej. Ponadto zmiany obejmują
uchylenie, korektę lub dodanie wybranych zapisów szczegółowych planu.
Mimo dużego odsetka powierzchni zielonych, z uwagi na obecność zabudowy oraz ciągów
komunikacyjnych na terenach sąsiednich, wymiana biologiczna jest tutaj ograniczona. Łączność
ekologiczna jest tutaj realizowana głównie w oparciu o obecność ogródków działkowych na północny
zachód od granic opracowania oraz pas zieleni wysokiej stanowiącej izolację oczyszczalni ścieków
będący jednocześnie kontynuacją zadrzewienia występującego na terenie opracowania w kierunku
na zachód.
Wewnętrzna spójność lokalnego układu przyrodniczego, a także łączność z terenami
otaczającymi opiera się przede wszystkim o wspomniane wyżej, enklawy zieleni.
gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry stan chemiczny wspomnianej JCWPd jest
dobry, natomiast stan ilościowy zły, a możliwość osiągnięcia celów środowiskowych jest zagrożona
ze względu na silny wpływ górnictwa podziemnego, odwadnianie kopalń i zatapianie głębokich lejów
depresji. Brak możliwości zakończenia eksploatacji ze względów gospodarczych.
wpływom związanym z eksploatacją kopalin.
49
położone są w aktualnym obszarze i terenie górniczym. Są to tereny o aktualnie zerowym stopniu
regeneracji, gdzie odporność podłoża od eksploatacji węgla kamiennego opisywana jest wielkością
osiadań i kategoriami terenów górniczych. Wielkości te podawane są bez uwzględnienia wtórnych
zagrożeń, będących wynikiem eksploatacji rud cynku i ołowiu, dlatego odporność podłoża
geologicznego w tych obszarach można uznać za zerową [1.2.17].
i terenu górniczego „Bytom III – ZG” przez KWK „Bobrek-Piekary” Ruch „Bobrek” należącą do grupy
Węglokoks Kraj Sp. z o.o.
Teren opracowania leży w zlewni Rowu Miechowickiego - prawobrzeżnego dopływu rzeki
Bytomki (zlewnia IV-rzędu rzeki Odry). Wody Rowu Miechowickiego zasilane są przez oczyszczone
ścieki zrzucane przez oczyszczalnię ścieków „Miechowice” tuż za zachodnią granicą terenu
opracowania. Jego koryto biegnie wzdłuż południowo-zachodniej granicy omawianego terenu oraz
przez jego południowo-zachodni fragment.
Dodatkowo w graniach terenu będącego przedmiotem projektu planu znajdują się zagłębienia
terenu, które okresowo wypełniają się wodą.
Powierzchnie
biologicznie
czynne
na
przedmiotowym
obszarze
zajmują
aktualnie
zdecydowanie większą jego część. Mimo tego obejmują one wtórne siedliska antropogeniczne takie
jak wtórne zadrzewienia o lasopodobnym charakterze porastające nasypy antropogeniczne, zieleń
urządzona w obrębie zabudowań mieszkaniowych oraz obszary ruderalne i nieużytki.
Na obszarze objętym niniejszym opracowaniem nie występują lasy o funkcji ochronnej.
Teren projektu miejscowego planu jest zlokalizowany poza obszarami zagrożonymi możliwością
wystąpienia powodzi czy osuwisk. Do głównych zagrożeń przedmiotowego terenu należą zatem:
intensyfikacja miejskiej wyspy ciepła, silne ulewy powodujące podtopienia oraz susze sprzyjające
50
deficytowi wody w miastach. Raczej mniejsze znaczenie ma tutaj zagrożenie ze strony silnych
wiatrów.
Zasadniczo realizacja ocenianego planu może się przyczynić do intensyfikacji miejskiej wyspy
ciepła, jednakże z uwagi na stosunkowo niewielką powierzchnię i skalę przewidzianych ustaleń
w stosunku do powierzchni całego, wysoko zurbanizowanego miasta wpływ ten będzie miał mało
znaczący charakter.
Ogólnie rzecz ujmując ustalenia miejscowego planu wpisują się przede wszystkim w realizację
następujących kierunków działań określonych SPA 2020: 1.3 i 1.5 w zakresie celu nr 1 oraz 4.2
w celu nr 4.
W przypadku realizacji nowej zabudowy czy też elementów infrastruktury drogowej
oddziaływanie krótkotrwałe na etapie budowy polegać będzie generalnie na emisji hałasu oraz
zanieczyszczeń do powietrza (których źródłem będą maszyny i urządzenia budowlane).
Oddziaływania te będą miały charakter chwilowy, ograniczony do czasu realizacji poszczególnych
inwestycji.
Oddziaływanie trwałe i praktycznie nieodwracalne będzie polegało przede wszystkim na
przekształceniu powierzchni ziemi spowodowanym na przykład pracami niwelacyjnymi oraz zajęciem
terenu
przez
infrastrukturę
techniczną
czy
powierzchnie
uszczelnione.
Wprowadzanie
pozaprzyrodniczych form zagospodarowania będzie związane z zajęciem powierzchni biologicznie
czynnych i usunięciem porastającej jej roślinności.
Trwałe oddziaływanie związane będzie również z koniecznością wycinki zieleni wysokiej (drzew
i krzewów). Wraz zajęciem terenów biologicznie czynnych, potencjalnie zamieszkująca je fauna
kręgowców zostanie wyparta na tereny przyległe i przekształcone zostaną jej siedliska.
Nieuniknione jest to, że opisane wyżej oddziaływania będą się w mniejszym lub większym
stopniu kumulować w środowisku. Nakładanie się wpływów pochodzących z poszczególnych
terenów spowoduje wzrost tego oddziaływania. Kumulacji podlegać będzie przede wszystkim hałas,
a także emitowane zanieczyszczenia atmosferyczne. Kumulacja ta może mieć miejsce w granicach
przedmiotowego terenu jak i na obszarach przyległych.
Opisane wpływy zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji będą ograniczane zapisami planu,
a także przepisami zawartymi w obowiązującym ustawodawstwie dotyczącymi między innymi
dopuszczalnych poziomów hałasu i sposobu ograniczenia jego wpływu, a także gospodarki
odpadami i gospodarki wodnościekowej.
Generalnie można stwierdzić, iż realizacja miejscowego planu przy zachowaniu ograniczeń
wpływu na środowisko wynikających z jego ustaleń oraz przepisów odrębnych nie spowoduje
poważnych zagrożeń dla środowiska.
Ze względu na fakt, iż nie można z całą pewnością wykluczyć powstania deformacji nieciągłych
w zasięgu płytkiej eksploatacji porudnej, należałoby poprzedzić realizację obiektów budowlanych
wykonaniem stosownych badań podłoża gruntowego, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem.
Oddziaływanie na środowisko wynikające z realizacji ocenianego planu zagospodarowania
będzie związane z rozwojem obszarów zabudowy oraz towarzyszącej infrastruktury na obszary
dotychczas nie zagospodarowane.
51
Oceniany projekt planu przewiduje wprowadzenie terenów zabudowy usługowej oraz
produkcyjnej i usługowej kosztem powierzchni biologicznie czynnych w postaci zadrzewień
i roślinności porastającej nieużytki. Największe przeobrażenia związane będą ze zmianami sposobu
użytkowania poprzez wprowadzenie zabudowy na tereny zadrzewione, co będzie związane
z szeroko zakrojoną wycinką drzew porastających przedmiotowy teren. Można zatem zaproponować
by przedmiotowa wycinka drzew przeprowadzona została poza okresem lęgowym ptaków lub po
wizji terenowej potwierdzającej możliwość przeprowadzenia wycinki bez zagrożenia dla tych
zwierząt. Ponadto korzystne byłoby również aby ewentualne, starsze i dziuplaste drzewa
skontrolować tuż przed wycinką pod kątem przebywania w nich nietoperzy w danym czasie, które
(w przypadku ich stwierdzenia) należałoby przenieść (przy zachowaniu odpowiednich środków
ostrożności) w inne, bezpieczne dla nich kryjówki.
Z uwagi na fakt, iż realizacja ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
będzie miała charakter miejscowy, nie będzie ona źródłem transgranicznego oddziaływania na
środowisko.
52

PROGNOZA Zamawiający

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wniosek o dokonanie zmiany przeznaczenia terenu w miejscowym

Do Burmistrza ……………………….. Wniosek o zmianę

LOKALIZACJA STADIONU SPORTOWEGO w granicach

zał 2.odt - GMINA SUWAŁKI

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR LXVII/708/IV/2005 RADY

OGŁOSZENIE o prowadzeniu strategicznej oceny oddziaływania na

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej realizuje w tym miejscu

GP.K4-Karta informacyjna-opracowanie i zmiany mpzp