Children with Special Needs II. Poland 2016 PL

Transkrypt

Children with Special Needs II. Poland 2016 PL
Dzieci o specjalnych
potrzebach
Dr. Gary Pelton, Ph.D.
Commonwealth Center for Children and Adolescents
(Centrum Wspólnotowe dla Dzieci i Młodzieży)
Staunton, Wirginia, USA
Centrum Wspólnotowe dla
Dzieci i Młodzieży
Specjalne potrzeby
Specjalne potrzeby
Historia Montessori:
•1899 Klinika Ortofreniczna
•1906 San Lorenzo, Rzym, Włochy
Ortofrenia = pedagogika
lecznicza zajmująca się
korygowaniem psychicznych
odchyleń od normy
„Zwykły nauczyciel nie może tak po prostu stać się nauczycielem
metody Montessori. Wpierw musi uwolnić się od pedagogicznych
uprzedzeń, stworzyć się na nowo. Musi wyćwiczyć wyobraźnię;
wyobrazić sobie dziecko, którego nie ma, i wierzyć w dziecko,
które objawi się w trakcie pracy. Taki nauczyciel, patrząc na
dzieci borykające się z uchybieniami, będzie umiał dojrzeć ich
duchowe ja. Będzie czekał, aż dziecko trafi na coś, co je
zainteresuje, i obserwował zachodzący w nim rozwój." 'Education
for a New World', Clio Press Ltd, 67) – (Tłum. Własne)
Specjalne potrzeby
• Niepełnosprawność intelektualna
• Spektrum Autyzmu
• Trudności w uczeniu się
• ADD
• Problemy emocjonalne
NIEDOROZWÓJ
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
INTELKTUALNA
Niepełnosprawność intelektualna
Odczuwalne ograniczenia…
1.Zdolności intelektualnych
2.Zdolności adaptacyjnych.
Niepełnosprawność intelektualna
1. Zdolności intelektualne
a. Ogólne zdolności umysłowe, w tym rozumienie
związków przyczynowo-skutkowych,
planowanie, rozwiązywanie problemów,
abstrakcyjne myślenie, rozumienie złożonych
zagadnień, szybkie uczenie się, wyciąganie
wniosków z doświadczeń
b. Zdolności wielo-wymiarowe: werbalne,
niewerbalne (wizualno-manipulacyjne),
pamięciowe, percepcyjne
Niepełnosprawność intelektualna
2. Zdolności adaptacyjne
a. Zdolności koncepcyjne używane w życiu
codziennym (czytanie, pisanie, posługiwanie się
pieniędzmi i liczbami).
b. Zdolności społeczne używane z życiu
codziennym (interpersonalne, przestrzeganie
reguł, unikanie represjonowania, rozwiązywanie
problemów o podłożu socjalnym).
c. Zdolności praktyczne używane w życiu
codziennym (dbanie o siebie, używanie
telefonu, koncentracja na jednej rzeczy,
przestrzeganie zasad bezpieczeństwa).
Zdolności intelektualne i
adaptacyjne
Lekkie
55-70
Umiarkowane 40-55
Ciężkie
25-40
Bardzo głębokie
< 25
bardzo źle
dół normy
na skraju normy
norma
góra normy ponad normę
bardzo ponad normę
Absolutnie
Unikalni
Totalnie
Interesujący
Sporadycznie
Mistyczni
Spektrum autyzmu
Odczuwalne upośledzenie w zakresie…
1.Komunikacji i interakcji społecznej
2.Utartych wzorców zachowań, zainteresowań i/lub
aktywności
Intensywność objawów może być bardzo
zróżnicowana, dlatego mówimy tu o spektrum lub
kontinuum autyzmu.
1.Poziom wsparcia wymagany do efektywnej
adaptacji
Spektrum autyzmu
1.
Społeczna komunikacja i interakcja
a. Zaburzenia komunikacyjne, począwszy od
całkowitego braku mowy, przez problemy z
przetwarzaniem informacji, do przesadnie
rzeczowego sposobu wysławiania się. Może
wystąpić powtarzanie zasłyszanych kwestii,
nietypowa intonacja czy stylistyka. Dziecko z
pozoru znające swój język może nie być w
stanie prowadzić normalnej rozmowy.
Spektrum autyzmu
2. Utarte wzorce zachowań, stałe
zainteresowania i zajęcia
a. Objawy od typowych tików ruchowych do
posługiwania się konkretnym przedmiotem
do powatzralnej mowy, przesadne
przestrzeganie rutyny, nadwrazliwośc na
bodźce czuciowe (nieproporcjonalna reakcja
na dźwięki, teksturę, zapachy, światło, ciepło,
zimno i ból).
Trudności w uczeniu się
Trudności w uczeniu się
Zauważalne trudności lub wyniki poniżej normy w
jednej lub kilku z poniższych dziedzin:
• Czytanie na głos (dysleksja) i/lub czytanie ze
zrozumieniem
• Literowanie
• Wyrażanie się na piśmie (dysgrafia)
• Rozumienie pojęć matematycznych
(dyskalkulia)
Trudności w uczeniu się
• Trudności w uczeniu się nie wynikają z niskiego
IQ, zaburzeń sensorycznych, problemów psychosocjalnych i niedostatecznych instrukcji.
• Trudności w uczeniu się wynikają z konkretnych
zaburzeń kognitywnych, np. przetwarzania
bodźców słuchowych czy wizualnych.
ADD – zespół zaburzeń uwagi
ADD – zespół zaburzeń uwagi
Uporczywe problemy z koncentracją i/lub
nadpobudliwość, które uniemożliwiają dziecku
prawidłowy rozwój; Typowe objawy:
• Zaburzenia koncentracji
•
•
•
•
•
•
•
•
Omijanie szczegółów, niedokładność w pracy
Trudność w utrzymaniu skupienia podczas nauki i zabawy
Brak reakcji na komunikaty słowne
Trudność w organizowaniu zajęć
Unikanie zadań wymagających skupienia
Częste gubienie przedmiotów
Łatwe rozpraszanie
Krótka pamięć na co dzień
ADD – zespół zaburzeń uwagi
• Nadpobudliwość
• Wiercenie się i stukanie palcami lub stopami podczas
spokojnego zajęcia
• Nagłe wycofanie się z sytuacji lub porzucenie zadania
• Bieganie i wspinanie się, gdy nie jest to wskazane
• Niemożność cichego uczestnictwa w rekreacji
• Często słowotok
• Wcinanie się w cudze rozmowy, przerywanie
nauczycielowi, wyrywanie się do mówienia
• Trudności w dzieleniu się i czekaniu na swoją kolej
• Często przeszkadzanie innym
ADD – zespół zaburzeń uwagi
• Rozkojarzenie/nieuwaga, i/lub nadpobudliwość
nie idą w parze z prawidłowym rozwojem; mają
negatywny wpływ na rozwój społeczny i
intelektualny
• Problemy muszą się utrzymywać przez
przynajmniej 6 miesięcy i pojawić się przed 12
rokiem życia.
Problemy emocjonalne
Problemy emocjonalne
• Terminem tym określa się wszystkie problemy
natury emocjonalnej lub behawioralnej które
zaburzają rozwój dziecka i przeszkadzają mu w
nauce
• Cechy możliwe do zaobserwowania:
•
•
•
•
•
•
Agresja, celowe samo-okaleczanie się
Dziwne zachowanie
Wycofanie, przygnębienie, rozdrażnienie
Emocjonalne reakcje (np., płacz, histeria, bojaźliwość)
Zachowania kompulsywne
Nadpobudliwość
Problemy emocjonalne
Przyczyna
• Choroba umysłowa
• Np.: Wahania nastrojów
• Trauma
• Np.: w skutek zastraszania, przemocy,
zaniedbania, dysfunkcji w rodzinie
• Współwystępowanie chorób
• Np.: choroby przewlekłe, niepełnosprawność
intelektualna, autyzm, problemy z nauką,
ADD
Współzachorowalność
Współzachorowalność
•Współzachorowalność to występowanie dwóch
lub więcej przypadłości lub zespołów chorobowych
w tym samym czasie.
•Dzieci z niepełnosprawnościami intelektualnymi,
spektrum autyzmu, ADHD, i trudnościami w nauce
są bardziej narażone na występowanie zaburzeń
psychiatrycznych niż reszta społeczeństwa.
Rola lęków
Uczucie niepokoju, strach na myśl o czymś, co ma
się wydarzyć
•Funkcja sygnalizacyjna
•Aktywacja mechanizmów obronnych
• Komunikacja przez zachowanie
Humpty Dumpty na mur siadł
Humpty Dumpty z muru spadł
Ni ludzie króla ni konie jego
Nie mogli do kupy złożyć Humpty’ego
Specjalne potrzeby