Children with Special Needs II. Poland 2016 PL
Transkrypt
Children with Special Needs II. Poland 2016 PL
Dzieci o specjalnych potrzebach Dr. Gary Pelton, Ph.D. Commonwealth Center for Children and Adolescents (Centrum Wspólnotowe dla Dzieci i Młodzieży) Staunton, Wirginia, USA Centrum Wspólnotowe dla Dzieci i Młodzieży Specjalne potrzeby Specjalne potrzeby Historia Montessori: •1899 Klinika Ortofreniczna •1906 San Lorenzo, Rzym, Włochy Ortofrenia = pedagogika lecznicza zajmująca się korygowaniem psychicznych odchyleń od normy „Zwykły nauczyciel nie może tak po prostu stać się nauczycielem metody Montessori. Wpierw musi uwolnić się od pedagogicznych uprzedzeń, stworzyć się na nowo. Musi wyćwiczyć wyobraźnię; wyobrazić sobie dziecko, którego nie ma, i wierzyć w dziecko, które objawi się w trakcie pracy. Taki nauczyciel, patrząc na dzieci borykające się z uchybieniami, będzie umiał dojrzeć ich duchowe ja. Będzie czekał, aż dziecko trafi na coś, co je zainteresuje, i obserwował zachodzący w nim rozwój." 'Education for a New World', Clio Press Ltd, 67) – (Tłum. Własne) Specjalne potrzeby • Niepełnosprawność intelektualna • Spektrum Autyzmu • Trudności w uczeniu się • ADD • Problemy emocjonalne NIEDOROZWÓJ NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ INTELKTUALNA Niepełnosprawność intelektualna Odczuwalne ograniczenia… 1.Zdolności intelektualnych 2.Zdolności adaptacyjnych. Niepełnosprawność intelektualna 1. Zdolności intelektualne a. Ogólne zdolności umysłowe, w tym rozumienie związków przyczynowo-skutkowych, planowanie, rozwiązywanie problemów, abstrakcyjne myślenie, rozumienie złożonych zagadnień, szybkie uczenie się, wyciąganie wniosków z doświadczeń b. Zdolności wielo-wymiarowe: werbalne, niewerbalne (wizualno-manipulacyjne), pamięciowe, percepcyjne Niepełnosprawność intelektualna 2. Zdolności adaptacyjne a. Zdolności koncepcyjne używane w życiu codziennym (czytanie, pisanie, posługiwanie się pieniędzmi i liczbami). b. Zdolności społeczne używane z życiu codziennym (interpersonalne, przestrzeganie reguł, unikanie represjonowania, rozwiązywanie problemów o podłożu socjalnym). c. Zdolności praktyczne używane w życiu codziennym (dbanie o siebie, używanie telefonu, koncentracja na jednej rzeczy, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa). Zdolności intelektualne i adaptacyjne Lekkie 55-70 Umiarkowane 40-55 Ciężkie 25-40 Bardzo głębokie < 25 bardzo źle dół normy na skraju normy norma góra normy ponad normę bardzo ponad normę Absolutnie Unikalni Totalnie Interesujący Sporadycznie Mistyczni Spektrum autyzmu Odczuwalne upośledzenie w zakresie… 1.Komunikacji i interakcji społecznej 2.Utartych wzorców zachowań, zainteresowań i/lub aktywności Intensywność objawów może być bardzo zróżnicowana, dlatego mówimy tu o spektrum lub kontinuum autyzmu. 1.Poziom wsparcia wymagany do efektywnej adaptacji Spektrum autyzmu 1. Społeczna komunikacja i interakcja a. Zaburzenia komunikacyjne, począwszy od całkowitego braku mowy, przez problemy z przetwarzaniem informacji, do przesadnie rzeczowego sposobu wysławiania się. Może wystąpić powtarzanie zasłyszanych kwestii, nietypowa intonacja czy stylistyka. Dziecko z pozoru znające swój język może nie być w stanie prowadzić normalnej rozmowy. Spektrum autyzmu 2. Utarte wzorce zachowań, stałe zainteresowania i zajęcia a. Objawy od typowych tików ruchowych do posługiwania się konkretnym przedmiotem do powatzralnej mowy, przesadne przestrzeganie rutyny, nadwrazliwośc na bodźce czuciowe (nieproporcjonalna reakcja na dźwięki, teksturę, zapachy, światło, ciepło, zimno i ból). Trudności w uczeniu się Trudności w uczeniu się Zauważalne trudności lub wyniki poniżej normy w jednej lub kilku z poniższych dziedzin: • Czytanie na głos (dysleksja) i/lub czytanie ze zrozumieniem • Literowanie • Wyrażanie się na piśmie (dysgrafia) • Rozumienie pojęć matematycznych (dyskalkulia) Trudności w uczeniu się • Trudności w uczeniu się nie wynikają z niskiego IQ, zaburzeń sensorycznych, problemów psychosocjalnych i niedostatecznych instrukcji. • Trudności w uczeniu się wynikają z konkretnych zaburzeń kognitywnych, np. przetwarzania bodźców słuchowych czy wizualnych. ADD – zespół zaburzeń uwagi ADD – zespół zaburzeń uwagi Uporczywe problemy z koncentracją i/lub nadpobudliwość, które uniemożliwiają dziecku prawidłowy rozwój; Typowe objawy: • Zaburzenia koncentracji • • • • • • • • Omijanie szczegółów, niedokładność w pracy Trudność w utrzymaniu skupienia podczas nauki i zabawy Brak reakcji na komunikaty słowne Trudność w organizowaniu zajęć Unikanie zadań wymagających skupienia Częste gubienie przedmiotów Łatwe rozpraszanie Krótka pamięć na co dzień ADD – zespół zaburzeń uwagi • Nadpobudliwość • Wiercenie się i stukanie palcami lub stopami podczas spokojnego zajęcia • Nagłe wycofanie się z sytuacji lub porzucenie zadania • Bieganie i wspinanie się, gdy nie jest to wskazane • Niemożność cichego uczestnictwa w rekreacji • Często słowotok • Wcinanie się w cudze rozmowy, przerywanie nauczycielowi, wyrywanie się do mówienia • Trudności w dzieleniu się i czekaniu na swoją kolej • Często przeszkadzanie innym ADD – zespół zaburzeń uwagi • Rozkojarzenie/nieuwaga, i/lub nadpobudliwość nie idą w parze z prawidłowym rozwojem; mają negatywny wpływ na rozwój społeczny i intelektualny • Problemy muszą się utrzymywać przez przynajmniej 6 miesięcy i pojawić się przed 12 rokiem życia. Problemy emocjonalne Problemy emocjonalne • Terminem tym określa się wszystkie problemy natury emocjonalnej lub behawioralnej które zaburzają rozwój dziecka i przeszkadzają mu w nauce • Cechy możliwe do zaobserwowania: • • • • • • Agresja, celowe samo-okaleczanie się Dziwne zachowanie Wycofanie, przygnębienie, rozdrażnienie Emocjonalne reakcje (np., płacz, histeria, bojaźliwość) Zachowania kompulsywne Nadpobudliwość Problemy emocjonalne Przyczyna • Choroba umysłowa • Np.: Wahania nastrojów • Trauma • Np.: w skutek zastraszania, przemocy, zaniedbania, dysfunkcji w rodzinie • Współwystępowanie chorób • Np.: choroby przewlekłe, niepełnosprawność intelektualna, autyzm, problemy z nauką, ADD Współzachorowalność Współzachorowalność •Współzachorowalność to występowanie dwóch lub więcej przypadłości lub zespołów chorobowych w tym samym czasie. •Dzieci z niepełnosprawnościami intelektualnymi, spektrum autyzmu, ADHD, i trudnościami w nauce są bardziej narażone na występowanie zaburzeń psychiatrycznych niż reszta społeczeństwa. Rola lęków Uczucie niepokoju, strach na myśl o czymś, co ma się wydarzyć •Funkcja sygnalizacyjna •Aktywacja mechanizmów obronnych • Komunikacja przez zachowanie Humpty Dumpty na mur siadł Humpty Dumpty z muru spadł Ni ludzie króla ni konie jego Nie mogli do kupy złożyć Humpty’ego Specjalne potrzeby