klasy I-III - zsswieta.pl
Transkrypt
klasy I-III - zsswieta.pl
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI 1. Osobą oceniającą osiągnięcia ucznia jest nauczyciel przedmiotu. 2. Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz rodziców o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania oraz sposobach sprawdzania osiągnięć uczniów. 3. Na tydzień przed rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców o przewidywanej dla niego ocenie rocznej. 4. Na pisemną prośbę ucznia lub jego rodzica w ciągu 7 dni przed posiedzeniem Rady Pedagogicznej można odwołać się od zaproponowanej oceny rocznej. 5. Dopuszcza się możliwość przystąpienia do egzaminu podwyższającego ocenę roczną z języka polskiego. 6. Ocena z osiągnięć edukacyjnych wyrażona jest w stopniach według skali 1-6. Nauczyciel może postawić przy ocenie cząstkowej znak „ +” , „ _”. 7. Postępy, osiągnięcia ucznia w edukacji odnotowywane są w dzienniku lekcyjnym. 8. Każda ocena jest jawna, zgodna z wymaganiami programowymi. 9. Na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel uzasadnia ustaloną ocenę na piśmie. -na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów), sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia jest udostępniana uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom) do wglądu w szkole, -oceny wystawione przez nauczyciela powinny być skomentowane tak, aby uczeń uzyskał informację, w jaki sposób może podnieść swoje osiągnięcia edukacyjne, -komentarz nauczyciela powinien być sformułowany w sposób życzliwy dla ucznia, powinien uwzględniać jego wysiłek, a także pozytywne elementy jego wiedzy. 10.Oceny bieżące ustala się według skali Stopień celujący (6) 100% Uczeń jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. Stopień bardzo dobry (5) od 90% Uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji. Jest samodzielny, aktywny i sumienny. Stopień dobry (4)od 75% Uczeń opanował treści istotne w strukturze przedmiotu i sprawnie stosuje wiadomości w sytuacjach typowych. Jest sumienny i dość aktywny. Potrafi samodzielnie rozwiązać typowe zadania. Stopień dostateczny (3) od 50% Uczeń opanował najważniejsze treści przedmiotowe oraz posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności. Jest dość sumienny i raczej aktywny. Stopień dopuszczający (2)od 30% Uczeń opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji. Zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, powtarzające się w procesie edukacji. W miarę regularnie odrabia zadane prace, choć niektóre błędnie. Potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji. Stopień niedostateczny (1) Uczeń nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. Nie interesuje się procesem dydaktycznym, nie uczestniczy w lekcji, jak również nie odrabia zadanych prac i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. 11 . Ocenie podlegać mogą następujące formy pracy i dokonania ucznia: - test kompetencyjny – dotyczy przedmiotów kontynuowanych ze szkoły podstawowej, - wypracowanie, - kartkówka (obejmująca niewielką partię materiału i trwająca nie dłużej niż 15 minut), - praca klasowa (obejmuje niewielką partię materiału i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną), - sprawdzian pisemny (obejmuje dział programowy i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną), - test, - zadanie domowe, - aktywność na zajęciach, - odpowiedź ustna, - dyskusja, - referat, - praca w grupach, - praca samodzielna, - praca pozalekcyjna, np. konkurs, olimpiada, - ćwiczenie praktyczne, - pokaz, - prezentacja, - projekt, - wykonanie pomocy dydaktycznych. W przypadku prac pisemnych ocenie podlegają: - zrozumienie i realizacja tematu, - zawartość merytoryczna, - kompozycja, - styl i język. Oceniając odpowiedź ustną ucznia, należy uwzględnić następujące kryteria: - poziom merytoryczny wypowiedzi, - umiejętność przekazania wiedzy, - sprawność wypowiadania się, - styl prezentacji, - elastyczne reagowanie na pytania dodatkowe, zadawane przez nauczyciela i innych uczniów. Przy wystawianiu oceny końcowej można przyjąć następujące wyznaczniki: - wiedza, - umiejętności, - systematyczność, - aktywność, - samodzielność. Niezmiernie istotne jest, aby sprawdzanie osiągnięć i postępów uczniów odznaczało się: - obiektywizmem, - indywidualizacją wymagań, - konsekwencją, - systematycznością, - jawnością. 12. Zwrot poprawionych i ocenionych prac pisemnych i terminowych następuje w ciągu 14 dni. 13. Uczeń ma prawo do poprawy oceny, w ciągu 14 dni od jej otrzymania. 14. Ocena semestralna i roczna nie jest średnią arytmetyczną. 15. Nauczyciel podczas semestru powinien wystawić co najmniej tyle ocen cząstkowych, ile wynosi liczba godzin przedmiotu w tygodniu razy 2, nie mniej niż cztery. 16. Uczniowie objęci pomocą psychologiczno- pedagogiczną są oceniani z uwzględnieniem następujących zasad: - materiał do zaliczenia mają podzielony na mniejsze partie; - mają możliwość kilkakrotnego zaliczania materiału; - mają wydłużony czas sprawdzianów i prac klasowych; - otrzymują krótsze teksty do nauczenia na pamięć; - otrzymują instrukcję ustną nauczyciela i dodatkowe pytania naprowadzające; KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE I W GIMNAZJUM OCENA DOPUSZCZAJĄCA- UCZEŃ; -poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł, - odtwarza , relacjonuje przebieg akcji utworu, -potrafi wyodrębnić bohaterów, - w miarę poprawnie redaguje wypowiedzi pisemne w formie opowiadania , opisu i streszczenia, -próbuje argumentować i wyciągać wnioski, - rozpoznaje i nazywa części mowy i zdania , - odróżnia równoważnik zdania od zdania pojedynczego, - potrafi rozpoznawać frazeologizmy, - wie , że imiesłowy tworzymy od czasowników, - potrafi wskazać imiesłowy w zdaniu, - uzupełnia wypowiedzi wyrazami oceniającymi. OCENA DOSTATECZNA – UCZEŃ (j.w. oraz); - wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze, - odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości historycznej, - zna rodzaje i gatunki literackie, - rozumie sens poznawanych utworów literackich, - rozumie cicho przeczytany tekst, - zabiera głos w swobodnych wypowiedziach na tematy związane z lekturą, filmem , widowiskiem i własnymi przeżyciami, - poprawnie redaguje wypowiedzi pisemne w formie opowiadania , streszczenia , charakterystyki , sprawozdania , notatki, instrukcji, - potrafi rozpoznać imiesłowy i określić ich rodzaj, - rozpoznaje w zdaniu partykuły i wykrzykniki, - potrafi nazwać podstawowe rodzaje słowników, - potrafi sformułować wypowiedź o charakterze optymistycznym i pesymistycznym, - wykonuje notatkę na podstawie poznanych treści. OCENA DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; ~ określa przeżycia i uczucia bohaterów literackich; ~ potrafi przyporządkować określonemu rodzajowi literackiemu odpowiednie gatunki literackie; ~ zna cechy rodzajów literackich; ~ potrafi wypowiadać się w sposób spójny, logiczny, komunikatywny; ~ samodzielnie i poprawnie redaguje wypowiedzi pisemne w formie opowiadania z elementami opisu, charakterystyki, instrukcji, ~ buduje wypowiedzi oceniające(np. wybrany film); ~ zna podstawowe środki poetycko-stylistyczne; ~ rozróżnia pojęcia podmiotu lirycznego i narratora ; ~ wykorzystuje imiesłowy w swoich wypowiedziach ~ rozpoznaje równoważnik zdania; ~ zna pojęcie wyrazów bliskoznacznych; ~ wie, czym jest związek frazeologiczny; ~ uzupełnia wypowiedzi frazeologizmami; ~ posiada praktyczne umiejętności ortograficzne i interpunkcyjne OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uzasadnia w oparciu o tekst motywy działania, przeżycia i uczucia bohaterów; ~ potrafi zanalizować i zinterpretować utwór literacki, teatralny, filmowy; ~ potrafi samodzielnie formułować wnioski; ~ dokonuje samodzielnej, pełnej charakterystyki bohatera literackiego ; ~ rozumie i określa funkcję środków stylistycznych (epitetu, metafory, porównania ,porównania homeryckiego, onomatopei, animizacji, personifikacji, apostrofy, anafory, aliteracji, pytania retorycznego, alegorii); ~ przekształca tekst epicki lub liryczny w dramatyczny; ~ samodzielnie, wyczerpująco i zgodnie z zasadami leksykalnymi, składniowymi i kompozycyjnymi redaguje wypowiedzi pisemne w formie recenzji, tekstu użytkowego i reklamowego; ~ rozróżnia charakterystykę pośrednią, bezpośrednią i porównawczą; ~ wprowadza do własnej wypowiedzi cytaty; ~ zabiera głos w dyskusji, sprawnie formułuje wnioski, uzasadnia swoje zdanie, prowadzi logiczną argumentację; ~ zna cechy gatunków literackich (powieści historycznej, powieści współczesnej dla młodzieży, opowiadania, bajki, opowiadania science fiction, poematu rycerskiego, mitu, fraszki, hymnu, groteski, ballady, dramatu romantycznego); ~ wyodrębnia w tekście neologizmy i archaizmy; ~ w swoich wypowiedziach stara się stosować poznane terminy teoretycznoliterackie; ~ umiejętnie wybiera, gromadzi i notuje materiał na określony temat z różnych źródeł; ~ mówi o własnych przeżyciach związanych z lekturą, filmem czy widowiskiem teatralnym; ~ odróżnia imiesłów od przymiotnika; ~ umiejętnie posługuje się słownikami: frazeologicznym, wyrazów bliskoznacznych, poprawnej polszczyzny, wyrazów obcych; OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ samodzielnie poszerza własną lekturę o pozycje spoza kanonu; ~ samodzielnie i twórczo, wzorowo pod względem tematycznym, kompozycyjnym, leksykalnym i stylistycznym redaguje praca pisemne; ~ potrafi kreatywnie myśleć; ~ rozszerza wiadomości z poszczególnych działów nauki o języku; ~ podejmuje działania twórcze; ~ pisze bezbłędnie; ~ osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych, ~ osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych. KRYTERIA OCENIANIA JĘZYK POLSKI KLASA II OCENA CELUJĄCA Otrzymuje ją uczeń, który swoją wiedzą i umiejętnościami wykracza poza program nauczania - sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć lub redaguje formy nieprzewidziane programem nauczania wykorzystuje wiadomości spoza programu redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, nieszablonowe, o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzenia posługuje się różnego typu wypowiedzeniami, pisze z emfazą, stosuje wyrazy, wyrażenia i zwroty wzbogacające wypowiedź tworzy ciekawy, dowcipny dialog, swobodnie wprowadza go w różne wypowiedzi w zależności od intencji dobiera ciekawe, oryginalne cytaty, spoza lektur poznawanych na lekcji pisze poprawnie wyrazy, wyrażenia i zwroty będące wyjątkami lub nowo poznawane potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy dzięki sposobowi mówienia uczestniczy w konkursach klasowych, szkolnych i pozaszkolnych- osiąga sukcesy OCENA BARDZO DOBRA Otrzymuje ją uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania Kształcenie językowe i literackie - - - - sprawnie posługuje się w wypowiedziach różnymi środkami językowymi, słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym, konstruuje wypowiedź zgodną z tematem, posługuje się poprawną polszczyzną, unika powtórzeń biegle dokonuje przekształceń tekstu literackiego( streszczenie , opowiadanie, opis, sprawozdanie) redaguje charakterystykę porównawczą, używając słownictwa nazywającego uczucia, stany psychiczne i reakcje zewnętrzne, umiejętnie wprowadza cytaty z utworu literackiego, w sposób samodzielny i wszechstronny dokonuje oceny prezentowanego bohatera dokonuje opisu sytuacji na podstawie lektury, a także wydarzeń, sytuacji rzeczywistych opisuje zjawiska przyrodnicze, krajobrazy wzbogaca wypowiedź różnorodnymi środkami artystycznego wyrazu redaguje sprawozdanie z przebiegu fikcyjnego lub rzeczywistego wydarzenia, świadomie stosuje składnię typu informacyjnego redaguje recenzję w formie artykułu do gazetki porządkuje argumenty i sporządza plan kompozycyjny rozprawki redaguje list połączony z innymi formami wypowiedzi do różnych adresatów redaguje protokół z dyskusji jest świadomym biorcą dzieła literackiego, filmowego, teatralnego, porównuje dramat z realizacją telewizyjną, powieść z jej adaptacją filmową bezbłędnie dokonuje analizy utworu epickiego, wskazuje elementy świata przedstawionego, typ narracji, określa bohaterów na podstawie języka jakim się posługują, wyodrębnia akcję, fabułę, epizody i wątki wskazuje w tekście środki językowe właściwe dla funkcji wypowiedzi wskazuje w opowiadaniu opisy, określa ich funkcje, rozpoznaje środki językowe służące wyrażaniu uczuć i nastroju w opisach analizuje i interpretuje utwór liryczny, określa typ liryki, rodzaj podmiotu lirycznego zna typ narracji, komizm i jego rodzaje, omawia poznawcze i moralne walory utworu omawia symbolikę utworu, nawiązuje do obyczajowości i tradycji narodowej, wskazuje na jej ciągłość, wartości moralne i estetyczne samodzielnie korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny, słownika ortograficznego i wyrazów bliskoznacznych w celu wzbogacenia słownictwa i korekty własnych prac dba o estetykę pisania, poprawnie stosuje akapit i zachowuje właściee marginesy Nauka o języku - tworzy zdania z orzeczeniem czasownikowym, imiennym i z czasownikiem modalnym oraz orzeczeniem wyrażonym frazeologizmem określa funkcje stron czasownika, zasadę stosowania strony czynnej i biernej wskazuje różnice między czasownikiem przechodnim i nieprzechodnim wyjaśnia na czym polega nieregularność odmiany odmiany czasownika, osobliwości w odmianie rzeczowników stosuje odpowiednie stopnie przymiotnika ze względu na przekazywaną informację i intencję wypowiedzi bezbłędnie dokonuje klasyfikacji zaimków poprawnie pisze zaimki złożone określa funkcje pełnione w wypowiedzeniach przez partykuły i wykrzyknki przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego na trudniejszych przykładach omawia znaczenie okoliczników, ich funkcje składniowe, sposoby wyrażania, związek z wyrazem określanym - określa funkcje wyrazów stojących poza związkami zdania wskazuje różnice pomiędzy rodzajami zdań podrzędnych przedstawia budowę zdania złożonego na wykresie, nazywa zdania składowe dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu, tworzy rodzinę wyrazów określa ekspresywne i znaczeniowe funkcje formantów poprawnie pisze skróty i skrótowce określa cechy głosek wskazuje i nazywa zjawiska fonetyczne OCENA DOBRA Kształcenie językowe i literackie - podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową ( np. sprawozdanie, recenzja, opis sytuacji, charakterystyka porównawcza) określa i ocenia postawy bohaterów ze względu na ich stosunek do pojęć: szczęście, miłość, wierność, wiara w Boga i ideały dobiera odpowiednie fragmenty tekstu w celu wspierania swoich sądów umieszcza poznane teksty we właściwych ramach chronologicznych wskazuje dobrą znajomość treści omawianych lektur, omawia elementy świata przedstawionego utworu- wskazuje wątek, bohaterów i ich powiązania, akcję wymienia rodzaje i gatunki literackie, określa ich cechy zna terminy literackie poprawnie zapisuje dialog, wzbogaca pracę o elementy opisów sporządza notatkę i sprawnie posługuje się nią w czasie lekcji wskazuje w utworze poznane środki stylistyczne, określa ich funkcje w utworze Nauka o języku - określa funkcje składowe rzeczowników- odmienia przez przypadki, liczby- poprawnie zapisuje osobliwe i nieosobliwe czasowniki określa rolę imiesłowów w zdaniu poprawnie stosuje nieregularne formy czasowników odróżnia nieodmienne części mowy- nazywa rodzaje partykuł, wykrzykników pisze poprawnie partykuły z różnymi częściami mowy przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego rozwiniętego potrafi nazwać rodzaje zdań podrzędnie i współrzędnie złożonych poprawnie pisze wyrażenia przyimkowe dostrzega celowość użycia wykrzykników w wypowiedzi ustnej i pisemnej dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu, wykonuje wykres rodziny wyrazów określa podstawowe funkcje formantów wyjaśnia skróty, zna ich pisownię określa cechy głosek - wskazuje upodobnienia pod względem dźwięczności i uproszczenia grup spółgłoskowych OCENA DOSTATECZNA Otrzymuje ją uczeń, który posiadł wiadomości i umiejętności łatwe do opanowania, użyteczne w życiu codziennym i absolutnie niezbędne do kontynuowania nauki na wyższym szczeblu Kształcenie językowe i literackie - przedstawia treść utworu na podstawie cichego czytania , określa akcję i jej przebieg, wskazuje monologi i dialogi, rozumie motywy postępowania bohaterów zna pojęcia dramat, fraszka, satyra, powieść historyczna, poprawnie posługuje się nimi w wypowiedziach poprawnie redaguje charakterystykę postaci, opowiadanie, opis, streszczenie, sprawozdanie z lektury samodzielnie posługuje się poznanymi słownikami zna i stosuje w stopniu przynajmniej dostatecznym zasady ortografii, interpunkcji Nauka o języku - odróżnia imiesłów od innych form czasownika, rozróżnia imiesłów przymiotnikowy i przysłówkowy tworzy różne strony czasowników określa funkcje składniowe znanych części mowy rozróżnia okoliczniki, potrafi określić sposób ich wyrażania pisze w miarę poprawnie partykuły „ nie” i „ by” z czasownikiem wyróżnia w zdaniu rzeczownik, określa jego formę fleksyjną, funkcję składniową ,łączy w związki składniowe z innymi wyrazami wyszukuje w zdaniu przymiotnik, stosuje w poprawnych formach gramatycznych, wyróżnia przymiotniki podlegające stopniowaniu i stopniuje je, określa funkcję w zdaniu rozróżnia zaimki rozpoznaje partykuły uzupełnia zdania wykrzyknikami na łatwych przykładach przeprowadza analizę zdania pojedynczego, wyodrębnia zespoły składniowe, sporządza wykres zdania rozróżnia rodzaje okoliczników rozpoznaje zdania złożone podrzędnie i współrzędnie wyróżnia imiesłowowy równoważnik zdania przy pomocy nauczyciela rysuje schemat składniowy zdania złożonego - na prostych przykładach wskazuje podstawę słowotwórczą i formant wykonuje mało skomplikowane wykresy rodziny wyrazów określa cechy głosek OCENA DOPUSZCZAJĄCA Kształcenie językowe i literackie - jego technika czytania i rozumienia tekstu literackiego daje możliwość samodzielnego przekazania opowiadania odtwórczego potrafi odróżnić w utworze fikcję, fakt, autentyzm w stopniu zadawalającym pracuje z książką, zaznacza fragmenty, rozumie je, wyciąga z nich proste wnioski określa najważniejsze cechy powieści, akcję, wątki, bohaterów, temat potrafi 2-3 zdaniami ocenić bohatera odróżnia epikę, lirykę, dramat umie w katalogu alfabetycznym i rzeczowym znaleźć odpowiednią informację biograficzną, a we wskazanym słowniku podane hasło w prostych przykładach wskazuje apostrofę, porównanie, przenośnię, epitet, rymy, pytania retoryczne rozumie pojęcia archaizm, podmiot liryczny, adaptację operową, środki masowego przekazu samodzielnie pisze plan ramowy i szczegółowy, charakterystykę bohatera, opowiadanie, list, streszczenie, porządek zebrania w miarę poprawnie wygłasza z pamięci utwory poetyckie lub fragmenty prozy w wypowiedziach pisemnych popełnia błędy językowe, stylistyczne, logiczne, ortograficzne, które nie przekreślają całkowicie wartości [pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie pisze podanie życiorys i CV Nauka o języku - odróżnia odmienne i nie odmienne części mowy poprawnie stosuje w zdaniu skrócone formy zaimków odmienia czasowniki przez osoby, liczby, rodzaje i tryby wskazuje w prostych przykładach imiesłowy odmienia rzeczownik, przymiotnik i łatwe przykłady liczebnika samodzielnie pisze 1-2 przykłady osobliwości w odmianie rzeczownika wyodrębnia w zdaniu podmiot, orzeczenie, wskazuje ich określenia ( bez nazywania) rozróżnia zdania złożone i pojedyncze, równoważnik zdania, zdania pytające, wykrzyknikowe, oznajmujące na prostych przykładach rozróżnia zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie wykonuje wykres prostego zdania złożonego - wskazuje wyraz podstawowy i pochodny odróżnia samogłoski od spółgłosek OCENA NIEDOSTATECZNA - uczeń nie opanował techniki czytania głośnego i cichego tekstu w stopniu zadawalającym, ma trudności ze zrozumieniem lektury nie potrafi pracować z książką nie opanował wiadomości dotyczących rodzajów i gatunków literackich nie zna podstawowych cech powieści nie potrafi dokonać analizy utworu literackiego nie rozróżnia podstawowych środków artystycznego obrazowania nie potrafi formułować opowiadania, opisu, charakterystyki, streszczenia, ma słaby zakres słownictwa w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega zasad ortograficznych, interpunkcyjnych, językowologicznych i stylistycznych Nauka o języku - ma kłopoty z rozpoznawaniem odmiennych i nieodmiennych części mowy popełnia rażące błędy w odmianie czasownika, rzeczownika, przymiotnika, liczebnika nie zna osobliwości w odmianie rzeczownika nie potrafi w zdaniu wskazać części zdania ma kłopoty z odróżnianiem zdania pojedynczego, złożonego, równoważnika zdania nie potrafi rozróżnić zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych nie odróżnia wyrazu podstawowego od pochodnego nie umie utworzyć wyrazów pokrewnych nie rozróżnia litery, samogłoski i spółgłoski KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM. OCENA DOPUSZCZAJĄCA. UCZEŃ: ~ czyta ze zrozumieniem podstawowe teksty literackie; ~ przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały; ~ wyszukuje informacje w tekście; ~ sporządza plan odtwórczy; ~ charakteryzuje bohaterów; ~ odtwarza zdarzenia; ~ nazywa elementarne uczucia i emocje; ~ redaguje proste formy notatek; ~ gromadzi argumenty; ~ próbuje formułować wnioski; ~ formułuje pytania szczegółowe i ogólne w zależności od potrzeb i okoliczności; ~ w miarę poprawnie, według wskazówek nauczyciela, redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie; ~ przy pomocy nauczyciela redaguje w prostej formie: rozprawkę, dialog, instrukcję, sprawozdanie, list, podanie, życiorys; ~ próbuje nakłaniać, przekonywać, tłumaczyć; ~ rozpoznaje i stosuje zdania pojedyncze, złożone, równoważniki zdań; ~ skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją; ~ dokonuje streszczenia; ~ proponuje różnorodne wyrazy oceniające i określenia; ~ odróżnia język ogólnopolski od dialektu, gwary, żargonu; ~ wskazuje w tekście archaizmy i neologizmy; ~ różnicuje informacje od oceny, ~ odróżnia fakty od opinii; ~ zna środki stylistyczne: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, pytanie retoryczne; ~ zna rodzaje i podstawowe gatunki literackie; ~ wymienia cechu dramatu; ~ wypowiada się na temat książek; ~ poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł; ~ sporządza opis bibliograficzny; ~ stosuje poprawną interpunkcję w zapisie daty; ~ zna podstawowe rodzaje słowników i potrafi z nich korzystać; ~ pracuje w grupie; ~ zna pojęcia: stereotyp, puenta, perswazja, narcyzm, patos, kontrast, retrospekcja, przerzutnia, średniówka, przypis, wywiad, przypowieść, satyra, monodram, esej, pieśń, humanizm. Wymagania podstawowe: OCENA DOSTATECZNA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uważnie słucha, czyta ze zrozumieniem; ~ analizuje świat przedstawiony utworu; ~ określa tematykę; ~ porównuje kreacje bohaterów; ~ wyjaśnia znaczenie tytułu utworu; ~ dostrzega, zarówno w utworach literackich jak i w życiu powszednim, zależności przyczynowo– skutkowe; ~ formułuje tezę, hipotezę; ~ uzasadnia własne zdanie; ~ zabiera głos w dyskusji; ~ zadaje pytania; ~ buduje wypowiedź spójną, zgodną z tematem; ~ stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych urozmaicone słownictwo; ~ poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, dialog, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, sprawozdanie, rozprawkę; ~ według schematu redaguje: instrukcję, list, podanie, życiorys, recenzję; ~ przeprowadza wywiad; ~ w sposób jasny i rzeczowy przekazuje informacje; ~ potrafi rozwinąć, uzupełnić tekst, wybierając najtrafniejsze frazeologizmy, potoczne porównania, synonimy, zdrobnienia, zgrubienia; ~ dopasowuje sposób używania języka do pełnionej roli, sytuacji, celu podejmowanych działań w związku z potrzebami życia codziennego; ~ zna rodzaje stylów: urzędowy, naukowy, popularnonaukowy, potoczny; ~ rozpoznaje i wyraża bezpośrednio i pośrednio różne intencje; ~ odczytuje wypowiedzi złośliwe, z humorem, poważne; ~ stosuje w wypowiedzi omówienia zastępujące zwroty obraźliwe ~ rozpoznaje sposoby manipulowania odbiorcą w różnych tekstach kultury, w mediach i próbuje na nie reagować; ~ różnicuje informacje od oceny i perswazji; ~ próbuje negocjować; ~ rozumie znaczenie pojęć: stylizacja, archaizacja, dialektyzacja; ~ zna rodzaje dialektów i gwar; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych według wzoru; ~ stosuje szyk prosty i szyk przestawny; ~ rozpoznaje gwarę młodzieżową, buduje wypowiedzi z jej użyciem; ~ rozpoznaje zdania wielokrotnie złożone; ~ dzieli wypowiedzenia wielokrotnie złożone na wypowiedzenia składowe; ~ interpretuje teksty poetyckie; ~ rozpoznaje w utworach podstawowe środki stylistyczne i wyjaśnia celowość ich użycia; ~ odczytuje informacje z adresu bibliograficznego; ~ korzysta z przypisów; ~ posiada podstawowe wiadomości na temat wybranych twórców literatury polskiej i światowej; ~ samodzielnie korzysta z encyklopedii, słowników, leksykonów; ~ gromadzi materiały na określony temat; ~ zna pojęcia: homonim, krytyk, krytykant, referat, esej, apostrofa, geneza, inwokacja, epilog, epopeja narodowa, bohater dynamiczny, tragedia antyczna, Pokolenie Kolumbów, Pokolenie Ocalonych, motyw, Don Juan, haiku. OCEAN DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ czyta ze zrozumieniem różnorodne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe; ~ rozpoznaje funkcje czytanych tekstów, próbuje je klasyfikować i oceniać ich przydatność dla konkretnego odbiorcy; ~ motywuje, ocenia działania i zachowania bohaterów; ~ określa problematykę utworu; ~ rozpoznaje typ narracji; ~ samodzielnie interpretuje teksty kultury; ~ przywołuje konteksty i dostrzega współzależności; ~ potrafi odpowiednio dobierać, porządkować, wartościować argumenty i kontrargumenty; ~ formułuje wnioski; ~ celowo skraca bądź rozwija własne wypowiedzi, przekształca je stylistycznie; ~ potrafi zachować porządek logiczny, chronologiczny i tematyczny we własnej wypowiedzi; ~ poprawnie pod względem stylistycznym, gramatycznym, logicznym, kompozycyjnym, ortograficznym i interpunkcyjnym redaguje wypowiedzi pisemne: opowiadanie, opis, charakterystyka, instrukcja, streszczenie, sprawozdanie, rozprawka, recenzja, przemówienie, reportaż, referat, podanie, życiorys, list , teksty użytkowe; ~ dobiera typy zdań w zależności od rodzaju wypowiedzi, rozumie celowość składniowego różnicowania tekstu; ~ trafnie wybiera formę wypowiedzi; ~ robi korektę własnego tekstu według otrzymanej instrukcji; ~ kształtuje wypowiedzi w zależności od tematu, sytuacji mówienia, intencji oraz rozmówcy; ~ stosuje stylistyczne środki językowe; ~ w sposób celowy dobiera, porządkuje i ocenia informacje; ~ potrafi stosować poznaną terminologię naukową we własnej wypowiedzi; ~ różnicuje wypowiedzi informacyjne, oceniające, perswazyjne; ~ przeprowadzając wywiad prowokuje odpowiedzi współrozmówcy za pomocą wprowadzeń, nawiązań, sugestii, wstępnych ocen, opinii; ~ formułuje pytania problemowe; ~ rozpoznaje w wypowiedzi ironię, sarkazm, patos; ~ aprobuje lub neguje cudze opinie; ~ dyskutuje; ~ wskazuje przykłady stereotypów funkcjonujących w otaczającym świecie; ~ zna stereotypowe ujęcia cech przypisywanych mieszkańcom różnych regionów, państw; ~ określa rolę stereotypów w życiu; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych w obrębie tekstów gwarowych, archaicznych, współczesnych; ~ czytane fragmenty tekstów gwarowych identyfikuje z własnym regionem kraju, środowiskiem społecznym, zawodowym; ~ rozumie różnice znaczeniowe między wyrazami krytyk, krytycyzm, krytykant, krytykanctwo; ~ redaguje wypowiedź o charakterze oferty wydawniczej; ~ wskazuje cech stylu urzędowego, naukowego, popularnonaukowego, potocznego, artystycznego; ~ określa rolę podmiotu lirycznego w utworach poetyckich; ~ rozumie znaczenie i celowość stosowania środków stylistycznych: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, onomatopeja, apostrofa, anafora, epifora, aliteracja, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, kontrast, hiperbola, oksymoron; ~ interpretuje i analizuje utwory poetyckie; ~ odczytuje znaczenie symboliczne; ~ zna i charakteryzuje rodzaje i gatunki literackie; ~ potrafi omówić budowę tragedii antycznej; ~ rozumie znaczenie pojęć: fortuna, fatum, konflikt tragiczny, katharsis, sacrum, profanum; ~ nazywa epoki literackie ( starożytność, średniowiecze, odrodzenie, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, współczesność ) ~ stosuje homonimy, peryfrazy, eufemizmy; ~ dokonuje analizy zdań wielokrotnie złożonych; ~ rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania; ~ sporządza bibliografię; OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ ( j.w. oraz): ~ czyta różnorodne teksty kultury, dobiera je samodzielnie bądź przy pomocy nauczyciela; ~ w sposób interesujący przedstawia problematykę czytanych utworów; ~ dokonuje oryginalnej analizy i interpretacji utworów literackich; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury; ~ dostrzega uniwersalne wartości wpisane w teksty kultury; ~ rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie złożone, także z imiesłowowym równoważnikiem zdania, posługuje się nimi we własnych wypowiedziach w sposób celowy i przemyślany; ~ wprowadza do wypowiedzi cytaty; ~ potrafi ustosunkować się do cudzej opinii; ~ potrafi świadomie ożywiać, uplastyczniać własne teksty, stosując urozmaicone stylistyczne środki językowe i poetyckie; ~ celowo w wypowiedziach stosuje frazeologizmy, synonimy, antonimy, homonimy, eufemizmy, peryfrazy, oryginalne epitety, porównania, metafory; ~ wypowiedziom ustnym i pisemnym nadaje indywidualny charakter; ~ poznane formy wypowiedzi pisemnej redaguje w sposób oryginalny, z nielicznymi usterkami; ~ tworzy teksty o różnorodnej stylistyce, zgodne ze wskazaną funkcją językową; ~ stosuje różne sposoby wprowadzania argumentacji; ~ buduje dialogi, potrafi je trafnie spuentować; ~ opracowuje tekst wywiadu do publikacji; ~ inicjuje dyskusję, przewodzi jej, kontroluje przebieg, podsumowuje rozważania, formułuje wnioski; ~ jest liderem grupy, zespołu; ~ rozpoznaje i stawia problemy, rozwiązuje je w sposób twórczy; ~ obiektywnie bądź subiektywnie ocenia sytuację; ~ buduje wypowiedzi krytyczne; ~ stosuje środki perswazji; ~ negocjuje; ~ zna pojęcie kompromisu; ~ dokonuje wyboru; ~ potrafi sporządzać mapy myślowe; ~ wykorzystuje różnorodne techniki notowania; ~ świadomie posługuje się wypowiedziami o charakterze ironicznym, sarkastycznym, humorystycznym, poważnym, patetycznym; ~ odkrywa absurd wypowiedzi; ~ rozumie rolę stylizacji w utworach literackich; ~ dokonuje stylizacji archaicznej, dialektyzacji; ~ analizuje język wypowiedzi; ~ dostrzega w wypowiedziach błędy językowe ( nieuzasadnione powtórzenia, pleonazmy); ~ korzysta z różnorodnych źródeł i umiejętnie gromadzi informacje; ~ przetwarza informacje dla własnych potrzeb i celów związanych z nauką i życiem pozaszkolnym; ~ dokonuje selekcji, syntezy, analizy; ~ wymienia i ocenia wartości i antywartości; ~ posiada wiedzę dotyczącą czołowych postaci literatury polskiej i światowej; ~ przywołuje sylwetki twórców i dzieła sztuki; ~ nazywa prawdy uniwersalne i ponadczasowe; ~ omawia wpływ tradycji biblijnej i antycznej na kształtowanie się cywilizacji europejskiej; ~ dostrzega i wyjaśnia prawdy filozoficzne; ~ odczytuje metaforykę utworów poetyckich; ~ odczytuje sens alegoryczny; ~ podaje przykłady motywów obecnych w literaturze na przestrzeni dziejów ( rycerza, władcy, labiryntu, wędrówki, bohatera walczącego w imię wyższych celów, artysty i jego dzieła ); ~ samodzielnie opracowuje wystąpienie – prezentację, monodram; ~ wygłasza samodzielnie przygotowany referat; OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ (j.w. oraz ): ~ samodzielnie poszerza własne horyzonty czytelnicze i myślowe; ~ myśli i działa kreatywnie; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ twórczo i bezbłędnie redaguje wypowiedzi pisemne; ~ wypowiada się stosownie do sytuacji i okoliczności, wyważając słowa; ~ jest świadom zjawisk zachodzących we współczesnej polszczyźnie; ~ dokonuje oryginalnych, wartościowych prób poetyckich lub prozatorskich; ~ podejmuje działania mające na celu propagowanie kultury słowa; ~ odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych.