Home Poland Home meeting

Usługa Powszechna z
perspektywy operatora
wyznaczonego, z
uwzględnieniem doświadczeń
europejskich (status USO –
zakres usług, dostępność,
model finansowania)
Warszawa, 9 czerwca 2010
Główne zagadnienia.
1. Geneza wyznaczenia TP jako operatora zobowiązanego do
świadczenia USO
2. Polskie realia w świetle głównych postanowień Dyrektywy o Usłudze
Powszechnej.
3. Świadczenie Usługi Powszechnej w krajach UE
4. Świadczenie usługi powszechnej przez TP – wnioski z Raportu Prezesa
UKE
5. Założenia prawne USO – dokument konsultacyjny UKE – wybrane
zagadnienia.
6. Wnioski.
2
1. Geneza wyznaczenia TP na przedsiębiorcę wyznaczonego do
świadczenia usługi powszechnej.
§
Na podstawie art.82 Ustawy z dnia 16 lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne Prezes UKE
miał obowiązek w ciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy przeprowadzić
konkurs na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej.
§
Pierwszy konkurs zakończony brakiem wyznaczenia operatora zobowiązanego do
świadczenia usługi powszechnej.
–
–
§
02.09.2005 - Prezes UKE rozpoczyna pierwsze postępowanie konkursowe,
15.12.2005 - zakończenie pierwszego postępowania konkursowego:
Drugi konkurs zakończony wyznaczeniem TP jako operatora zobowiązanego do
świadczenia usługi powszechnej.
–
–
22.12.2006 - Prezes UKE na wniosek TP ogłasza drugi konkurs
19.01.2006 - TP przystępuje do ogłoszonego przez Prezesa UKE postępowania konkursowego na
przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej na obszarze całego kraju jako
jedyny przedsiębiorca telekomunikacyjny.
–
05.05.2006 - Prezes UKE wydaje decyzję wyznaczającą TP do świadczenia usługi powszechnej
na okres 6 miesięcy;
07.11.2006 - Prezes UKE wydaje decyzje wyznaczającą TP do świadczenia usługi powszechnej
na obszarze całego kraju na okres 5 lat – do dnia 8.05.2011r.
–
3
2.1. Polskie realia w świetle głównych postanowień Dyrektywy o
Usłudze Powszechnej.
Obligatoryjność usługi powszechnej
Regulator wyznaczał USP niezależnie od tego, czy rynek zaspokaja potrzeby użytkowników, czy nie
w zakresie całego katalogu usług przewidzianego przez Dyrektywę Dostępową.
−
Brak jednoznacznej zasady neutralności technologicznej
−
Neutralność technologiczna pojawia się jako jeden z celów ustawy (art. 1 ust. 2 Pt), jednak brak
takich regulacji przy przepisach dotyczących USO
−
Brak możliwości świadczenia usług wchodzących w skład usługi powszechnej za pośrednictwem
funkcjonalnych odpowiedników, takich jak np. wirtualny fax
Brak możliwości obciążenia wszystkich operatorów udogodnieniami dla
niepełnosprawnych
−
Tylko USP jest zobowiązany do świadczenia usług na odpowiednich warunkach dla tej grupy
społeczeństwa
Nadmiarowe obciążenia w zakresie PAS-ów
−
Brak regulacji wskazujących na uwzględnianie rozsądnych potrzeb użytkowników w tym zakresie
−
Brak możliwości zastąpienia PAS punktem dostępowym do usług telefonicznych
4
2.2. Polskie realia w świetle głównych postanowień Dyrektywy o
Usłudze Powszechnej.
Nadmiarowa realizacja postulatu przystępności cenowej (ograniczenie
normalnych warunków handlowych)
−
Dopiero w nowelizacji z lipca 2009 r. wprowadzono ograniczenie akceptacji planów taryfowych - oferowanych w
związku z realizacją usługi powszechnej - przez Prezesa UKE tylko do planu podstawowego oraz planu
specjalnego; poprzednio dotyczyło to wszystkich ofert detalicznych TP
−
Obecnie nie ma także pełnej klarowności, że kontrola w ramach USO ogranicza się do planu podstawowego oraz
specjalnego; sposób kształtowania cen (art. 90 Pt) nie został ograniczony do planu podstawowego oraz planu
specjalnego
Znaczące obowiązki nałożone na operatora wyznaczonego
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Obowiązek ustalania cen na podstawie uzasadnionych kosztów (art.90)
Obowiązek świadczenia podstawowego pakietu cenowego, w którym opłata abonamentowa stanowi koszt utrzymania
łącza w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych (art.91 ust.1)
Obowiązek świadczenia pakietu socjalnego (art.91 ust.3)
Przedkładanie projektów cenników i regulaminów usług do zatwierdzenia (art.91a); Prezes UKE może zgłosić sprzeciw
do przedłożonego projektu
Przekazanie Prezesowi UKE w terminie 2 tygodni od wprowadzenia zmian w życie cenników/regulaminów usług (art.92
ust.1)
Obowiązek umożliwienia rozłożenia na raty płatności za przyłączenie do sieci (art.93 ust.2)
Obowiązek bezpłatnej blokady połączeń do określonych kategorii numeracji lub usług (art.93 ust.3)
Obowiązek bezpłatnej blokady połączeń ponad określony limit kwotowy (art.93 ust. 4)
Obowiązek świadczenia bezpłatnego bilingu na żądanie abonenta (art.93 ust. 5)
Obowiązek publikacji w ogólnopolskim dzienniku informacji o wypełnianiu wskaźników USO (art.94 ust.1)
Możliwość rozwiązania umowy z abonentem dopiero po spełnieniu wymogów ustawowych np. ponownego wezwania do
zapłaty (art.101 ust.4)
5
3.1. Świadczenie Usługi Powszechnej w krajach UE
Obligatoryjność usługi powszechnej nie jest zjawiskiem ogólnoeuropejskim
−
−
Nie we wszystkich krajach UE został wyznaczony operator do świadczenia UP.
−
Obecnie, w trzech krajach w Unii Europejskiej: Niemczech, Luksemburgu, Szwecji minimalny
zestaw usługi powszechnej jest dostarczany bez formalnego wyznaczenia operatora do
świadczenia usługo powszechnej.
W zakresie niektórych usług nie wyznaczono operatora zobowiązanego
−
Czechy, Estonia, Włochy, Finlandia, Irlandia i Austria (w stosunku do kompleksowej usługi biura
numerów) podjęły decyzję o nie wyznaczeniu operatora świadczącego usługi książki tel. i biura
numerów, a Malta jest w trakcie uzgodnień w tym zakresie.
Stosowane rozwiązania pozwalają na neutralności technologiczną
−
−
W Danii dopuszczona jest możliwość realizacji usługi przyłączenia do sieci przez operatora
wyznaczonego za pomocą technologii mobilnej (usługi telefonii mobilnej pozostają poza zakresem
UP).
Na Węgrzech obowiązek świadczenia usługi przyłączenia będzie uzależniony od dostępności usług
mobilnych.
Obowiązki w zakresie PAS-ów są ograniczane
−
−
−
Belgia, Słowacja, Czechy, Węgry , Włochy, Łotwa, Litwa zmniejszyły liczbę PAS świadczonych w
ramach usługi powszechnej.
Redukcje są również rozważane na Słowacji i w Austrii.
Dania w ogóle nie włączyła obowiązku dostarczania PAS do zakresu USO.
Źródło: Cullen International i 15 Raport Implementacyjny KE
6
3.2. Świadczenie Usługi Powszechnej w krajach UE
Obowiązek zapewnienia minimalnej liczby aparatów publicznych (PAS)
Kraj
Data zmiany
Belgia
2005
Wraz ze wzrostem penetracji komórek nastąpiła stopniowa obniżka liczby PAS z 14 tys.
w 2005 r. do 2 tys. w 2009 r. (obniżka o 86%). Nowoinstalowane PAS-y muszą być dostosowane do osób
niepełnosprawnych.
Słowacja
2008
Modyfikacja obowiązku dostarczania PAS w większych miastach poprzez zmniejszenie ich liczby
Dania
2008
Nie włączyła PAS do zakresu usługi powszechnej
Czechy
25/03/2009
Węgry
2010
Obecne wymogi - 1 PAS przypadający na 2,5 tys. mieszkańców (co najmniej 1 PAS w jednej kolonii),
wcześniejsze wymogi to 1 PAS przypadający na 1 tys. mieszkańców.
3% PAS-ów musi być przystosowana dla osób niepełnosprawnych.
Włochy
2010
Regulator włoski (AGCOM) zaakceptował obniżkę PAS świadczonych w ramach usługi powszechnej - 30 tys.
co rok. We Włoszech 1PAS przypada na 450 mieszkańców (w 2008 r. we Włoszech było 130 tys. PAS-ów).
2010
Brak zgody UKE na zmniejszenie liczby PAS do poziomu - 1 PAS na 2 tys. mieszkańców
i 1PAS przystosowany dla osób niepełnosprawnych na 4 tys. mieszkańców (obecnie 1 PAS przypada na 950
mieszkańców i 1 PAS dla niepełnosprawnych na 2 tys. mieszkańców) oraz zmianę sposobu rozliczania
wskaźnika gęstości PAS z poziomu gminy do poziomu ogółu kraju
Polska
Zmiana
Ograniczenie liczby PAS z 9 tys. do 6 tys. w ciągu 3 lat (obniżka o 33%)
Źródło: Cullen International i 15 Raport Implementacyjny KE
7
3.3. Finansowanie usługi powszechnej. Deficyt kosztu netto i wysokość
uzyskanych dopłat w wybranych krajach Unii Europejskiej
Źródło:
Eurostat, GUS, Cullen International
8
4.1. Świadczenie usługi powszechnej przez TP – wnioski z Raportu
Prezesa UKE.
Według
Raportu
Prezesa UKE,
TP wywiązała
się z
następujących
obowiązków
− Zapewnienie różnych pakietów cenowych – łącznie 28 planów
telefonicznych, w których występują zróżnicowane opłaty za usługi
abonamentowe oraz połączeń (za wyjątkiem F2M oraz do dial-up),
− Oferowanie pakietu podstawowego poprzez świadczenie planów tp
startowy oraz tp startowy biznes),
− Świadczenie pakietu specjalnego dla osób o niskich dochodach od dnia 1 czerwca 2008 r. w ofercie TP jest plan tp przyjazny. Z planu
mogą korzystać jedynie osoby pobierające zasiłki stałe z OPS. UKE
uznaje, że grono osób w ogólnie trudnej sytuacji społecznoekonomicznej jest znacznie większe. Prowadzone są rozmowy
pomiędzy TP a UKE mające na celu stworzenie kolejnej oferty,
− Przyłączenia do sieci po przystępnej dla użytkowników cenie obowiązywała promocja za 10zł bądź 1zł netto. Urząd uznaje, że opłaty
promocyjne za przyłączenie do stacjonarnej publicznej sieci
telefonicznej spełniają wymogi świadczenia usługi powszechnej,
− Opłaty za połączenia do sieci komórkowych zostają obniżone
zgodnie z harmonogramem obniżania stawek MTR
− Przedstawione zostały do UKE wyniki kalkulacji kosztów
świadczenia usługi powszechnej.
9
4.2. Świadczenie usługi powszechnej przez TP – wnioski z Raportu
Prezesa UKE.
Według
Raportu
Prezesa UKE,
TP wywiązała
się z
następujących
obowiązków
− Wykonanie usługi OBN - od 2007 roku Spółka rozpoczęła
świadczenie kompleksowej usługi OBN obejmującej wszystkich
abonentów publicznych sieci telefonicznych, w 2008 i 2009 roku TP
wywiązała się z obowiązku wydania OSA,
− Świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatów
publicznych
− TP świadczy usługę PAS wszystkim użytkownikom na terenie
całego kraju. Opłaty za korzystanie z PAS nie uległy zmianie
(obniżanie opłat następowało jedynie poprzez promocję kart
telefonicznych),
− wypełniono obowiązek związany z minimalną liczbą aparatów
publicznych na terenie całego kraju (lata 2006-2007),
− Obowiązek
świadczenia
udogodnień
dla
osób
niepełnosprawnych
− Wskaźniki jakości usługi powszechnej - większość wskaźników
jakości i dostępności usługi powszechnej, które zostały spełnione
przez Spółkę realizowana była na poziomie zbliżonym lub lepszym
od wymaganego. Nie zanotowano istotnego pogorszenia żadnego z
wymaganych wskaźników do końca 2009.
10
4.3. Świadczenie usługi powszechnej przez TP – wnioski z Raportu
Prezesa UKE.
Zgodnie z
Raportem UKE
TP spełniła
następujące
wskaźniki
jakości
zarówno w
ujęciu
krajowym jak i
we wszystkich
strefach
numeracyjnych
− średni czas oczekiwania na uzyskanie połączenia z numerami
usług świadczonych z udziałem personelu,
− średni czas oczekiwania na zgłoszenie się informacji o numerach
telefonicznych,
− czas oczekiwania na zgłoszenie się informacji o numerach
telefonicznych (% połączeń z odpowiedzią w ciągu 20 sekund),
− wskaźnik sprawnych aparatów publicznych (% aparatów
publicznych będących w stanie pełnej zdolności do pracy),
− wskaźnik reklamacji faktur (% liczby faktur z zakwestionowaną
poprawnością w odniesieniu do liczby wystawionych faktur),
− % nieskutecznych wywołań dla połączeń krajowych,
− % nieskutecznych wywołań dla połączeń międzynarodowych,
− % nieskutecznych wywołań dla połączeń do sieci komórkowych,
− średni czas zestawiania połączeń krajowych,
− czas zestawienia 95 % połączeń krajowych,
− średni czas zestawienia połączeń międzynarodowych,
− czas zestawienia 95 % połączeń międzynarodowych.
11
4.4. Świadczenie usługi powszechnej przez TP – wnioski z Raportu
Prezesa UKE.
Zgodnie z
Raportem UKE
TP nie w pełni
wywiązała się z
następujących
obowiązków.
− Zapewnienia odpowiedniej jakości usługi powszechnej w zakresie
sprawności łącza abonenckiego – brak realizacji wskaźników tj.
− liczba uszkodzeń przypadających na 100 łączy abonenckich,
− czas usunięcia uszkodzenia (czas oczekiwania na naprawę 80% uszkodzeń
na łączach dostępu),
− czas usunięcia uszkodzenia (czas oczekiwania na naprawę 95% uszkodzeń
na łączach dostępu),
− czas usunięcia uszkodzenia (% uszkodzeń naprawionych w uzgodnionym
terminie).
− Zapewnienia fizycznej dostępności usługi powszechnej na terenie całego
kraju tj. czas oczekiwania na przyłącze
Zgodnie z zawartym Porozumieniem TP do końca III kw. 2010 r. zrealizuje
umowy OTR w liczbie 40 tysięcy.
− Obowiązek wynikający z decyzji Prezesa, UKE, który polega na
poprzedzaniu informacją głosową o wysokości opłaty za połączenia
każdorazowego połączenia do OBN. – obowiązek ten TP realizuje wobec
własnych abonentów.
− Obowiązek udostępnienia usługi OBN użytkownikom wszystkich
publicznych sieci telefonicznych za taką samą opłatę – brak wpływu TP na
opłaty detaliczne stosowane przez innych operatorów
− Zapewnienia minimalnej liczby aparatów publicznych w poszczególnych
gminach - obecnie TP nie spełnia obowiązku w około 70 gminach.
12
4.5. Finansowanie usługi powszechnej.
Proces przyznawania dopłaty do deficytu kosztu netto.
§
Wnioski Telekomunikacji Polskiej z zakresie kosztu netto:
−
Wniosek o dopłatę za rok 2006 (maj-grudzień 2006) TP złożyła w wysokości 139,9
mln zł;
−
Wniosek o dopłatę za rok 2007 TP złożyła w wysokości 219,2 mln zł;
−
Wniosek o dopłatę za rok 2008 TP złożyła w wysokości 208,4 mln zł;
§
Zgodnie z przepisami prawa przedsiębiorcy partycypują z pokryciu dopłaty zgodnie
z udziałem w rynku – udział Grupy TP w dopłacie wyniesie ok. 50%
§
Transparentność procesu weryfikacji wniosków o dopłatę do kosztu netto
−
§
Zdaniem TP obowiązujące obecnie przepisy zapewniają dostateczną transparentność
procedury weryfikacji wniosków, zachowując jednocześnie ustawowe gwarancje w
zakresie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa.
Do chwili obecnej żadne z postępowań nie zostało zakończone wiążącym
rozstrzygnięciem.
13
5.1. Założenia prawne USO – dokument konsultacyjny UKE – wybrane
zagadnienia.
Założenia proponowane przez UKE przybliżają Polskę do najlepszych benchmarków UE
Brak obligatoryjności usługi powszechnej.
−
Regulator wyznacza USP w zależności od wyników analizy wskazującej, czy rynek zaspokaja potrzeby
użytkowników (z uwzględnieniem w miarę możliwości lokalnych rynków):
−
−
Prezes UKE będzie miał możliwość decydować na podstawie analizy sytuacji rynkowej, czy konieczne jest
wyznaczenie przedsiębiorcy, który realizować będzie USO
Decyzja ta będzie podejmowana osobno w stosunku do poszczególnych usług wchodzących w skład US oraz,
jeśli będzie to możliwe i konieczne, w stosunku do poszczególnych obszarów terytorium RP.
Wprowadzenie zasady neutralności technologicznej.
§
Jeśli chodzi o usługi przyłączania do sieci w stałej lokalizacji, utrzymywania przyłącza w gotowości i
świadczenia za jego pośrednictwem usług połączeń oraz faxu i dostępu do internetu (art. 3 i 4 DUP),
Prezes UKE w swoich ocenach dostępności kierować się będzie zasadą neutralności technologicznej,
tak aby oferowane usługi były funkcjonalnie ekwiwalentne w stosunku do wymogów sformułowanych w
dyrektywie
Usługa dostępu szerokopasmowego wyłączona z zakresu usługi powszechnej.
§
Jeżeli Prezes UKE w przyszłości rozszerzy zakres usługi powszechnej, koszt netto będzie pokrywany z
funduszu publicznego:
14
5.2. Założenia prawne USO – dokument konsultacyjny UKE – wybrane
zagadnienia.
Założenia proponowane przez UKE przybliżają Polskę do najlepszych benchmarków UE
§
Dopuszczenie możliwości wyłączenia usługi PAS z zakresu USO.
–
W okresie przejściowym likwidacja PAS-u uzgadniana z samorządami lokalnymi
–
W przypadku zamiaru likwidacji PAS-u, samorządy będą miały możliwość:
–
zakazania ich likwidacji i pokrycia ewentualnych strat wynikających z ich funkcjonowania lub
–
Przejęcia i zlecenia ich obsługi operatorowi wybranemu w przejrzystej i równoprawnej
procedurze
§
Zobowiązanie wszystkich operatorów do świadczenia udogodnień dla osób
niepełnosprawnych.
§
Finansowanie kosztu netto ze środków publicznych jako preferowane rozwiązanie
–
Obowiązkowo w przypadku objęcia zakresem Usługi Powszechnej nowych usług
–
Finansowanie ze środków sektorowych przy jednoczesnym zapewnieniu prawa wglądu dla
operatorów alternatywnych do zaudytowanych wyliczeń.
15
WNIOSKI
§
Propozycja Prezesa UKE stanowi krok w dobrym kierunku aby
dostosować kształt usługi powszechnej do potrzeb i możliwości
rynku.
§
W zakresie dotychczasowych obowiązków TP wykonała zobowiązania
ciążące na Spółce jako operatorze zobowiązanym do świadczenia
usługi powszechnej.
§
Istnieje potrzeba aby rozstrzygnąć kwestię przyznawania zwrotu
kosztu netto oraz zapewnić funkcjonowanie usługi powszechnej bez
obciążeń z przeszłości.
16