o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie

projekt
Ustawa
z dnia …………………….
o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym
oraz ustawy o samorządzie województwa.
Art. 1. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z
2001 r., Nr 142 poz. 1591) wprowadza się następującą zmianę:
1) w art. 18a dodaje się ust. 2a w następującym brzmieniu:
„2a. Nie można łączyć członkowstwa w komisji rewizyjnej z uczestnictwem
w czynnościach wykonawczych gminy, w tym członkowstwa w komisji
przetargowej gminy.”
Art. 2. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.
U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 ze zm.) wprowadza się następującą zmianę:
1) w art. 16 dodaje się ust. 2a w następującym brzmieniu:
„2a. Nie można łączyć członkowstwa w komisji rewizyjnej z uczestnictwem
w czynnościach wykonawczych powiatu, w tym członkowstwa w komisji
przetargowej powiatu.”
Art. 3. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U.
z 2001 r. Nr 142 poz. 1590 ze zm.) wprowadza się następującą zmianę:
1) art. 30 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele
wszystkich klubów. Członkowstwa w komisji rewizyjnej nie można łączyć
z
funkcjami
marszałka
województwa,
przewodniczącego
i
wiceprzewodniczących sejmiku województwa, radnych będących członkami
zarządu województwa, ani uczestnictwa w działalności wykonawczej
województwa, w tym członkowstwa w komisji przetargowej.”
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.
UZASADNIENIE
Funkcjonowanie komisji rewizyjnej w gminie, powiecie i województwie
regulują przepisy art.18a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
(Dz. U. z 2001 r., Nr 142 poz. 1591), art. 16 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 ze zm.) oraz
art. 30 ustawy o samorządzie województwa.
W dotychczasowym stanie prawnym, zgodnie z art. 18a ust. 2 ustawy o
samorządzie gminnym funkcji członka komisji rewizyjnej gminy nie można
łączyć z funkcją przewodniczącego rady gminy, wiceprzewodniczącego rady
gminy. Zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym funkcji
członka
komisji
rewizyjnej
gminy
nie
można
łączyć
z
funkcją
przewodniczącego rady powiatu, wiceprzewodniczącego rady powiatu oraz
członkowstwa w zarządzie powiatu. Zaś zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o
samorządzie województwa funkcji tej nie można łączyć z funkcjami marszałka
województwa,
przewodniczącego
i
wiceprzewodniczących
sejmiku
województwa oraz z członkostwem w zarządzie województwa.
Zgodnie z art. 18a ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 16 ust.
5 ustawy o samorządzie powiatowym, zasady i tryb działania komisji rewizyjnej
określa statut gminy. Wynika z tego, że ustawodawca pozostawił radzie gminy
(powiatu i sejmikowi wojewódzkiemu) prawo swobodnego kontrolowania
składu
osobowego
komisji
rewizyjnej,
jedynie
poza
wymienionymi
ograniczeniami. W praktyce rady gminy (powiatu, sejmiki województwa) nie
ograniczały w żaden inny sposób członkowstwa swoich radnych w komisjach
rewizyjnych.
Zatem w dotychczasowym stanie prawnym radny gminny (powiatowy i
sejmiku województwa), jako członek komisji rewizyjnej, mógł sprawować
kontrolę gminy (powiatu, sejmiku województwa) pod względem wykonania
budżetu, z drugiej zaś strony mógł uczestniczyć w czynnościach wykonawczych
gminy (powiatu, sejmiku województwa), tj. czynnościach przez siebie
kontrolowanych, w tym jako członek komisji przetargowej, uczestniczyć w
procedurach przetargowych. Połączenie funkcji kontrolnej sprawowanej przez
komisję rewizyjną z uczestnictwem w czynnościach wykonawczych gminy
(powiatu, sejmiku województwa) jest mechanizmem nieprawidłowym, gdyż
stwarza klimat sprzyjający działaniom korupcjogennym.
Zgodnie z dotychczasowym art. 18a ust. 3 ustawy o samorządzie
gminnym oraz art. 16 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, oraz art. 30 ust.
3 ustawy o samorządzie województwa, wyłącznie komisja rewizyjna opiniująca
wykonanie budżetu jest uprawniona do występowania do rady gminy (powiatu,
sejmiku województwa) z wnioskiem o udzielenie lub nieudzielanie absolutorium
zarządowi. Jeżeli radny uczestniczyłby w czynnościach wykonawczych gminy
(powiatu, sejmiku województwa), a następnie podejmował istotne decyzje jako
członek komisji rewizyjnej, następowałaby sytuacja kontroli przez radnych
własnych działań, co stanowi już materię sprzeczną z wewnętrznym ustrojem
samorządu terytorialnego, niweczy funkcję kontrolną komisji rewizyjnych oraz
sprzyja powstawaniu sytuacji korupcjogennych.
Niniejszy projekt ma na celu zapobieżenie opisanej powyżej sytuacji,
poprzez dodanie w art. 18a ustawy o samorządzie gminnym ust. 2a, w art. 16
ustawy o samorządzie powiatowym ust. 2a, oraz art. 30 ust. 2 ustawy o
samorządzie województwa przepisu prawnego zakazującego radnym - członkom
komisji rewizyjnych, uczestniczenia w czynnościach z zakresu działalności
wykonawczej gminy, w tym w komisjach przetargowych.
Powyższa zmiana jest niezbędna ze względu na potrzebę zachowania
bezstronności w pracach komisji rewizyjnych gmin (powiatów, sejmików
województwa) do których właściwości należy m.in. kontrola prawidłowości
przetargów przeprowadzanych przez samorządowe jednostki organizacyjne, a
tym samym kontrola działalności komisji przetargowych.
Celem uchwalenia powyższych projektów jest potrzeba usprawnienia
działania administracji publicznej poprzez zharmonizowanie poszczególnych
przepisów ustaw, a zarazem dalsze wdrażanie w działalności administracji
rządowej i samorządowej zasady transparentności procedur, oraz eliminowania
potencjalnych zagrożeń korupcjogennych.
Niniejszy projekt nie jest objęty regulacją Prawa Wspólnotowego, nie
pociąga za sobą obciążenia budżetu państwa, ani nie powoduje negatywnych
skutków gospodarczych, i społecznych, będzie natomiast skutkował wzrostem
zaufania obywateli do instytucji publicznych.
Ponadto projekt powyższy realizuje wnioski de lege ferenda Najwyższej
Izby Kontroli z lat 1999 – 2005 dotyczące funkcjonowania administracji
publicznej.