System wiki dla Wydziału Biologii – wizja

System wiki dla Wydziału Biologii – wizja
Piotr Stawiński
student III roku Biologii
[email protected]
8 listopada 2008
Streszczenie: Przedstawiona jest wizja wiki dla Wydziału Biologii. Opisany system udostępnia
proste metody tworzenia oraz edycji stron internetowych odpowiadających m. in. przedmiotom,
organizacjom czy bieżącym wydarzeniom mającym miejsce na wydziale. Możliwości wykorzystania systemu w procesie komunikacji między osobami zaangażowanymi w życie wydziału są
bardzo szerokie. Podane są kolejne kroki realizacji projektu.
1
Cel
Celem projektu jest stworzenie platformy wymiany szeroko rozumianej wiedzy związanej z Wydziałem
Biologii między studentami i pracownikami, która umożliwiłaby proste wprowadzanie nowych wiadomości
i łatwy dostęp dla każdego.
Na silniku MediaWiki, znanym głównie z wikipedii, stworzona zostanie farma łatwych w edycji stron
internetowych. Znajdą się tam strony odpowiadające poszczególnym przedmiotom (np. strona pt. „Biochemia”), na których znaleźć mogą się wszelkie informacje dotyczące przedmiotu – począwszy od terminu
egzaminu przez tematy wykładów, na umieszczeniu slajdów z zajęć i wyników egzaminu skończywszy. Podobne strony przedmiotów już istnieją (np. strona „Metod statystycznych” czy „Fizjologii roślin”), są jednak
zwykle niewygodne w edycji1 , a dostęp do nich mniej ustandaryzowany niż będzie to miało miejsce na wiki.
System pozwoli zastąpić „tablice” przed instytutami przez proste umieszczanie aktualności i ogłoszeń w Internecie. Wśród stron znajdą się również strony odpowiadające instytucjom i organizacjom działającym na
wydziale, na przykład strona pt. „Chór Wydziału Biologii”, zawierająca informacje m. in. o godzinach prób,
zdjęcia i aktualności z życia chóru. Ilość możliwości wykorzystania powstałego systemu, dającego bardzo
prosty mechanizm tworzenia i edycji stron, jest niezliczona, ograniczona tylko przez fantazję użytkowników.
Użytkownikami systemu docelowo będą studenci oraz pracownicy wydziału – być może prostota i wygoda
tego sposobu dotarcia do studentów przekona kadrę do korzystania z tej formy publikowania informacji.
Edycja stron będzie wygodniejsza niż w przypadku wikipedii. Logowanie do systemu odbywać się będzie
przez Centralny System Uwierzytelniania UW, co pozwoli na ochronę systemu przed aktami wandalizmu ze
strony anonimowych użytkowników, a także zabezpieczy system przed umieszczaniem na nim nielegalnych
materiałów, co ze względu na oficjalny charakter wiki jest kwestią priorytetową.
Przykład użycia: w dojrzałym systemie, aby dowiedzieć się w której sali odbywa się egzamin z genetyki,
student wejdzie na stronę www.biol.uw.edu.pl/wiki, wyszuka stronę „Genetyka D” (analogicznie jak ma
to miejsce w wikipedii) i znajdzie na niej umieszczone przez wykładowcę lub innego studenta pożądane
informacje.
Jednocześnie wartym zaznaczenia jest fakt, że wiki nie ma na celu zastąpienia istniejących stron (np.
opisów przedmiotów z USOS czy strony głównej wydziału) – w ich przypadku byłoby usystematyzowanym
źródłem linków. System nie będzie też bazą wiedzy biologicznej, tj. nie ma w nim miejsca na artykuł
pt. „NADPH”; jednocześnie informacje o NADPH mogą pojawić się w artykule „Biochemia/Wykład 1”.
1
Przypuszczam, że edycja ich wymaga umiejętności obsługi protokołu ftp i języka html.
1
2
Podobne istniejące projekty
Wymienione są poniżej trzy projekty częściowo spokrewnione z opisywanym. Pierwszy, funkcjonujący
przy wydziale MIM UW, i dwa kolejne związane przez grono użytkowników z Wydziałem Biologii.
wazniak.mimuw.edu.pl — międzyuczelniany projekt powstały w ramach projektu „Opracowanie programów nauczania na odległość na kierunku studiów wyższych – Informatyka”, zbudowany na silniku
MediaWiki. Umożliwia wykładowcom na umieszczanie wykładów w internecie w sposób przyjazny.
Wykłady zamknięte są do edycji „z zewnątrz”. Projekt ten pokazuje, że MediaWiki jest potencjalnie
dobrym kandydatem do wyboru przy publikacji informacji dotyczących przedmiotów.
fora Wydziału Biologii — ze względu na charakter żadne z trzech2 aktualnie funkcjonujących forów
Wydziału Biologii nie może stać się platformą, na której dochodzi do spotkania wykładowców ze
studentami. Konwencja forum nie nadaje się również do publikacji wykładów, notatek i slajdów.
chomik Wydziału Biologii — strona internetowa, na której umieszczane są pliki do pobrania, bez możliwości ich modyfikacji, obecnie stosowane źródło notatek studenckich.
Istnienie wymienionych wyżej projektów wskazuje na zapotrzebowanie na internetowe platformy komunikacyjne. Proponowany projekt połączyłby ideę ważniaka z ideą forum, gdzie każdy może wnieść coś od
siebie, zapewniającą aktualność obecnych informacji. Może też stać się magazynem plików, zastępując z powodzeniem chomika. Ze względu na brak anonimowości nie stanie się jednocześnie źródłem nielegalnych
plików. Sprawne działanie ogólnodostępnych forów wraz ze sprawującymi nad nimi opiekę wolontariuszami
pozwala wierzyć, że znajdą się również osoby chętne do opieki nad wiki pro publico bono.
3
Metody realizacji
Realizacja projektu dzieli się na trzy etapy, pierwszy związany z uruchomieniem komputera (chciałbym,
aby zrealizowany był przez serwerownię Wydziału Biologii), drugi z instalacją oprogramowania (zrealizowany przez autora z pomocą grupy informatyków opiekujących się Centralnym Systemem Uwierzytelniania)
i trzeci, polegający na używaniu i edytowaniu wiki przez użytkowników (pod okiem opiekunów zrzeszonych
w organizacji studenckiej). Poniżej przedstawione są metody realizacji poszczególnych etapów.
3.1
Komputer
-- FRAGMENT WYCIĘTY -Najlepszym adresem komputera byłoby www.biol.uw.edu.pl/wiki, komunikację ułatwiłoby również
przyznanie adresu mailowego [email protected].
3.2
Oprogramowanie
W projekcie wykorzystane zostanie otwarte oprogramowanie wkomponowane w obecne na Uniwersytecie
Warszawskim środowisko informatyczne. Podstawowym silnikiem systemu będzie MediaWiki (znana z wikipedii), edycja stron odbywać się będzie z użyciem intuicyjnego edytora FCKeditor (podobny do MS Word),
autoryzacja odbędzie się za pomocą Centralnego Systemu Uwierzytelniania na Uniwersytecie Warszawskim.
Na komputerze postawiony zostanie system Debian w wersji stable.
3.3
Rozwój
Umożliwienie edycji stron wielu użytkowników wymagać będzie powołania opiekunów – osób zajmujących się „porządkiem” na wiki. Chciałbym, aby opiekunów zrzeszyć w powołaną między innymi w tym
celu organizację studencką. Wspaniałym byłoby, gdyby udało się (w późniejszym terminie) włączyć kadrę
wydziału do współtworzenia stron.
2
Być może jest ich więcej – autorowi znane są tylko trzy.
2
4
Terminarz projektu
Kolejne „kamienie milowe” w projekcie rozpisane są poniżej.
1. Instalacja sprzętu.
2. Postawienie serwisu – postawienie całego systemu zajmie tydzień. Po tym etapie system będzie gotowy,
ale nie podpięty pod system autoryzacji stosowany w serwisach Uniwersytetu Warszawskiego. Jest
to moment, gdy można rozpocząć budowę szkieletu systemu (tj. struktury stron, kategorii, budowę
szablonów) – te elementy mogą zostać wykonane przez osoby bez przygotowania informatycznego,
muszą być jednak nadzorowane. Równocześnie nastąpi powołanie organizacji studenckiej.
3. Podpięcie serwisu pod Centralny System Uwierzytelniania UW – podpięcie MediaWiki pod CSU jest
wydarzeniem bez precedensu na UW, dlatego trudno szacować pracochłonność tego etapu. Sądzę, że
w ciągu tygodnia wszystkie problemy związane z uwierzytelnianiem powinny zostać rozwiązane.
4. Otwarcie – od tego momentu system będzie gotowy na przyjęcie użytkowników i znajdzie się w stanie
permanentnego rozwoju.
5. Konserwacja systemu – proces aktualizowania na bieżąco systemu oraz tworzenie kopii zapasowych
wymaga dokładnego przemyślenia w przyszłości. Dzięki zastosowaniu ogólnodostępnych, popularnych
narzędzi konserwacja powinna być prosta, wygodna i dobrze udokumentowana. Konstrukcja systemu sprawia, że żadna ze standardowych operacji (dodanie użytkownika itp.) nie będzie wymagała
interwencji administratora komputera.
5
Ewentualne możliwości rozwoju
• ze względu na charakter projektu, w przypadku jego powodzenia, możliwe jest jego rozszerzenie na
inne wydziały
• postawiony serwer może stać się przyczółkiem dla kolejnych informatycznych inicjatyw studenckich
3