Program naucznia szkoła podstawowa WF

Wychowanie Fizyczne
Program nauczania w specjalnej szkole podstawowej dla uczniów
z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim
na podstawie: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 27
sierpnia 2012 r. (Dz. U. 2012 poz. 977 z późn. zm.) w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
Realizowany w Specjalnej Szkole Podstawowej nr 40
w Zespole Szkół Specjalnych nr 6 w Bytomiu
Wymiar godzin: 385
Opracowanie:
mgr Marcin Przywara
mgr Janina Heidenreich
1
Spis treści
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
Szczegółowe cele kształcenia i nauczania
Treści nauczania
Opis programu proponowany na poszczególne klasy
Procedury osiągania celów kształcenia i wychowania z uwzględnieniem
możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów
oraz warunków, w jakich program będzie realizowany.
Opis założonych osiągnięć ucznia
Kryteria oceny i metody sprawdzania osiągnięć ucznia
SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA I NAUCZANIA
CELE OGÓLN
1. Wszechstronny rozwój psychofizyczny uczniów.
2. Rozwijanie i doskonalenie sprawności fizycznej i ruchowej uczniów.
3. Opanowanie podstawowych umiejętności ruchowych z różnych wybranych
dyscyplin sportowych.
4. Wdrażanie uczniów do zdrowego, higienicznego i bezpiecznego życia
oraz do czynnego spędzania wolnego czasu.
5. Wdrożenie do współdziałania w zespole, respektowania przepisów i zasad
sportowych.
6. Podnoszenie zdolności poznawczych ucznia:
uwagi, spostrzegawczości, orientacji w przestrzeni, wyobraźni,
umiejętności myślenia przyczynowo-skutkowego, przewidywania
oraz podejmowania właściwych decyzji.
SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
Bezpieczne uczestnictwo w aktywności fizycznej o charakterze rekreacyjnym
i sportowym ze zrozumieniem jej znaczenia dla zdrowia:
1) udział w aktywności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie, wypoczynek
i sport;
- współdziałanie w grupie; w zespole,
- wyrobienie kulturalnych postaw w różnych formach aktywności ruchowej,
- kontrolowanie własnych zachowań i emocji w stosunku do siebie i innych,
- wdrożenie do aktywnego uczestnictwa w kulturze fizycznej w środowisku rówieśniczym i
rodzinnym,
- promocja postawy „w zdrowym ciele zdrowy duch”.
2) stosowanie zasad bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej;
- rozwijanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych.
- wdrożenie uczniów do przestrzegania zasad bezpieczeństwa, asekuracji i saomoasekuracji,
- przestrzeganie przepisów gier zabaw; zasady czystej gry i kultury kibicowania.
TREŚCI NAUCZANIA
2
Treści nauczania zostały ujęte w działy.
I. Gry i zabawy kształtujące koordynację wzrokowo-ruchową, słuchoworuchową oraz stymulujące rozwój psychofizyczny.
II. Ćwiczenia i zabawy ruchowe wdrażające do współdziałania w zespole,
respektowania przepisów i zasad sportowych.
III. Nauczanie podstawowych elementów: techniki i taktyki dwóch wybranych
gier zespołowych (w klasach 4-5 minigier), konkurencji
lekkoatletycznych, gimnastyki, gier rekreacyjnych, tańców, pływania
oraz wybranych sportów zimowych.
IV. Realizowanie różnych form spędzania wolnego czasu ze szczególnym
uwzględnieniem zajęć w terenie otwartym.
V. Wdrażanie uczniów do właściwych zachowań na drogach, przystankach,
w środkach komunikacji publicznej, samochodach osobowych
oraz w innych pojazdach.
VI. Rozwijanie i kształtowanie u uczniów powszechnie akceptowanych
postaw: szacunku, życzliwości, niesienia pomocy innym, poszanowania
prawa oraz odpowiedzialności za bezpieczeństwo i zdrowie
swoje, kolegów i innych ludzi.
OPIS PROGRAMU PROPONOWANY NA POSZCZEGÓLNE KLASY
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
DZIAŁ I
Gry i zabawy kształtujące koordynację wzrokowo-ruchową, słuchowo-ruchową oraz stymulujące rozwój psychofizyczny.
Procedury osiągania celów
W II etapie edukacyjnym, szczególnie w klasie 4. kontynuowane są treści
znane dziecku. W procesie wychowania fizycznego ogromną rolę powinno
odgrywać podmiotowe traktowanie ucznia oraz wzajemne współdziałanie.
Uczniom należy stwarzać możliwości indywidualnego i zespołowego
działania, w rozwiązywaniu różnorodnych zadań i problemów ruchowych,
podczas gier i zabaw. W ten sposób zdobędą oni odpowiednie
doświadczenia oraz będą rozwijać swoje uzdolnienia.
W klasach 4-6 zalecane są następujące grupy zabaw ruchowych:
• orientacyjno-porządkowe,
• bieżne,
• rzutne,
• skoczne,
• na czworakach,
• z mocowaniem,
• dydaktyczno-ruchowe,
• tory przeszkód.
W rozwoju dziecka upośledzonego zabawy i gry ruchowe odgrywają
ważną rolę. Są one sposobem poznawania siebie i najbliższego otoczenia.
Przez zabawę dziecko zdobywa nowe umiejętności ruchowe i z pomocą
nauczyciela łączy je z określoną wiedzą.
W czasie atrakcyjnych zabaw właściwie kierowanych przez prowadzącego,
dziecko próbuje dłużej skupić swoją uwagę (koncentruje się) na
działaniu, nie izoluje się (współpracuje), nawiązuje kontakty z innymi
3
dziećmi. Szczególnie zabawy orientacyjno-porządkowe, które nauczyciel,
rozpoczynając pracę z dziećmi w klasach 4-6, powinien prowadzić na każdej
lekcji, rozwijają koordynację wzrokowo-ruchową oraz słuchowo-ruchową.
Stosując wesołą zabawę nauczyciel może wprowadzić porządek na
lekcji, zdyscyplinować uczniów oraz zaktywizować do dalszych działań.
Przykładowe gry ruchowe do zastosowania podczas lekcji wychowania
fizycznego:
• zbijak i jego odmiany,
• 3-6 piłek,
• 3-5 podań,
• żywy kosz itp.
DZIAŁ II
Ćwiczenia i zabawy ruchowe wdrażające do współdziałania w zespole,
respektowania przepisów i zasad sportowych.
Procedury osiągania celów
Stosowanie form zadaniowych sprzyja zdobywaniu wiedzy i doświadczeń
w zakresie kooperacji pozytywnej (współpracy) i negatywnej (rywalizacji)
w działaniach zespołowych. Można je realizować stosując zabiegi
motywacyjne w postaci przykładowych pytań wyzwalających wykonanie
zadania z najwyższym natężeniem wysiłku: kto szybciej? (np. bieg
z przenoszeniem, toczeniem piłki lub przyboru); kto dalej? (np. różne rodzaje
i sposoby rzutów różnymi przyborami, skoków i wieloskoków; kto
lepiej? (np. manipulowanie przyborem, żonglerka piłką); jaki to przepis?
(np. błędy prowadzenia piłki w piłce koszykowej).
DZIAŁ III
Nauczanie podstawowych elementów techniki i taktyki wybranych
dwóch gier zespołowych (w klasach 4-5 minigier) konkurencji lekkoatletycznych,
gimnastyki, gier rekreacyjnych, tańców, pływania oraz wybranych
sportów zimowych.
Klasa 4
(Uczymy się i powtarzamy sprawności, umiejętności, wiadomości.)
Uczniowie w klasie 4 stanowią zróżnicowany zespół pod
względem rozwoju fizycznego, stanu psychicznego oraz sprawności
fizycznej. Okres ten charakteryzuje się u niektórych uczniów: stanami
nadpobudliwości psychoruchowej, różnorodnością i niestałością zainteresowań,
trudnością dłuższej koncentracji, biernością ruchową lub przeciwnie:
wzmożoną aktywnością do samodzielnego działania oraz słabą
dokładnością wypełniania poleceń. Niekiedy zdarzają się trudności
w podporządkowaniu ucznia zasadom obowiązującym na lekcjach.
Dobór szczegółowych treści nauczania, metod pracy oraz form organizowanych
zajęć jest uwarunkowany dokładną znajomością każdego ucznia.
Nauczyciel indywidualizuje zadania i wymagania, a także uwzględnia
różnice, jakie w tym okresie zaznaczają się w zakresie zainteresowań,
sprawności fizycznej oraz w aktywności ruchowej u dziewcząt i chłopców.
Zalecany jest także podział na grupy jednorodne pod względem płci
podczas prowadzenia lekcji wychowania fizycznego.
Gry i zabawy ruchowe
• Orientacyjno-porządkowe:
– Skąd słychać gwizdek?
– Dobierz sobie parę,
4
– Zbiórki według kolorów,
– Umówione znaki,
– Czerwone, żółte, zielone,
– Policjant;
• Bieżne:
– Berek – odmiany,
– Lawina,
– Murarz;
• Rzutne:
– Piłka w tunelu,
– Obrona twierdzy,
– Kto dalej?
• Skoczne:
– Bocian i żabki,
– różne rodzaje podskoków i wieloskoków;
• Na czworakach:
– Kotki na spacer,
– Czworakowanie z przesuwaniem przedmiotów;
• z mocowaniem:
– Przeciąganie liny,
– Przeciąganie w parach,
– Rozstawianie przyrządów, przyborów;
• Dydaktyczno-ruchowe:
– układanie kształtów, liter, cyfr i wyrazów linką, skakanką,
– opowieści ruchowe,
– ilustrowanie ruchem tekstu wiersza, czytanki, piosenki.
Lekkoatletyka i atletyka terenowa:
• biegi szybkie na krótkich odcinkach,
• starty z różnych pozycji,
• nauka startu niskiego,
• bieg z pomiarem czasu na 25 m (kto szybciej?),
• rzuty na odległość różnymi przyborami prawą i lewą ręką,
• podskoki, przeskoki i wieloskoki w miejscu, z marszu i z rozbiegu,
• skok w dal z miejsca, pomiary stopami (kto dalej?),
• skok wzwyż (forma zabawowa),
• marszobiegi na 600 m,
• rzuty do celu i na odległość różnymi przyborami,
• wieloskoki przez naturalne przeszkody,
• gry terenowe tematyczne – korelacja z innymi przedmiotami.
Gimnastyka
1) Gimnastyka podstawowa
• Ćwiczenia kształtujące bez przyboru, z przyborem i ze współćwiczącym
zwiększające obszerność ruchów w stawach (gibkość):
– ćwiczenia ramion i obręczy barkowej,
– ćwiczenia tułowia,
– ćwiczenia nóg i obręczy biodrowej.
• Ćwiczenia zwinnościowe:
– skulenia i przetoczenia,
– przewroty przez bark,
– przewrót w przód z przysiadu do przysiadu,
– przewrót w tył z przysiadu do przysiadu.
• Ćwiczenia na przyrządach:
– drabinki – półzwisy, zwisy, pozycje zwieszone,
– ławeczka gimnastyczna – przeskoki zawrotne,
5
– przejścia równoważne po kładce ławeczki z przekraczaniem przeszkód,
– przejścia równoważne po odwróconej ławeczce,
– przyjmowanie pozycji – bocian,
– skrzynia 1-3 części – przeskoki z odbicia jednonóż (1 część),
– naskok z odbicia obunóż, zeskok z amortyzacją (1 część),
– naskoki i przeskoki zawrotne (3 części) z odbicia obunóż.
2) Gimnastyka lecznicza
• korektywa i kompensacja,
• terapia ruchem przy muzyce z użyciem przyborów.
3) Elementy gimnastyki artystycznej (dziewczęta)
• ćwiczenia z przyborami przy muzyce,
– ze wstążką: łuki, koła, spirale, wężyki, ósemki,
– z obręczą: przenoszenie, toczenie, wirowanie, wymachy, przemachy,
krążenia,
• ćwiczenia z estetyki ruchu,
• koordynacja ruchu z rytmem muzyki,
• proste układy ruchowe z przyborem.
Minipiłka nożna:
• poruszanie się po boisku – marsz, bieg przodem, tyłem,
• żonglerka różnymi piłkami prawą i lewą nogą,
• prowadzenie piłki po prostej prawą i lewą nogą,
• uderzenie i przyjęcie piłki,
• stosowanie opanowanych elementów w zabawach i w minigrze
uproszczonej,
• podstawowe zasady gry (respektowanie zasad).
Minipiłka siatkowa rzucana:
• poruszanie się po boisku, przyjmowanie postawy siatkarskiej,
• podanie piłki ponad siatką do partnera, oburącz, jednorącz,
• przyjęcie piłki od partnera,
• zagrywki (mocne rzuty jednorącz ponad siatką),
• celowanie piłką do wyznaczonego partnera,
• stosowanie opanowanych elementów w zabawach i w minigrze
uproszczonej,
• podstawowe zasady gry (respektowanie zasad).
Minikoszykówka:
• poruszanie się po boisku przodem, tyłem w marszu, w biegu, krok
dostawny,
• zatrzymanie na sygnał,
• kozłowanie piłki w miejscu marszu, biegu,
• podanie piłki minikoszykowej do partnera oburącz w miejscu, marszu,
biegu,
• rzuty o tablicę i do kosza oburącz,
• podstawowe przepisy gry,
• stosowanie opanowanych elementów w zabawach i w grze uproszczonej.
Minipiłka ręczna:
• podania piłki w miejscu i w ruchu, lewą i prawą ręką,
• chwyty piłki oburącz,
• kozłowanie piłki w marszu, biegu,
• rzuty z miejsca do bramki,
• stosowanie poznanych elementów w zabawach grach i fragmentach gry.
6
Podstawowe elementy gier rekreacyjnych:
• ringo,
• badminton,
• minihokej,
• tenis stołowy.
Uwaga!
Uczniowie wybierają wspólnie z nauczycielem dwie gry rekreacyjne.
W miarę możliwości wprowadzamy naukę jazdy na rowerze.
Rytm, muzyka, taniec
• reagowanie na zmieniający się rytm muzyki – marsz, bieg, podskoki
zmienne, cwał krakowiaka,
• krok podstawowy krakowiaka – cwały,
• rozwijanie inwencji twórczej dzieci przez wprowadzanie różnych form
ruchu przy muzyce, odzwierciedlenie tempa, rytmu i linii melodycznej
przez przeżywanie i wyrażanie uczuć,
Klasa 5
(Uczymy się, powtarzamy i utrwalamy sprawności, umiejętności, wiadomości.)
Uczniowie klasy 5., wykazujący zainteresowanie sportem, mają duże
możliwości do rozwijania sprawności fizycznej oraz sprawności ruchowej.
Rozpoczynając pracę w klasie 5. należy sprawdzić możliwości oraz
poziom sprawności uczniów w zakresie wychowania fizycznego.
Dużo uwagi należy poświęcić zagadnieniom bezpieczeństwa, uświadamiając
uczniom skutki nieposłuszeństwa lub nieuwagi. Wdrażając
uczniów do przestrzegania porządku, należy powierzyć im indywidualnie
lub zespołowo łatwe zadania w zakresie prac porządkowych i organizacyjnych.
Wprowadzając na każdej lekcji zabawy i gry ruchowe, należy
dobierać je tak, żeby rozwijały u dzieci sprawności specjalne konieczne
do nauki, utrwalania oraz doskonalenia sprawności ruchowej oraz umiejętności
z zakresu: lekkoatletyki, gimnastyki, gier zespołowych. Trzeba
zwracać uwagę na inicjatywę uczniów w organizowaniu spędzania wolnego
czasu w ruchu, na świeżym powietrzu.
Duże znaczenie dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu
lekkim mają lekcje oraz zajęcia pozalekcyjne: rytm-muzyka-taniec,
w których każda, zwłaszcza rytmiczna muzyka, stwarza okazję do spontanicznego
ruchu i do ekspresji. Dlatego należy stwarzać uczniom jak
najczęściej okazję do edukacji w czasie dobrej, wesołej zabawy.
Lekkoatletyka i atletyka terenowa
• zabawy bieżne, rzutne, skoczne, z mocowaniem,
• starty z różnych pozycji,
• biegi ze zmianą kierunku,
• biegi na różnych dystansach 25-60 m ze startu niskiego i wysokiego,
• sztafety wahadłowe na różnych dystansach (5-25 m),
• próba szybkości – bieg na dystansie 25 m ze startu wysokiego (Test
sprawności fizycznej Eurofit),
• powtórzenie i utrwalanie umiejętności wykonania startu niskiego,
• rzuty do celu i na odległość różnymi piłkami,
• pchnięcia piłkami na odległość,
• próba siły kończyn górnych – pchnięcie piłką lekarską 2 kg (Test
sprawności fizycznej Eurofit),
• próba siły kończyn dolnych – skok w dal z miejsca (Test sprawności
7
fizycznej Eurofit),
• nauka skoku w dal z rozbiegu,
• skoki wzwyż z rozbiegu na wprost, z rozbiegu skośnego,
• marszobiegi na 600-1000 m z pokonywaniem przeszkód terenowych,
• gry terenowe – tematyczne w ramach sprawdzania wiadomości z zakresu:
a) kulturalnego zachowania się w terenie,
b) przepisów ruchu drogowego,
• gry terenowe – tematyczne w ramach sprawdzania umiejętności z zakresu
organizowania i prezentowania zabaw ruchowych.
Gimnastyka
1) Gimnastyka podstawowa
• Ćwiczenia kształtujące: bez przyboru, z przyborem i ze współćwiczącym,
zwiększające obszerność ruchów w stawach (gibkość):
– ćwiczenia ramion i obręczy barkowej,
– ćwiczenia tułowia,
– ćwiczenia nóg i obręczy biodrowej,
– próba gibkości – skłon do przodu w siadzie płaskim
• Ćwiczenia rozwijające siłę:
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie ramion i obręczy barkowej,
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie tułowia,
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg i pasa biodrowego,
– próba siły mięśni brzucha – wytrzymałość lokalna – przechodzenie z pozycji
leżącej do pozycji siedzącej).
• Ćwiczenia zwinnościowe:
– skulenia i przetoczenia,
– przewroty przez bark,
– przewrót w przód z marszu i biegu,
– przewrót w tył z przysiadu do przysiadu,
– ćwiczenia przygotowujące do stania na rękach,
– ćwiczenia przygotowujące do przerzutu bokiem.
• Ćwiczenia na przyrządach:
– drabinki – np. wspinania, półzwisy, zwisy, pozycje zwieszone,
– ławeczka gimnastyczna – np. przeskoki zawrotne, przejście równoważne
po odwróconej ławeczce z przyjmowaniem pozycjim – jaskółka,
bocian, przysiad, zeskok z amortyzacją,
– próba równowagi (A) – przejście po ławeczce gimnastycznej w pozycji
wysokiej, przejście po odwróconej ławeczce (B)
– skrzynia 1-3 części – np. naskoki i przeskoki z odbicia jednonóż
i obunóż, naskoki i przeskoki kuczne, przeskoki zawrotne, zeskok
z amortyzacją na materac.
2) Gimnastyka lecznicza:
– korektywa i kompensacja,
– terapia ruchem przy muzyce z użyciem przyboru.
3) Elementy gimnastyki artystycznej (dziewczęta):
– ćwiczenia estetyki ruchu przy muzyce z przyborami (piłką, wstążką,
obręczą),
– koordynacja ruchu z rytmem muzyki,
– proste układy ruchowe z przyborem – wskazana inwencja uczennic.
4)Wielozadaniowe formy ruchu i samoocena jakości wykonania, np. tor
przeszkód zbudowany z wybranych ćwiczeń gimnastycznych realizowanych
według programu.
8
Minipiłka nożna:
• powtórzenie poznanych elementów z klasy 4.,
• uderzenie, przyjęcie i prowadzenie piłki dowolną nogą,
• podawanie piłki wewnętrznym i zewnętrznym podbiciem,
• odbicie piłki prostym podbiciem, głową, kolanem, elementy gry w formie
zabawowej i minigra uproszczona, minigra z respektowaniem podstawowych
przepisów.
Minipiłka siatkowa rzucana:
• powtórzenie poznanych elementów z klasy 4.,
• pozycja siatkarska – przygotowanie do właściwego przyjęcia i podania piłki,
• zagrywki – silne rzuty jednorącz ponad siatką,
• rzuty piłką oburącz z wyskoku,
• stosowanie poznanych elementów w zabawach i minigrze.
Minikoszykówka:
• powtórzenie poznanych elementów z klasy 4.,
• kozłowanie piłki slalomem,
• rzuty piłki do kosza oburącz i jednorącz z miejsca,
• rzuty do kosza po kozłowaniu,
• wyrabianie umiejętności zatrzymywania się i zmiany kierunku,
• stosowanie poznanych elementów w zabawach, grach ruchowych i minigrze.
Minipiłka ręczna:
• powtórzenie poznanych elementów z klasy 4.,
• podania piłki w miejscu i w marszu,
• chwyty piłki oburącz: piłki górnej, półgórnej, dolnej,
• kozłowanie piłki w marszu i biegu prawą i lewą ręką,
• żonglerka piłką w miejscu i w marszu,
• rzuty piłką do bramki: z miejsca, z marszu, z biegu,
• stosowanie poznanych elementów w zabawach, grach i minigrze.
Gry rekreacyjne:
• utrwalanie poznanych elementów gier rekreacyjnych: ringo, badminton,
mini hokej, tenis stołowy,
• próby organizowania rozgrywek w jednej z wybranych gier – proponuje
nauczyciel, a realizacja należy do uczniów.
W miarę możliwości wskazane jest kontynuowanie nauki i doskonalenie
jazdy na rowerze.
Rytm, muzyka, taniec
• mały układ taneczny; mijanie, młynki,
• rozwijanie inwencji twórczej dzieci przez wprowadzanie różnych form
ruchu przy muzyce.
Sporty zimowe – zabawy i gry na śniegu
W sprzyjających warunkach poleca się organizowanie zajęć z łyżwiarstwa.
Klasa 6
(Uczymy się, powtarzamy, utrwalamy i doskonalimy sprawności, umiejętności,
wiadomości.)
Uczniowie klasy 6. odznaczają się znacznymi zakłóceniami rozwoju
zdolności motorycznych oraz cech psychomotorycznych. Zdarza się więc
u nich obniżenie zainteresowań sportem, niechęć do ruchu i do współdziałania
9
w zespole. Związane jest to z szybszym niż w klasach niższych
rozwojem fizycznym oraz wkraczaniem uczniów w okres dojrzewania.
W związku z tym lekcje powinny być prowadzone atrakcyjnie, np. przy
muzyce, wzbogacane stosowaniem różnych przyborów. Prowadzone są
ćwiczenia, zadania ruchowe, zabawy i gry znane i lubiane przez uczniów,
w atmosferze ożywienia. Zwracamy uwagę na kulturalne zachowanie się
uczniów, bezpieczeństwo, uczymy samoochrony i samooceny.
Lekkoatletyka i atletyka terenowa
• kształtowanie sprawności specjalnej przez zabawy ruchowe oraz atletykę
terenową,
• start niski na komendę lub sygnał i przyspieszenie na odcinku startowym,
• nauka startu z bloków startowych,
• rzuty piłeczką palantową z rozbiegu na odległość,
• skok w dal z rozbiegu, techniką naturalną,
• skok wzwyż techniką naturalną,
• marszobiegi z pokonywaniem przeszkód terenowych na odcinkach od
300 do 1000 m,
• gry terenowe – tematyczne,
• wielozadaniowe formy ruchu z samooceną – bieg w dowolnym tempie,
rzut na odległość, skok stylem naturalnym.
Gimnastyka
1) Gimnastyka podstawowa
• Ćwiczenia kształtujące bez przyboru, z przyborem i ze współćwiczącym,
zwiększające obszerność ruchów w stawach (gibkość):
– ćwiczenia ramion i obręczy barkowej, ćwiczenia tułowia,
– ćwiczenia nóg i pasa biodrowego;
• Ćwiczenia rozwijające siłę:
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie ramion i obręczy barkowej,
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie tułowia,
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg i pasa biodrowego;
• Ćwiczenia zwinnościowe:
– powtórzenie i utrwalenie poznanych elementów z klasy 5., doskonalenie
ich,
– przewrót w przód z marszu i biegu,
– przewrót w tył,
– stanie na rękach z pomocą nauczyciela, współćwiczącego,
– przerzut bokiem z pomocą nauczyciela, współćwiczącego,
– nauka ochrony, samoochrony podczas ćwiczeń zwinnościowych;
• Ćwiczenia na przyrządach:
– drabinki – np. wspinania, pozycje zwieszone, półzwisy, zwisy,
– ławeczka gimnastyczna – np. przejście równoważne po odwróconej
ławeczce gimnastycznej z przyjmowaniem pozycji – jaskółka, przysiad,
bocian, zwrot, zeskok z amortyzacją,
– skrzynia 2-4 części – skoki kuczne, zawrotne;
2) Gimnastyka lecznicza:
– korektywa i kompensacja,
– terapia ruchem przy muzyce;
3) Elementy gimnastyki artystycznej (dziewczęta):
– ćwiczenia oswajające z przyborem w miejscu i w ruchu (piłka, skakanka,
obręcz),
– koordynacja ruchu z rytmem muzyki,
– proste układy ruchowe z przyborem – wskazana inwencja uczennic.
10
Piłka nożna
• powtórzenie i utrwalanie poznanych elementów z klasy 5., doskonalenie
ich,
• kształtowanie sprawności specjalnej przez zabawy i gry ruchowe,
• przyjęcia i uderzenie piłki wewnętrzną częścią stopy i prostym podbiciem
w miejscu i w ruchu,
• prowadzenie piłki na wprost oraz w różnych kierunkach z omijaniem
przeszkód lub przeciwnika,
• strzały do bramki z miejsca i z biegu,
• gra na pozycji bramkarza,
• elementy gry, powtórzenie przepisów,
• gra uproszczona, szkolna z respektowaniem przepisów.
Piłka siatkowa rzucana
• powtórzenie i utrwalanie poznanych elementów z klasy 5., doskonalenie
ich,
• podania i przyjęcia piłki oburącz,
• zagrywki w wyznaczony sektor boiska,
• fragmenty gry, powtórzenie przepisów,
• gra uproszczona według przepisów.
Koszykówka
• powtórzenie i utrwalanie poznanych elementów z klasy 5., doskonalenie
ich,
• kształtowanie sprawności specjalnej przez zabawy i gry ruchowe,
• podanie piłki oburącz sprzed klatki piersiowej w marszu, biegu oraz
jednorącz lewą i prawą ręką,
• kozłowanie piłki w różnych pozycjach i kierunkach,
• zatrzymywanie się, zmiana kierunku, zwody,
• rzuty do kosza z miejsca, z marszu, z biegu,
• fragmenty gry, powtórzenie przepisów,
• gra uproszczona, szkolna według przepisów.
Piłka ręczna
• powtórzenie i utrwalanie poznanych elementów z klasy 5., doskonalenie
ich,
• kształtowanie sprawności specjalnej przez zabawy i gry ruchowe,
• poruszanie się w zmiennym tempie bez piłki w różnych kierunkach,
• podania piłki półgórne w marszu i biegu,
• rzuty piłką do bramki, gra bramkarza,
• fragmenty gry, przepisy gry,
• gra uproszczona, szkolna według przepisów gry.
Gry rekreacyjne
• utrwalanie i doskonalenie poznanych elementów gier rekreacyjnych –
ringo, badminton, minihokej, tenis stołowy,
• organizowanie rozgrywek w jednej z wybranych gier.
W miarę możliwości proponuje się kontynuację nauki i doskonalenie
jazdy na rowerze.
Rytm, muzyka, taniec
• elementy aerobiku – odtwarzanie ruchów z prezentacji nauczyciela lub
uczennicy,
• prosty układ taneczny, łączenie kroków z muzyką.
11
Sporty zimowe, zabawy i gry na śniegu
W sprzyjających warunkach proponuje się organizowanie zajęć z łyżwiarstwa
i narciarstwa.
DZIAŁ IV
Realizowanie różnych form spędzania wolnego czasu ze szczególnym
uwzględnieniem wypoczynku w terenie otwartym.
Procedury osiągania celów
W procesie rewalidacji działalność opiekuńczo-wychowawcza i dydaktyczna
nie powinny ograniczać się tylko do klasy, szkoły czy terenu boiska.
Oddziaływanie rewalidacyjne należy rozszerzać (przez prawidłową
organizację czasu wolnego) uwzględniając zajęcia w terenie otwartym.
Uczniowie powinni brać udział w planowaniu zajęć, przez możliwość wyboru
zabawy, współzawodnictwa, rozrywki czy sposobu spędzania wolnego
czasu.
Dzięki zespołowemu spędzaniu wolnego czasu dzieci odrzucane, izolowane
znajdą zadowolenie i radość oraz akceptację innych osób. Wynika
to z roli, jaką mogą i powinny odgrywać w zespole. Zaspokaja to
silną potrzebę społeczną współdziałania z rówieśnikami. Wspólny wypoczynek,
zabawa, wycieczka, pobyt w zielonej szkole lub na turnusie
rehabilitacyjnym to elementy atrakcyjnej szkoły współżycia i współdziałania.
Wykorzystanie czasu wolnego ma szczególne znaczenie higieniczno-zdrowotne. Sposób jego spędzania bardzo wyraźnie wpływa na odprężenie
psychofizyczne organizmu, może uwalniać od przeżyć osobistych
i niekorzystnej sytuacji higieniczno-zdrowotnej domu rodzinnego.
Wyraźnym czynnikiem sprzyjającym relaksowi i wypoczynkowi jest
zdrowe powietrze, a także ruch fizyczny rozwijający układ mięśniowo-kostny i sprawność fizyczno-ruchową.
Organizowane dodatkowo ćwiczenia korekcyjno-kompensacyjne hartują
organizm, rozwijają odpowiednie sprawności, regulują przemianę
materii.
Niezwykle cennym elementem pozytywnych przeżyć dzieci z upośledzeniem
umysłowym w stopniu lekkim są gry i zabawy, a związane
z tym emocje wpływają korzystnie na ich samopoczucie psychiczne i fizyczne.
Różne formy zajęć:
• małe zawody, turnieje klasowe – gry rekreacyjne,
• sporty zimowe,
• turnieje i festyny sportowe,
• wyprawy turystyczne nie wymagające specjalnego przygotowania,
• wyprawy turystyczne wymagające przygotowania oraz umiejętności
właściwego poruszania się, posługiwania się odpowiednim sprzętem
(np. wyprawy piesze – górskie, wyprawy rowerowe, jazda konna),
• uczestnictwo w zielonych szkołach, na turnusach rehabilitacyjnych,
gdzie szczególne znaczenie powinny mieć relaks i czynny wypoczynek
na świeżym powietrzu
• uczestnictwo w zawodach i turniejach sportowych organizowanych
przez Polskie Towarzystwo Społeczno-Sportowe Sprawni Razem.
DZIAŁ V
Działania wychowawcze – rozwijanie i kształtowanie u uczniów powszechnie
akceptowanych postaw: szacunku, życzliwości, niesienia pomocy
innym, poszanowania prawa oraz odpowiedzialności za bezpieczeństwo
12
i zdrowie swoje, kolegów i innych ludzi.
1. Aktywizacja uczniów do wzajemnego szacunku i pomocy na lekcjach
wychowania fizycznego, np. pomoc w wykonywaniu ćwiczeń i asekuracja
ćwiczących.
2. Organizacja bezpieczeństwa na lekcjach wychowania fizycznego, np.
znam regulamin sali gimnastycznej, jestem zdyscyplinowany.
3. Wdrażanie uczniów do okazywania szacunku i życzliwości, niesienia
pomocy wszystkim pracownikom szkoły, innym uczniom, np. postępowanie
według zasady szanujemy pracę swoją i innych, uwrażliwianie
dzieci do niesienia pomocy innym według zasady pomóż słabszemu.
4. Zwracanie uwagi na bezpieczeństwo swoje oraz współćwiczących,
np. uczenie zasad samoochrony.
5. Wdrażanie ucznia do współpracy z nauczycielem, np. wspólne planowanie
treści programowych.
6. Samokontrola przy wykonywaniu prostego zadania ruchowego, np.
podczas gry terenowej tematycznej – kto potrafi?
7. Kształtowanie umiejętności podporządkowania się zasadom i przepisom,
np. aktywizowanie uczniów – jaki to przepis?
8. Współdziałanie z partnerem przy przygotowaniu przyborów, sprzętu
do ćwiczeń, np. na zasadzie rywalizacji zespołowej – kto lepiej?
9. Współudział w organizacji gier i zabaw ruchowych, np. według zasady
aktywizowania – czy potrafisz?
10. Świadome i odpowiedzialne uczestnictwo w ćwiczeniach, zadaniach
ruchowych, grach i zabawach ruchowych np. pełnienie funkcji w grupie
lub wykonywanie różnych zadań w drużynie.
11. Kulturalne uczestniczenie w rywalizacji zespołowej, np. postępowanie
według zasady fair play.
12. Przestrzeganie podstawowych przepisów w minigrach zespołowych,
np. próby pełnienia funkcji sędziego.
13. Inwencja uczniów podczas współtworzenia prostych układów tanecznych,
ruchowych, np. naśladowanie zjawisk przyrody.
14. Wykorzystanie zdobytych umiejętności i wiadomości w organizowaniu
czynnego odpoczynku w czasie wolnym od zajęć, np. organizowanie
małych turniejów, zawodów klasowych.
15. Próby samokontroli i samooceny wykonanego zadania ruchowego.
16. Czynny wypoczynek na świeżym powietrzu warunkiem zdrowia.
17. Pokonywanie własnej słabości, zmęczenia, zdenerwowania.
18. Wdrażanie uczniów do pożądanych zachowań na przystankach
i w środkach komunikacji publicznej, samochodach osobowych oraz
na drogach, np. według zasady aktywizowania – czy potrafisz?
OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Po realizacji programu absolwent szkoły podstawowej powinien:
1)
2)
3)
4)
5)
aktywnie uczestniczyć w rekreacji ruchowej
umieć ocenić poziom własnej sprawności fizycznej
rozumieć związek pomiędzy aktywnością fizyczną, a zdrowiem
powinien prezentować umiejętności osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu i bezpieczeństwu
dążyć do pełnego rozwoju fizycznego
KRYTERIA OCENY I METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
13
Każda praca ucznia powinna być dla niego osobistym zadaniem, któremu
towarzyszy świadomość sensu wykonywanej pracy, jej doniosłości
lub użyteczności. Powinna ona budzić ciekawość ucznia, angażować jego
aktywność i pomysłowość, stwarzać perspektywy sukcesu i poczucie odpowiedzialności
za wyniki działania, które sprawdzamy i oceniamy.
Ocena uczniów z upośledzeniem umysłowym powinna oddziaływać wychowawczo,
spełniać funkcję dydaktyczną i społeczną
i mobilizować do pracy. Zaleca się nie stosować ocen niedostatecznych
oraz zapoznać uczniów i rodziców z kryteriami oceniania. Oceniając
(ucznia) należy wziąć pod uwagę:
• poziom ogólnego rozwoju ucznia i jego możliwości psychofizyczne,
• osiągane postępy w sprawności fizycznej,
• poziom wiedzy z zakresu wychowania fizycznego oraz umiejętności
ruchowe objęte programem nauczania,
• stosunek do przedmiotu, tj. dbałość o zmianę stroju, stosowanie zasad
bezpiecznej zabawy i bezpiecznych ćwiczeń,
• wykonywanie poleceń nauczyciela,
• wyniki i osiągnięcia sportowe ucznia.
Ocenę można realizować przez:
• stosowanie plusów (+) i minusów (–) podczas obserwacji dzieci na zajęciach,
• motywowanie uczniów do pilności i obowiązkowości przez stosowanie
następującej skali (2–6) ocen: 6 – celująca, 5 – bardzo dobra, 4 – dobra,
3 – dostateczna, 2 – dopuszczająca,
• stosowanie ocen opisowych wynikających z karty ucznia, zaobserwowanych
zdolności, wad lub opóźnień,
• określanie stopnia opanowania przez ucznia umiejętności i wiadomości
– na podstawie sprawdzianu.
Sprawdziany składają się z zadań ruchowych lub elementów techniki
danej dyscypliny sportu, których stopień trudności wyraża się w liczbie
przypisanych im punktów.
Opracowanie programu
mgr Marcin Przywara
nauczyciel dyplomowany
mgr Janina Heidenreich
nauczyciel dyplomowany
14