Do pobrania - Fundusz Grantowy dla Płocka

manual.
JAK REALIZOWAĆ STREETWORKING
SKIEROWANY DO DZIECI I MŁODZIEŻY
Z WYKORZYSTANIEM SPORTU?
Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG
N
OPRACOWANIE
Andrzej Orłowski, Tomasz Szczepański
GPAS Praga Północ
SKŁAD
Tomasz Zdrojewski
WARSZAWA 2016
WSTĘP
M.
anual kierujemy do osób, które chcą aktywnie działać na rzecz
dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym wykorzystując
metodę streetworkingu - pedagogiki ulicy.
Zebrany materiał jest sumą doświadczeń streetworkerów - pedagogów
ulicy działających od kilkunastu lat w Stowarzyszeniu Grupa Pedagogiki
i Animacji Społecznej Praga Północ.
Autorzy uwzględnili w nim również dobre praktyki streetworkerów
- pedagogów ulicy działających w Fundacji Fundusz Grantowy dla Płocka
w ramach realizowanego w latach 2015 - 2016 projektu Szczypiorniak
na podwórko.
D.
ziałania opisane w manualu kierowane powinny być przede
wszystkim do dzieci i młodzieży pochodzących ze środowisk
zagrożonych wykluczeniem społecznym i demoralizacją
zamieszkujących osiedla, dzielnice lub obszary, w których występuje
duża ilość rodzin wieloproblemowych, w których kumulują się takie
problemy jak ubóstwo, bezrobocie, uzależnienie od alkoholu i narkotyków,
przemoc, przestępczość.
Streetworking - pedagogika ulicy może być skuteczną metodą
w docieraniu do tego typu dzieci, gdyż z reguły nie objęte są one
stacjonarną formą pomocy i wparcia.
NIEZBĘDNE INFORMACJE
DO ROZPOCZĘCIA DZIAŁAŃ
I. Zabezpieczone środki finansowe na realizację projektu
n
Stałe, comiesięczne wynagrodzenie dla kadry
n
Dożywanie dzieci podczas zajęć, transport po mieście komunikacją miejską
oraz wstęp do obiektów i miejsc o charakterze społecznym, kulturalnym,
edukacyjnym, rozrywkowym, rekreacyjno-sportowym
n
Wyposażenie dzieci w stroje sportowe i sprzęt niezbędny do realizacji zajęć
(w przypadku włączenia sportu do pedagogiki ulicznej, jako jednego z głównych
narzędzi oddziaływania na dzieci)
II. Rekrutacja i szkolenie streetworkerów - pedagogów ulicy
n
Konieczne szkolenie kadry przez osoby z doświadczeniem w zakresie prowadzenia
programów metodą pedagogiki ulicy oraz prowadzenia szkoleń w tym zakresie *
n
Zapewnienie koordynatora zespołu streetworkerów pedagogów ulicy
n
Rekrutacja i szkolenie trenerów / instruktorów sportu (w przypadku włączenia
sportu do pedagogiki ulicznej, jako jednego z głównych narzędzi oddziaływania
na dzieci)
III. Dokonanie wstępnej diagnozy problemów społecznych
wskazujących rejony działań oraz zebranie informacji od służb i instytucji
n
Zlokalizowanie miejsc kumulacji problemów społecznych
* Koordynatorzy zespołu streetworekrów - pedagogów ulicy i trenerów muszą ze sobą
ściśle współpracować. Funkcję koordynatora obu grup może pełnić jedna osoba.
ETAPY PRACY
1. DIAGNOZA
CEL: Rozpoznanie środowiska i jego zasobów
Identyfikacja problemów społecznych
n
Identyfikacja miejsc w których spędzają czas dzieci i młodzież wymagające
n
wsparcia streetworkera - pedagoga ulicy
CO ROBIĆ?
n
Kontakty z instytucjami i organizacjami z lokalnego systemu wsparcia
n
Zapoznanie się z topografią terenu i jego infrastrukturą
n
Nawiązywanie kontaktów z lokalną społecznością
n
Obserwacja miejsc, w których skupiają się dzieci i młodzież
JAK TO ROBIĆ?
n
Praca w parze (dwóch streetworkerów - pedagogów ulicy)
n
O różnych porach dnia i w różnych dniach tygodnia, głównie popołudniami
n
Korzystanie z różnych dostępnych źródeł informacji, takich jak: dokumenty,
opracowania, informacje od lokalnej społeczności, Internet
n
Etap ten powinno realizować się w okresie wiosenno - letnim
n
Czas realizacji: do 2 tygodni
Niezbędnik streetworkera pedagoga - ulicy, wyruszającego w teren:
Identyfikator
n
Strój adekwatny do charakteru wykonywanej pracy, np. wygodne obuwie
n
Drobny sprzęt do gier, zabaw i animacji
n
Telefon
n
ETAPY PRACY
2. OBECNOŚĆ W ŚRODOWISKU I ANIMACJA
CEL: Identyfikacja grupy ulicznej
CO ROBIĆ?
Wybór podwórek / podwórka do działań z dziećmi
n
Gry i zabawy podwórkowe oraz animacje z użyciem np.: chusty klanzy,
n
akcesoriów do żonglowania
Uwzględnienie wśród potencjalnych uczestników grupy ulicznej aspektu
n
sportowego: rozwój fizyczny, sprawność fizyczna, motoryka, zainteresowanie
sportem (w przypadku włączenia sportu do pedagogiki ulicznej,
jako jednego z głównych narzędzi oddziaływania na dzieci)
Organizacja działań na rzecz lokalnej społeczności, np.: mini pikniki, festyny,
n
turnieje sportowe
Realizacja w okresie wiosenno - letnim
n
Wyłonienie grupy ulicznej do długofalowej pracy pedagogicznej i treningu
n
sportowego - rezultat główny
JAK TO ROBIĆ?
Odwiedzać te same, wybrane wcześniej podwórka
n
Używać sprzętu sportowego i do animacji
n
Działać w zespole minimum 2 osób
n
Zadbać o bezpieczeństwo zabaw na podwórku
n
Czas realizacji: do 1 miesiąca
n
ETAPY PRACY
3. PRACA Z GRUPĄ ULICZNĄ
CEL: Przełamywanie izolacji społecznej, dostarczanie wiedzy o świecie,
profilaktyka wykluczenia społecznego, kształtowanie zainteresowań,
w tym związanych ze sportem
CO ROBIĆ?
n
Organizowanie zajęć w obrębie dzielnicy, rejonu zamieszkania dzieci oraz poza
nim, zagospodarowujących ich czas wolny, np.: wyjścia do parków, na place zabaw,
do kin, na baseny, itd.
n
Organizowanie zajęć poznawczych, edukacyjnych i rozwojowych, np.: zwiedzanie
straży pożarnej, teatru od kulis, spotkania z ciekawymi osobami, pasjonatami, itp.
n
Zapewnienie drobnych posiłków w trakcie zajęć
n
Organizowanie zajęć sportowych z aktywnym i biernym udziałem dzieci,
wdrażanie do różnych dyscyplin sportowych (w przypadku włączenia sportu
do pedagogiki ulicznej, jako jednego z głównych narzędzi oddziaływania na dzieci)
n
Korzystanie z zajęć sportowych organizowanych przez profesjonalną kadrę,
np.: piłka ręczna na obiektach sportowych
JAK TO ROBIĆ?
n
Organizować powyższe zajęcia na terenie całego miasta
n
Prowadzić jedną, stałą grupę dzieci
n
Grupa liczy maksymalnie 7 uczestników (do 12 uczestników gdy prowadzona jest
przez 2 streetworkerów - pedagogów ulicy)
n
Realizować zajęcia min. 3 x w tygodniu, od 2 do 4 godzin dziennie
n
Niezbędne jest uzyskanie pisemnej zgody rodziców na udział dziecka w zajęciach,
w szczególności w zajęciach sportowych
n
Korzystać z komunikacji miejskiej
n
Posiadać budżet na dożywanie oraz bilety wstępu
n
Nawiązać współpracę z amatorskim lub zawodowym klubem sportowym
w zakresie współpracy na rzecz rozwijania umiejętności sportowych dzieci
oraz wykorzystania sportu do edukacji i wychowania (trenerzy, instruktorzy sportu,
obiekty sportowe, pomoce dydaktyczne do zajęć sportowych)
n
Zajęcia prowadzić regularnie, przez cały rok, również w okresie ferii i wakacji
ETAPY PRACY
3a. PROJEKTY DZIECIĘCE
CEL: Stwarzanie warunków do osiągania sukcesów
CO ROBIĆ?
n
Zachęcać i angażować dzieci do realizacji autorskich przedsięwzięć związanych
ze sztuką, kulturą, sportem lub działaniami społecznymi, w tym na rzecz
lokalnego środowiska
JAK TO ROBIĆ?
n
Realizować projekty dziecięce w ramach bieżącej pracy z grupą uliczną
n
Angażować dzieci we wszystkie etapy procesu projektu dziecięcego
n
Pomysł na projekt musi zyskać aprobatę dzieci, niezależnie od kogo pochodzi
n
Organizować wyjścia, spotkania, zajęcia związane z tematem projektu
n
Przeplatać spotkania związane z projektem zajęciami rekreacyjnymi
n
Włączać specjalistów związanych z tematyką projektu do pomocy i wsparcia
zadań dzieci
n
Organizować miniturnieje sportowe dla uczestników różnych grup ulicznych
n
Publicznie prezentować efekty projektów dziecięcych
n
Promować efekty projektów w mediach
3b. ORGANIZACJA KRÓTKICH FORM WYPOCZYNKU POZA MIASTEM
CEL: Aktywny wypoczynek z wykorzystanie gier i zabaw sportowych,
rekreacja, nieformalna edukacja, integracja grupy, doskonalenie komunikacji
CO ROBIĆ?
n
Organizować kilkudniowe (weekendowe) wyjazdy grup w miejsca ciekawe
turystycznie, krajoznawczo i rekreacyjnie
n
Organizować kilkudniowe (weekendowe) wyjazdy grup na imprezy sportowe,
np.: mistrzostwa lokalne, krajowe, europejskie (w przypadku włączenia sportu
do pedagogiki ulicznej, jako jednego z głównych narzędzi oddziaływania na dzieci)
n
Organizować dłuższe wyjazdy w wakacje i ferie zimowe
JAK TO ROBIĆ?
n
Organizować wyjazdy z wykorzystaniem bazy noclegowej, w formie biwaków
z namiotami, spływów kajakowych, wycieczek rowerowych, obiektów sportowych, itd.
n
Ubezpieczyć grupę od NW i OC
n
Zgłosić do kuratorium / ministerstwa wypoczynek organizowany w okresie
wakacji i ferii
n
Posiadać budżet na transport, żywienie, atrakcje, ubezpieczenie, noclegi
ETAPY PRACY
4. WSPÓŁPRACA Z RODZINĄ I INSTYTUCJAMI
CEL: Wsparcie dziecka i rodziny w obszarze opiekuńczo - wychowawczym
CO ROBIĆ?
n
Regularnie odwiedzać rodziny podopiecznych
n
Mediować w sprawach kryzysów dziecka i rodziny
n
Wspierać umiejętności opiekuńcze rodziców
n
Współpracować z pedagogami szkolnymi, kuratorami sądowymi,
pracownikami socjalnymi, kadrą i pracownikami placówek wsparcia dziennego,
innych placówek opiekuńczo - wychowawczych, w zakresie integracji dziecka z rodziną
JAK TO ROBIĆ?
n
Być rzecznikiem rodziny i dziecka, reprezentować ich interesy przed instytucjami
i organizacjami
n
Wspierać, motywować, edukować
n
Nie przekazywać instytucjom informacji, które mogłyby zaszkodzić dziecku i rodzinie
n
Angażować specjalistów do wspierania rodziny
5. WYGASZANIE GRUPY
CEL: Usamodzielnianie grupy
Decyzja o wygaszeniu grupy ulicznej zawsze jest decyzją indywidualną,
która powinna zapaść w porozumieniu pedagoga, kadry i koordynatora,
z uwzględnieniem kilku wskaźników:
n
Po upływie minimum roku pracy
n
Po zrealizowanym min. jednym projekcie dziecięcym
n
Po widocznym polepszeniu funkcjonowania dziecka i/lub rodziny w obszarze
opiekuńczym i wychowawczym
n
Gdy dzieci potrafią i korzystają ze stacjonarnej oferty wsparcia i zagospodarowania
czasu wolnego
n
Na minimum 2 miesiące przed końcem pracy z grupą poinformować dzieci,
jak i opiekunów, o planach zakończenia funkcjonowania grupy
n
Pomagać w usamodzielnianiu się dzieci i organizowaniu sobie przez nie czasu
wolnego, wsparcie zapisów: do klubów sportowych, na zajęcia taneczne,
edukacyjne, do świetlic i klubów młodzieżowych
WARSZTAT: ORGANIZACJA PRACY
Spotkania zespołu, w tym streetworkerów i trenerów / instruktorów sportu
n
min. 1 raz na 2 tygodnie: analiza pracy merytorycznej, omówienie trudnych
przypadków (wskazane by spotkania prowadziła osoba doświadczona
w pracy ulicznej z dziećmi)
Okresowa superwizja streetworkerów
n
Prowadzenie dokumentacji: karta czynności, lista uczestników
n
W skali miesiąca około 60 h pracy streetworkera - pedagoga ulicy,
n
w tym bezpośrednia praca z dziećmi; współpraca z rodziną i spotkania zespołu
W skali miesiąca od 4 do 10 godzin zajęć sportowych
n
Okresowa ewaluacja działań
n
Przedstawiony manual jest zbiorem rekomendacji i pomysłów,
sprawdzonych w pracy z dziećmi. Stanowi ramowy pomysł na połączenie
pedagogiki ulicznej z aktywnością sportową, którego zamierzeniem
jest płynne wdrażanie postaw charakterystycznych dla sportu do życia
społecznego dzieci, w szkole, w domu, w środowisku rówieśniczym.
Adresatami manuala są pedagodzy, w tym pedagodzy uliczni,
organizacje streetworkerskie, kluby sportowe, świetlice środowiskowe
i placówki wsparcia dziennego oraz wszyscy zainteresowani.
N