komentarz 28.01

ANALIZY MAKROEKONOMICZNE
KOMENTARZ BIEŻĄCY
28 stycznia 2015
Po okresowym lekkim osłabieniu ocen bieżącej sytuacji,
w I kw. br. poprawa perspektyw sytuacji gospodarczej
wg raportu NBP nt. koniunktury w przedsiębiorstwach.

BIURO ANALIZ
MAKROEKONOMICZNYCH
[email protected]
Według opublikowanego dziś raportu NBP nt. kondycji sektora
przedsiębiorstw,
respondentów
sytuacji
większość
wskazała
gospodarczej
ankietowanych
na
w
lekkie
IV kw.
przez
pogorszenie
2014
r.
NBP
bieżącej
Jednocześnie
przedsiębiorstwa przewidują poprawę tej sytuacji w I kw.
ŁUKASZ TARNAWA
Główny Ekonomista
22-850-86-75
[email protected]
2015 r., wobec dominujących przez większą część 2014 r.
prognoz przedsiębiorstw pogorszenia sytuacji. Wyniki oraz
struktura odpowiedzi dot. oczekiwań sytuacji gospodarczej
ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA
czy kondycji własnej przedsiębiorstw wskazuje na cykliczną
Ekonomista
poprawę w gospodarce krajowej. Według wyników badania z
22-850-88-12
[email protected]
początkiem 2015 roku przedsiębiorstwa oczekują wyższego wzrostu
popytu, produkcji oraz zamówień. Wyniki raportu wskazują, że w
większym stopniu za poprawą tych oczekiwań stoją czynniki krajowe,
przy ograniczonym wsparciu ze strony eksportu (co nie dziwi biorąc pod
uwagę stabilne, lecz słabe wyniki gospodarki globalnej, w tym strefy
euro). Według najnowszych wyników badania firmy wskazują na
zdecydowanie silniejszą niż dotychczas skalę wzrostu zatrudnienia
(minimalne zmiany w trakcie 2014 r.) oraz zwiększenie zasięgu podwyżek
wynagrodzeń (przy utrzymaniu bardzo niskiej skali wzrostu przeciętnego
wynagrodzenia). Te deklaracje potwierdzają sygnalizowane już w danych
GUS z listopada i grudnia nieco wyższe tempo wzrostu zatrudnienia w
sektorze przedsiębiorstw. Dobre nastroje przedsiębiorstw, przełożyły się
także na ich plany inwestycyjne. Nie odnotowano jeszcze znaczącego
wzrostu liczby nowych projektów inwestycyjnych, w szczególności tych
mających na celu rozbudowę potencjału produkcyjnego, niemniej
przedsiębiorstwa planują zwiększenie kwoty nakładów inwestycyjnych
względem analogicznego okresu ub.r. Zgodnie z wynikami badania
większość tych wydatków będzie przeznaczona na remonty lub wymianę
parku
maszynowego.
Przy
większej
zmienności
krótkookresowych ocen sytuacji gospodarczej notowanej w
ostatnich kwartałach, zdecydowanie najbardziej pozytywnym
czynnikiem w raporcie NBP jest dalszy spadek wskaźnika
niepewności sytuacji gospodarczej oraz wyraźny wzrost
trwałych komponentów popytu.

W ujęciu sektorowym firm oraz w podziale ze względu na wielkość
przedsiębiorstwa można mówić o dominujących pozytywnych ocenach
koniunktury wśród firm dużych tj. zatrudniających od 250 do 2000
pracowników oraz firm usługowych oraz przetwórczych, których
produkcja
zorientowana
jest
na
rynek
krajowy.
Sytuacja
firm
największych (zatrudniających powyżej 2000 pracowników) jest mniej
jednoznaczna, choć w naszej ocenie może to wynikać ze sporego udziału
w tej klasie przedsiębiorstw z branży energetycznej, która kolejny rok z
rzędu boryka się z problemem niższego popytu wynikającego z
warunków atmosferycznych w okresie zimowym. Ciekawe wyniki
odnotowano w przypadku branży budowlanej. Po kilku kwartałach
poprawy sytuacji, na przełomie 2014 i 2015 r. odnotowano jej
pogorszenie. Przy notowanej dalszej poprawie oczekiwań dot. produkcji
oraz przy oczekiwanym zwiększeniu skali inwestycji, firmy wskazują na
wyraźne
ograniczenie
oczekiwań
dot.
nowych
zamówień
oraz
utrzymujące się wyzwania dot. pozyskania finansowania i jego kosztu.
Taka sytuacja potwierdza, że o ile branża jest już daleka od problemów
kryzysowych z okresu 2012-2013 r., to w warunkach powolnego
ożywienia
rynku
mieszkaniowego
oraz
publicznych
inwestycji
infrastrukturalnych tempo poprawy jej sytuacji pozostaje bardzo wolne.

Biorąc pod uwagę wnioski raportów NBP z kwartałów
minionych
(przypomnijmy,
wskazywaliśmy,
że
skala
gospodarki
krajowej
będzie
pogorszenia
ocen
że
przed
cyklicznego
łagodna
sytuacji
kwartałem
spowolnienia
wobec
gospodarczej)
wyraźnego
oraz
sporą
zmienność danych ze sfery realnej gospodarki krajowej w II
poł. 2014 r., analiza tej sytuacji nie jest jednoznaczna. W
naszej ocenie wyjaśnieniem dla tej zmienności / niespójności
może być: - ostatecznie brak materializacji scenariusza
silniejszego
spowolnienia
gospodarki
w
związku
z
wydarzeniami w Europie Wschodniej oraz w strefie euro,
którego obwiali się przedsiębiorcy (te obawy skutkowały
silniejszym
pogorszeniem
wskaźników
oczekiwań,
które
ostatecznie nie zmaterializowały się), - silniejsze (względem
oczekiwań przedsiębiorstw) odbicie konsumpcji prywatnej
(przy silnym wsparciu ze strony spadającej inflacji), - bieżący
silny spadek cen surowców, który przekłada się na prognozy
wyższych
(względem
marż
i
naszych
lepszych
założeń)
wyników
wzrost
firm,
-
wydatków
silniejszy
sektora
publicznego, który poskutkował wyższym wzrostem dynamiki
PKB w 2014 r., pomimo nieco słabszych ocen sytuacji
sektora prywatnego.
2
2015-01-28

w
Jeżeli mamy słuszność w zakresie powyższych wniosków,
kolejnych
kwartałach
można
oczekiwać
utrzymania
stabilnego wzrostu krajowej gospodarki. Tak jak wcześniejsze
bardziej negatywne prognozy przedsiębiorstw nie przełożyły się na dużo
gorsze dane ze sfery realnej, tak obecna poprawa nastrojów nie musi
zapowiadać dynamicznego ożywienia gospodarki w nadchodzących
kwartałach. W naszej ocenie ostateczne tempo oraz ścieżka tego
wzrostu w poszczególnych kwartałach będzie zależna od ścieżki
wydatków sektora publicznego.

Biorąc pod uwagę bieżące prognozy przedsiębiorstw dot. sprzedaży
eksportowej oraz nasze prognozy dot. sytuacji w gospodarce globalnej
(w tym w gospodarce strefy euro oraz w gospodarce chińskiej)
oczekujemy powolnej poprawy sprzedaży eksportowej. Biorąc pod
uwagę dostępne z początkiem 2015 r. informacje dot. zaostrzenia
konfliktu na Ukrainie oraz rozważanego ponownego zaostrzenia sankcji
gospodarczych wobec Rosji, trudno zakładać, że ten czynnik nie może
już silniej negatywnie wpływać na aktywność krajowej gospodarki.

W zakresie popytu krajowego, oczekujemy utrzymania bieżącej
sytuacji silnego wsparcia popytu konsumpcyjnego, choć w naszej ocenie
przy malejących szansach na silniejszy wzrost dynamiki spożycia
gospodarstw
domowych.
Oczywiście
sygnalizowany
przez
przedsiębiorstwa silniejszy wzrost zatrudnienia na początku 2015 r. oraz
większy zasięg podwyżek wynagrodzeń będą bardzo ważnymi czynnikami
poprawiającymi sytuację gospodarstw domowych. Jednocześnie jednak
należy pamiętać, że w II poł. br. siła nabywcza gospodarstw domowych w
bardzo silnym stopniu była wspierana gwałtownym spadkiem wskaźnika
inflacji (w szczególności w kategoriach o niższej elastyczności popytu na
cenę). Jeżeli spełnią się nasze założenia wyraźnego odwrócenia tego
efektu w II poł. 2015 r., realny wzrost dochodów do dyspozycji może już
nie przyspieszać pomimo wzrostu dochodów w ujęciu nominalnym.

Przy stabilnej sytuacji popytowej, korzystnej sytuacji finansowej
przedsiębiorstw (szanse na wzrost marż dzięki gwałtownemu spadkowi
cen surowców) oraz z uwagi na bardzo niski koszt kredytu można
oczekiwać w kolejnych kwartałach utrzymania silnej dynamiki inwestycji
przedsiębiorstw. Czynnikiem, który z kolei będzie hamował skalę tego
przyspieszenia będzie fakt utrzymania relatywnie wysokiej dynamiki
inwestycji w trakcie 2014 r. (przy wzroście obaw firm w trakcie 2014 r.
nie zdecydowały się one na znaczące zmiany planów inwestycyjnych)
przy braku dynamicznego ożywienia popytu (eksport, konsumpcja).

Jednocześnie bardzo istotnym czynnikiem, który może wpłynąć na
opisywane powyżej tendencje będą wydatki sektora publicznego. Nie
3
2015-01-28
znamy jeszcze dokładnych danych dot. wydatków publicznych za IV kw.
2014 r., niemniej skłaniamy się ku tezie, że lepsze wyniki gospodarki w
2014 r. (wobec naszych wcześniejszych oczekiwań) w sporym stopniu
wynikały z wyższego wobec oczekiwań wzrostu wydatków bieżących
oraz inwestycyjnych SFP. Biorąc pod uwagę, że trudno obecnie zakładać
w najbliższym czasie dynamiczną skalę wzrostu wydatkowania funduszy
unijnych w ramach nowej perspektywy budżetu, zakładamy, że wpłynie
to na niższą (wobec naszych dotychczasowych prognoz) skalę wzrostu
wydatków w 2015 r.

Opublikowany
dziś
raport
dostarcza
pierwszych
informacji (biorąc pod uwagę dość szeroki ich zasięg), które
mogą być pomocne w ocenie ryzyka deflacji w Polsce
(deflacji rozumianej jako pogłębienie spadków w cen z tytułu
oczekiwań w warunkach bieżącego spadku cen żywności i
paliw). Jakkolwiek wśród przedsiębiorstw dominują oczekiwania
dalszego spadku wskaźnika inflacji, to czynnikiem potwierdzającym
niskie ryzyko wystąpienia w Polsce deflacji są prognozy marż
przedsiębiorstw
oraz
wynagrodzeń.
Przeciętna
podwyżka
planowanych wynagrodzeń utrzyma się co prawda na bardzo niskim
poziomie, to istotną informacją jest oczekiwane poszerzenie skali
podwyżek tych wynagrodzeń, co efektywnie powinno przełożyć się na
wzrost funduszu płac w przedsiębiorstwach. Ponadto wg wyników
badania w sporym stopniu niższe ceny energii i paliw przełożą się na
wzrost marży przedsiębiorstw, a nie na analogiczne spadki cen
produktów i usług własnych. W tym kontekście szczególnie zwraca
uwagę ograniczona skala deklarowanych obniżek cen w branży
transportowej
(gdzie
efekt
niższych
cen
paliw
powinien
być
najsilniejszy). Biorąc pod uwagę powyższe, jak również silne osłabienie
złotego względem dolara (silny wpływ na koszt towarów importowanych
z Azji) oraz wyraźne odbicie popytu konsumpcyjnego w 2014 r.
oczekujemy stabilizacji lub nawet lekkiego wzrostu wskaźnika inflacji po
wykluczeniu cen żywności, energii, alkoholu i tytoniu oraz pozostałych
cen importowanych i tym samym ograniczonego ryzyka trwałej deflacji
cen w gospodarce krajowej.

W badaniu NBP w IV kw. ub.r. odnotowano lekki wzrost
popytu
przedsiębiorstw
na
kredyt.
W
tym
okresie
odnotowano zarówno wzrost odsetka złożonych aplikacji
kredytowych
jak
również
wzrost
udziału
wniosków
zaakceptowanych, a w ocenie przedsiębiorstw dostępność
kredytów pozostała na wysokim poziomie. Z kolei prognozy
firm na I kw. 2015 r. wskazują już na niższe tempo wzrostu
4
2015-01-28
zadłużenia. Kształtowanie się całkowitego popytu na kredyt to
wypadkowa różnic w popycie wśród przedsiębiorstw MSP oraz firm
dużych. Według prognoz wśród małych i średnich przedsiębiorstw
odnotowano wyraźne zmniejszenie deklaracji dot. ubiegania się o kredyt,
z kolei wśród firm dużych te deklaracje były bardziej liczne. Według
wyników raportu w nadchodzącym kwartale można oczekiwać spadku
popytu na kredyt wśród przedsiębiorstw o dominującym udziale
sprzedaży na rynki zagraniczne i kontynuacji spadku zainteresowania
kredytem ze strony firm nie-eksporterów.

W
IV
kw.
br.
sytuacja
płynnościowa
sektora
przedsiębiorstw pozostała dobra. Zdolność przedsiębiorstw
do obsługi zadłużenia kredytowego pozostaje wysoka, zaś
jakość obsługi zobowiązań handlowych utrzymuje się na
stosunkowo dobrym poziomie. Według informacji NBP pod koniec
2014 r. odnotowano wzrost udziału firm, które nie zgłaszały problemów z
utrzymaniem płynności. Odsetek przedsiębiorstw informujących o swojej
sytuacji płynnościowej jako bezpiecznej kształtuje się obecnie na
poziomach zbliżonych do tych sprzed wybuchu międzynarodowego
kryzysu. Zdolność przedsiębiorstw do obsługi zadłużenia kredytowego
pozostaje wysoka, a odsetek przedsiębiorstw, które nie mają kłopotów z
regulowaniem zobowiązań wobec banków od połowy 2013 r. utrzymuje
się w delikatnym trendzie wzrostowym. Ponadto poprawia się również
deklarowana jakość obsługi zobowiązań handlowych. Wyraźną poprawę
w zakresie płynności i obsługi zobowiązań odnotowuje się w sektorze
MSP, a w podziale sektorowym najsilniej poprawa się sytuacji firm z
sekcji przetwórstwo przemysłowe przy z kolei najwolniejszej poprawie
notowanej wśród przedsiębiorstw budowlanych.
Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów BOŚ Bank i nie może być traktowany jako oferta lub
rekomendacja. do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak
BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie
informacji zawartych w niniejszym materiale.
Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło.
Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ul. Żelazna 32, 00-832 Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st.
Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000015525 NIP: 527-020-33-13; kapitał zakładowy:
228 732 450 zł wpłacony w całości.
5
2015-01-28