Dom, który rodzice wynajmowali od ciotki Marietty Dzieduszyckiej

Dom, który rodzice wynajmowali od ciotki Marietty Dzieduszyckiej miał werandę, przedpokój, korytarz do
salonu. Cały dom miał drewniane podłogi z desek. W salonie przyjmowało się gości, pamiętam, że stało tam radio.
Był pokój stołowy z dużym stołem, kredensem, gdzie się jadało posiłki. Tam też była szafa z biblioteką (...). Nie było
elektryczności. Każdy pokój miał wiszącą pod sufitem lampę naftową, często z ozdobnym żyrandolem z koralików, i
służba zapalała je każdego wieczora. Także co wieczór czyścił te lampy specjalnie wyznaczony chłop, pamiętam,
nazywał się Klit (...). Każdy pokój miał kaflowy piec, przychodziła służąca by w nich palić. Trzeba było je czyścić,
wyrzucać popiół. To było w starym domu. Rodzice marzyli o nowym domu.
Nowy dom w majątku Dobropole obok Dźwiniacza budował się kilka lat. Architekt przyjeżdżał z planami,
omawiał z rodzicami szczegóły. Kiedy dom wreszcie powstał, był piękny i starannie urządzony. Jednocześnie
zagospodarowywany był sad, w czym bardzo pomagał i służył swoją wiedzą stryj Józef. Gdy się sprowadziliśmy do
nowego domu, w sadzie już owocowały drzewa. Pamiętam, gdy szło się „na słoneczko” na zewnątrz, jak pięknie
wyglądał i sad, i ten nowy dom. Mało wtedy robiono zdjęć, więc nawet fotografii nie mam.
Nikt nie wiedział, że za kilka tygodni wszystko stracimy...
Nowy dom miał dach z czerwonej dachówki, drzwi i okna były koloru zielonego. Zainstalowano
elektryczność, wszędzie były drewniane posadzki, podłogi wyłożone kilimami. Rodzice kupili wiele nowych mebli,
sprowadzali je z Zaleszczyk. Dom miał siedem pokoi, przy salonie była cieplarnia, oszklona weranda, dwie łazienki,
duża kuchnia, szafy, spiżarnie. Ładne schody prowadziły do piwniczki, a stamtąd do małego pokoiku. „W razie wojny
tam się ukryjemy”, mawiał ojciec. Była stajnia dla koni i obory dla krów, garaż. Pobudowano dwa budynki
czworaków.
Krystyna i Marian Wartanowiczowie sprowadzili się do nowego domu, mieszkali w nim ledwie tydzień czy
dwa, gdy wybuchła wojna. Dziesięcioletnia Anulka spytała:
– Czy ja będę musiała pojechać do szkoły?
– Niestety nie – odpowiedziała matka – musimy się trzymać razem.
Anulka się ucieszyła. Właściwie pamięta ten dzień i kolejny jako dobry. Była niemal szczęśliwa, że nie
pójdzie do szkoły niepokalanek i nie będzie musiała zmagać się z językiem francuskim. Gdy następnego dnia ojciec –
oficer rezerwy – dostał powołanie do wojska, przestraszyła się i patrzyła przerażona, co się działo...
– Ojciec pożegnał się z nami, wszyscy płakaliśmy. Mamę pocałował w rękę. Kierowca Paweł odwiózł go na
stację. Potem wrócił i według wskazówek ojca postawił samochód w stodole, przykrył sianem. Była to tatra, wtedy
najlepszy w Europie, luksusowy samochód.
Minęło kilkanaście dni. W niedzielę 15 września Krystyna Wartanowicz z dziećmi, Anulką i Jerzykiem, i z
guwernantką Marysią, pojechała do kościoła do Zaleszczyk. Pojechali bryczką z woźnicą. Mama i dzieci w białych
rękawiczkach, Anulka miała białe sandałki i białą sukienkę.
Pamięta dobrze ten dzień, był ciepły i ładny. Już nigdy więcej nie widziała ani domu, ani tych ziem.