organizacja komunikacji miejskiej na świecie

BENCHMARKING JAKO INSTRUMENT POPRAWY JAKOŚCI I PRODUKTYWNOŚCI ...
Wojciech Suchorzewski - Politechnika Warszawska
W
spółzawodnictwo w obrębie dziedzin życia i gospodarki zmusza do
stosowania w skali lokalnej, krajowej i globalnej nowych metod i instrumentów umożliwiających poprawę jakości i konkurencyjności. W latach 1980 i 1990. instrumentem takim stało się tzw. zarządzanie jakością (QC – quality control i TQM – total
quality management). W drugiej połowie lat
1990 sięgnięto po kolejne narzędzie – benchmarking (porównywanie do wzorca).
Podobnie jak w przypadku zarządzania
jakością, promocja benchmarkingu uznana
została za ważny cel przez Komisję Europejską. W dokumencie COM (96)463 z 9
października 1996r. 1) zwrócono uwagę na
słabości w gospodarce krajów UE, w tym
zwłaszcza na zbyt wolny wzrost produktywności, trudności w dostosowaniu gospodarki
do nowych wyzwań (np. globalizacja, nowe
rynki, postęp w technologiach) oraz niepełne wykorzystanie zasobów siły roboczej.
Szanse odpowiedzi na te wyzwania daje
zastosowanie benchmarkingu w celu systematycznego porównywania efektywności/
produktywnosci i czynników decydujących
o sukcesach w różnych dziedzinach życia i
gospodarki.
Benchmarking polega na :
porównaniu zachowań, praktyk handlowych, instrumentów rynkowych
1)
Communication on „BM the competitive
ness of European Industry”.
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 54
oraz działania instytucji publicznych
między krajami, regionami, sektorami i
przedsiębiorstwami w celu wykrycia
najlepszych rozwiązań (best practices),
porównania danej jednostki do wzorcowego rozwiązania w celu określenia
niezbędnych zmian oraz zmobilizowania wszystkich uczestników procesu
(gospodarka i społeczeństwo) do dokonania tych zmian.
Sukces zależy od gotowości uczestników
do kwestionowania dotychczasowych rozwiązań i praktyk oraz wprowadzanie zmian, niekiedy daleko idących.
Rozróżniane są trzy poziomy benchmarkingu:
poziom przedsiębiorstwa; podobnie jak
w przypadku kontroli jakości , wdrożenie benchmarkingu rozpoczęło się w
przemyśle i dużych organizacjach gospodarczych; zadaniem jest objęcie
benchmarkingiem wszystkich działów
gospodarki oraz przedsiębiorstw małych i średnich,
poziom sektorowy; dotyczy to np.
dziedzin gospodarki takich jak przemysł chemiczny, elektroniczny oraz
transport,
poziom strategiczny; benchmarking
struktury kosztów, podatków, wyposażenia w infrastrukturę, kwalifikacji /
wykształcenia, stanu środowiska itp.
może ułatwić sformułowanie polityki
przez rządy i UE.
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ NA ŚWIECIE
BENCHMARKING JAKO INSTRUMENT POPRAWY
JAKOŚCI I PRODUKTYWNOŚCI W TRANSPORCIE
7
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ NA ŚWIECIE
BENCHMARKING JAKO INSTRUMENT POPRAWY JAKOŚCI I PRODUKTYWNOŚCI ...
8
Postulat szerokiego zastosowania
benchmarkingu powtórzony został w kolejnych dokumentach Komisji Europejskiej,
w tym np. COM (97)153/2 2) „Zastosowanie benchmarkingu przez aktorów gospodarczych i władze publiczne”. Potencjalne zastosowania benchmarkingu w transporcie omówiono m.in. w raporcie R.Deiss (EC-DG Transport) „Communication on
Benchmarking”, przedstawionym na konferencji dot. tego tematu, która odbyła się
w Paryżu w dniach 22-23 listopada
1999r.3) Jako przykłady podano globalne
porównania transportochłonności, podziału zadań przewozowych i produkcyjności.
Porównanie krajów UE, USA, Japonii i Singapuru pokazało, że w transporcie ładunków wzorcem są koleje amerykańskie
(USA) podczas gdy w transporcie pasażerskim dobrym poziomem odniesienia są Japonia i Singapur.
Komisja Europejska rozpoczęła finansowanie projektów badawczych i rozwojowych. Należą do nich dwa nowe projekty
dotyczące transportu: BEST i BOB. W obu
przypadkach, członkami konsorcjum jest
Instytut Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej.
Projekt BEST–„ Benchmarking Zrównoważonego Systemu Transportu Europejskiego”4) , zainicjowany 1 maja 2000 r. , należy
do kategorii tzw. sieci tematycznych (thematic network). Projekt, którego realizacja
ma trwać od 1 maja 2000 do 30 kwietnia
2003, obejmuje:
wykrycie zastosowań benchmarkingu w innych dziedzinach, interesujących z punktu widzenia transportu,
2)
BM Implementation of Instrument Available to Economic Actors and Public Authorities, 16.04.1997
3)
Conference on Transport BM; Methodologies, Applications and Data Needs. Paris 2223 October 1999
4)
Benchmarking European Sustainable Transport. Project No. 2000-TN10011
wykrycie efektywnych przypadków
zastosowań benchmarkingu w transporcie,
sformułowanie kryteriów i mierników
dla analiz porównawczych,
wskazanie najlepszych dla transportu
metodyk benchmarkingu,
zbadanie możliwości zastosowania
benchmarkingu w formułowaniu polityki transportowej.
Kategoria projektu (sieć tematyczna)
zdeterminowała sposób realizacji zadania
przez zorganizowanie 6 konferencji ekspertów i dwóch warsztatów. W każdej
konferencji, poza autorami referatów programowych , uczestniczyć będzie 25 ekspertów nominowanych przez kraje UE i
kandydujące oraz 10 ekspertów zaproszonych przez organizatorów. Pierwsza konferencja odbędzie się w październiku
2000 r.
Głównym wykonawcą projektu jest firma OGM (Belgia), która m.in. była koordynatorem projektu QUATTRO, zrealizowanego w ramach 4 ramowego programu.
Polskim członkiem konsorcjum była Izba
Gospodarcza Komunikacji Miejskiej
(IGKM), a kierownikiem merytorycznym
autor niniejszej informacji.. W skład konsorcjum wchodzi 7 jednostek : CERTU
(Francja), Erasmus University (Holandia),
NEA (Holandia), FAV (Niemcy), TOI (Norwegia), INECO (Hiszpania) i Instytut Dróg
i Mostów Politechniki Warszawskiej. Projekt BEST jest powiązany z projektem
BOB 5) , którego realizacja rozpocznie się
w maju 2001 r.
BOB jest projektem badawczym, który
dotyczyć będzie 3 wybranych zastosowań
benchmarkingu w transporcie. Sprecyzowanie tematów jest jednym z głównych zadań projektu BEST w pierwszym roku jego
realizacji.
5)
BM of BM. Project No. 1999-AM10031
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 54