xml memento

Sygn. akt III C 1198/15
WYROK
W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 kwietnia 2016 r.
Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, III Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Dominika Wilijewicz
Protokolant: sekr. sąd. Michał Zimnowodzki
po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2016 r. w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwa P. K.
przeciwko G. C.
o zapłatę kwoty 18.758,29 zł
1. zasądza od G. C. na rzecz P. K. kwotę 18.758,29 zł (osiemnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt osiem złotych
dwadzieścia dziewięć groszy) wraz z:
a. ustawowymi odsetkami za okres od dnia 24 września 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.
b. ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,
oraz kwotę 3.355 zł (trzy tysiące trzysta pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę
2.417 zł (dwa tysiąc czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 30 grudnia 2015 roku powódka P. K. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej G. C. kwoty 18
759 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 24 września 2015 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu
bezpodstawnego wzbogacenia (pozew – k. 3-5).
W odpowiedzi na pozew z dnia 21 stycznia pozwana wskazała, iż dokonała wypłaty z konta należącego do S. K., gdyż
taka była jego wola i przeznaczyła je na pokrycie kosztów pogrzebu. Ponadto na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2016
r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa, wskazując iż kwota, którą podjęła z konta ojca powódki po jego śmierci,
stanowiła wspólny majątek pozwanej i ojca powódki, z którym żyła w konkubinacie. (pismo pozwanej– k. 20-21)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka była córką S. K. oraz jego jedyną spadkobierczynią testamentową. S. K. zmarł (...)
Dowód: postanowienie – k. 8
Pozwana wiedziała o testamencie od S. K. .
Dowód: zeznania pozwanej – k. 35 v.
Powódka i S. K. nie utrzymywali kontaktów przez wiele lat. S. K. zdecydował na dwa lata przed swoją śmiercią, że
odnowi kontakty z córką. Córka przyjeżdżała do niego do mieszkania w W.. Nie widziała wówczas w mieszkaniu
żadnych rzeczy, które mogłyby sugerować, że jej ojciec mieszka z jakąś kobietą. Również ojciec nie udzielił je żadnych
takich informacji. Później odwiedzała ojca w szpitalu.
Dowód: zeznania powódki – k. 36
Pozwana G. C. była bliską przyjaciółką zmarłego i posiadała pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem
bankowym S. K.. Na konto to wpływała emerytura S. K.. Emerytura G. C. wpływała na jej własne konto.
Dowód: kopia pełnomocnictwa – k. 9
Wyciąg z rachunku – k. 10-12
Zeznania pozwanej – k. 35 v.
Pozwana i S. K. pozostawali w związku małżeńskim w okresie od 2003 r. do 2013 r. kiedy to małżeństwo zostało
rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa-P. z dnia 29 kwietnia 2013 r.
Dowód: zeznania pozwanej – k. k. 35 v. (akt małżeństwa z adnotacją o rozwodzie okazano na rozprawie k. 35)
Po śmierci S. K., w dniu 14 lipca 2015 roku pozwana dokonała wypłaty łącznie sumy 18.759 zł z konta bankowego
należącego do S. K., bez należnego umocowania, częściowo z bankomatu, częściowo w oddziale banku.
Okoliczności bezsporne, nadto wydruk z konta zmarłego – k. 10-12
Powódka po dokonaniu procedur związanych ze stwierdzeniem nabycia spadku, uzyskała wciąg z rachunku
bankowego ojca i wówczas odkryła dokonane przez pozwaną wypłaty. Pismem z dnia 11 września 2015 roku
wezwała pozwaną do zwrotu kwot, łącznie 18.759 zł, wypłaconych z konta należącego do S. K.. Wezwanie pozostało
bezskuteczne.
Dowód: zeznania powódki – k. 36
wezwanie do zapłaty - k. 16
Powódka dowiedziała się o śmierci ojca od pozwanej i jednocześnie została poinformowana, że pozwana zajęła się już
organizacją pogrzebu.
Dowód: zeznania powódki – k. 36
Grób S. K. został przygotowany przez niego za życia.
Okoliczności bezsporne
Pozwana zapłaciła 500 zł za mszę świętą i nabożeństwo w związku z pogrzebem S. K. oraz 896,40 zł Zarządowi
Cmentarza B. za usługę pochowania w grobie.
Dowód: zeznania pozwanej (k.35-36)
Dowód wpłaty na kwotę 500 zł – k. 33
Faktura VAT z Cmentarza na kwotę 896,40 zł. – k. 34
Pozwana przedstawiła zestawienie kosztów jakie poniosła według niej w związku z pochówkiem S. K. oraz w związku
z późniejszymi dojazdami na jego grób w W. (k 26). Samo takie zestawienie nie może być uznane za dowód w sprawie.
Pozwana przedłożyła tez szereg rachunków, z których nie wszystkie mają związek ze sprawą. Część kosztów, np. na
zakup zniczy już po pogrzebie tylko w związku z późniejszymi odwiedzinami na grobie nie należy do kosztów pogrzebu.
Pozwana przedstawiła także fakturę z dnia 15 lipca 2014 r. za „usługę do pogrzebu: wniesienie, przeniesienie do
kościoła trumny przez pracowników, ułożenie kwiatów w kościele i na cmentarzu” na kwotę 3.400 zł z firmy Zakład
Usług (...) „Memento-u” (k. 32) z adnotacją zapłacono gotówką. Przez tę samą firmę został wystawiony w dniu 15
lipca 2014 r. dowód wpłaty kwoty 6.840 zł od G. C. tytułem zapłaty za pogrzeb S. K.. Biorąc pod uwagę tytuły zapłaty,
pokrywają się one ze sobą, przynajmniej częściowo. W swoim zestawieniu jednak pozwana zsumowała te dwie pozycje,
co powoduje, iż zestawienie to obarczone jest błędem. Co więcej – w zestawieniu pozwana podała koszty, które
określiła jako „ pielęgnacja grobu brata męża, rodziny”, „znicze, kwiaty, wkłady na Wszystkich Świętych” w 2014 i w
2015 r. Koszty te poniesione zostały na własne ryzyko, z własnej inicjatywy i potrzeby pozwanej i nie należą do kosztów
pogrzebu S. K..
Sąd Rejonowy zauważył co następuje:
Żądanie powódki jest zasadne w całości.
W ocenie sądu roszczenie powódki znajduje oparcie nie w przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu, lecz w
przepisach o odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, a konkretnie art. 415 kc. Zgodnie bowiem z art. 405
kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści
w naturze, a gdyby nie było to możliwe, do zwrotu jej wartości. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przepisy
o bezpodstawnym wzbogaceniu mają w zasadzie charakter posiłkowy i mogą stanowić podstawę do odzyskania
utraconego majątku tylko wówczas, gdy nie ma innego środka lub gdy inne środki połączone są z większymi
trudnościami.
Tymczasem zachowanie pozwanej polegające na wypłacie z konta zmarłego kwoty dochodzonej pozwem, należy
zakwalifikować jako wyrządzenie szkody ze swojej winy, drugiej osobie – w tym wypadku powódce – co rodzi
odpowiedzialność odszkodowawczą.
Przy odpowiedzialności na zasadzie winy poszkodowana musi udowodnić sprawcy winę, swoją szkodę i związek
przyczynowy między nimi. Wina pozwanej polegała na jej bezprawnym działaniu polegającym na samowolnym
rozporządzeniu częścią majątku spadkowego w momencie, gdy pełnomocnictwo do dysponowania środkami na
rachunku bankowym S. K. wygasło już na skutek jego śmierci. Jednocześnie istotne jest, iż pozwana wiedziała o
sporządzonym testamencie, w którym do spadku powołana została powódka. Działanie pozwanej wywołało szkodę w
majątku powódki, jako jedynej spadkobierczyni S. K..
Argumenty pozwanej odnośnie tego, że prowadzili wspólne gospodarstwo domowe, nie mogą być uznane za
wiarygodne. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż S. K. mieszkał w W., zaś pozwana w Ł.. W
mieszkaniu zmarłego nie było widać żadnych sprzętów, które mogłyby świadczyć o zamieszkiwaniu z nim jakiejś
kobiety. W chwili śmierci był rozwiedziony. Wypłaty przez pozwaną dokonane zostały w Ł.. Pozwana nie wykazała
także, aby na przedmiotowy rachunek wpływały jakiekolwiek jej środku, o czym świadczy pośrednio także fakt, iż
pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem zostało jej udzielone na kilka dni przed śmiercią S. K.. Okoliczność
ewentualnych planów co do zawarcia związku małżeńskiego nie ma z kolei żadnego wpływu na relacje majątkowe
pomiędzy pozwaną, a S. K..
Pozwana przyznała fakt dokonania wypłaty dochodzonej pozwem kwoty. Wysokość roszczenia pozostaje zatem poza
sporem.
Pozwana podniosła również, iż kwoty wypłacone z konta bankowego zostały przez nią przeznaczone na urządzenie
pogrzebu zmarłemu S. K., przede wszystkim na koszty zakładu pogrzebowego, mszę świętą w intencji zmarłego oraz
dojazdy pozwanej na grób S. K., zakup kwiatów i zniczy. Zarzut taki można rozpatrywać jako zgłoszenie zarzutu
potrącenia. W niniejszej sprawie zarzut potrącenia nie może być jednak uwzględniony z uwagi na treść art. 505 pkt 3
kc, który stanowi, iż nie mogą być umorzone przez potrącenie wierzytelności wynikające z czynów niedozwolonych,
a takim czynem było działanie pozwanej. Nie wyklucza to oczywiście możliwości dochodzenia zwrotu określonych
kwot w ramach osobnego postępowania, przy czym należy wskazać, iż wysokość kosztów pogrzebu nie została
przez pozwaną wykazana, jak również nie wykazała ona przyczyny nieuzyskania zasiłku pogrzebowego. Tłumaczenia
pozwanej odnośnie tej kwestii są niejasne, zwłaszcza w świetle przepisów, iż zasiłek przysługuje osobie, która pokryła
koszty pogrzebu. Pozwana nie przedstawiła żadnej decyzji odmownej w tym zakresie.
Sąd nie znalazł podstaw do nieobciążania pozwanej kosztami postepowania, pomimo udokumentowania przez
nią jej sytuacji życiowej i majątkowej. Przemawia za tym charakter sprawy. Ponadto pozwana miała możliwość
dobrowolnego spełnienia świadczenia, po otrzymaniu wezwania do zapłaty, bez narażania się na koszty postępowania.
Z takiej możliwości nie skorzystała, nie uznała również powództwa przy pierwszej czynności procesowej, co również
mogłoby wpłynąć na orzeczenie o kosztach postępowania. Na koszty te złożyły się: kwota 2.417 zł kosztów zastępstwa
procesowego oraz kwota 938 zł – opłata od pozwu.
W świetle powyższych argumentów, Sąd orzekł jak w sentencji.