konkurs na koncepcję programowo-przestrzenną

KONKURS NA KONCEPCJĘ PROGRAMOWO-PRZESTRZENNĄ MUZEUM KATYŃSKIEGO W BUDOWLI I OTOCZENIU KAPONIERY CYTADELI WARSZAWSKIEJ
II. MUZEUM
Muzeum jest połączeniem działań w przestrzeni o charakterze symbolicznym
z funkcjonalną prezentacją eksponatów, angażującą najnowocześniejsze
środki wystawiennicze. Narrację ekspozycyjną określa system strefowy. Zewnętrzny, wprowadzający na teren Muzeum obszar zajmują
strefy WEJŚCIA oraz PROLOG – zespół instalacji, z których każda
w innym sposób dotyka tematu zbrodni katyńskiej. Właściwa ekspozycja Muzeum zlokalizowana jest na obu poziomach kaponiery
i składa się z dwóch kolejnych stref: ODKRYWANIE (piętro) i ŚWIADECTWO
(parter).
Proponowane zastosowanie środków aranżacyjnych i ekspozycyjnych ściśle
związane jest z przyjętą koncepcją narracyjną dlatego też są one odmienne
na obu poziomach kaponiery. Pierwsza z nich ma charakter merytoryczny i przekazuje rzeczowe informacje o zbrodni katyńskiej. Druga pozwala
zwiedzającemu obcować z najcenniejszymi, potraktowanymi jak relikwie, pamiątkami po ofiarach Katynia. Jest to przestrzeń silnie nacechowana emocjonalnie. Wyjście z tej części muzeum poprzez symboliczną Aleję
Nieobecnych prowadzi do zabudowań baterii barkowej, w której wyeksponowane zostały nazwiska ponad 20 000 ofiar zbrodni. Całość stanowi
strefę UPAMIĘTNIENIA. Elementem zamykającym drogę zwiedzania jest
biegnący w poprzek wału ziemnego Cytadeli tunel DROGA, który wraz
z placem apelowym stanowi strefę EPILOG.
ROCZNIKI WOJENNE
Interaktywne panele dotykowe, na
których uporządkowane są chronologicznie wydarzenia kolejnych lat II Wojny
Światowej. Wyposażone są w specjalne
ekrany dotykowe, stanowiące rodzaj
menu, dzięki któremu zwiedzający
dokonuje selekcji informacji, może
odtwarzać interesujące go materiały
video i audio oraz na bieżąco sterować ich
odtwarzaniem. Estetycznie Roczniki
Wojenne wystylizowane są na pochodzące
z okresu wojennego gazety codzienne.
SYLWETKI
W celu wykorzystania optymalnie
potencjału wystawienniczego przestrzeni kaponiery koncepcja Muzeum
zakłada wykorzystanie znajdujących
się na obu poziomach wnęk. Zostają
one zaaranżowane zgodnie z charakterem wewnętrznych stref ekspozycji.
Na poziomie piętra każdą z nich wypełnia
walec, prezentujący sylwetkę wybranej
postaci, związanej z tematyką Katynia.
Przedzielony ścianą po środku walec
może być obracany przez zwiedzającego.
Jedną połowę stanowią tablice z biografią
postaci i opisem jej roli w historii.
W drugiej zaprezentowane zostaną związane
z nią charakterystyczne eksponaty.
MAPA ZDARZEŃ
W
zawieszonej
pod
sufitem
prostopadłościennej konstrukcji umieszczona została mapa Związku Radzieckiego
wraz z elementami multimedialnymi.
Takie rozwiązanie buduje inny rodzaj
percepcji u widza, pozwala poczuć mu
się bardziej „wewnątrz” relacjonowanych
wydarzeń. Mapa zdarzeń ukazuje wszystkie miejsca związane z pobytem Polaków
w ZSRR w latach 1941-42 i poszukiwaniami zaginionych oficerów (Kujbyszew, Tockoje, miejsca obozów i więzień, z których
wypuszczono Polaków, formujących Armię
Andersa).
GABLOTA-SKRZYNIA
Gabloty w kształcie otwartych skrzyń bez
wieka – przeszklone od góry, wewnątrz
prezentowane są dokumenty, materiały
ikonograficzne i inne muzealia. Gabloty
oświetlone są światłem LED.
MAPA ZBRODNI
Na podłodze umieszczona jest mapa
pokazująca
okolice
internowania
i zbrodni. W najistotniejszych jej punktach
(Kozielsk, Starobielsk, Ostaszków, Katyń,
Charków, Miednoje) na specjalnym pręcie
zainstalowany jest monitor dotykowy,
który umożliwia dostęp do danych
multimedialnych (dane historyczne,
zdjęcia, nagrania wideo) związanych
z daną lokalizacją.
Zabieg ten umożliwia nie tylko zdobycie
wiedzy na temat miejsc związanych ze
zbrodnią katyńską, ale również ich zorientowanie na mapie.
ŚWIADKOWIE
Na instalację składa się 5 stanowisk audio.
Wejście w strefę stanowiska powoduje
uruchomienie słyszanej lokalnie warstwy
dźwiękowej. W każdym z nich zwiedzający
może usłyszeć zrealizowane współcześnie
nagranie audio relacjonujące opowieści
członków rodzin katyński relacjonujące
wydarzenia 1939 roku. Z opowieści
świadków wyłania się pełna panorama
sytuacji na ziemiach polskich po 17
września 1939.
PODDASZE, BIURA
PARTER, ODKRYWANIE
EKSHUMACJA
Przednia projekcja. Na dwóch ekranach zaprezentowany zostanie materiał
filmowy prezentujący informacje i zdjęcia
z ekshumacji przeprowadzonej w 1943
r. Projekcja można oglądać poprzez
specjalną poziomą, umieszczoną na
pewnej wysokości szczelinę. Zabieg ten
uniemożliwia najmłodszym dostęp do
drastycznych materiałów.
PRZYZIEMIE, RELIKWIE
SCHEMAT PRZEBUDOWY KAPONIERY
PROJEKCJE MULTIMEDIALNE
Przednio projekcyjne prezentacje przygotowanych materiałów audiowizualnych.
GŁOSY
Dotykowo uruchamiana prezentacja
materiałów audio. Na szklanej powierzchni
o fakturze przypominającej powierzchnię
drewna widać prawie niewidoczne
napisy i znaki. Zwiedzający dotykając
powierzchni instalacji uaktywnia system
audio, co umożliwia mu odsłuchanie
nagranych świadectw. Instalacja tam
ma aktywizować zwiedzającego (jego
dotyk uruchamia nagranie) i wprowadzać
odmienną perspektywę percepcji niż na
poziomie 0.
STREFA ODKRYWANIA
CENTRALA DEZINFORMACJI
Urządzenie przekazujące oficjalną
wersję wydarzeń, prezentowaną przez
komunistyczne środki masowego przekazu i nieoficjalną podawaną przez
zachodnie radiostacje. Umieszczenie
wtyku słuchawek w gnieździe centrali
inicjuje emisję materiału audio.
SCHEMAT FUNKCJONALNY MUZEUM
STREFA
ZAWARTOŚĆ
ŚRODKI ARANŻACYJNE/EKSPOZYCYJNE
WEJŚCIE
1.1 Brama Nowomiejska
1.2 Ścieżka prowadząca do Strefy Prologu
1.3 W dalszym etapie inwestycji także ścieżka prowadząca z Muzeum Wojska
Polskiego
1.1-1.3 Plansze z graficzną identyfikacją muzeum, przestrzeń dla ekspozycji
czasowych, drogowskazy
PROLOG
2.1 Warta
2.2 Blizna
2.3 Sarkofagi
2.4 Zaginieni
2.1-2.3 Instalacje przestrzenne
3.1 Dom
3.2 Ekspozycja Brak
Ekspozycja Poszukiwania
Ekspozycja Odkrycie
Ekspozycja Kłamstwa
Ekspozycja Prawda
Ekspozycja Mapa zbrodni
Wielofunkcyjna sala multimedialna sala wielofunkcyjna, ekspozycja czasowa
3.3 Szyb (platforma windy)
3.1 Instalacja – płaskorzeźba
4.1 Głosy
4.2 Zamarzanie
4.3 Ekspozycja Relikwie
4.4 Ekspozycja Miejsca pamięci
4.5 Tunel zewnętrzny: Przejście
4.1 Instalacja multimedialna
4.2 Instalacja
4.3 – 4.4 Eksponaty, informacje, materiały ikonograficzne
UPAMIĘTNIENIE
5.1 Aleja Nieobecnych, (tzw. droga straży)
5.2 Pamięć (bateria barkowa)
5.1 Instalacja przestrzenna
5.2 Spis Ofiar, Archiwum mówione, urna z ziemią z Katynia
EPILOG
6.1 Tunel wyjsciowy Droga
6.2 Plac z Krzyżem Katyńskim Apel
6.1 Instalacja przestrzenna
6.2 Plac zgromadzeń z krzyżem katyńskim
ODKRYWANIE
ŚCIANA WOTYWNA
Uruchamiany dotykowo proces rejestracji
obrazu i dźwięku. Na instalację składa
się ekran multimedialny, na którym
prezentowane są zapisy video ludzi,
opowiadających historie swoje i swoich
rodzin, związane ze zbrodnią katyńską
i jej ofiarami. Istotnym jej elementem
jest również możliwość zrealizowania
przez zwiedzającego nagrania video
z własną historią, które później (po selekcji) stawałoby się kolejnym elementem
instalacji.
KIOSKI MULTIMEDIALNE
Interaktywne
panele
dotykowe
umożliwiające dostęp do danych multimedialnych.
ŚWIADECTWO
STREFA ŚWIADECTWA
SCHEMAT FUNKCJONALNY KAPONIERY
2.4 Instalacja multimedialna
3.2 Eksponaty, materiały ikonograficzne, multimedia, informacje
3.3 Instalacja
4.5 Instalacja przestrzenna