pobierz

WOJEWODA LUBELSKI
Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr PN-II.4131.381.2016
Wojewody Lubelskiego
z dnia 9 listopada 2016 r.
stwierdzające nieważność uchwały Nr XVIII-101/2016 Rady Gminy Wierzbica z dnia 11
października 2016r. w sprawie nadania statutu Gminnej Biblioteki Publicznej w Wierzbicy, w części
obejmującej § 7 ust. 1, § 8 ust. 5 oraz § 11 ust. 3 statutu, stanowiącego załącznik do uchwały.
Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016r.
poz. 446, z późn. zm.)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XVIII-101/2016 Rady Gminy Wierzbica z dnia 11 października 2016 r. w sprawie
nadania statutu Gminnej Biblioteki Publicznej w Wierzbicy, w części obejmującej § 7 ust. 1, § 8 ust. 5 oraz §
11 ust. 3 statutu, stanowiącego załącznik do uchwały.
Uzasadnienie
Uchwała Nr XVIII-101/2016 Rady Gminy Wierzbica została doręczona organowi nadzoru w dniu 12
października 2016r.
Powołując w podstawie prawnej uchwały art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o
samorządzie gminnym, art. 11 ust. 3 w związku z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997r. o
bibliotekach (Dz. U. z 2012r. poz. 642, z późn. zm.) oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991r.
o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012r. poz. 406, z późn. zm.) Rada Gminy
Wierzbica nadała statut Gminnej Bibliotece Publicznej w Wierzbicy, w brzmieniu stanowiącym załącznik do
niniejszej uchwały.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o bibliotekach, biblioteka stanowiąca samodzielną jednostkę
organizacyjną działa na podstawie aktu o utworzeniu biblioteki oraz statutu nadanego przez organizatora. W
myśl art. 11 ust. 3 ustawy o bibliotekach, statut określa w szczególności:
1) cele i zadania biblioteki;
2) organy biblioteki i jej organizację, w tym zakres działania i lokalizację filii oraz oddziałów;
3) nazwę jednostki sprawującej nadzór merytoryczny nad działalnością biblioteki - w odniesieniu do
biblioteki wchodzącej w skład ogólnokrajowej sieci bibliotecznej;
4) źródła finansowania działalności biblioteki.
W § 7 ust. 1 statutu Rada Gminy Wierzbica przyjęła, iż Dyrektora Biblioteki powołuje i odwołuje Wójt
Gminy Wierzbica.
Ocena powyższej regulacji musi nastąpić z uwzględnieniem przepisów ustawy o organizowaniu i
prowadzeniu działalności kulturalnej.
Tryb powoływania i odwoływania dyrektora instytucji kultury (w tym dyrektora biblioteki) został
określony przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności
kulturalnej.
Jak stanowi art. 2 ustawy o bibliotekach, w zakresie nieuregulowanym ustawą do bibliotek stosuje się
odpowiednio przepisy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W rozdziale 3 ustawy o
bibliotekach, zatytułowanym „Organizacja bibliotek", nie zamieszczono przepisów szczególnych w stosunku
do postanowień art. 15 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, zatem przepis ten
będzie miał zastosowanie w przypadku powołania i odwołania dyrektora biblioteki.
Id: EFE2EA4F-0685-436D-96B9-25BD558AB0D7. Przyjety
Strona 1
Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wskazuje, iż
dyrektora instytucji kultury powołuje organizator na czas określony, z zastrzeżeniem ust. 3, po zasięgnięciu
opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i
twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję. Odwołanie
dyrektora następuje w tym samym trybie. Zasięganie opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń
zawodowych i twórczych nie jest konieczne w przypadku wyłonienia kandydata na dyrektora w drodze
konkursu, o którym mowa w art. 16.
Z przywołanych przepisów ustawy wynika zatem, że zasadą jest wyłanianie dyrektora instytucji
kultury po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz
stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez
instytucję. Wyjątek zaś stanowi sytuacja, w której wyłonienie kandydata na dyrektora biblioteki następuje w
drodze konkursu, o którym mowa w art. 16 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Z porównania przepisów ustawowych z treścią § 7 ust. 1 statutu wynika, że w regulacjach uchwały
pominięto konieczność zasięgnięcia przez Wójta Gminy Wierzbica opinii właściwych związków
zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych.
Tym samym § 7 ust. 1 statutu w sposób istotny narusza art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i
prowadzeniu działalności kulturalnej, bowiem modyfikuje przewidziany przez ustawodawcę tryb powołania
i odwołania dyrektora biblioteki. Stanowisko organu nadzoru w tej sprawie potwierdza także wyrok
Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 sierpnia 2012r., sygn. akt II OSK 1295/12.
W przedmiotowym wyroku Sąd wskazał, iż ustawodawca wprowadzając obowiązek zasięgania opinii
związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych miał na uwadze przede wszystkim
stworzenie możliwości wypowiedzenia się organizacji działających w dziedzinie szeroko pojętej kultury, co
do powołania lub odwołania dyrektora instytucji kultury funkcjonującej na terenie działania tej instytucji.
Ma to o tyle znaczenie, że w związku ze specyfiką działania takich instytucji kultury, konieczna jest
współpraca ze stowarzyszeniami bądź innymi organizacjami, które działają w dziedzinie kultury. Z tego też
względu nie bez znaczenia jest opinia takich organizacji przy ustalaniu obsady stanowiska dyrektora
instytucji kultury. Skoro ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej określa tryb
powołania dyrektora instytucji kultury, w tym przypadku biblioteki publicznej, to rada gminy nie może tych
kwestii dowolnie regulować, a zwłaszcza modyfikować przepisów ustawowych.
W § 8 ust. 5 statutu Rada Gminy Wierzbica ustaliła, iż szczegółową organizację wewnętrzną Biblioteki
określa regulamin organizacyjny nadany przez Dyrektora po zasięgnięciu opinii Organizatora.
Kwestie dotyczące nadawania regulaminu organizacyjnego instytucji kultury, do których należą
biblioteki, zostały określone przez ustawodawcę w art. 13 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej. Zgodnie z tym przepisem, organizację wewnętrzną instytucji kultury określa
regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora tej instytucji, po zasięgnięciu opinii organizatora oraz
opinii działających w niej organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców.
Z zestawienia art. 13 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej z treścią §
8 ust. 5 statutu wynika, iż w regulacjach uchwały pominięto konieczność zasięgnięcia opinii właściwych
związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych. W związku z tym należy stwierdzić, iż
Rada Gminy Wierzbica dokonała niedozwolonej modyfikacji wskazanego przepisu ustawowego.
Należy przy tym zauważyć, że stwierdzone naruszenie prawa ma miejsce niezależnie od faktu, czy
organizacje i stowarzyszenia, wskazane w art. 13 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności
kulturalnej, działają w danej instytucji kultury. Na brzmienie przepisów przedmiotowej uchwały,
stanowiącej akt prawa miejscowego, powoływać się będą mogły zarówno podmioty istniejące obecnie, jak i
mogące powstać w przyszłości (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia
1 grudnia 2010r., sygn. akt III SA/Wr 650/10).
W § 11 ust. 3 statutu Rada Gminy postanowiła, że Biblioteka składa do dnia 31 marca każdego roku
Wójtowi Gminy sprawozdanie finansowe z prowadzonej działalności.
Przedmiotową regulacją statutu Rada Gminy naruszyła w sposób istotny art. 265 pkt 2 w związku z
art. 9 pkt 13 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013r. poz. 885, z późn.
zm.), zgodnie z którym samorządowa instytucja kultury przedstawia właściwemu zarządowi jednostki
samorządu terytorialnego w terminie do dnia: 28 lutego roku następującego po roku budżetowym Id: EFE2EA4F-0685-436D-96B9-25BD558AB0D7. Przyjety
Strona 2
sprawozdanie roczne z wykonania planu finansowego jednostki, w szczegółowości nie mniejszej niż w
planie finansowym.
Natomiast zgodnie z art. 267 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych zarząd jednostki samorządu
terytorialnego przedstawia, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku budżetowym, organowi
stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego: sprawozdania, o których mowa w art. 265 pkt 2.
Tym samym Rada Gminy Wierzbica nie mając upoważnienia ustawowego uregulowała tryb składania
sprawozdania finansowego w sposób całkowicie odmienny niż przewidział to ustawodawca we wskazanych
powyżej przepisach.
Zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa.
Oznacza to, iż każda norma kompetencyjna musi być tak realizowana, aby nie naruszała innych przepisów
ustawy. W świetle art. 94 Konstytucji RP akty prawa miejscowego podejmowane są w oparciu o wyraźne
upoważnienie ustawowe. Zakres upoważnienia musi być zawsze ustalany przez pryzmat zasad
demokratycznego państwa prawnego, działania w granicach i na podstawie prawa oraz innych przepisów
regulujących daną dziedzinę.
W tym stanie rzeczy, stwierdzenie nieważności uchwały Nr XVIII-101/2016 we wskazanym zakresie,
jest uzasadnione.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Lublinie, złożona za moim pośrednictwem, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia.
w/z WOJEWODY LUBELSKIEGO
Robert Gmitruczuk
WICEWOJEWODA
Otrzymują:
1) Przewodniczący Rady Gminy Wierzbica
2) Wójt Gminy Wierzbica
Id: EFE2EA4F-0685-436D-96B9-25BD558AB0D7. Przyjety
Strona 3