Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2015
Transkrypt
Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2015
Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2015/2016 Społeczne Gimnazjum Towarzystwa Przyjaciół Zgierza Uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną w dniu 14 września 2015 r. 1. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki Profilaktyka w ramach niniejszego programu rozumiana jest jako działanie, które ma na celu zapobieganie pojawianiu się lub rozwojowi negatywnego zjawiska, tj. zmniejszanie ryzyka pojawienia się pewnych zjawisk. Podział działań profilaktycznych według klasyfikacji WHO dzieli je na: profilaktykę pierwszorzędową – adresowaną do grupy niskiego ryzyka, wspierającą prawidłowe procesy rozwoju fizycznego i psychicznego. W szkole należą do niej działania skierowane do całej społeczności szkolnej, skupione na promocji zdrowego trybu życia i kształtowaniu kompetencji osobistych wychowanków; profilaktykę drugorzędową – adresowaną do grupy podwyższonego ryzyka, tj. do osób przejawiających pierwsze objawy zachowań dysfunkcyjnych. Działania te obejmują ograniczanie rozwijania się niepożądanego zjawiska i tworzenie warunków umożliwiających wycofywanie się z zachowań ryzykownych; profilaktykę trzeciorzędową – adresowaną do grupy wysokiego ryzyka, tj. do osób, u których występują już rozwinięte symptomy zaburzeń. Na tym poziomie za profilaktykę odpowiadają głównie specjaliści spoza środowiska szkolnego – lekarze, psychologowie, terapeuci, pracownicy socjalni itp. W razie pojawienia się tego typu problemów szkoła powinna nawiązać kontakt i współpracę z tymi specjalistami. Profilaktykę rozumie się zatem nie tylko jako bezpośrednie przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom, ale również jako budowanie w wychowankach odpowiednich zasobów do radzenia sobie z oczekiwaniami środowiska, bez uciekania się do zachowań społecznie i moralnie nieakceptowanych. W działaniach profilaktycznych szkoły przewiduje się wykorzystywanie: strategii informacyjnej – dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych; strategii edukacyjnej – pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które umożliwiają radzenie sobie ze stresem i oczekiwaniami środowiska; strategii działań alternatywnych – ułatwienie angażowania się w działalność akceptowaną społecznie, a jednocześnie przynoszącą wychowankom satysfakcję; strategii interwencyjnej – wspieranie w sytuacjach kryzysowych osób mających trudności osobiste, wykazujących objawy zachowań ryzykownych. 2. Adresaci Szkolnego Programu Profilaktyki Adresatami Programu są przede wszystkim uczniowie Społecznego Gimnazjum TPZ. Działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej adresowane są do wszystkich uczniów, natomiast w celu zdiagnozowania potrzeb osób z grupy podwyższonego ryzyka, które należy objąć działaniami profilaktyki drugorzędowej, należy zastosować narzędzia diagnostyczne takie jak obserwację, rozmowę, analizę wytworów i dokumentacji. W ramach Programu Profilaktycznego przewiduje się również działania edukacyjne i wspierające skierowane do rodziców i nauczycieli. 3. Cele ogólne Szkolnego Programu Profilaktyki informowanie uczniów, rodziców i nauczycieli o niebezpieczeństwach i skutkach używania substancji psychoaktywnych, uzależnienia od mediów i innych uzależnień behawioralnych; wyposażenie uczniów, rodziców i nauczycieli w narzędzia umożliwiające bardziej efektywne przeciwdziałanie pogłębianiu się i rozpowszechnianiu się tych zjawisk; przeciwdziałanie pojawianiu się niepożądanych zachowań (przemocy, w tym cyberprzemocy, wykluczaniu itp.) w obrębie szkoły; kształtowanie w uczniach umiejętności poszukiwania wsparcia w otoczeniu – proszenia o pomoc innych uczniów i nauczycieli, rodziców – oraz budowanie w nich poszanowania dla wartości takich jak solidarność i empatia; budowanie wśród uczniów pozytywnego wzorca zachowań, odwołującego się do korzyści płynących z prowadzenia zdrowego, wolnego od nałogów trybu życia; wzmacnianie zachowań pożądanych i budowanie w uczniach zasobów pozwalających im radzić sobie z oczekiwaniami otoczenia i wyrażać siebie w sposób społecznie akceptowany; kreowanie środowiska szkolnego przyjaznego rozwojowi osobowości ucznia w każdym obszarze, przyjaznego współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym. 4. Identyfikacja problemu w oparciu o wnioski i zalecenia zawarte w sprawozdaniu z realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki oraz działań monitorujących w roku szkolnym 2014/15. W szkole realizowane były różnorodne działania profilaktyczne. W oparciu o obserwację uczniów, analizę ich zachowań, rozmowy z rodzicami oraz przeprowadzone ankiety i wywiady stwierdza się, że: istnieje świadomość zagrożeń płynących z zewnątrz wśród uczniów i ich rodziców; mała liczba uczniów w klasie ułatwia szybkie rozpoznawanie problemu i podjęcie działań interwencyjnych; w obszarze uzależnień głównym problemem pozostaje nikotynizm, problem e – papierosów oraz uzależnienia medialne i behawioralne; nie stwierdza się przypadków narkomanii w szkole ale możliwe jest zagrożenie sięganiem po środki odurzające i substancje psychotropowe; obserwuje się mniej w stosunku do lat ubiegłych zachowań ryzykownych wśród uczniów, a źródłem istniejących jest środowisko pozaszkolne oraz media; wiedza na temat zagrożeń różnorodnymi formami cyberprzemocy oraz odpowiedzialności karnej musi być upowszechniania i aktualizowana wśród rodziców i uczniów; należy wzmacniać w uczniach potrzebę własnej wartości, dostarczać okazji do przeżywania sukcesów uczyć technik radzenia sobie ze stresem oraz porażkami; uatrakcyjnienie oferty zajęć pozalekcyjnych może mieć istotne znaczenie w procesie wychowawczym i profilaktycznym; uczniowie respektują zasady i normy jeśli mają świadomość negatywnych konsekwencji ich nieprzestrzegania; konsekwentne przestrzeganie procedur związanych ze zwalnianiem i usprawiedliwianiem nieobecności jest czynnikiem wpływającym na poprawę frekwencji uczniów na zajęciach; udział uczniów w projektach, warsztatach oraz wycieczkach szkolnych podnosi jakość działań wychowawczych; mocną stroną szkoły jest wychowanie uczniów przez kontakt z kulturą i sztuką; wskazane byłoby wykorzystanie oferty ogólnopolskich programów i akcji profilaktycznych w pracy wychowawczej. 5. Obszary, przewidziane zadania i działania Obszar I: zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych i pojawianiu się uzależnień Zadania Działania Systematyczne i wieloaspektowe diagnozowanie sytuacji uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka związanych z pojawieniem się zachowań niepożądanych i uzależnień. Uświadamianie niebezpieczeństw związanych z używaniem alkoholu, papierosów, Rozmowy z uczniami i rodzicami, obserwacje uczniów podczas zajęć lekcyjnych i przerw, w razie potrzeby kontakt ze specjalistą. Ankieta dotycząca doświadczeń z substancjami psychoaktywnymi. Pogadanki i zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. Realizacja zagadnień w ramach lekcji biologii i Osoby Termin odpowiedzialne realizacji wychowawcy głównie klas, psycholog wrzesieńpaździernik wychowawcy klas, nauczyciele biologii i wiedzy o cały rok szkolny narkotyków, dopalaczy oraz przekazywanie wiedzy dotyczącej uzależnień od tych substancji. Informowanie o zjawisku uzależnień medialnych – od komputera, internetu, gier komputerowych, telewizji, telefonu komórkowego – oraz o innych uzależnieniach behawioralnych, np. zakupoholizm, pracoholizm. Uświadomienie uczniom wagi problemu. Zachęcanie uczniów do alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Rozwijanie i wzmacnianie w uczniach zasobów chroniących przed uzależnieniami: asertywności, koniecznej do nieulegania presji rówieśników, oraz wiedzy o społeczeństwie. Spotkania ze specjalistami w zakresie uzależnień. Włączenie się do ogólnopolskiego programu profilaktycznego. Informowanie rodziców o niebezpieczeństwach związanych z używaniem substancji psychoaktywnych oraz o sposobach przeciwdziałania podejmowaniu przez ich dzieci zachowań ryzykownych. Pogadanki i zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. Realizacja zagadnień w ramach lekcji biologii i wiedzy o społeczeństwie. Projekty uczniowskie. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, zgodnych z zainteresowaniami uczniów, jako alternatywy dla biernego sposobu spędzania wolnego czasu i angażowania się w zachowania ryzykowne. społeczeństwie, Dyrektor Szkoły, psycholog Pogadanki oraz zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. Angażowanie uczniów w różnorodne działania, w których mogą odnosić sukcesy (konkursy, projekty uczniowskie, koła zainteresowań). Warsztaty nauczyciele, psycholog wychowawcy cały rok klas, szkolny nauczyciele biologii i wiedzy o społeczeństwie, opiekunowie kół zainteresowań, Dyrektor Szkoły, psycholog cały rok szkolny poczucia własnej wartości. Promowanie praktyk związanych ze zdrowym trybem życia jako alternatywy dla zachowań ryzykownych – zachęcanie do podejmowania aktywności fizycznej, zdrowego odżywiania się. psychologiczne. Pogadanki na lekcjach biologii i godzinach wychowawczych. Uatrakcyjnienie zajęć wychowania fizycznego i wprowadzenie alternatywnych jego form. Dni sportu. Wycieczki szkolne. Udział w konkursach. Prelekcje specjalistów. Projekty uczniowskie. wychowawcy klas, nauczyciele biologii i wychowania fizycznego, Dyrektor Szkoły cały rok szkolny Obszar II: przeciwdziałanie objawom przemocy w szkole i poza nią Zadania Systematyczna diagnoza zachowań agresywnych uczniów w szkole i poza nią, w kontekście ogólnego funkcjonowania uczniów. Diagnoza sytuacji osób, wobec których stosowana jest przemoc lub agresja. Informowanie o tym, czym są agresja i przemoc oraz o ich różnych formach przejawiania się. Zaznajomienie z problemem cyberprzemocy. Diagnoza problemu cyberprzemocy w szkole. Działania Osoby odpowiedzialne wychowawcy klas, nauczyciele, psycholog Termin realizacji cały rok szkolny (szczególnie wrzesieńpaździernik) Pogadanki i zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. wychowawcy klas, Dyrektor Szkoły, psycholog cały rok szkolny Ankiety wśród uczniów dotyczące ich wiedzy i doświadczeń związanych z cyberprzemocą. Pogadanki i zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. wychowawcy klas, psycholog cały rok szkolny Obserwacja uczniów. Rozmowy z uczniami i rodzicami. Zapewnienie wsparcia osobom szykanowanym i izolowanym w środowisku uczniowskim. Informowanie gdzie i jak szukać pomocy. Rozmowy o charakterze wspierającym. Włączanie tych uczniów w środowisko szkolne. Udział w warsztatach psychologicznych. Przeciwdziałanie Przekazywanie uczniom i wszelkim przejawom rodzicom jasnych agresji i przemocy komunikatów dotyczących w szkole poprzez oczekiwań wobec uczniów. zdecydowaną niezgodę Działania uświadamiające na stosowanie uczniom, że są przemocy. odpowiedzialni za swoje czyny. Opracowanie zasad reagowania na sytuacje agresji i przemocy oraz szybkie i konsekwentne reagowanie nauczycieli. Niwelowanie społecznej Działania wychowawców bierności uczniów na klas. Pogadanki na lekcjach przejawy przemocy. religii, języka polskiego. Rozwijanie empatii, Zajęcia o charakterze wrażliwości na krzywdę warsztatowym na godzinach innych, solidarności z wychowawczych. Warsztaty pokrzywdzonymi. psychologiczne. Uczenie alternatywnych Pogadanki i zajęcia o sposobów wyrażania charakterze warsztatowym negatywnych emocji, na godzinach rozładowywania wychowawczych. Działania napięcia wychowawców klas. emocjonalnego, Działania nauczyciela właściwego wychowania fizycznego kierunkowania promujące sport. Warsztaty aktywności fizycznej. psychologiczne. Zaznajomienie Wykłady oraz ćwiczenia na z podstawowym lekcjach wiedzy o zakresem praw społeczeństwie. i wolności człowieka, w tym z prawami dziecka. Zaznajomienie Omawianie problematyki na z przepisami prawa zebraniach z rodzicami i wychowawcy klas, psycholog cały rok szkolny wychowawcy klas, Dyrektor Szkoły, nauczyciele, psycholog cały rok szkolny (szczególnie wrzesieńpaździernik) wychowawcy klas, nauczyciele, psycholog cały rok szkolny wychowawcy klas, nauczyciel wychowania fizycznego, psycholog cały rok szkolny nauczyciel wiedzy o społeczeństwie cały rok szkolny Dyrektor Szkoły, cały rok szkolny dotyczącymi czynów karalnych z udziałem nieletnich oraz odpowiedzialności osób pełnoletnich. godzinach wychowawczych. wychowawcy klas Obszar III: przeciwdziałanie niskiej frekwencji Zadania Comiesięczna analiza frekwencji uczniów, diagnozowanie sytuacji uczniów opuszczających często lekcje. Uatrakcyjnienie zajęć dydaktycznych oraz poszukiwanie różnych form aktywizacji uczniów, wykorzystujących ich predyspozycje i uzdolnienia. Wprowadzenie systemu nagradzania uczniów o wysokiej frekwencji oraz karania uczniów systematycznie wagarujących. Budowa dobrej atmosfery w szkole, Działania Analiza frekwencji. Systematyczne wypełnianie dziennika. Diagnoza przyczyn opuszczania przez uczniów zajęć. Różnicowanie metod prowadzenia zajęć. Udział w konkursach międzyszkolnych i organizacja konkursów szkolnych. Koła zainteresowań. Publiczne pochwały i nagrody Dyrektora Szkoły dla uczniów wzorowo uczęszczających do szkoły. Przestrzeganie zasad klasyfikacji z zajęć edukacyjnych oraz procedur postępowania w sytuacji niskiej frekwencji. Przekazywanie rodzicom informacji o konsekwencjach przyzwolenia na wagary i pochopnego usprawiedliwiania nieobecności uczniów. Całokształt działań dydaktycznych i Osoby odpowiedzialne wychowawcy klas, administrator dziennika elektronicznego, psycholog nauczyciele, Samorząd Szkolny Termin realizacji cały rok szkolny wychowawcy klas, Dyrektor Szkoły, nauczyciele cały rok szkolny wszyscy nauczyciele cały rok szkolny cały rok szkolny zachęcającej uczniów do regularnego uczęszczania. Kształtowanie poprawnej, stałej komunikacji między rodzicami, uczniami i szkołą. wychowawczych. Jasne określanie zasad związanych z uczęszczaniem na zajęcia lub ich opuszczaniem. Stały kontakt z rodzicami. Indywidualne konsultacje rodziców z nauczycielami. Włączanie uczniów w kontakt między rodzicami a szkołą. wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele, psycholog cały rok szkolny Obszar IV: wzmacnianie dyscypliny szkolnej Zadania Działania Zaznajamianie uczniów z wewnętrznymi aktami prawa szkoły: Statutem, WSO, Programem Wychowawczym, zarządzeniami Dyrektora Szkoły, regulaminami pracowni przedmiotowych. Zwiększenie stopnia przestrzegania przepisów dotyczących obuwia zmiennego, zakazu używania telefonów komórkowych i opuszczania szkoły w trakcie zajęć, zasad zwalniania z lekcji i usprawiedliwiania nieobecności. Przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych Informowanie na godzinach wychowawczych. Informowanie na godzinach wychowawczych i zebraniach z rodzicami. Nadzór nauczycieli i innych pracowników szkoły podczas przerw i zajęć lekcyjnych. Osoby Termin odpowiedzialne realizacji wychowawcy wrzesień klas wychowawcy klas, nauczyciele dyżurujący, pracownicy obsługi Pogadanki na godzinach Dyrektor wychowawczych. Ćwiczenie Szkoły, postępowania w sytuacji wychowawcy cały rok szkolny wrzesień, cały rok szkolny i postępowania w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. Zwiększenie poszanowania dla mienia szkoły. zagrożenia pożarowego (alarm). Szybkie i konsekwentne reagowanie na niszczenie mienia wspólnego – karanie osób odpowiedzialnych, rozmowy z rodzicami, stosowanie finansowej odpowiedzialności za zniszczenia. Pogadanki na godzinach wychowawczych. klas, nauczyciel przysposobienia obronnego Dyrektor Szkoły, wychowawcy klas cały rok szkolny Obszar V: promocja zdrowego trybu życia Zadania Działania Upowszechnianie wśród uczniów wiedzy o zasadach zdrowego odżywiania się oraz o chorobach cywilizacyjnych związanych z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Informowanie o problemie zaburzeń odżywiania, ich fizycznych, psychicznych i społecznych skutkach. Rozwój aktywności fizycznej. Zmniejszenie liczby uczniów korzystających ze zwolnień lekarskich z zajęć wychowania fizycznego. Informacje na lekcjach biologii i godzinach wychowawczych. Prelekcje specjalistów. Opracowywanie prezentacji na gazetkach ściennych. Projekty uczniowskie. Osoby Termin odpowiedzialne realizacji wychowawcy cały rok klas, nauczyciel szkolny biologii, Dyrektor Szkoły, samorząd szkolny Pogadanki i zajęcia o charakterze warsztatowym. W razie potrzeby zajęcia ze specjalistą – lekarzem. wychowawcy klas, psycholog cały rok szkolny Informowanie rodziców o tym, jak ważna jest aktywność fizyczna w życiu ich dzieci. Urozmaicone formy zajęć wychowania fizycznego. Włączanie w szkolny sport wszystkich nauczycieli przez wychowawcy, nauczyciel wychowania fizycznego, pozostali nauczyciele, Samorząd Szkolny cały rok szkolny organizowanie wycieczek, meczy, rajdów, dnia sportu, różnych form współzawodnictwa. Uczestnictwo w sportowych imprezach miejskich i powiatowych. Obszar VI: wychowanie przez kontakt z kulturą i sztuką Zadania Działania Rozwijanie zainteresowania sztuką wśród uczniów. Kształtowanie kreatywności, wrażliwości i postaw twórczych. Udział w życiu kulturalnym regionu. Udział w konkursach szkolnych i międzyszkolnych. Organizacja zajęć pozalekcyjnych, zgodnych z potrzebami uczniów (np. plastycznego, teatralnego, dziennikarskiego). Promocja osiągnięć uczniów. Dyskusje z uczniami podczas zajęć języka polskiego i poza nimi. Zachęcanie do wyrażania własnej opinii na tematy związane z kulturą i sztuką. Pogadanki na godzinach wychowawczych i języku polskim. Zachęcanie do rozwoju czytelnictwa. Elementy savoir-vivre’u na godzinach wychowawczych. Kształcenie umiejętności analizy i interpretacji różnorodnych zjawisk estetycznych. Dbanie o rozwój kultury słowa i kultury bycia na co dzień. Osoby odpowiedzialne nauczyciele języka polskiego, wiedzy o kulturze, plastyki, muzyki, opiekunowie kół zainteresowań, wychowawcy, Dyrektor Szkoły Termin realizacji cały rok szkolny nauczyciele języka polskiego, wiedzy o kulturze, plastyki, muzyki cały rok szkolny wychowawcy klas, nauczyciele języka polskiego cały rok szkolny Zachęcanie uczniów do kontaktu ze sztuką. Pokazanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Konkursy, projekty uczniowskie. Wycieczki szkolne i wychowawcy, nieobowiązkowe wizyty nauczyciele, Samorząd w teatrach, kinach, Szkolny filharmonii, operze, muzeach, galeriach malarstwa i innych instytucjach kultury. cały rok szkolny Obszar VII: kształtowanie umiejętności interpersonalnych i pożądanych postaw wśród uczniów Zadania Uczenie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami, napięciem emocjonalnym, stresem. Działania Osoby odpowiedzialne wychowawcy klas, psycholog Pogadanki i zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. Rozmowy z uczniami. Warsztaty psychologiczne. Organizacja regularnego wsparcia psychologicznego dla uczniów wymagających pracy w tym zakresie. Kształtowanie Zajęcia o charakterze wszyscy nauczyciele, poprawnej komunikacji warsztatowym na psycholog interpersonalnej. godzinach wychowawczych. Informowanie o zasadach poprawnej komunikacji. Stosowanie tych zasad w kontakcie z uczniem w celu modelowania jego zachowań. Warsztaty psychologiczne. Termin realizacji cały rok szkolny cały rok szkolny Zajęcia o charakterze warsztatowym na godzinach wychowawczych. Warsztaty psychologiczne. Stanowcze reagowanie na zachowania niepożądane w stosunku do uczniów i nauczycieli. Prezentowanie pożądanych postaw i zachowań w kontakcie z uczniem w celu modelowania jego zachowań. Rozwijanie Pogadanki i zajęcia o asertywności, charakterze rozumianej jako warsztatowym na umiejętność wyrażania godzinach własnego zdania z wychowawczych. poszanowaniem dla Warsztaty stanowiska drugiej psychologiczne. osoby. Prezentowanie pożądanych postaw i zachowań w kontakcie z uczniem w celu modelowania jego zachowań. Wzmacnianie poczucia Elementy zajęć przynależności do integracyjnych na grupy klasowej oraz godzinach integracja środowiska wychowawczych. szkolnego. Wycieczki, imprezy szkolne i pozaszkolne. Projekty uczniowskie. Kształtowanie postawy Organizacja wyborów obywatelskiej poprzez do Samorządu angażowanie uczniów Szkolnego. Działania w działalność szkoły. Samorządu – organizacja wydarzeń szkolnych i wycieczek. Rozwijanie empatii, kształtowanie postawy szacunku dla drugiego człowieka. wszyscy nauczyciele, Dyrektor Szkoły, psycholog cały rok szkolny wszyscy nauczyciele, psycholog cały rok szkolny wychowawcy, nauczyciele, psycholog cały rok szkolny wychowawcy klas, Dyrektor Szkoły, opiekun Samorządu Szkolnego, Samorząd Szkolny cały rok szkolny Nagradzanie uczniów szczególnie angażujących się w działalność szkoły. Kształtowanie Zajęcia o charakterze świadomości istnienia warsztatowym na na świecie godzinach różnorodności wychowawczych. kulturowej oraz Prezentowanie uczenie szacunku i pożądanych postaw i tolerancji dla tej zachowań w kontakcie różnorodności, przy z uczniem w celu poszanowaniu własnej modelowania jego tradycji oraz przekonań zachowań. osobistych. Nauczyciele, psycholog. cały rok szkolny 6. Sposoby ewaluacji Programu przeprowadzenie wśród uczniów ankiety dotyczącej realizacji zagadnień z zakresu profilaktyki używania substancji psychoaktywnych i cyberprzemocy; sprawozdanie śródroczne i końcoworoczne z realizacji Programu – na podstawie spotkań z wychowawcami klas i wniosków innych nauczycieli. opracowała: Katarzyna Jabłońska (psycholog szkolny) przy współpracy z Zespołem Wychowawczym