bgrzechnik [tryb zgodności]

Ad. 1. Dobrej spec ustawy.
Ad. 3. Słusznego i szybkiego odszkodowania dla właścicieli.
Ad. 4. Prostych procedur wywłaszczeniowych i odszkodowawczych.
a) W moim przekonaniu w dalszym ciągu nie rozwiązano w art. 18
„spec” ustawy problemu słusznego konstytucyjnego
odszkodowania. Nagroda dla właścicieli za terminowe wydanie
nieruchomości w wysokości 5% jest pewnym gestem, podobnie
10 000 zł dla osób które posiadają budynki mieszkalne, ale
kwoty te nie zapewniają słusznego odszkodowania dla osób
którym takie odszkodowanie się naleŜy.
Chodzi głównie o następujące sytuacje:
- przerwanie lub ograniczenie zysków z działalności gospodarczej,
- przecięcie pasem drogowym gospodarstw i wydłuŜenie dojazdu do
działek po drugiej stronie drogi,
- straty związane z przeznaczeniem terenów budowlanych (droŜszych)
na tereny drogowe (tańsze),
- przerwanie przez przesiedlanie powiązań rodzinnych, społecznych i
edukacyjnych.
Z tym, Ŝe problem ten powinien zostać niezwłocznie rozwiązany w
ramach nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Jesteśmy jednym z niewielu państw, które nie uwzględniają tego typu
strat właścicieli. Istnieją bardzo precyzyjne ustalenia w
opracowaniu FAO działającym przy ONZ, które wymieniają
dokładnie za co w związku z inwestycjami celu publicznego
naleŜy się odszkodowanie.
Jest to lista strat i szkód za:
1) grunt wraz z częściami składowymi, zasiewami i uprawami,
2) wartość wszystkich finansowych korzyści właściciela innych niŜ
wartość rynkowa nieruchomości,
3) odsetki od niewypłaconego odszkodowania w wyznaczonym
terminie,
4) rozsądne (umiarkowane) wydatki będące bezpośrednio
konsekwencją wywłaszczenia,
5) utrata wartości pozostałych gruntów spowodowana celem
wywłaszczenia (projektem),
6) koszty związane z korzystaniem przez właściciela z
porad prawnych i specjalistycznych,
7) koszty przeprowadzki i koszty nabycia alternatywnego
lokalu lub domu mieszkalnego,
8) koszty związane z reorganizacją działalności
gospodarstwa rolnego, jeśli wywłaszczono część gruntów,
9) tymczasową utratę zarobków,
10) trudności osobiste (choroba, załamanie psychiczne),
11) inne poniesione straty i odniesione szkody.
b) Bardzo źle się stało, Ŝe w ostatecznym tekście ustawy nie
znalazł się zapis (który był w projekcie), Ŝe decyzje
ustalające wysokość odszkodowania dla dróg krajowych
wydaje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.
Mógłby on zlecić te sprawy wyspecjalizowanym firmom i
szybko je rozstrzygać. Pozostawienie przygotowania
tysięcy decyzji wojewodom i ustalenie, Ŝe decyzja
odszkodowawcza ma być wydana w ciągu 1 m-ca od
uprawomocnienia się decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej jest utopią. Np. w województwie
mazowieckim takich decyzji rocznie trzeba będzie wydać
około dwunastu tysięcy, wcześniej zlecając i nadzorując
wycenę wszystkich nieruchomości. Dziesięciu
urzędników nie załatwi tych spraw nawet w ciągu roku bo
musi załatwić aŜ 100 spraw w kaŜdym miesiącu. Kto i na
jakich zasadach zgromadzi dokumenty (takie jak do aktu
notarialnego), które będą podstawą do wydania decyzji
odszkodowawczych i wypłaty odszkodowań.
c) W dalszym ciągu nie uregulowano jednoznacznie spraw
związanych z lokalami zamiennymi. Kiedy i komu
przysługuje taki lokal i na jakich zasadach. Przepisy
lokalowe mówią o lokalach zamiennych dla najemców, a
co z właścicielami lub współwłaścicielami jeśli
odszkodowanie, które otrzymują wystarczy na zakup
tylko kilku metrów kwadratowych mieszkania.
Ad 2. Sprawnych procedur wydawania decyzji środowiskowych
Trzeba mieć nadzieję, Ŝe nowe przepisy i Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska usprawnią te działania.
Ad 5. Uproszczenia zasad podziałów nieruchomości
Konieczna jest pilna zmiana Rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 7 grudnia 2004 roku „w sprawie sposobu i trybu
dokonywania podziałów nieruchomości”. Szczególne
zasady powinny być ustalone dla dróg.
Moim zdaniem granice dzielonych nieruchomości
powinno przyjmować się z dokumentów w których
ustalono granice wg stanu prawnego a pozostałe z
istniejącej na bieŜąco prowadzonej przez starostów
ewidencji gruntów. Ustalona w przepisach zasada, Ŝe
naleŜy przyjmować granice nieruchomości do podziału z
udziałem właścicieli na gruncie (aktualizując ewidencję
gruntów) wydłuŜa proces wykonania tych opracowań.
Powinny teŜ zostać ustalone zasady sporządzania tego typu map
z uwzględnieniem faktu, Ŝe wiele nieruchomości
przeznaczonych jest pod drogi w całości (bez podziału).
Niestety faktu tego nie uwzględnia Art. 12 ust. 2 „spec” ustawy
stwierdzający, Ŝe linie rozgraniczające teren ustalone
decyzją stanowią linie podziału nieruchomości. W w/w
przypadku tak się nie dzieje
Ad. 6. Szybkiej ścieŜki załatwiania spraw w sądach cywilnych i wieczysto-księgowych
Wbrew ogólnym poglądom, Ŝe sądy nie podlegają rygorom
czasowym, moim zdanie w sprawach celu publicznego
powinny zostać zobligowane do przyspieszania swych
postępowań.
Jak mogą to zrobić:
- regulować stany prawne nieruchomości (sprawy
spadkowe, zasiedzenia, działy spadku itp.) w trybie
specjalnym,
- wydawać odpisy, dokonywać wpisów i zakładać nowe
księgi wieczyste w krótkich terminach,
- trzeba ustalić prosty tryb i rodzaje dokumentów
pozwalających na niezwłoczne wpisy do ksiąg
wieczystych nieruchomości lub ich części, które zostaną
przejęte na cel publiczny, decyzjami o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej (na razie nikt w Ŝadnym
przepisie tej sprawy nie uregulował),
- konieczne jest takŜe uproszczenie zakładania
depozytów sądowych oraz usprawnienie wypłacania z
tych depozytów naleŜnych odszkodowań osobom, które
uregulowały swoje sprawy własnościowe w stosunku do
nieruchomości przyjętych pod drogi (obecnie uzyskanie
tych naleŜności trwa bardzo często rok i dłuŜej).
Ad. 7. Nowych prostych standardów sporządzania dokumentacji geodezyjnej , prawej i
projektowej
W związku z tym, Ŝe znowelizowana „spec” ustawa połączyła trzy
poprzednie decyzje, obecnie aby wydać decyzję o
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej po wydaniu
decyzji środowiskowej w trybie przyspieszonym dla
wybranego wariantu lokalizacyjnego muszą być
przygotowane następujące opracowania:
- mapa wraz z numerycznym modelem terenu do celów
projektowych zawierająca takŜe uzbrojenie terenu do
przebudowy znajdujące się w pasie i poza pasem
drogowym,
- na w/w mapie opracowane musza być przez
projektantów ostateczne linie rozgraniczające pasa
drogowego,
- w oparciu o te linie geodeci mogą przystąpić do
opracowania mapy do celów prawnych ( z podziałami
nieruchomości)
- równocześnie projektanci w oparciu o numeryczny model
terenu opracowują projekt techniczny drogi zawierający takŜe
projektowaną przebudowę sieci uzbrojenie terenu oraz
przebudowę dróg innych kategorii.
Aby prace te były wykonane szybko i prawidłowo muszą być opracowane standardy techniczne, które
pozwolą na sporządzanie jednolitej dokumentacji w kaŜdym miejscu w Polsce. Moim zdaniem po zmianie
przepisów (ad. 5.) i opracowaniu przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii i GDDKiA w/w standardów
opracowania geodezyjne moŜna przyspieszyć o około 30-40% z obecnych około 18 miesięcy do około 12
miesięcy. Konieczne jest teŜ uproszczenie zasad uzgodnień w ZUD-ach oraz zasad przyjmowania map do
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
Ad. 8. Uproszczenie procedur przy przetargach na prace przygotowawcze
Wszystkie prace przygotowawcze przy budowie dróg wymagają
duŜej wiedzy i profesjonalizmu . W związku z tym
organizowanie przetargów otwartych gdzie najniŜsza
cena jest jedynym kryterium prowadzi do sytuacji w której
wygrywają firmy o minimalnym doświadczeniu za cenę za
którą prac tych nie da się prawidłowo wykonać. Efekt to
niedotrzymywanie terminów i setki kłopotów związanych
z błędami których poprawianie zajmuje wiele czasu i
powoduje ogromne straty gdyŜ przedłuŜa realizację
inwestycji. W moim przekonaniu wiele prac
przygotowawczych powinno być zlecanych na zasadach
konkursu ofert, z następującymi kryteriami:
- 50% cena,
- 30% doświadczenie i profesjonalizm firmy,
- 20% termin realizacji ,
- natomiast najniŜsza i najwyŜsza cena powinny być
odrzucane,
Reasumując, moim zdaniem „spec” ustawa i ustawa
środowiskowa skracają okres przygotowawczy z
obecnych około 8 lat do około 6 lat. Pozostałe zmiany
powinny skrócić ten okres o następne 2-3 lata tak aby
przygotowanie inwestycji nie trwało dłuŜej niŜ sama
budowa, czyli około 3 lata.
Dziękuję za uwagę.