PUBLICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA W CZARNEJ

PUBLICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA
IM. STEFANA CZARNIECKIEGO W CZARNEJ
PROGRAM PROFILAKTYKI
1
I. WSTĘP
Program Profilaktyki przeznaczony jest dla uczniów klas I – VI. Program dostosowany jest do
potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Tworzy spójną całość z Programem
Wychowawczym Szkoły. Obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym
skierowane nie tylko do uczniów, ale także do nauczycieli i rodziców. Program przewidziany jest do
realizacji na trzy lata począwszy od roku szkolnego 2012/2013. Opracowany program sporządzony
został w oparciu o aktualne przepisy prawa oświatowego.
II. PODSTAWA PRAWNA

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. ( Dz.U. z 1997 r.
Nr 78 poz. 483 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r.
w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2006 r. Nr 26 poz. 226)

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U z 2011 r.
Nr 231 poz. 1375 ze zm.)

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70 poz. 472 ze zm.)

Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2012 r.
poz. 124)

Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.)

Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr. 256,
poz.2572 z późn. zm.)
2
III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Profilaktyka, rozumiana jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesów
i zjawisk, określonych jako przejaw patologii życia społecznego, jako system działań
wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie postawy społeczne uczniów w toku
wychowania, realizowana jest podczas działalności edukacyjnej, wychowawczej
i opiekuńczej szkoły – w ramach godzin wychowawczych i w postaci odrębnych zajęć
profilaktyczno-edukacyjnych.
Profilaktyka w naszej szkole koncentruje się na wzmacnianiu czynników chroniących:
 rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym
 wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości
i autorytetów)
 stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych
 wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji
wychowawczych
IV. CELE PROGRAMU
Celem programu profilaktyki jest wyposażenie dziecka w wiedzę i umiejętności nowych
zachowań wobec współczesnych zagrożeń.
Cele, jakie chcemy osiągnąć to:
 stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły
 stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń
 kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz motywowania do podejmowania
w środowisku szkolnym różnych form aktywności zaspokajających potrzeby psychiczne,
emocjonalne, społeczne i duchowe
 zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom, jak:
alkoholizm, narkomania, lekomania, informowanie o zagrożeniach HIV i AIDS
3
 promocja zdrowego stylu życia
 kształtowanie właściwego zachowania uczniów
 wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach
 rozszerzenie form pomocy dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej
Cele realizowane są poprzez:
1. Współpracę z różnymi instytucjami:
a)
placówki kulturalno oświatowe ( ośrodki kultury, kino, teatr muzea i inne)
b) placówki oświatowo-opiekuńcze (poradnia psychologiczno-pedagogiczna, gminny
ośrodek pomocy społecznej, gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych)
c)
wymiar sprawiedliwości (policja)
2. Programy informacyjno-edukacyjne
3. Programy profilaktyczne
4. Zajęcia alternatywne
V. OBSZARY DZIAŁAŃ
Działania z zakresu programu profilaktycznego będą obejmowały cztery obszary:
1. Ogólnowychowawczy:
a) funkcjonowanie społeczne i komunikacja interpersonalna
b) rozwijanie uzdolnień i zagospodarowanie czasu wolnego
c) niepowodzenia szkolne
d) agresja, przemoc
2. Używanie substancji psychoaktywnych:
a) nałóg tytoniowy
b) narkotyki, dopalacze, napoje energetyzujące
c) alkohol
d) leki
4
3. Zdrowie:
a) higiena osobista
b) wypoczynek
c) odżywianie
4. Bezpieczeństwo:
a) bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły
b) bezpieczne ferie i wakacje
c) bezpieczna szkoła
d) karta rowerowa
Działania będą realizowane w ramach:
 godzin wychowawczych
 nauczania różnych przedmiotów
 zajęć świetlicowych
 spotkań z rodzicami
 rad pedagogicznych
W realizacji programu uczestniczyć będą:
 uczniowie
 nauczyciele
 rodzice
 zaproszeni specjaliści
VI. ADRESACI TREŚCI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
1. Uczniowie:
 urzeczywistnianie wartości i przestrzeganie norm społecznych
 uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych – umiejętności radzenia
sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania
presji otoczenia i grupy rówieśniczej
5
 rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia
 uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania czasu wolnego
 przekazywanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych
2. Rodzice:
 podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców
 współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych
 współudział rodziców w rozwiązywaniu konfliktów pomiędzy uczniami
 pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka
3. Nauczyciele:
 prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań przez nauczycieli
 podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli
 rozwijanie umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele – rodzice
 wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli wobec nieprawidłowych zachowań
uczniów
VII. STRATEGIE I METODY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
1. Strategie informacyjne (metody):
a) pogadanki podczas lekcji
b) spotkania ze specjalistami
c) prezentacja filmów
d) wycieczki tematyczne
e) prezentacje teatralne
f) praca w oparciu o tekst przewodni
2. Strategie edukacyjne (metody):
a) realizacja programów edukacyjnych
b) krąg uczuć
c) rysunki
6
d) drama
e) przedstawienia
f) „burza mózgów”
g) dyskusja
h) symulacja różnych sytuacji życiowych
i) gry i zabawy dydaktyczne
j) praca w małych grupach
k) happeningi
l) uroczystości szkolne
3. Strategie działań alternatywnych (metody):
a) koła zainteresowań
b) wyjazdy na spektakle filmowe, teatralne
c) wycieczki klasowe
d) festyny
e) zajęcia i zawody sportowe
f) imprezy organizowane przez Samorząd Uczniowski
g) udział w konkursach
VIII. Osoby odpowiedzialne za realizację programu
 dyrektor szkoły
 wychowawcy klas
 nauczyciele pozostałych przedmiotów
 rodzice
IX. Ewaluacja programu
 ankieta skierowana do uczniów
 obserwacje
7
 wywiad środowiskowy
 rozmowy wychowawcze
 opinie rodziców i uczniów
 analiza dokumentów szkoły
X. Spodziewane efekty
 utrwalenie zachowań asertywnych
 wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im
 dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne
 umiejętność organizowania czasu wolnego
 świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu, TV
 prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia
 zachowanie higieny osobistej
 sukcesy uczniów w szkole
XI. Działy programu profilaktycznego
 Codzienna troska o higienę własną i otoczenia
 Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc
 Propagowanie zdrowego odżywiania
 Znaczenie ruchu, dobrej organizacji zajęć i właściwego odpoczynku dla harmonijnego rozwoju
ucznia
 Profilaktyka uzależnień
8
DZIAŁ
ZADANIA
1. Codzienna toaleta
SPOSOBY REALIZACJI

Przeprowadzenie pogadanek na temat higieny ciała
ODPOWIEDZIALNI
Wychowawcy, pielęgniarka
w kl. I-VI
2. Higiena okresu dojrzewania
3. Jak dbamy o zęby?

Realizacja programu „Czas przemian”, „Między nami
Nauczyciele kl. IV-VI,
kobietkami”
pielęgniarka

„Radosny uśmiech” – spotkanie z pielęgniarką
Wychowawcy klas

Pogadanki na godzinach wychowawczych

Pogadanki

Gry i zabawy na świeżym powietrzu
Codzienna troska
o higienę własną
4. Ubieramy się odpowiednio do pogody
i otoczenia
Pielęgniarka
Wychowawcy
Nauczyciele wychowania
fizycznego

Udział w akcji „Sprzątanie Świata”
Nauczyciel przyrody,

Opieka nad terenami zielonymi wokół szkoły
wychowawcy

Opieka nad klasopracowniami
6. Higiena narządów zmysłów

Pogadanki na godzinach wychowawczych
Wychowawcy
1. Bezpieczeństwo na drodze. Zasady

Organizowanie spotkań z przedstawicielami policji
Wychowawcy klas I – VI,
bezpiecznego poruszania się pieszego

Realizacja programu „Klub Bezpiecznego Puchatka”
i rowerzysty

Spotkanie z policjantem i przeprowadzenie
5. Dbałość o estetykę i funkcjonalność otoczenia
Bezpieczeństwo
i pierwsza pomoc
pogadanki na temat: Jakie niebezpieczeństwa grożą
nam ze strony nieodpowiedzialności kierowców” 9
nauczyciel techniki, plastyki
klasy I – VI

Gry symulacyjne, zabawy ruchowe „Na
skrzyżowaniu”

Konkurs wiedzy o ruchu drogowym w klasach I - III

Kierowca na szóstkę – kontrola pojazdów uczniów
klas I – VI

Egzamin na kartę rowerową

Projekcja filmów instruktażowych. Omówienie
wniosków z filmu z uczniami i rodzicami
2. Organizowanie bezpiecznych zabaw i gier

Opracowanie ulotki informacyjnej dla rodziców

Wybór właściwych zabaw, organizowanie gier na
Nauczyciele wychowania
zajęciach rekreacyjno – sportowych
fizycznego
w różnych porach roku

Zajęcia koła sportowego UKS Heros

Organizacja szkolnego turnieju unihokeja, piłki
nożnej oraz w dwa ognie

Jak bezpiecznie spędzamy czas w dni wolne od nauki
– pogadanka
Wychowawcy
3. Uczymy się pomagać i udzielać pierwszej

pomocy w razie zagrożenia
Wyeksponowanie na tablicy numerów alarmowych:
Nauczyciel techniki
pogotowie, straż, policja

Konkurs na najładniejszą ulotkę informacyjną

Spotkanie z przedstawicielem OSP na temat „Jak
10
Nauczyciel plastyki
zachować się w razie pożaru oraz kogo i w jaki
Nauczyciele wychowania
sposób powiadomić?”
fizycznego

Udział w corocznym „Turnieju Wiedzy Pożarniczej”

Przypomnienie uczniom planu ewakuacyjnego szkoły
Nauczyciel techniki
4. Jestem bezpieczny w szkole

Zapoznanie z regulaminem bezpiecznej przerwy
Opiekun samorządu,

Dyżury nauczycieli na korytarzu podczas przerw
wychowawcy

Zapoznanie uczniów z regulaminem poszczególnych
Nauczyciele
pracowni i sali gimnastycznej

Pedagogizacja rodziców – na spotkaniach referaty,
pogadanki

Kontakty z rodzicami uczniów sprawiającymi
Nauczyciele poszczególnych
przedmiotów
trudności wychowawcze

„Czy w naszej klasie są dżentelmeni?” – konkurs dla
klas I - VI

Wychowawcy
Wychowawcy
Realizacja treści programu „Krzyknij NIE obcemu” w
kl. I - III
Wychowawcy kl. I - III
11
5. Pierwsza pomoc w drobnych urazach
1. Wpływ prawidłowego odżywiania na rozwój

Spotkanie z pielęgniarką – pokaz, demonstracja
Nauczyciele: techniki,
udzielania pierwszej pomocy
wychowania fizycznego

Zajęcia z udzielania pierwszej pomocy

Pogadanki w kl. I – VI na temat prawidłowego
ucznia
Wychowawcy
odżywiania

Higiena produkcji i przechowywania żywności

Higiena przygotowywania i spożywania posiłków –
pogadanka

Nauczyciel przyrody
Wychowawcy
Skutki niewłaściwego odżywiania (nadwaga, otyłość,
anoreksja, bulimia) – pogadanki

stan zdrowia, wiek, rodzaj wykonywanej pracy
Propagowanie zdrowego
odżywiania
Układanie jadłospisów, ich różnice ze względu na
Nauczyciel przyrody,
wychowawcy

Czy wiesz, co jesz – pogadanka

Konkurs na plakat propagujący zdrowy styl życia
Nauczyciele: przyrody,

Udział w programie „Trzymaj Formę”
techniki
Wychowawcy klas
Nauczyciel plastyki
Nauczyciel przyrody,
12
wychowawcy i pozostali
nauczyciele
2. Otoczenie opieką dzieci z rodzin mających

trudną sytuację materialną
1. Jak ciekawie spędzić czas wolny?
2. Niewielka porcja ruchu sposobem na dobre
Współpraca z Gminnym Ośrodkiem Pomocy
Wychowawcy
Społecznej – dożywianie uczniów i pomoc materialna

Pogadanki

Scenki rodzajowe

Mecze i rozgrywki w ramach zajęć rekreacyjno –
Nauczyciele wychowania
sportowych
fizycznego
samopoczucie

Wychowawcy
Organizacja szkolnych turniejów piłki nożnej,
unihokeja
Znaczenie ruchu, dobrej
organizacji zajęć i
właściwego odpoczynku
3. Ćwiczenia śródlekcyjne – sposobem na

Udział w zawodach międzyszkolnych

Opracowanie przez nauczycieli wychowania
Nauczyciele wychowania
fizycznego zestawów ćwiczeń śródlekcyjnych
fizycznego
Udział uczniów z wadami postawy w zajęciach
Nauczyciele wychowania
gimnastyki korekcyjnej
fizycznego
Pogadanki, zajęcia UKS, udział w zawodach
Wychowawcy, nauczyciele
sportowych, organizacja i udział w szkolnych
wychowania fizycznego
pobudzenie myśli
dla harmonijnego
rozwoju ucznia
4. Wady postawy – podstawowe ćwiczenia

korekcyjne
5. Jak ruch wpływa na budowę i postawę ciała?

turniejach sportowych
6. Czynny wypoczynek

Organizowanie wyjazdów na basen, wycieczek
turystyczno – krajoznawczych, zajęć tanecznych
13
Wychowawcy, dyrektor
7. Higiena pracy ucznia

Moje miejsce do odrabiania lekcji – prace plastyczne

Urządzamy klasopracownię

Planowanie rozkładu zajęć w ciągu dnia – pogadanki
Nauczyciel plastyki
Nauczyciele
Wychowawcy
1. Zapoznanie uczniów z przyczynami i skutkami

używania środków uzależniających
Prelekcje na temat szkodliwości palenia tytoniu,
Wychowawcy
picia alkoholu, przyjmowania narkotyków

Udział w zajęciach organizowanych przez
specjalistyczne ośrodki na temat uzależnień,
przemocy i agresji (na przykład w formie
przedstawienia teatralnego)

Realizacja programu „Dziękuję – Nie”, „Spójrz
inaczej”
Profilaktyka uzależnień

Udział w konkursie organizowanym przez gminę na
temat uzależnień
Nauczyciel przyrody
2. Inne uzależnienia

Jak uniknąć uzależnień od komputera, telewizji, gier
wideo - pogadanki

Przygotowanie przedstawienia teatralnego
14
Wychowawcy,
nauczyciel informatyki
związanego z tematyką uzależnień
Nauczyciel języka polskiego,
przyrody
3. Działania mające na celu zapobieganie złym

nawykom
Czy przemoc i agresja oznaczają to samo –
Wychowawcy
pogadanka


Dbamy o piękną mowę ojczystą, nie używamy
wulgaryzmów – konkurs recytatorski utworów
Nauczyciele języka polskiego,
literackich
nauczyciele
Nie niszczymy mienia szkolnego, przeciwstawiamy
się złu – konkurs na najgrzeczniejszą klasę w szkole

Pogadanki na godzinach wychowawczych dotyczące
Samorząd Uczniowski
kontaktów interpersonalnych (empatia,
asertywność, skuteczne słuchanie, kultura bycia)
Wychowawcy
15
XII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
Z realizacji założeń szkolnego programu profilaktyki, nauczyciele na koniec semestru
i koniec roku szkolnego przedstawiają sprawozdanie w formie pisemnej.
Program profilaktyki został opracowany i uchwalony w porozumieniu z Radą Pedagogiczną
Program profilaktyki wprowadzono Uchwałą Rady Rodziców nr……......z dnia ……………
Rada Rodziców:
Rada Pedagogiczna:
16