pobierz - Rozprawy Społeczne

‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
CZĉĝû II: PRAKTYKA – BADANIA – WDROĩENIA
ZNACZENIE DIAGNOZY W PROCESIE TWORZENIA I REALIZACJI
ZAOOEQ SZKOLNYCH PROGRAMÓW PROFILAKTYKI
THE DIAGNOSTIC ROLE IN CREATING AND IMPLEMENTING
THE ASSUMPTIONS OF SCHOOL PREVENTION PROGRAMS
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ǡ”ʹȋȌǡʹͲͳͶ
Joanna Waszczuk
ƒ•œ…œ—ǤǡȋʹͲͳͶȌZnaczenie diagnozy w procesie tworzenia i realizacji zaÏoĂeÑ szkolnych programów profilaktyk‹Ǥ‘œ’”ƒ™›
’‘χ…œ‡ǡʹȋȌ•ǤͶ͹ǦͷͶ
Streszczenie: –‘•‘™ƒ‹‡—Ă›™‡ǡ™ƒ‰ƒ”›ǡƒ‰”‡•Œƒǡ’‘•Ï—‰‹™ƒ‹‡•‹¸™—Ž‰ƒ”›œƒ‹Ȃ–‘œƒ…Š‘™ƒ‹ƒ…œ¸•–‘•’‘–›ƒǦ
‡™•œ‘σ…Š‰‹ƒœŒƒŽ›…ŠǤ™—ƒ•–‘Ž‡–‹‘”‡•™†”ƒĂƒ‹ƒ‹”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹”‡ˆ‘”›‡†—ƒ…Œ‹ǡœƒÏƒ†ƒŒ¦…›Ǥ‹Ǥ‘’”ƒ…‘™ƒǦ
‹‡‹™…‹‡Ž‡‹‡Œ‡Œ™Ă›…‹‡ǡ‹‡’”œ›‹×•Ï’‘’”ƒ™›•›–—ƒ…Œ‹™›…Š‘™ƒ™…œ‘Ȃ‡†—ƒ…›Œ‡ŒÏ‘†œ‹‡Ă›‰‹ƒœŒƒŽ‡ŒǤ‘™•–ƒŒ‡
’›–ƒ‹‡ǡ†Žƒ…œ‡‰‘–ƒ•‹¸†œ‹‡Œ‡ǫŽƒ…œ‡‰‘”‡ƒŽ‹œ‘™ƒ‡™•œ‘σ…Š‰‹ƒœŒƒŽ›…Š’”‘‰”ƒ›’”‘ϐ‹Žƒ–›‹‹‡‘‰”ƒ‹…œƒŒ¦
‡‰ƒ–›™›…ŠœŒƒ™‹•ǫ—–‘”ƒœƒÏƒ†ƒǡ‹Ă’‡†ƒ‰‘†œ›ǡ’•›…Š‘Ž‘‰‘™‹‡ǡ™›…Š‘™ƒ™…›ǡƒ—…œ›…‹‡Ž‡ƒ”‰‹ƒŽ‹‡–”ƒ–—Œ¦†‹ƒǦ
‰‘œ¸’‘–”œ‡„‹’”‘„Ž‡×™Ï‘†œ‹‡Ă›‰‹ƒœŒƒŽ‡ŒǤ›‹‡‹‘‡‘•‘„›‹‡’”œ‡Ïƒ†ƒŒ¦—œ›•ƒ›…Š™›‹×™„ƒ†ƒÑ†‹ƒǦ
‰‘•–›…œ›…Šƒ‘”‡–‡…‡Ž‡ǡ‘”ƒœœƒ†ƒ‹ƒ—Œ¸–‡™’‘•–ƒ…‹•œ‘Ž‡‰‘’”‘‰”ƒ—’”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ
‡Ž‡ƒ”–›—Ï—Œ‡•–œ™”×…‡‹‡—™ƒ‰‹ƒ†‹ƒ‰‘œ¸ǡ–×”ƒ’‘œ‘•–ƒŒ‡’‹‡”™•œ›‘‰‹™‡’‘•–¸’‘™ƒ‹ƒ…‡Ž‘™‘ä…‹‘™‡‰‘
ƒ†”‘†œ‡’”‘…‡•—–™‘”œ‡‹ƒ‹”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹œƒÏ‘Ă‡Ñ•œ‘Ž›…Š’”‘‰”ƒ×™’”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ
SÏowa kluczowe: Ï‘†œ‹‡Ă‰‹ƒœŒƒŽƒ †‹ƒ‰‘œƒǡ•œ‘Ž›’”‘‰”ƒ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹
Summary:Š‡—•‡‘ˆ‹–‘š‹…ƒ–•ǡ–”—ƒ…›ǡƒ‰‰”‡••‹‘ǡ˜—Ž‰ƒ”‹–›Ǧ–Š‹•‹†‘ˆ’Š‡‘‡ƒƒ”‡‘ˆ–‡ˆ‘—†‹–Š‡Ž‘™‡”
•‡…‘†ƒ”›•…Š‘‘Ž•Ǥ–™‡Ž˜‡›‡ƒ”’‡”‹‘†‘ˆ‹’Ž‡‡–ƒ–‹‘‘ˆ‡†—…ƒ–‹‘ƒŽ”‡ˆ‘”•ƒ••—‹‰•…Š‘‘Ž’”‡˜‡–‹‘’”‘‰”ƒ•–‘
„‡†”ƒ™—’ƒ††‡˜‡Ž‘’‡†„”‘—‰Š–‘‹’”‘˜‡‡–‹–Š‡•‡…‘†ƒ”›•…Š‘‘Ž•–—†‡–•ǯ‡†—…ƒ–‹‘ƒŽǦ–—–‘”‹ƒŽ•‹–—ƒ–‹‘ǤŠ‡
“—‡•–‹‘ƒ”‹•‡•ǣ™Š›†‘‡•‹–Šƒ’’‡ǫŠ›†‘ǯ––Š‡’”‡˜‡–‹‘’”‘‰”ƒ•‹’Ž‡‡–‡†‹–Š‡Ž‘™‡”•‡…‘†ƒ”›•…Š‘‘Ž•Ž‹‹–
–Š‡•‡‡‰ƒ–‹˜‡’Š‡‘‡ƒǫŠ‡ƒ—–Š‘”ƒ••—‡•–Šƒ–’‡†ƒ‰‘‰—‡•ǡ’•›…Š‘Ž‘‰‹•–•ǡ‡†—…ƒ–‘”•ǡ–‡ƒ…Š‡”•ƒ”‰‹ƒŽŽ›–”‡ƒ––Š‡†‹Ǧ
ƒ‰‘•‹•‘ˆ–Š‡‡‡†•ƒ†’”‘„Ž‡•‘ˆŽ‘™‡”•‡…‘†ƒ”›•…Š‘‘Ž•–—†‡–•ǤŠ‡ƒ„‘˜‡‡–‹‘‡†’”‘ˆ‡••‹‘ƒŽ•†‘‘––”ƒ•Žƒ–‡–Š‡
”‡•—Ž–•‘ˆ†‹ƒ‰‘•–‹…–‡•–•‹–‘•’‡…‹ϐ‹…’—”’‘•‡•ƒ•™‡ŽŽƒ•ƒ†‘’–‡†–ƒ••‹…Ž—†‡†‹–Š‡ˆ‘”‘ˆ•…Š‘‘Ž’”‡˜‡–‹‘’”‘‰”ƒǤ
Š‡’—”’‘•‡‘ˆ–Š‹•ƒ”–‹…Ž‡‹•–‘†”ƒ™ƒ––‡–‹‘–‘–Š‡†‹ƒ‰‘•‹•ǡ™Š‹…Š‹•–Š‡ϐ‹”•–Ž‹‹–Š‡’—”’‘•‡’”‘…‡‡†‹‰•–‘Ǧ
™ƒ”†•–Š‡…”‡ƒ–‹‘ƒ†‹’Ž‡‡–ƒ–‹‘‘ˆ–Š‡•…Š‘‘Ž’”‡˜‡–‹‘’”‘‰”ƒ•Ǥ
Key words: Ž‘™‡”•‡…‘†ƒ”›•…Š‘‘Ž›‘—–Šǡ†‹ƒ‰‘•‹•ǡ•…Š‘‘Ž’”‡˜‡–‹‘’”‘‰”ƒ
Ïי›‹ …‡Žƒ‹ ”‡ˆ‘”› ‘䙋ƒ–› ™’”‘™ƒ†œ‘Ǧ
‡Œ™‘Ž•…‡™ͳͻͻͻ”‘—ǡƒ‘’‹‡”ƒŒ¦…‡Œ•‹¸‘•–ƒ™¸
œ†‹ƒͺ•–›…œ‹ƒͳͻͻͻ”‘— Ƿ”œ‡’‹•›™’”‘™ƒ†œƒŒ¦…‡
”‡ˆ‘”¸—•–”‘Œ—•œ‘Ž‡‰‘dz„›Ï›Ǥ‹Ǥ”‡ˆ‘”ƒ•–”—Ǧ
–—”ƒŽƒǡ’‘Ž‡‰ƒŒ¦…ƒƒ™’”‘™ƒ†œ‡‹—‘™‡‰‘—•–”‘Œ—
•œ‘Ž‡‰‘‘„‡Œ—Œ¦…‡‰‘•œ‡ä…‹‘Ž‡–‹¦•œ‘ϸ’‘†•–ƒǦ
™‘™¦ǡ–”œ›Ž‡–‹‡‰‹ƒœŒ—ǡ–”œ›Ž‡–‹‡Ž‹…‡—’”‘ϐ‹Ǧ
Ž‘™ƒ‡Ž—„†™—Ž‡–‹¦•œ‘ϸœƒ™‘†‘™¦Ǣ”‡ˆ‘”ƒ’”‘Ǧ
‰”ƒ‘™ƒǡ †‘–›…œ¦…ƒ –™‘”œ‡‹ƒ ‘™›…Š ’”‘‰”ƒ×™
ƒ—…œƒ‹ƒ‹”ƒ‘™›…Š’Žƒ×™ƒ—…œƒ‹ƒǤ
‹ƒœŒ‘™œ”‡ˆ‘”‘™ƒ›•›•–‡‹‡ƒ—…œƒǦ
‹ƒ ™›–›…œ‘‘ ”‘Ž¸ ™‹œ›–×™‹Ǥ –ƒ‘™‹¦ ‘‡ ’‘Ǧ
Adres do korespondencji: ‘ƒƒ ƒ•œ…œ—ǡ ƒÑ•–™‘™ƒ
œ‘σ›Ă•œƒ‹Ǥƒ’‹‡Ăƒƒƒƒ™Ïƒǡ—ŽǤ‹†‘”•ƒͻͷȀͻ͹ǡ
ʹͳǦͷͲͲ‹ƒÏƒ‘†Žƒ•ƒǡ
‡Ǧƒ‹Žǣƒ™ƒ•œ…œ—̷‘’Ǥ’Žǡ–‡Žȋͺ͵ȌǦ͵ͶͶǦͻͻǦͳͳ
™”×–†‘†ƒ™›…Š’‘Ž•‹…Š–”ƒ†›…Œ‹ǡƒŒ‡†‘…œ‡ä‹‡
œ„Ž‹ĂƒŒ¦ ƒ•œ •›•–‡ •œ‘Ž› †‘ •›•–‡×™ •œ‘ŽǦ
‹…–™ƒˆ—…Œ‘—Œ¦…›…Š™’ƒÑ•–™ƒ…Š‹‹—”‘’‡ŒǦ
•‹‡ŒǤœ‡…œ›™‹•–‘ä©•œ›„‘Œ‡†ƒœ™‡”›ϐ‹‘™ƒÏƒ
œ™‹¦œƒ‡œˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡‰‹ƒœŒ—ƒ†œ‹‡Œ‡Ǥ
ƒœƒÏ‘ •‹¸ǡ „‘™‹‡ǡ ‹Ă œ‘”‰ƒ‹œ‘™ƒ‡ ‰‹ƒœŒƒ
•–™‘”œ›Ï› ™ ’‹‡”™•œ› ‘”‡•‹‡ ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹ƒ
’”‘„Ž‡›ƒ–—”›‘”‰ƒ‹œƒ…›Œ‡Œ†‘–›…œ¦…‡Ǥ‹ǤŽ‘Ǧ
ƒŽ‹œƒ…Œ‹ „—†›×™ǡ ’”œ›‰‘–‘™ƒ‹ƒ ‘™›…Š •–”—Ǧ
–—”ƒ†‹‹•–”‘™ƒ‹ƒǡ”‘œ†œ‹‡Ž‡‹ƒ†›”‡…Œ‹‘™›…Š
Œ‡†‘•–‡ ‘† •œ×Ï ’‘†•–ƒ™‘™›…ŠǤ ’‹‡”™•œ›
‘”‡•‹‡ ƒ—‹ ™ ‘™‡Œ •œ‘Ž‡ǡ ™ ‘™›…Š Žƒ•ƒ…Š
‘„•‡”™—Œ‡ •‹¸ ”›œ›• ™ •–‘•—ƒ…Š ‹¸†œ› ƒǦ
—…œ›…‹‡Žƒ‹ǡ —…œ‹ƒ‹ ™›‹ƒŒ¦…› œ ’”œ‡”™ƒ‹ƒ
™‹¸œ‹ œ ”×™‹‡ä‹ƒ‹ ‘”ƒœ ’”ƒ…‘™‹ƒ‹ •œ‘Ï›Ǥ
‘‘™›…ŠŽƒ•‰‹ƒœŒƒŽ›…Š—…œ¸•œ…œƒŒ¦—…œ‹‘Ǧ
™‹‡ œ ”×Л…Š •œ×Ïǡ ‹‡”œƒ†‘ œ ”×Л…Š ‹‡Œ•…‘Ǧ
ǦͶ͹Ǧ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
™‘ä…‹ǡ ‘†Ž‡‰Ï›…Š …œƒ•ƒ‹ ‘† •‹‡„‹‡ ‘ ‹Žƒƒä…‹‡
‹Ž‘‡–”×™Ǥ —Ăƒ ‘†Ž‡‰Ï‘ä© •œ‘Ï› ‘† ‹‡Œ•…ƒ œƒǦ
‹‡•œƒ‹ƒ—…œ‹×™—–”—†‹ƒ‹‹–‡‰”ƒ…Œ¸Ǥ‹Ǥƒ
œƒŒ¸…‹ƒ…Š’‘œƒŽ‡…›Œ›…ŠǤ”ƒ”‡Žƒ…Œ‹’‘‹¸†œ›”‘Ǧ
†œ‹…ƒ‹Œ‡•–†‘†ƒ–‘™›…œ›‹‹‡’”œ‡…‹™†œ‹ƒǦ
σŒ¦…›™Ïƒä…‹™‡Œ™•’×ϒ”ƒ…›‘•×„œ‡ä”‘†‘™‹•ƒ
•œ‘Ž‡‰‘Ǥ ‡†ƒĂ‡ …œ›‹‹‡ ™ƒ”——Œ¦…›
™†—ÇŒ‹‡”œ‡ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡Œ‡†‘•–‹‹‡œ‰‘†Ǧ
‡œ‘”ƒ‹•’‘χ…œ›‹Œ‡•–‘”‡•†‘Œ”œ‡™ƒ‹ƒǡ
–”™ƒŒ¦…›‘†ͳͳ†‘ͳ͸”‘—Ă›…‹ƒǤƒ’‹•œ‡Ǥ—”Ǧ
ƒ‡ Ƿ‹‡ –”œ‡„ƒ „‘™‹‡ ‹‘‰‘ ’”œ‡‘›™ƒ©
‘ –›ǡ Ç Ï‘†œ‹‡Ă ‰‹ƒœŒ— –‘ ‘•‘„› ™ ™‹‡—
‹–‡•›™‡‰‘”‘œ™‘Œ—’•›…Š‹…œ‡‰‘ǡ™™‹‡—…ŠƒǦ
”ƒ–‡”›œ—Œ¦…›•‹¸•œ…œ‡‰×Ž›ƒ•‹Ž‡‹‡’”‘…‡Ǧ
•×™ ™›…Š‘™ƒ™…œ›…ŠǤ ȋ—”ƒ‡ǡ ʹͲͲ͸ǡ •Ǥ ͵ͷȌǤ ‘
Œ‡†ƒœ‰Ïי›…Š’”œ›…œ›’‘™•–ƒ™ƒ‹ƒ–”—†‘ä…‹
†‘–›…œ¦…›…Š ‹¸†œ› ‹›‹ǣ ‘„‹Ăƒ‹ƒ ™›‹×™
™ ƒ—…‡ǡ œƒ„—”œ‡Ñ ™‡ ™Ïƒä…‹™› ’‡Ï‹‡‹— ”‘Ž‹
†œ‹‡…ƒǡ‘Ž‡‰‹ǡ—…œ‹ƒǡ•‹¸‰ƒ‹ƒ’‘—Ă›™‹ƒ™‘Ǧ
•‡™‡…Œ‹ ’‘Œƒ™‹‡‹ƒ •‹¸ œƒ…Š‘™ƒÑ 䙋ƒ†…œ¦…›…Š
‘ †‡‘”ƒŽ‹œƒ…Œ‹Ǥ ƒĂ¦ ™‡•–‹¦ ’‘”—•œƒ¦ ’”œ‡œ
ƒ—…œ›…‹‡Ž‹ Œ‡•– ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡ ƒ –‡”‡‹‡ •œ‘Ï›
†œ‹‡…‹ œƒ‹‡†„ƒ›…Š ’”œ‡œ ”‘†œ‹…×™ǡ „‹–›…Š ȋ‘”Ǥ
ƒ”œ‡…Ǧ‘Žƒǡ ͳͻͻ͸Ȍǡ ™›‘”œ›•–›™ƒ›…Š •‡•—Ǧ
ƒŽ‹‡ ȋ‘”Ǥ ƒ”œ‡…Ǧ‘Žƒǡ ͳͻͻͻȌǡ ‹‡†‘Ă›™‹‘›…Šǡ
‰Ï‘†›…Šǡ ƒ‰”‡•›™›…Š ȋ‘”Ǥ ‹…œ‡™•ƒǡ ʹͲͲͷȌǡ
ƒ –ƒĂ‡ –ƒ‹…Šǡ –×”›…Š †‘–›…œ¦ –”—†‘ä…‹ ™›…Š‘Ǧ
™ƒ™…œ‡ȋ‘”Ǥ‘‘”‘™•ƒǡʹͲͲ͵ǡ•ǤʹͺǦ͵ͲȌǤ
„•‡”™ƒ…Œƒ ‡‰ƒ–›™›…Š œŒƒ™‹• ’‘Œƒ™‹ƒŒ¦…›…Š
•‹¸ ™ ’‘Ž•‹…Š ‰‹ƒœŒƒ…Š ™•ƒœ—Œ‡ ƒ ’‘–”œ‡„¸
’‘†‡Œ‘™ƒ‹ƒ ‘™›…Š œƒ†ƒÑ ƒŒ¦…›…Š ƒ …‡Ž— ’‘Ǧ
’”ƒ™¸ ‹•–‹‡Œ¦…‡Œ •›–—ƒ…Œ‹Ǥ ‡œ ™¦–’‹‡‹ƒ †‘ –ƒ‹…Š
™›œ™ƒÑ ƒŽ‡Ă› ’”œ›‰‘–‘™ƒ‹‡ ‹ ™†”‘ǐ‹‡ ’”œ‡œ
’Žƒ…×™‹•œ‘Ž‡’”‘‰”ƒ×™’”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ‹‹•–‡”Ǧ
•–™‘†—ƒ…Œ‹ƒ”‘†‘™‡Œǡ‘†ͳ™”œ‡ä‹ƒʹͲͲʹ”‘—
ƒ ’‘†•–ƒ™‹‡ ‘œ’‘”œ¦†œ‡‹ƒ ‹‹•–”ƒ †—ƒ…Œ‹
ƒ”‘†‘™‡Œ œ ʹͳ ƒŒƒ ʹͲͲͳ ”Ǥ ™ •’”ƒ™‹‡ ”ƒ‘™›…Š
•–ƒ–—–×™’—„Ž‹…œ‡‰‘’”œ‡†•œ‘Žƒ‘”ƒœ’—„Ž‹…œ›…Š
•œ×Ï ȋœǤ Ǥ ” ͸ͳǡ ’‘œǤ ͸ʹͶȌǡ ‘”ƒœ ‘œ’‘”œ¦†œ‡‹ƒ
‹‹•–”ƒ †—ƒ…Œ‹ ƒ”‘†‘™‡Œ ‹ ’‘”–— œ ͵ͳ •–›…œǦ
‹ƒʹͲͲʹ”Ǥœ‹‡‹ƒŒ¦…‡‰‘–‘”‘œ’‘”œ¦†œ‡‹‡ȋœǤǤ
” ͳͲǡ ’‘œǤ ͻ͸Ȍǡ Œƒ ”×™‹‡Ă ‘œ’‘”œ¦†œ‡‹ƒ ‹‹Ǧ
•–”ƒ †—ƒ…Œ‹ ƒ”‘†‘™‡Œ ‹ ’‘”–— œ ʹ͸ Ž—–‡‰‘ ʹͲͲʹ
”Ǥ ™ •’”ƒ™‹‡ ’‘†•–ƒ™› ’”‘‰”ƒ‘™‡Œ ™›…Š‘™ƒ‹ƒ
’”œ‡†•œ‘Ž‡‰‘ ‘”ƒœ •œ–ƒÏ…‡‹ƒ ‘‰×Ž‡‰‘ ™ ’‘Ǧ
•œ…œ‡‰×Ž›…Š–›’ƒ…Š•œ×ÏȋœǤǤ”ͷͳǡ’‘œǤͶͷͺȌǡœ‘Ǧ
„‘™‹¦œƒÏ‘ƒĂ†¦œ‡•œ×φ‘‘’”ƒ…‘™ƒ‹ƒ‹”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹
œƒÏ‘Ă‡Ñœ‘Ž‡‰‘”‘‰”ƒ—”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ
™—ƒ•–‘Ž‡–‹ ‘”‡• ™†”ƒĂƒ‹ƒ ‹ ”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹ ”‡Ǧ
ˆ‘”›‡†—ƒ…Œ‹‹‡’”œ›‹×•ÏŒ‡†ƒ’‘’”ƒ™›•›–—Ǧ
ƒ…Œ‹™›…Š‘™ƒ™…œ‘Ȃ‡†—ƒ…›Œ‡ŒÏ‘†œ‹‡Ă›‰‹ƒǦ
œŒƒŽ‡ŒǤƒ”œ—…‘‡œ‰×”›’”‘‰”ƒ›’”‘ϐ‹Žƒ–›‹‹‡
†ƒŒ¦™›‹‡”›…Š‡ˆ‡–×™ǡ…‘’‘ƒœ—Œ¦Ž‹…œ‡™›‹Ǧ
‹ „ƒ†ƒÑ ȋǤ‹Ǥ •–ƒ•œ‡™•ƒǡ ʹͲͲ͵Ǣ c™‹¦–‹‡™‹…œǡ
ʹͲͲʹǢœ’”‹‰‡”ǡʹͲͲͶǢ‹•‘™•‹ǡʹͲͲ͸ȌǤ
‘‰Ï¸„‹ƒŒ¦…› •‹¸ ”›œ›• Ï‘†‡‰‘ ’‘‘Ž‡‹ƒǡ ‘„Ǧ
‹ĂƒŒ¦…› •‹¸ ™‹‡ ‘•×„ 󏋦…›…Š ’”ƒ™‘ǡ ”‘•¦…ƒ
’”œ‡•–¸’…œ‘䩏ϑ†œ‹‡Ă›’”‘™‘—Œ¦†‘’‘•–ƒ™‹‡‹ƒ
’›–ƒ‹ƒǣ †Žƒ…œ‡‰‘ ”‡ƒŽ‹œ‘™ƒ‡ ™ •œ‘σ…Š ‰‹ƒǦ
œŒƒŽ›…Š’”‘‰”ƒ›’”‘ϐ‹Žƒ–›‹‹‡‘‰”ƒ‹…œƒŒ¦–›…Š
‡‰ƒ–›™›…Š œŒƒ™‹•ǫ ‰ Ǥ ”„ƒƒ Ƿ‹‡†‘•–ƒ–‡
ƒ—‘™›…Š ƒƒŽ‹œ ™‹†‘…œ› Œ‡•– ƒ ’σ•œ…œ›Ā‹‡
‘’‹•—‹†‹ƒ‰‘œ‘™ƒ‹ƒœŒƒ™‹•ƒǡƒ’”œ‡†‡™•œ›•–‹
™ œƒ”‡•‹‡ ’”‘Œ‡–‘™ƒ‹ƒ •›•–‡×™ ’”‘ϐ‹Žƒ–›…œǦ
›…Šdz ȋ”„ƒǡ ʹͲͲͲǡ •Ǥ ͻȌǤ •’‘‹ƒ› ƒ—–‘” ×™‹
–ƒĂ‡ǡ‹Ă‘‹‡…œ‘ä©’”‘™ƒ†œ‡‹ƒ”œ‡–‡Ž‡Œ†‹ƒ‰‘Ǧ
œ›‹•‡Ž‡…Œ‹™›‹ƒœ‡™•’×υœ‡•‡Œ™‹‡†œ›‘‡–‹‘Ž‘Ǧ
‰‹‹‹”‘œ™‘Œ—œŒƒ™‹•ƒœƒ„—”œ‡Ñ™œƒ…Š‘™ƒ‹—‘”ƒœ
™›‘‰×™ ‡ˆ‡–›™‡Œ ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ ‹ ”‡•‘…ŒƒŽ‹œƒ…Œ‹
™ƒ–—”ƒŽ›…Šä”‘†‘™‹•ƒ…Š™›…Š‘™ƒ™…œ›…ŠǤ‹ƒǦ
‰‘œ‘™ƒ‹‡œ‹‡”œƒŒ¦…‡†‘‘…‡›”‘œ‹ƒ”×™œƒ„—Ǧ
”œ‡Ñ™ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹—•’‘χ…œ›‹‘”‡äŽ‡‹ƒŒ‡‰‘
”‘†œƒŒ×™ ’”‘™ƒ†œ‹ †‘ ”‘œ•œ‡”œ‡‹ƒ ™‹‡†œ› ‘”ƒœ
‡ˆ‡–×™’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ‘–‡”ƒ’‡—–›…œ›…ŠǤ›•–¸’—Œ‡
‘‹‡…œ‘ä©’”‘™ƒ†œ‡‹ƒ†‹ƒ‰‘œ›™ä”׆…ƒÏ‡Œ’‘Ǧ
’—Žƒ…Œ‹†œ‹‡…‹…‡Ž‡œƒ’‘„‹‡‰ƒ‹ƒ’ƒ–‘Ž‘‰‹‹•’‘χ…œǦ
‡Œȋ‘”Ǥ”„ƒǡʹͲͲͲƒǡ•Ǥ͹͵Ǧ͹ͶȌǤ
ƒ •Ï—•œ‹‡ œƒ—™ƒĂƒ Ǥ ›–ƒ ’‘•‹ƒ†ƒ‹‡ ‡’‹Ǧ
”›…œ›…Š †ƒ›…Š ‘ ”‘œ‹ƒ”ƒ…Š ‹ †›ƒ‹…‡ ˆ‘” ™ƒǦ
†Ž‹™‡‰‘’”œ›•–‘•‘™ƒ‹ƒ•’‘χ…œ‡‰‘ƒ•–”ƒ–‡‰‹…œ‡
œƒ…œ‡‹‡™’”‘Œ‡–‘™ƒ‹—†œ‹ƒÏƒÑ’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ‘Ȃ
”‡•‘…ŒƒŽ‹œ—Œ¦…›…Š ƒ ”‘œƒ‹–›…Š •œ…œ‡„Žƒ…Š •›•–‡—
•‘…ŒƒŽ‹œ—Œ¦…‘Ǧ‡†—ƒ…›Œ‡‰‘ȋ‘”Ǥ›–ƒǡʹͲͲͲȌǤ
‘•–¸’‘™ƒ‹‡ ’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ‡ ™‰ œǤ œƒ’×™ƒ
‹Ǥ‡†Ž‡™•‹‡‰‘’‘™‹‘”‘œ’‘…œ¦©•‹¸‘†”‘œ’‘Ǧ
œƒ‹ƒ‹•–‹‡Œ¦…‡‰‘•–ƒ—”œ‡…œ›Ƿ’—–‡™›Œä…‹ƒ
ƒĂ†‡‰‘’‘•–¸’‘™ƒ‹ƒ…‡Ž‘™‘ä…‹‘™‡‰‘Œ‡•–†‹ƒ‰‘Ǧ
œƒ™•–¸’ƒǡ…œ›Ž‹‘’‹••–ƒ×™”œ‡…œ›™•–‘•——†‘
–×”›…Š’‘†‡Œ—Œ‡›’‘•–¸’‘™ƒ‹‡…‡Ž‘™‘ä…‹‘™‡ǡ
‘…‡ƒ –›…Š •–ƒ×™ ”œ‡…œ› ‹ ‘Ž—œŒƒ ‘…‡‹ƒŒ¦…ƒdz
ȋœƒ’×™ǡ‡†Ž‡™•‹ǡͳͻ͹ͳǡ•ǤʹͻͺȌǤ
’‘•–¸’‘™ƒ‹‡ ’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ› ƒ› †‘
…œ›‹‡‹ƒ œƒ”×™‘ ™–‡†›ǡ ‹‡†› ‡‰ƒ–›™‡ •–ƒ›
”œ‡…œ› ‹•–‹‡Œ¦ ™ •–ƒ‹‡ œƒŽ¦Ă‘™›ǡ Œƒ ‹ ™–‡†›ǡ
‹‡†› Œ‡•œ…œ‡ ‹‡ ‹•–‹‡Œ¦ ƒ ™›•–¸’—Œ‡ Œ‡†ƒ –‡Ǧ
†‡…Œƒ†‘‹…Š‘•–›–—‘™ƒ‹ƒ•‹¸‹’‘Œƒ™‹ƒ‹ƒǤ›Ǧ
‹ƒ•–¦†™‹‘•‡ǡ‹Ă™•œ‡Ž‹‡†œ‹ƒÏƒ‹ƒ†‘–›…œ¦…‡
œƒ’‘„‹‡‰ƒ‹ƒȂ™‘†’‘™‹‡†‹…œƒ•‹‡Ȃ‹‡’‘憃Ǧ
›•—–‘ǡ’‘™‹‘•‹¸—Œ‘™ƒ©Œƒ‘”‡œ—Ž–ƒ–›
”‘œ’‘œƒ‹ƒ†‹ƒ‰‘•–›…œ‡‰‘Ǥ
‹ƒ‰‘œƒ ƒ ’‘×… ™ ‘†’‘™‹‡†œ‹ ƒ ’›–ƒ‹‡ǡ
…œ›†œ‹ƒÏƒ©’”‘ϐ ‹Žƒ–›…œ‹‡ǡ…œ›–‡Ă‹‡ǡƒŒ‡Ă‡Ž‹†œ‹ƒǦ
σ©ǡ –‘ †‘ Œƒ‹…Š †›”‡–›™ ‹ ”‡‰—Ï •‹¸ ‘†™‘Ï›™ƒ©ǡ
…œ›Ž‹Œƒ¦•–”ƒ–‡‰‹¸‹’”‘…‡†—”¸ƒ—™œ‰Ž¸†‹©’Žƒ
‘††œ‹ƒÏ›™ƒÑ ™›…Š‘™ƒ™…œ›…Šǡ ’”‘™ƒ†œ¦…› †‘
‘•–ƒ–‡…œ›…Š…‡Ž×™ȋ‘”Ǥœƒ’×™ǡͳͻ͹ͺǡ•ǤͳͳȌǤ
•–‘–› …‡Ž‡ †‹ƒ‰‘œ› ™ ’‘•–¸’‘™ƒ‹— ’”‘Ǧ
ϐ‹Žƒ–›…œ› Œ‡•– œƒ™ƒŽ‹ϐ‹‘™ƒ‹‡ „ƒ†ƒ‡‰‘ ™›Ǧ
…‹ƒ”œ‡…œ›™‹ä…‹†‘–ƒ‹‡Œƒ–‡‰‘”‹‹•–ƒ×™”œ‡…œ›ǡ
–×”ƒ ™›ƒ‰ƒ ‘”‡äŽ‘›…Š †œ‹ƒÏƒÑǡ ™’Ï›™ƒŒ¦…›…Š
ƒ†ƒ¦”œ‡…œ›™‹•–‘ä©œ‹‡ŒŽ—„„ƒ”†œ‹‡Œ’‡™›
•—–‹‡Ǥ ‡äŽ‹ †‹ƒ‰‘œƒ ƒ ”œ‡…œ›™‹ä…‹‡ —σ–™‹ƒ©
œƒ„‹‡‰‹’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ‘Ǧ”‡•‘…ŒƒŽ‹œƒ…›Œ‡ǡ–‘—•‹‘ƒ
†ƒ©‘„”ƒœ‹‡–›Ž‘’ƒ•›™×™™›…Š‘™ƒ‹ƒǡƒŽ‡‹Œ‡‰‘
ƒ–›™×™Ǥ י‹¦… ‘ ’ƒ•›™ƒ…Šǡ ƒŽ‡Ă› ”‘œ—‹‡© –‘
™•œ›•–‘ …‘ ™ ‘”‰ƒ‹œ‹‡ǡ 䔑†‘™‹•— ‹ ‘•‘„‘™‘Ǧ
䅋™›…Š‘™ƒƒŒ‡•–…œ›‹‹‡œƒ„—”œ‡Ñ™’‘•–¸Ǧ
’‘™ƒ‹—ǡ×™‹¦…œƒä‘ƒ–›™ƒ…Šƒ›ƒ—™ƒ†œ‡
–‘™•œ›•–‘™‘”‰ƒ‹œ‹‡ǡ䔑†‘™‹•—ǡ‘•‘„‘™‘ä…‹
™›…Š‘™ƒƒǡ …‘ ‘Ç „›© …œ›‹‹‡ ’‘‘…›
™ ’”‘…‡•‹‡ ˆƒ–›…œ› ȋ‘”Ǥ œƒ’×™ǡ ͳͻ͹ͺǡ •Ǥ ͵ͳȌǤ
‹ƒ‰‘œƒ’‘™‹ƒ™‹¸…‘…‡–”‘™ƒ©•‹¸ƒ’‘–‡Ǧ
ǦͶͺǦ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
…ŒƒŽ›…Š Ž—„ ƒ–—ƒŽ›…Š œƒ‰”‘ǐ‹ƒ…Š ‘”ƒœ …œ›‹Ǧ
ƒ…Š…Š”‘‹¦…›…Š‹‘††œ‹ƒÏ—Œ¦…›…Š’‘œ›–›™‹‡Ǥ
ƒ ™›‹ƒ œ ’‘™›Ă•œ›…Š ‹ˆ‘”ƒ…Œ‹ †‹ƒ‰‘œƒ
•–ƒ‘™‹ ’—– ™›Œä…‹ƒ †Žƒ †œ‹ƒÏƒŽ‘ä…‹ ’‘–‡…ŒƒŽǦ
‹‡”‡•‘…ŒƒŽ‹œ—Œ¦…‡ŒǤä”׆Œ‡Œ‘†‹ƒ™›”×Ћƒ•‹¸ǣ
Ǧ ’”‘ϐ‹Žƒ–›¸ ’‘™•–”œ›—Œ¦…¦ǡ –ŒǤ †œ‹ƒÏƒŽ‘ä©ǡ
–×”ƒ ’‘Ž‡‰ƒ ƒ Ž‹™‹†ƒ…Œ‹ ‘ƒœŒ‹ †‘ …œ›— ƒ‰ƒǦ
‡‰‘ǡ —–”—†‹ƒ‹— ’‘†Œ¸…‹ƒ †‡…›œŒ‹ †‘‘ƒ‹ƒ ‰‘
ȋ™’”‘™ƒ†œ‡‹ƒ™Ă›…‹‡Ȍǡ
Ǧ ’”‘ϐ‹Žƒ–›¸ —’”œ‡†œƒŒ¦…¦ǡ ƒŒ¦…¦ ƒ …‡Ž—
œ‡—–”ƒŽ‹œ‘™ƒ‹‡ •œ‘†Ž‹™‡‰‘ †œ‹ƒÏƒ‹ƒ …œ›‹Ǧ
×™ǡœ™‹¸•œƒŒ¦…›…Š•œƒ•‡Œ‡†‘•–‹ƒ™›‘Ž‡Œ‡Ǧ
‹‡•’‘χ…œ‡ȋ‘”Ǥ›–ƒǡƒ…Šƒ”—ǡͳͻͻͷǡ•Ǥͳ͵͹Ȍǡ
Ǧ ’”‘ϐ‹Žƒ–›¸ ‘„Œƒ™‘™¦ǡ –×”ƒ ’‘Ž‡‰ƒ ƒ ‹Ǧ
–‡”™‡…Œ‹ ™›…Š‘™ƒ™…œ‡Œ ‘„‡Œ—Œ¦…‡Œ Ï‘†œ‹‡Ă
œ†”ƒ†œƒŒ¦…¦ ‘„Œƒ™› ™•–¸’›…Š ‡–ƒ’×™ ’”‘…‡•—
™›‘Ž‡Œ‡‹ƒ •‹¸ •’‘χ…œ‡‰‘ ’Ǥ •›•–‡ƒ–›…œ‹‡
™ƒ‰ƒ”—Œ¦…¦ǡ —…‹‡ƒŒ¦…¦ œ †‘—ǡ ƒ‰”‡•›™¦ ȋ‘”Ǥ
œƒ’×™ǡͳͻͺͲǡ•Ǥ͸͹Ǧ͸ͺȌǤ
Ǧ’”‘ϐ‹Žƒ–›¸”‡ƒ–›™¦Ȃ–×”ƒ™œƒ…‹ƒ‘”ƒœ
’‘†–”œ›—Œ‡–‡ˆ‘”›‹•’‘•‘„›œƒ…Š‘™ƒ‹ƒǡ–×”‡
ƒŒ¦…Šƒ”ƒ–‡”’”‘•’‘χ…œ›ǡƒŽŽ‘…‡–”›…œ›ƒ–›
•ƒ› ‹ ‰‘†› ƒäŽƒ†‘™ƒ‹ƒ ȋ‘”Ǥ ›–ƒǡ ƒ…ŠƒǦ
”—ǡͳͻͻͷǡ•Ǥͳ͵ͺȌǤ
ƒ—…‡‘’”‡™‡…Œ‹…œ›Ž‹’”‘ϐ‹Žƒ–›…‡‘††ƒ™ƒ
™‹ƒ†‘‘ǡ Ç œƒ’‘„‹‡‰ƒ‹‡ œŒƒ™‹•‘ •œ‘†Ž‹™›
Œ‡•–œƒ…œ‹‡„ƒ”†œ‹‡Œ‡‘‘‹…œ‡‹•—–‡…œ‡‹Ă
œ™ƒŽ…œƒ‹‡ ‹…Š ‡‰ƒ–›™›…Š •—–×™ǡ œƒ”×™‘
™ •ƒŽ‹ Œ‡†‘•–‘™‡Œ Œƒ ‹ •’‘χ…œ‡Œ ȋ‘”Ǥ ›–ƒǡ
ͳͻͻ͵ǡ •Ǥ ͳͲȌǤ ˆ‡–›™ƒ ‹ ”ƒ…Œ‘ƒŽƒ ’”‘ϐ‹Žƒ–›ƒ
•’‘χ…œƒ —™œ‰Ž¸†‹ƒ œ™›Ž‡ ”ƒ…Š—‡ ’‘–‡…ŒƒŽǦ
›…Š•–”ƒ–‹œ›•×™•’‘χ…œ›…ŠǤ”œ›Œ—Œ‡•‹¸œƒǦ
Ï‘Ă‡‹‡ǡ Ç œƒ’‘„‹‡‰ƒ‹‡ †‡™‹ƒ…Œ‘ ‹ ’ƒ–‘Ž‘‰‹‘
•’‘χ…œ›Œ‡•–‘™‹‡Ž‡„ƒ”†œ‹‡Œ•—–‡…œ‡‹‹‡Œ
‘•œ–‘™‡ ‹Ă Ž‡…œ‡‹‡ǡ –‡”ƒ’‹ƒ …œ› ”‡•‘…ŒƒŽ‹œƒ…Œƒ
ȋ‘”Ǥ›–ƒǡƒ…Šƒ”—ǡͳͻͻͷǡ•Ǥͳ͵ͺȌǤ
–ƒ™‹ƒŒ¦… †‹ƒ‰‘œ¸ ƒ ’‘–”œ‡„› †œ‹ƒÏƒŽ‘ä…‹
’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ‡Œ •œ‘Ï›ǡ ƒŽ‡Ă› œ™”×…‹© —™ƒ‰¸ ƒ
ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡ —…œ‹ƒ ™ ’”œ›’‹•ƒ›…Š — ’”œ‡œ
•›•–‡ •’‘χ…œ› ”‘Žƒ…Šǣ ”‘†œ‹›…Šǡ •œ‘Ž›…Šǡ
”×™‹‡ä‹…œ›…Šǡ‘”ƒœƒ’‘–”œ‡„›‹’”‘„Ž‡›Ï‘†‡Ǧ
‰‘…œÏ‘™‹‡ƒǤ
‡…Š›‘†’‘™‹ƒ†ƒŒ¦…‡ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹—Œ‡†‘•–‹
™”‘†œ‹‹‡‹™”‘Žƒ…Š”‘†œ‹›…Š†‘–›…œ¦Ǥ‹ǤǣœƒǦ
”‡•—‹•–‘•——†‘‘„‘™‹¦œ×™’‡Ï‹‘›…Š™”‘Ǧ
†œ‹‹‡ǡ •’‘•‘„— ’‘•–”œ‡‰ƒ‹ƒ ‹ ’‘œ‹‘— ƒ…‡’–ƒ…Œ‹
™Ïƒ•‡Œ’‘œ›…Œ‹™”‘†œ‹‹‡ǡ•–‘•——†‘‘…œ‡‹™ƒÑ
‹™›ƒ‰ƒÑ”‘†œ‹…×™™œƒ”‡•‹‡ƒ•’‹”ƒ…Œ‹‡†—ƒ…›ŒǦ
›…Šǡ’‘•–ƒ™›™‘„‡…”‘†œ‹…×™‹”‘†œ‡Ñ•–™ƒǡ™‹¸œ‹
‡‘…Œ‘ƒŽ›…ŠÏ¦…œ¦…›…ŠŒ‡†‘•–¸œ”‘†œ‹¦ǡ•’‘Ǧ
•‘„— ’‘•–”œ‡‰ƒ‹ƒ ™œƒŒ‡›…Š ”‡Žƒ…Œ‹ ’‘‹¸†œ›
…œÏ‘ƒ‹”‘†œ‹›Ǥ
‡…Š›…Šƒ”ƒ–‡”›œ—Œ¦…‡ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡Œ‡†‘•–Ǧ
‹™•œ‘Ž‡‹™”‘Žƒ…Š•œ‘Ž›…Š‘„‡Œ—Œ¦Ǥ‹Ǥǣ”‡Ǧ
ƒŽ‹œƒ…Œ¸ ‘„‘™‹¦œ— •œ‘Ž‡‰‘ǡ ˆ‘„‹¸ •œ‘Ž¦ǡ ‘’×ĀǦ
‹‡‹ƒ •œ‘Ž‡ǡ •’‡…›ϐ‹…œ‡ –”—†‘ä…‹ †›†ƒ–›…œ‡ǡ
”‡Žƒ…Œ‡ œ ƒ—…œ›…‹‡Žƒ‹ ™ •ˆ‡”œ‡ †›†ƒ–›…œ‡Œǡ ƒ„Ǧ
•‡…Œ¸•œ‘Ž¦‹™ƒ‰ƒ”›ǡƒ•’‹”ƒ…Œ‡‹’Žƒ›‡†—ƒ…›Œ‡ǡ
œƒ‹–‡”‡•‘™ƒ‹ƒ‹—œ†‘Ž‹‡‹ƒǡœ†‘Ž‘䩆‘ƒ™‹¦œ›Ǧ
™ƒ‹ƒ ‹ —–”œ››™ƒ‹ƒ ‘–ƒ–×™ œ ”×™‹‡ä‹ƒ‹ǡ
—‹‡Œ¸–‘ä…‹ ‹–‡”’‡”•‘ƒŽ‡ǡ ’‘œ›…Œ¸ •’‘χ…œ¦
œƒŒ‘™ƒ¦™ˆ‘”ƒŽ‡Œ‰”—’‹‡”×™‹‡ä‹…œ‡ŒǦŽƒ•‹‡
•œ‘Ž‡Œǡ•–‘•—‡†‘”‡‰—Žƒ‹×™‹™›‘‰×™†›•Ǧ
…›’Ž‹›•œ‘Ž‡Œǡ‘”ƒœƒ–›™‘䩐ƒ”œ‡…œ•œ‘Ï›Ǥ
—…Œ‘‘™ƒ‹‡ —…œ‹ƒ ™ ‰”—’‹‡ ”×™‹‡ä‹…œ‡Œ
—™œ‰Ž¸†‹ƒ …‡…Š› †‘–›…œ¦…‡ǣ ‘…‡› ™Ïƒä…‹™‘ä…‹
œ™‹¦œ×™ ”×™‹‡ä‹…œ›…Š œ ‰”—’¦ ‘ …Šƒ”ƒ–‡”œ‡
ˆ‘”ƒŽ›‹‹‡ˆ‘”ƒŽ›Ǧ—†œ‹ƒÏ—‹œƒ”‡•—‘†Ǧ
†œ‹ƒÏ›™ƒÑ‰”—’›ǡ’‘œ›…Œ‹œƒŒ‘™ƒ‡Œ™•–”—–—”œ‡
•’‘χ…œ‡Œ‰”—’›ǡ’‘œ‹‘—‹†‡–›ϐ‹ƒ…Œ‹œ‰”—’¦Ǥ
ƒ†ƒ‹‡ Ǥ‹Ǥ ’‡†ƒ‰‘‰ƒǡ ’•›…Š‘Ž‘‰ƒǡ ™›…Š‘Ǧ
™ƒ™…›ǡ Œ‡•– ”‘œ’‘œƒ‹‡ ’‘–”œ‡„ ‹ ’”‘„Ž‡×™
—…œ‹×™•œ×ω‹ƒœŒƒŽ›…Šǡ‘”‡äŽ‡‹‡ˆ—…Œ‘‘Ǧ
™ƒ‹ƒ—…œ‹×™™”‘†œ‹‹‡ǡ•œ‘Ž‡ǡ‰”—’‹‡”×™‹‡ä‹Ǧ
…œ‡Œ ƒ ƒ•–¸’‹‡ ’‘†Œ¸…‹‡ †œ‹ƒÏƒÑ ’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ›…Šǡ
ƒ’”ƒ™…œ›…Š™•›–—ƒ…Œ‹•–™‹‡”†œ‘›…Š„”ƒ×™Ǥ
†‘•œ¦… •‹¸ †‘ ’”œ‡†•–ƒ™‹‘›…Š ’‘™›Ă‡Œ œƒǦ
‰ƒ†‹‡Ñ’‘•–ƒ™‹‘‘’”‘„Ž‡„ƒ†ƒ™…œ›Ȃ…œ›•œ‘Ǧ
ϛ ‰‹ƒœŒƒŽ‡ †‹ƒ‰‘œ—Œ¦ ’‘–”œ‡„› ‹ ’”‘„Ž‡›
Ï‘†œ‹‡Ă›‘”ƒœŒƒ‹‡‰‘”‘†œƒŒ—•¦’‘™›Ă•œ‡ǫ
„ƒ†ƒ‹ƒ…Š œ™”×…‘‘ —™ƒ‰¸ ƒ œ™‹¦œ‡ †‹ƒǦ
‰‘œ›’‘–”œ‡„‹’”‘„Ž‡×™Ï‘†œ‹‡Ă›‰‹ƒœŒƒŽ‡Œ
œ–™‘”œ‘›‹™•œ‘σ…Š’”‘‰”ƒƒ‹’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ǡ
’‘‹‡™ƒĂŒƒŒ—Ă™…œ‡ä‹‡Œ™•ƒœƒ‘ǡ†‹ƒ‰‘œƒ’‘Ǧ
™‹ƒ •–ƒ‘™‹© ’—– ™›Œä…‹ƒ ™ ‘’”ƒ…‘™›™ƒ‹—
œƒÏ‘Ă‡Ñƒƒ•–¸’‹‡™”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹•œ‘Ž›…Š’”‘‰”ƒǦ
×™’”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ
‡Ž‡ ™‡”›ϐ‹ƒ…Œ‹ ’‘•–ƒ™‹‘‡‰‘ ’”‘„Ž‡—ǡ
™‘”‡•‹‡‘†’ƒĀ†œ‹‡”‹ƒʹͲͳͲ†‘Ž‹’…ƒʹͲͳͳ”‘—
’”œ‡’”‘™ƒ†œ‘‘ „ƒ†ƒ‹ƒ ™ ’‹¸…‹— ‹ƒ•–ƒ…Š ™‘Œ‡Ǧ
™×†œ–™ƒ Ž—„‡Ž•‹‡‰‘ǣ ‹ƒÏ‡Œ ‘†Žƒ•‹‡Œǡ O—‘™‹‡ǡ
’‘Ž— —„‡Ž•‹ǡ ›ƒ…Šǡ ϑ†ƒ™‹‡Ǥ ƒĂ†‡‰‘
‹ƒ•–ƒ ƒ †”‘†œ‡ Ž‘•‘™‡Œ ™›„”ƒ‘ Œ‡†¦ •œ‘ϸ
‰‹ƒœŒƒŽ¦Ǥ
‡ƒŽ‹œ—Œ¦… „ƒ†ƒ‹ƒ •‘”œ›•–ƒ‘ œ ‡–‘†› ‘Ǧ
‰‹•‘™ƒ›…Š ›™‹ƒ†×™ ”—’‘™›…Š ȋ
Ȍǡ ‘”ƒœ
œ‡–‘†›ƒƒŽ‹œ›†‘—‡–×™Ǥ›‘”œ›•–ƒ‘”×™Ǧ
‹‡Ă–‡…Š‹‹™›™‹ƒ†—ǡƒ‹‡–›‘”ƒœƒŽ‹‹‡’”œ›Ǧ
•–‘•‘™ƒ‹ƒ’‘χ…œ‡‰‘Ǥ
ƒ†ƒ‹ƒ‹ ‘„Œ¸–‘ •¸†œ‹×™ ‘’‡–‡–›…Š ȋ†›Ǧ
”‡–‘”×™ •œ×Ïǡ ’‡†ƒ‰‘‰×™ ‹ ’•›…Š‘Ž‘‰×™ •œ‘ŽǦ
›…Šǡ ƒ—…œ›…‹‡Ž‹Ȁ™›…Š‘™ƒ™…×™ǡ ‘”ƒœ ’‹‡Ž¸‰‹ƒ”¸
•œ‘Ž¦Ȍǡ …œ›Ž‹ ‘•‘„› œƒƒ‰ƒĂ‘™ƒ‡ ™ –™‘”œ‡‹‡
‹”‡ƒŽ‹œƒ…Œ¸•œ‘Ž›…Š’”‘‰”ƒ×™’”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ‰”‘Ǧ
ƒ†œ‘› ’”œ› —Ă›…‹— ‡–‘† „ƒ†ƒ™…œ›…Šǣ ‘‰‹Ǧ
•‘™ƒ›…Š ›™‹ƒ†×™ ”—’‘™›…Š ƒ –ƒĂ‡ ƒƒŽ‹œ›
†‘—‡–×™ƒ–‡”‹ƒÏ†‘–›…œ›Ïͳ͵͹‘•×„ǡ„¸†¦…›…Š
•¸†œ‹ƒ‹‘’‡–‡–›‹Ǥ
‘ä”׆ „ƒ†ƒ›…Š •¸†œ‹×™ ‘’‡–‡–›…Šǡ ƒŒǦ
Ž‹…œ‹‡Œ•œ¦‰”—’¸ͶͲǡͳͷΨǡ•–ƒ‘™‹¦‘•‘„›’‘‹¸†œ›
͵ͳǦͶͲ ”‘‹‡ ۅ‹ƒǤ ”—’¸ ƒŒ‹‡Œ Ž‹…œ¦ ͳͷǡ͵͵Ψ
•–ƒ‘™‹¦‘•‘„›’‘‹¸†œ›ʹͶǦ͵Ͳ”‘‹‡Ă›…‹ƒǤ
—œ›•ƒ›…Š †ƒ›…Š Ž‹…œ„‘™›…Šǡ ™›‹ƒǡ ‹Ă
„ƒ†ƒ‹•¸†œ‹‘™‹‡‘’‡–‡–‹™ͻͶǡͻͲΨ–‘‘„‹‡Ǧ
–›Ǥ ¸Ă…œ›Ā‹ •–ƒ‘™‹¦ œƒŽ‡†™‹‡ ͷǡͳͲΨ „ƒ†ƒ›…Š
‘•×„Ǥ
‹‡–‘™ƒ‡ ‘•‘„›ǡ œ‰‘†‹‡ œ ‘„‘™‹¦œ—Œ¦…›‹
’”œ‡’‹•ƒ‹’”ƒ™ƒǡ’‘•‹ƒ†ƒŒ¦™›•œ–ƒÏ…‡‹‡™›Ă•œ‡
…‘†ƒŒ‡ͻͻǡ͵ͲΨ„ƒ†ƒ›…ŠǤ‡†ƒ‘•‘„ƒ™ä”׆ƒ‹‡Ǧ
–‘™ƒ›…Š Ž‡‰‹–›‘™ƒÏƒ •‹¸ ™›•œ–ƒÏ…‡‹‡ 䔇†Ǧ
‹Ǥ›Ïƒ–‘’‹‡Ž¸‰‹ƒ”ƒ•œ‘Žƒǡ™–ƒ„‡Ž‹—œ›•ƒÏƒ
Ͳǡ͹ͲΨ‘‰×Ž‡ŒŽ‹…œ„›„ƒ†ƒ›…Š‘•×„Ǥ
ǦͶͻǦ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
‡™œ‰Ž¸†—ƒœƒÏ‘ǐ‹ƒ‡–‘†‘Ž‘‰‹…œ‡’”ƒ…›ǡ
™ä”׆ •¸†œ‹×™ ‘’‡–‡–›…Šǡ ƒŒŽ‹…œ‹‡Œ•œ¦ ‰”—Ǧ
’¸•–ƒ‘™‹Ž‹ƒ—…œ›…‹‡Ž‡͸ʹǡ͹͹ΨǤ†œ‹ƒÏƒ—…œ›…‹‡Ǧ
Ž‹Ȃ™›…Š‘™ƒ™…×™‘”‡äŽ‘‘ƒʹ͹ǡ͹ͶΨ„ƒ†ƒ›…Š
‘•×„Ǥ ƒŒ‹‡Œ Ž‹…œ‡ ‰”—’› –‘ǣ †›”‡–‘”œ› •œ×Ï
͵ǡ͸ͷΨ „ƒ†ƒ›…Šǡ ’‡†ƒ‰‘†œ› •œ‘Ž‹ ͵ǡ͸ͷΨ „ƒ†ƒǦ
›…Š‘•×„ǡ‘”ƒœ’•›…Š‘Ž‘‰‘™‹‡•œ‘Ž‹ͳǡͶ͸Ψƒ–ƒǦ
ǜƒ›ƒŒ¦…ƒŽ‹•–¸’‘†™œ‰Ž¸†‡Ž‹…œ‡„‘ä…‹Œ‡†ƒ
’‹‡Ž¸‰‹ƒ”ƒ•œ‘ŽƒǤ
ƒŽ‹œƒ”›–‡”‹—•–ƒĂ’”ƒ…›Ȃ™›ƒœƒÏƒƒ•–¸Ǧ
’—Œ¦…‡ †ƒ‡ǣ ƒŒŽ‹…œ‹‡Œ•œ¦ ‰”—’¸ •–ƒ‘™‹¦ ‘•‘„›
’”ƒ…—Œ¦…‡ ͳͳǦʹͲ Žƒ– …œ›Ž‹ ͵ͺǡ͸ͺΨ „ƒ†ƒ›…ŠǤ ƒŒǦ
‹‡Œ Ž‹…œ¦ ‰”—’¦ •¦ ‘•‘„› œ‡ •–ƒĂ‡ ’”ƒ…› ™›Ǧ
‘•œ¦…›’‘™›Ă‡Œ͵ͲŽƒ–Ǥ‡•––‘‰”—’ƒ‘„‡Œ—Œ¦…ƒ
͸ǡͷ͹Ψ„ƒ†ƒ‡Œ’‘’—Žƒ…Œ‹Ǥ
”‡œ‡–ƒ…Œƒ —œ›•ƒ›…Š ™›‹×™ „ƒ†ƒÑ ’”œ›ŒǦ
‹‡…Šƒ”ƒ–‡”‹Ž‘ä…‹‘™›‘”ƒœŒƒ‘ä…‹‘™›Ǥ
†’‘™‹ƒ†ƒŒ¦… ƒ ’”‘„Ž‡ „ƒ†ƒ™…œ› ’‘•–ƒ™‹‘Ǧ
›™’”ƒ…›ǡƒŽ‡ĂƒÏ‘†‘™‹‡†œ‹‡©•‹¸ǡŒƒ‹‡’”‘„Ž‡›
‘”ƒœ ’‘–”œ‡„› Ï‘†œ‹‡Ă› ‰‹ƒœŒƒŽ‡Œ †‘•–”œ‡‰ƒǦ
Œ¦ ’‡†ƒ‰‘†œ›ǡ ’•›…Š‘Ž‘‰‘™‹‡ •œ‘Ž‹ǡ ƒ—…œ›…‹‡Ž‡ǡ
‘”ƒœ™›…Š‘™ƒ™…›ǫ
Žƒ ’‡†ƒ‰‘‰ƒǡ ’•›…Š‘Ž‘‰ƒ •œ‘Ž‡‰‘ œƒŒ—Œ¦…‡‰‘
•‹¸ †œ‹ƒÏƒŽ‘ä…‹¦ ™•’‹‡”ƒŒ¦…‘Ȃ‘”‡…›Œ¦ǡ ”‘œ’‘œƒǦ
‹‡ •›–—ƒ…Œ‹ Œ‡†‘•–‹ ȋ†‹ƒ‰‘œƒȌ ™ –› ’”œ›’ƒ†—
’”‘„Ž‡×™‰‹ƒœŒƒŽ‹•–×™—‘ĂŽ‹™‹ƒ’‘†Œ¸…‹‡‘†’‘Ǧ
™‹‡†‹…Š†œ‹ƒÏƒÑ’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ›…ŠǤ
ƒŽ‡ĂƒÏ‘†‘™‹‡†œ‹‡©•‹¸…œ›„ƒ†ƒ‡•œ‘Ï›”‘œǦ
’‘œƒŒ¦’”‘„Ž‡›—…œ‹×™ǫ
Wykres 1. œ›œ‘σ”‘œ’‘œƒŒ‡’”‘„Ž‡›—…œ‹×™ǫ
‰”‘ƒ†œ‘‡ †ƒ‡ ’‘ƒœ—Œ¦ǡ ‹Ă „ƒ†ƒ‡ •œ‘Ï›
†‹ƒ‰‘œ—Œ¦ ’”‘„Ž‡› —…œ‹×™ ȋͳͲͲΨ —œ›•ƒ›…Š
’‘œ›–›™›…Š ‘†’‘™‹‡†œ‹ ƒ ’‘•–ƒ™‹‘‡ ’›–ƒ‹‡ȌǤ
œ›•ƒ‡ ‘†’‘™‹‡†œ‹ ’‘–™‹‡”†œƒŒ¦ œƒƒ‰ƒĂ‘™ƒ‹‡
ƒ—…œ›…‹‡Ž‹ǡ™›…Š‘™ƒ™…×™ǡ’‡†ƒ‰‘‰×™™ˆ—…Œ‘‘Ǧ
™ƒ‹‡•œ‘Ï›Ǥ–ƒ‘™‹¦’‘œ›–›™›ƒ”‰—‡–䙋ƒ†Ǧ
…œ¦…› ‘ œƒŒ‘‘ä© ’”‘„Ž‡×™ œ Œƒ‹‹ •’‘–›ƒ •‹¸
Ï‘†œ‹‡Ă‰‹ƒœŒƒŽƒǤ¦–ƒĂ‡™›”ƒœ‡–”‘•‹‘•›Ǧ
–—ƒ…Œ¸”‘†œ‹¦ǡ”×™‹‡ä‹…œ¦‘”ƒœ•œ‘Ž¦—…œ‹×™Ǥ
‡†ƒĂ‡ ™ 䙋‡–Ž‡ ‘ƒ™‹ƒ‡‰‘ œƒ‰ƒ†‹‡‹ƒ
‘†’‘™‹‡†œ‹ –‡ •¦ ‹‡™›•–ƒ”…œƒŒ¦…‡ǡ ’‘‹‡™ƒĂ ‹‡
™•ƒœ—Œ¦”‘†œƒŒ—†‹ƒ‰‘œ‘™ƒ›…Š’”‘„Ž‡×™Ǥ‡Ǧ
Ž‡’‘‰Ï¸„‹‡‹ƒœ‡„”ƒ›…Š‹ˆ‘”ƒ…Œ‹œƒ’›–ƒ‘”‡Ǧ
•’‘†‡–×™Œƒ‹‡’”‘„Ž‡›—…œ‹×™†‘•–”œ‡‰ƒŒ¦ǫ
”œ‡†™Ïƒä…‹™›‘×™‹‡‹‡—œ›•ƒ›…Š™›‹Ǧ
×™ƒŽ‡Ă›•–™‹‡”†œ‹©ǡ‹Ă™‰Ǥ‹…œ‡™•‹‡Œƒ—…œ›Ǧ
…‹‡Ž‡ •œ×Ï ‰‹ƒœŒƒŽ›…Š •’‘–›ƒŒ¦ •‹¸ œ ƒ•–¸’—Œ¦Ǧ
…›‹ ’”‘„Ž‡ƒ‹ǣ ƒ‰”‡•Œ¦ǡ ’”œ‡‘…¦ǡ œƒ„—”œ‡‹ƒ‹
”‡Žƒ…Œ‹ œ ”×™‹‡ä‹ƒ‹ǡ ‹œ‘Ž‘™ƒ‹‡ǡ ‹‡’”œ‡•–”œ‡‰ƒǦ
‹‡‘”™•’×Ïۅ‹ƒ™‰”—’‹‡ǡ„”ƒ‹‡—‹‡Œ¸–‘ä…‹
‘—‹‘™ƒ‹ƒ•‹¸ǡ™ƒ‰ƒ”ƒ‹ǡ‹‘–›‹œ‡ǡ™—Ž‰ƒǦ
”›œƒ‹ǡ ”ƒ†œ‹‡Ăƒ‹ǡ ™›—•œ‡‹ƒ‹ǡ œƒ„—”œ‡‹ƒ‹
‡‘…Œ‘ƒŽ›‹ǡ‹•œ…œ‡‹‡‹‡‹ƒ•œ‘Ž‡‰‘ǡ‹‡’‘Ǧ
™‘†œ‡‹ƒ‹•œ‘Ž›‹ǡŽ‡…‡™ƒĂ¦…›•–‘•—‹‡†‘
‘„‘™‹¦œ×™•œ‘Ž›…Šȋ‹…œ‡™•ƒǡʹͲͲͷǡ•Ǥ͹ʹȌǤ
ƒœƒ–‡’”œ‡†•–ƒ™‹ƒŒ¦•‹¸œ‰”‘ƒ†œ‘‡™›‹Ǧ
‹„ƒ†ƒÑ†‘–›…œ¦…‡†‹ƒ‰‘œ‘™ƒ›…Š’”œ‡œ•¸†œ‹×™
‘’‡–‡–›…Š’”‘„Ž‡×™Ï‘†œ‹‡Ă›œ—„Ž‹…œ‡Ǧ
‰‘
‹ƒœŒ—™‹ƒÏ‡Œ‘†Žƒ•‹‡Œǫ
‡•’‘†‡…‹ ™•ƒœ—Œ¦ ƒ ‹•–‹‡‹‡ǣ lekcewaæcego stosunku do obowi¦zków szkolnych, niepowodzeÑ szkolnych, wagarówǤ ƒ‘ ’‘™ƒĂ› ’”‘„Ž‡
’›–ƒ‡ ‘•‘„› ™›‹‡‹Ï› ”×™‹‡Ă arogancj¸ wobec
nauczycieliƒ–ƒĂ‡kÏótnie, wyzwiska i sprzeczki pojawiaj¦ce si¸ wäród uczniówǤ„ƒ†ƒ›‰‹ƒœŒ—
™›•–¸’—Œ‡ –ƒĂ‡ ’”‘„Ž‡ stosowania uĂywek (nikotyny, alkoholu)Ǥ …œ‹‘™‹‡ǡ ™‰ ”‡•’‘†‡–×™ǡ •¦
bardzo ämiali w si¸ganiu po papierosy, coraz mniej si¸
kr¸puj¦ i kryj¦.
‡•’‘†‡…‹œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™O—‘Ǧ
™‹‡–™‹‡”†œ¦ǡ‹Ă’”‘„Ž‡‡•¦‰Ïי‹‡zaburzenia
emocjonalne uczniówǤ”œ‡Œƒ™‹ƒŒ¦•‹¸‘‡chwiejnoäci¦ emocjonaln¦ i draĂliwoäci¦ǤW ich konsekwencji
dochodzi do ostrej wymiany zdaÑ z rówieänikami oraz
nauczycielami jak i pozostaÏym personelem szkoÏy.
Wyst¸puj¦ce konflikty przybieraj¦ posta© sÏownej
wymiany argumentów lub fizycznych zaczepek przeradzaj¦cych si¸ w bójki.
‘œƒ ™•ƒœƒ›‹ ’”‘„Ž‡ƒ‹ œ†ƒ‹‡ „ƒ†ƒǦ
›…Š‘•×„™›•–¸’—Œ¦–ƒĂ‡ǣniepowodzenia szkolne,
lekcewaæcy stosunek do obowi¦zków szkolnych ‘”ƒœ
wagary.
›œ‰Ïƒ•œƒ›’”‘„Ž‡‡Œ‡•–œŒƒ™‹•‘stosowania substancji uzaleĂniaj¦cychǡ w szczególnoäci
papierosów, a poza szkoϦ Ȃalkoholu i cz¸äciowo narkotyków, w mniejszym stopniu dopalaczy.
ä”׆ ’”‘„Ž‡×™ Ï‘†œ‹‡Ă› ‰‹ƒœŒƒŽ‡Œ
—…œ¸•œ…œƒŒ¦…‡Œ†‘—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™’‘Ž—
—„‡Ž•‹ œ†ƒ‹‡ „ƒ†ƒ›…Š •¸†œ‹×™ ‘’‡–‡–Ǧ
›…Šǡ™›•–¸’—Œ¦ǣlekcewaæcy stosunek do obowi¦zków szkolnych, brak odpowiedniego przygotowywania si¸ do zaj¸©, spóĀnianie si¸ na zaj¸ciaǤ‡•’‘†‡…‹
œƒ—™ƒĂƒŒ¦ –ƒĂ‡ œŒƒ™‹•‘ korzystania z telefonów
komórkowych w trakcie trwania sprawdzianów (Ϧczenie si¸ z Internetem celem uzyskania odpowiedzi).
MÏodzieĂ w stosunkach interpersonalnych jest coraz
bardziej wulgarna, arogancka i zarozumiaÏa. ƒǦ
—™ƒĂ‘‘ –ƒĂ‡ wyst¸powanie pomi¸dzy uczniami
zachowaÑ agresywnych, zaczepnych oraz kÏamstw.
‹‡„‡œ’‹‡…œ‡ Œ‡•– si¸ganie po papierosy i alkohol.
MÏodzieĂ zbyt otwarcie rozmawia o narkotykach, zna
ich rodzaje i dziaÏanie. †ƒ‹‡”‡•’‘†‡–×™moĂe
to äwiadczy© o si¸ganiu po te substancje.
ƒŒ™‹¸•œ› ’”‘„Ž‡‡ Ï‘†œ‹‡Ă› —…œ¸•œǦ
…œƒŒ¦…‡Œ †‘ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒœŒ— ™ ›ƒ…Šǡ ™‰
„ƒ†ƒ›…Š ‘•×„ Œ‡•– brak zainteresowania i zaangaĂowania w sprawy szkolne. Uczniów nie interesuj¦
dziaÏania na rzecz szkoÏy, okolicznoäciowe imprezy
ǦͷͲǦ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
szkolne. MÏodzieĂ za to bardzo interesuje si¸ nowinkami technologicznymi. Cz¸stym tematem rozmów
s¦ gry komputerowe, filmy, Internet. ‡•’‘†‡–×™
‹‡’‘‘‹lekcewaæcy stosunek do obowi¦zków szkolnych i nauczycielaa takĂewagarowanie uczniówǤ
‡•’‘†‡…‹ —™ƒĂƒŒ¦ǡ ‹Ă przyczyn¦ szkolnych
problemów uczniów moĂe by© sytuacja domowa
i rodzinna. Cz¸ä© mÏodzieĂy pochodzi z rodzin z problemem alkoholowym, gdzie wyst¸puje bezrobocie
i w efekcie niski status ekonomiczny rodziny.
¸†œ‹‘™‹‡‘’‡–‡–‹œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—
™‡ ϑ†ƒ™‹‡ ™ä”׆ ’”‘„Ž‡×™ Ï‘†œ‹‡Ă› —…œ¦…‡Œ
•‹¸œƒ—™ƒĂƒŒ¦ǣagresj¸, przemoc, wagary, lekcewaæcy
stosunek do obowi¦zków szkolnych, sÏabe relacje z rodzicami. Respondentów niepokoi takĂe brak autorytetów, a szczególnie autorytetu nauczyciela.
‘‘—Œ¦…ƒƒŽ‹œ›†‘•–”œ‡Ă‘›…Š’”œ‡œ•¸†œ‹×™
‘’‡–‡–›…Š’”‘„Ž‡×™Ï‘†œ‹‡Ă›‰‹ƒœŒƒŽ‡Œ
‘Ѓ™›•—¦©™‹‘•‡ǡ‹Ă™‹¦Ă¦•‹¸‘‡œœƒ…Š‘Ǧ
™ƒ‹ƒ‹ ‹‡œ‰‘†›‹ œ ‘„‘™‹¦œ—Œ¦…›‹ ™ •œ‘Ž‡
‘”ƒ‹ǡ ’”œ‡’‹•ƒ‹Ǥ ›‹ƒŒ¦ ƒŒ…œ¸ä…‹‡Œ œ ‹‡Ǧ
™›†‘Ž‘ä…‹ ™›…Š‘™ƒ™…œ‡Œ ”‘†œ‹› †œ‹‡…ƒ ‘”ƒœ
™›•–¸’‘™ƒ‹‡’”œ‡‘…›ǡƒŽ‘Š‘Ž‹œ—ǡ—„ו–™ƒǤ
–™‹‡”†œ‘‘ǡ ‹Ă ‹‡™¦–’Ž‹™‹‡ †‹ƒ‰‘œ‘™ƒ‡
’”‘„Ž‡› ™ƒ”—‘™ƒ‡ •¦ ‘”‡•‡ ”‘œ™‘Œ‘™›
—…œ‹×™ǤŠ¸©™›”×Ћ‡‹ƒ•‹¸ǡœ™”×…‡‹ƒƒ•‹‡„‹‡
—™ƒ‰‹ ‘”ƒœ ™œ”‘•– ’‘…œ—…‹ƒ ’‘†‹‘–‘™‘ä…‹ ‘Ç
™‘•‡™‡…Œ‹’”‘™ƒ†œ‹©†‘ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹ƒ‹‡Ǧ
œ‰‘†‡‰‘ œ ’”œ›Œ¸–›‹ ™ †ƒ› •’‘χ…œ‡Ñ•–™‹‡
‘”ƒ‹Ǥ
䅋䎃Œ¦… ‘„•œƒ” œƒ‹–‡”‡•‘™ƒÑ „ƒ†ƒ™…œ›…Šǡ
•‹‡”‘™ƒ‘ †‘ •¸†œ‹×™ ‘’‡–‡–›…Š ’›–ƒ‹‡ǣ
…œ› •œ‘σ ”‘œ’‘œƒŒ‡ ’‘–”œ‡„› —…œ‹×™ǫ ƒ•’‘Ǧ
‘Œ‡‹‡ „‘™‹‡ ƒŒ™ƒĂ‹‡Œ•œ›…Š †Žƒ Œ‡†‘•–‹ ’‘Ǧ
–”œ‡„‰™ƒ”ƒ–—Œ‡Œ‡Œ’”ƒ™‹†Ï‘™›”‘œ™×Œ•’‘χ…œ›
‹‘”ƒŽ›Ǥ‰Ǥƒ•Ž‘™ƒǡœƒ•’‘‘Œ‡‹‡’Ǥ’‘–”œ‡Ǧ
„›•œƒ…——’”‘™ƒ†œ‹†‘’‡™‘ä…‹•‹‡„‹‡ǡ™ƒ”–‘ä…‹
•‹Ï›ǡœ†‘Ž‘ä…‹ǡƒ†‡™ƒ–‘ä…‹‹’‘…œ—…‹ƒǡnj‡•–•‹¸
’‘Ă›–‡…œ› ‹ ’‘–”œ‡„› ƒ 䙋‡…‹‡Ǥ ‹‡œƒ•’‘Ǧ
‘Œ‡‹‡ –‡Œ ’‘–”œ‡„› ™›™‘Ï—Œ‡ —…œ—…‹‡ ‹Ă•œ‘ä…‹ǡ
•Ïƒ„‘ä…‹‹„‡œ”ƒ†‘ä…‹ǡƒ—…œ—…‹ƒ–‡’”‘™ƒ†œ¦œ‘Ǧ
Ž‡‹†‘’‘™•–ƒ‹ƒ™•œ‡…Š‘‰ƒ”‹ƒŒ¦…‡‰‘œ‹‡…Š¸…‡‹ƒ
Ž—„–‡†‡…Œ‹‘’‡•ƒ…›Œ›…Š…œ›‡—”‘–›…œ›…Š
ȋ‘”Ǥƒ•Ž‘™ǡͳͻͺʹȌǤ
‡•’‘†‡–×™ œƒ’›–ƒ‘ ”×™‹‡Ăǡ …œ› •œ‘σ
”‘œ’‘œƒŒ‡’‘–”œ‡„›—…œ‹×™ǫ
Wykres 2. œ›œ‘σ”‘œ’‘œƒŒ‡’‘–”œ‡„›—…œ‹×™ǫ
ƒŽ‹œƒœ‰”‘ƒ†œ‘›…Š†ƒ›…Š’‘–™‹‡”†œ‹Ïƒǡ‹Ă
™•œ›•…›•¸†œ‹‘™‹‡‘’‡–‡–‹ȂͳͲͲΨ„ƒ†ƒ›…Š
‘•×„œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™‹ƒÏ‡Œ‘†Žƒ•‹‡Œ
Ȃ—™ƒĂƒǡ‹Ă•œ‘σ”‘œ’‘œƒŒ‡’‘–”œ‡„›Ï‘†œ‹‡Ă›Ǥ
—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™O—‘™‹‡Ž‹…œ„ƒ’‘Ǧ
œ›–›™›…Š ‘†’‘™‹‡†œ‹ ™›‹‘•Ïƒ ͻ͹Ψǡ ƒ–‘‹ƒ•–
™—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™’‘Ž——„‡Ž•‹‘”ƒœ
—„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™ ›ƒ…Š ͳͲͲΨ ”‡•’‘Ǧ
†‡–×™„›Ï‘”×™‹‡Ăœ†ƒ‹ƒǡ‹Ă’Žƒ…×™ƒ†‹ƒ‰‘œ—Ǧ
Œ‡’‘–”œ‡„›—…œ‹×™Ǥ
—„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™‡ ϑ†ƒ™‹‡ ͻ͹Ψ
„ƒ†ƒ›…Š‘•×„–™‹‡”†œ‹Ï‘ǡ‹Ă•œ‘σ”‘œ’‘œƒŒ‡’‘Ǧ
–”œ‡„›‰‹ƒœŒƒŽ‹•–×™Ǥ
œ›•ƒ‡ ‘†’‘™‹‡†œ‹ 䙋ƒ†…œ¦ ‘ •œ…œ‡‰×Ž›
œƒ‹–‡”‡•‘™ƒ‹— ’”ƒ…‘™‹×™ ‰‹ƒœŒ×™ ’”ƒ™‹Ǧ
†Ï‘™›ǡ •’‘χ…œ› ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡ Œ‡†‘•–‹
Ǥ‹Ǥ ™ ”‘Ž‹ †œ‹‡…ƒ ™ ”‘†œ‹‹‡ǡ —…œ‹ƒǡ ‘Ž‡‰‹Ȁ‘Ǧ
Ž‡Ăƒ‹Ǥ
ƒ‰ƒ†‹‡‹‡†‹ƒ‰‘œ‘™ƒ›…Š’”œ‡œœ‘Ï›‰‹Ǧ
ƒœŒƒŽ‡ ’‘–”œ‡„ —…œ‹×™ •—’‹Ï‘ ”×™‹‡Ă —™ƒ‰¸
Ǥ ‹…œ‡™•‹‡ŒǤ ‰ ƒ—–‘”‹ œ‘Ï› ”‘œ’‘œƒŒ¦
ƒ•–¸’—Œ¦…‡ ’‘–”œ‡„› Ï‘†œ‹‡Ă› ‰‹ƒœŒƒŽ‡Œǣ ƒǦ
…‡’–ƒ…Œ‹ǡ–‘Ž‡”ƒ…Œ‹ǡƒ—‹ƒ•‡”–›™‘ä…‹ǡ•œ–ƒÏ…‡‹ƒ
—‹‡Œ¸–‘ä…‹ ‘—‹ƒ…Œ‹ ȋ™•’×φœ‹ƒÏƒ‹ƒ ™ œ‡Ǧ
•’‘Ž‡ǡ™†”ƒĂƒ‹ƒ†‘•ƒ‘†œ‹‡Ž‘ä…‹ǡ•œ–ƒÏ–‘™ƒ‹ƒ
’‘œ›–›™›…Š ”‡Žƒ…Œ‹ ™ •œ‘Ž‡Ȍǡ œƒ‰‘•’‘†ƒ”‘™ƒ‹ƒ
…œƒ•— ™‘Ž‡‰‘ Ȃ ‘”‰ƒ‹œƒ…Œ‹ œƒŒ¸© ’‘œƒŽ‡…›Œ›…Š
ȋ‘”Ǥ‹…œ‡™•ƒǡʹͲͲͷǡ•Ǥ͹ʹǦ͹͵ȌǤ
™œ‰Ž¸†‹ƒŒ¦… ’”œ›Œ¸–¦ ™ ’”ƒ…› ‘Ž‡Œ‘ä© ƒƒǦ
Ž‹œ› —œ›•ƒ›…Š †ƒ›…Šǡ ƒŽ‡ĂƒÏ‘ †‘™‹‡†œ‹‡© •‹¸
Œƒ‹‡’‘–”œ‡„›—…œ‹×™†‘•–”œ‡‰ƒŒ¦•¸†œ‹‘™‹‡‘Ǧ
’‡–‡–‹ǫ
‡•’‘†‡…‹œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™‹ƒÏ‡Œ
‘†Žƒ•‹‡Œ•–™‹‡”†œ‹Ž‹ǡ‹Ăwi¸kszoä© potrzeb mÏodzieĂy wynika z trudnoäci z aklimatyzacj¦ si¸ w nowym
miejscu jakim jest szkoÏaǤœ…œ‡‰×ϑ™‘™•ƒœƒ‘ƒ
koniecznoä© zaspokojenia potrzeb: akceptacji, poczucia przynaleĂnoäci, integracji zespoÏów klasowych,
bezpieczeÑstwa. ‡•’‘†‡…‹ ™•ƒœƒŽ‹ ”×™‹‡Ă ƒ
potrzeb¸ rozwijania zachowaÑ asertywnych ‘”ƒœ
ksztaÏcenia umiej¸tnoäci komunikacji.
ä”׆ ™›’‘™‹‡†œ‹ „ƒ†ƒ›…Š ‘•×„ œ —„Ž‹…œǦ
‡‰‘ ‹ƒœŒ— ™ O—‘™‹‡ ™ •’”ƒ™‹‡ ’‘–”œ‡„
—…œ‹×™’‘Œƒ™‹ƒÏ›•‹¸’”œ‡†‡™•œ›•–‹–‡œ™‹¦œƒǦ
‡ œ niezaspokojon¦ potrzeb¦ szacunku, miÏoäci, zaufania i przynaleĂnoäci, …œ›Ž‹–›…Š™•œ›•–‹…Šǡ–×”‡
’‘™‹ƒœƒ•’‘ƒŒƒ©”‘†œ‹ƒǤ‰”‡•’‘†‡–×™rodzice za maÏo czasu poäwi¸caj¦ dzieciom, cz¸sto nie
interesuj¦ si¸ ich sprawami. ƒ‘ ’”œ›Ïƒ† „ƒ†ƒ‡
‘•‘„›’‘†ƒŒ¦ǡbrak stawiennictwa rodziców w szkole na proäb¸ nauczyciela oraz nisk¦ frekwencj¸ tych
osób na wywiadówkach szkolnych.
”‘„Ž‡‡Œ‡•––ƒĂ‡integracja zespoÏów klasowych, czy zaburzona komunikacja interpersonalna.
ƒ†ƒ‡‘•‘„›œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™’‘Ž—
—„‡Ž•‹™ä”׆’‘–”œ‡„—…œ‹×™†‘•–”œ‡‰ƒŒ¦ǣpomoc w nabyciu umiej¸tnoäci radzenia sobie z emocjami i trudnoäciami z zagospodarowaniem czasu wolnegoǤ ‡†Ï—‰ •¸†œ‹×™ ‘’‡–‡–›…Š wielu uczniów
ze wzgl¸du na trudn¦ sytuacj¸ bytow¦ rodziny wymaga udzielenia pomocy socjalnej.
ǦͷͳǦ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
—„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™ ›ƒ…Š œ‡„”ƒǦ
‡ ‘†’‘™‹‡†œ‹ ™•ƒœ—Œ¦ ƒ ƒ•–¸’—Œ¦…‡ ’‘–”œ‡„›
—…œ‹×™ǣwzmocnienie odpornoäci na stres, integracj¸ zespoÏów klasowych, ksztaÏcenie umiej¸tnoäci komunikacji a takĂe rozwijanie umiej¸tnoäci radzenia
sobie z emocjami. Za istotne respondenci uznali zaspokojenie potrzeby pomocy socjalnejǤ
Zagospodarowanie czasu wolnego, organizacja zaj¸© pozalekcyjnych, edukacja w dziedzinie profilaktyki
i uzaleĂnieÑ, integracja zespoÏów klasowych –‘ ’‘Ǧ
–”œ‡„›ǡ–×”‡œ†ƒ‹‡”‡•’‘†‡–×™œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—”ͳ™‡Ï‘†ƒ™‹‡•¦†‹ƒ‰‘œ‘™ƒ‡Ǥ
¸†œ‹‘™‹‡ ‘’‡–‡–‹ ™•ƒœƒŽ‹ –ƒĂ‡ǡ ‹Ă †‘
mÏodzieĂy gimnazjalnej i jej rodzin naleĂy skierowa©
pomoc socjaln¦.
•ƒœƒ‡’”œ‡œ”‡•’‘†‡–×™’‘–”œ‡„›—…œ‹×™
™‹¦Ă¦•‹¸œˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡†œ‹‡…ƒ™‘”‡äŽ‘›…Š
”¸‰ƒ…Š 䔑†‘™‹•‘™›…ŠǤ ”¦‰ 䔑†‘™‹•‘™› –‘
œ‡•’×ϕÏƒ†‹×™”œ‡…œ‘™›…Šȋƒ–‡”‹ƒŽ›…ŠȌ‹‘•‘Ǧ
„‘™›…Š ȋ’‡”•‘ƒŽ›…ŠȌ ‘††œ‹ƒÏ—Œ¦…›…Š ƒ †œ‹‡…‘
™ ”ƒƒ…Š ‘”‡äŽ‘‡‰‘ —Ïƒ†— ‘”‰ƒ‹œƒ…›Œ‡‰‘Ǥ ƒ
’‘†•–ƒ™‹‡ Ž‹–‡”ƒ–—”› ‘Ѓ ™›”×Ћ© ƒ•–¸’—Œ¦…‡
”¸‰‹ 䔑†‘™‹•‘™‡ ™ ۅ‹— †œ‹‡…ƒǣ ”‘†œ‹ƒǡ •¦Ǧ
•‹‡†œ–™‘ Ž‘ƒŽ‡ǡ ‰”—’ƒ ”×™‹‡ä‹…œƒ ‹‡ˆ‘”ƒŽƒ
ȋ”¦‰‘Ž‡Ă‡Ñ•‹ǡ’ƒ…œƒǡ„ƒ†ƒȌǡ‘”‰ƒ‹œƒ…Œƒ†œ‹‡…‹¸Ǧ
…ƒ‹Ï‘†œ‹‡Ă‘™ƒǡ’Žƒ…×™ƒ‘䙋ƒ–‘™ƒǣ’”œ‡†•œ‘Ž‡ǡ
•œ‘σ ’‘†•–ƒ™‘™ƒǡ •œ‘σ 䔇†‹ƒǡ •œ‘σ ™›Ă•œƒǡ
‘”ƒœ ’Žƒ…×™ƒ ™›…Š‘™ƒ‹ƒ ’‘œƒ•œ‘Ž‡‰‘ǡ ™…œƒ•›
ȋœ‘”‰ƒ‹œ‘™ƒ› ™›’‘…œ›‡ ™ ‘”‡•‹‡ ˆ‡”‹‹Ȍǡ ‹•–›Ǧ
–—…Œ‡•’‘χ…œ‡ǡ’Žƒ…×™‹—Ž–—”›‹ä”‘†‹ƒ•‘™‡‰‘
’”œ‡ƒœ—ǡ ‘”‰ƒ‹œƒ…Œ‡ •’‘χ…œ‡ǡ œƒ™‘†‘™‡ ‹ ’‘Ž‹Ǧ
–›…œ‡ǡ™Ïƒ•›†‘”‘†œ‹›ȋ’‘œƒÏ‘ǐ‹—”‘†œ‹›Ȍ
ȋ‘”Ǥ ‡Žǡ ʹͲͲͲǡ •Ǥ ͵͹Ǧ͵ͺȌǤ ƒŽ‡Ă› ’ƒ‹¸–ƒ© ‘ –›ǡ
‹Ă ’”ƒ™‹†Ï‘™› ”‘œ™×Œ †œ‹‡…ƒ ’‘™‹‹‡ ’”œ‡„‹‡‰ƒ©
œ—™œ‰Ž¸†‹‡‹‡™Ȁ™”¸‰×™Ǥ
י‹‡Ă Ǥ ›–ƒ ȋ‘”Ǥ ›–ƒ ͳͻͺͶȌ ×™‹¦…
‘ ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹— Œ‡†‘•–‹ ™ •’‘χ…œ‘ä…‹ ™•ƒǦ
œ—Œ‡ ‘„•œƒ”›ǡ –×”‡ œ™‹¦œƒ‡ •¦ œ Œ‡Œ •›–—ƒ…Œ¦ǣ
”‘†œ‹¦ǡ ”×™‹‡ä‹…œ¦ǡ •œ‘Ž¦ǡ œƒ…Š‘™ƒ‹ƒ‹
ƒ–›•’‘χ…œ›‹ǡ ——Žƒ…Œ¦ ‹‡‘”œ›•–›…Š …œ›Ǧ
‹×™ „‹‘’•›…Š‹…œ›…Š ƒ –ƒĂ‡ ——Žƒ…Œ¦ ‹‡‘Ǧ
”œ›•–›…Š…œ›‹×™•‘…Œ‘—Ž–—”‘™›…ŠǤ
‘•–ƒ™‹‘‡™œ™‹¦œ—œ’‘™›Ă•œ›‹—•–ƒŽ‡‹ƒǦ
‹’›–ƒ‹‡„”œ‹ƒÏ‘ǣ…œ›’”œ›‘•–”—‘™ƒ‹—’”‘Ǧ
‰”ƒ— ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ •œ‘σ „‹‡”œ‡ ’‘† —™ƒ‰¸ •›–—Ǧ
ƒ…Œ¸”‘†œ‹¦†œ‹‡…ƒǫ
‡„”ƒ›ƒ–‡”‹ƒÏ„ƒ†ƒ™…œ›’‘œ™‘Ž‹Ï•–™‹‡”†œ‹©ǡ
‹Ă ™›•–¸’—Œ‡ œ”×Ћ…‘™ƒ‹‡ ‘†’‘™‹‡†œ‹ ƒ ™›Ă‡Œ
’‘•–ƒ™‹‘‡’›–ƒ‹‡Ǥ
‡•’‘†‡…‹ œ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒœŒ— ™ ‹ƒǦ
χŒ ‘†Žƒ•‹‡Œ ™ ͹ͲΨ ‘†’‘™‹‡†œ‹‡Ž‹ǡ ‹Ă ’Žƒ…×™ƒ
—™œ‰Ž¸†‹ƒ •›–—ƒ…Œ¸ ”‘†œ‹¦ †œ‹‡…ƒǤ —„Ž‹…œǦ
›
‹ƒœŒ—™O—‘™‹‡–™‹‡”†œ¦…›…Š‘†’‘™‹‡Ǧ
†œ‹—†œ‹‡Ž‹Ï‘ͳͲͲΨ„ƒ†ƒ›…Š‘•×„ǤͻͶΨ”‡•’‘†‡Ǧ
–×™ œ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒœŒ— ™ ’‘Ž— —„‡Ž•‹
‘†’‘™‹‡†œ‹ƒÏ‘ǡ ‹Ă ’Žƒ…×™ƒ ”‘œ’‘œƒŒ‡ •›–—ƒ…Œ¸
”‘†œ‹¦†œ‹‡…ƒǤ
—„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™ ›ƒ…Š ‘”ƒœ —Ǧ
„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™‡ ϑ†ƒ™‹‡ œ‰”‘ƒ†œ‘‡
†ƒ‡ Ž‹…œ„‘™‡ ™›‘•œ¦ ‘†’‘™‹‡†‹‘ ͻ͹Ψ ‘”ƒœ
ͻͷΨ’‘œ›–›™›…Š‘†’‘™‹‡†œ‹Ǥ
‡•’‘†‡–×™ œƒ’›–ƒ‘ –ƒĂ‡ǡ …œ› •œ‘σ ”‘œǦ
’‘œƒŒ‡•›–—ƒ…Œ¸”×™‹‡ä‹…œ¦†œ‹‡…ƒǫ
‡†Ï—‰ —œ›•ƒ›…Š †ƒ›…Š œ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒǦ
œŒ—™‹ƒÏ‡Œ‘†Žƒ•‹‡Œ™›‹ƒǡ‹Ă͹ͲΨ”‡•’‘†‡–×™
”‘œ’‘œƒŒ‡ •›–—ƒ…Œ¸ ”×™‹‡ä‹…œ¦ †œ‹‡…ƒǤ —„Ž‹…œǦ
›
‹ƒœŒ—™O—‘™‹‡Ž‹…œ„ƒ–ƒ™›‹‘•Ïƒͻ͹ΨǤ
ƒŽ‹œƒ†ƒ›…Š™›ƒœƒÏƒǡ‹Ă™—„Ž‹…œ›
‹Ǧ
ƒœŒ— ™ ’‘Ž— —„‡Ž•‹ ‘”ƒœ ™ —„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™›ƒ…Š™•œ›•–‹‡„ƒ†ƒ‡‘•‘„›ǡ–œǤ
ͳͲͲΨǡ •–™‹‡”†œ‹Ï›ǡ Ç ’Žƒ…×™ƒ ”‘œ’‘œƒŒ‡ •›–—Ǧ
ƒ…Œ¸”×™‹‡ä‹…œ¦Ï‘†œ‹‡Ă›Ǥ
•–ƒŽ‘‘ǡ ‹Ă ͺͲΨ ‘†’‘™‹ƒ†ƒŒ¦…›…Š ‘•×„ œ —Ǧ
„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™‡Ï‘†ƒ™‹‡—™ƒĂƒǡ‹Ă•›–—Ǧ
ƒ…Œƒ”×™‹‡ä‹…œƒ†œ‹‡…ƒŒ‡•–†‹ƒ‰‘œ‘™ƒƒǤ
ƒ…œ¦…› ‘„•œƒ”‡ ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹ƒ †œ‹‡…ƒ
Œ‡•–•œ‘σǤŽƒ–‡‰‘œƒ’›–ƒ‘ǡ…œ›’”œ›‘•–”—‘™ƒǦ
‹—’”‘‰”ƒ—’”‘ϐ‹Žƒ–›‹•œ‘󄋇”œ‡’‘†—™ƒ‰¸
•›–—ƒ…Œ¸•œ‘Ž¦†œ‹‡…ƒǫ
͹ͲΨ•¸†œ‹×™‘’‡–‡–›…Šœ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹Ǧ
ƒœŒ—™‹ƒÏ‡Œ‘†Žƒ•‹‡Œ™–”ƒ…‹‡’”‘™ƒ†œ‘‡‰‘
„ƒ†ƒ‹ƒ ‘†’‘™‹‡†œ‹ƒÏ‘ǡ ‹Ă ’Žƒ…×™ƒ †‹ƒ‰‘œ—Œ‡ •›Ǧ
–—ƒ…Œ¸•œ‘Ž¦†œ‹‡…ƒǤƒ†”‘†œ‡ƒƒŽ‹œ›™›‹×™
„ƒ†ƒÑ—•–ƒŽ‘‘ǡ‹Ă™•œ›•–‹‡„ƒ†ƒ‡‘•‘„›œ
‹ƒǦ
œŒ— ™ O—‘™‹‡ǡ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒœŒ— ™ ’‘Ž—
—„‡Ž•‹ƒ–ƒĂ‡—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™›ƒ…Š
…œ›Ž‹ͳͲͲΨ”‡•’‘†‡–×™’‘–™‹‡”†œƒǡǕœ‘󆋃Ǧ
‰‘œ—Œ‡ •›–—ƒ…Œ¸ •œ‘Ž¦ †œ‹‡…ƒǤ ƒ–‘‹ƒ•– ™ —Ǧ
„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™‡ ϑ†ƒ™‹‡ —œ›•ƒ‡ †ƒ‡
™•ƒœ—Œ¦ǡ‹ĂͻͷΨ”‡•’‘†‡–×™Œ‡•–œ†ƒ‹ƒǡ‹Ă•œ‘σ
†‹ƒ‰‘œ—Œ‡•›–—ƒ…Œ¸•œ‘Ž¦†œ‹‡…ƒǤ
›•–¸’‘™ƒ‹‡ œƒ…Š‘™ƒÑ ƒ–›•’‘χ…œ›…Š
ȋǤ‹ǤÏƒ•–™ǡ™ƒ‰ƒ”×™ǡƒŽ‘Š‘Ž‹œ‘™ƒ‹ƒ•‹¸ǡ—…‹‡Ǧ
…œ‡œ†‘—Ȍ‘Ç䙋ƒ†…œ›©‘‹•–‹‡‹—œŒƒ™‹•ƒ
‹‡’”œ›•–‘•‘™ƒ‹ƒ•’‘χ…œ‡‰‘Ǥ‹‡„‡œœƒ…œ‡‹ƒ
„›Ï‘œƒ–‡œƒ‹–‡”‡•‘™ƒ‹‡•‹¸–¦™‡•–‹¦‹œƒ†ƒ‹‡
’›–ƒ‹ƒǣ …œ› ’”œ› ‘•–”—‘™ƒ‹— ’”‘‰”ƒ— ’”‘ϐ‹Ǧ
Žƒ–›‹•œ‘󄋇”œ‡•‹¸’‘†—™ƒ‰¸™›•–¸’‘™ƒ‹‡
œƒ…Š‘™ƒÑƒ–›•’‘χ…œ›…Š†œ‹‡…ƒǫ
ͻͲ Ψ „ƒ†ƒ›…Š ‘•×„ œ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒœŒ—
™ ‹ƒÏ‡Œ ‘†Žƒ•‹‡Œ —™ƒĂƒǡ ‹Ă •œ‘σ ”‘œ’‘œƒŒ‡
œƒ…Š‘™ƒ‹ƒ ƒ–›•’‘χ…œ‡ •™‘‹…Š —…œ‹×™Ǥ —Ǧ
„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™ O—‘™‹‡ Ž‹…œ„ƒ ’‘œ›–›™Ǧ
›…Š‘†’‘™‹‡†œ‹™›‹‘•ÏƒͳͲͲΨǤ
†ƒ‹‡ ͹ͶΨ „ƒ†ƒ›…Š ‘•×„ —„Ž‹…œ‡ ‹ƒǦ
œŒ— ™ ’‘Ž— —„‡Ž•‹ †‹ƒ‰‘œ—Œ‡ œƒ…Š‘™ƒ‹ƒ
ƒ–›•’‘χ…œ‡Ǥ
ƒ†ƒ‡ ‘•‘„› œ —„Ž‹…œ‡‰‘ ‹ƒœŒ— ™ ›Ǧ
ƒ…Š™ͻͶΨ•¦œ‰‘†‡…‘†‘–‡‰‘ǡ‹Ă’Žƒ…×™ƒ”‘œǦ
’‘œƒŒ‡–œ™Ǥœƒ…Š‘™ƒ‹ƒƒ–›•’‘χ…œ‡Ǥ
ƒŽ‹œƒ †ƒ›…Š œ‡„”ƒ›…Š ™ —„Ž‹…œ› ‹Ǧ
ƒœŒ— ™‡ ϑ†ƒ™‹‡ —Œƒ™‹Ïƒǡ ‹Ă ͻͷΨ „ƒ†ƒ›…Š
‘•×„„¸†¦…›…Š•¸†œ‹ƒ‹‘’‡–‡–›‹—™ƒĂƒǡ‹Ă
‘’‹•›™ƒ‡†œ‹ƒÏƒ‹ƒœ‡•–”‘›•œ‘Ï›ƒŒ¦‹‡Œ•…‡Ǥ
œ¸•–ƒ’”œ›…œ›ƒ‹‡’”œ›•–‘•‘™ƒ‹ƒ•’‘χ…œ‡Ǧ
‰‘™›•–¸’—Œ¦…ƒ—Ï‘†œ‹‡Ă›™™‹‡—‰‹ƒœŒƒŽ›
™‹¦Ă‡ •‹¸ œ œƒ„—”œ‘› ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡ •ˆ‡”›
„‹‘’•›…Š‹…œ‡Œ‹‘„Œƒ™‹ƒ•‹¸Ǥ‹Ǥƒ†’‘„—†Ž‹™‘ä…‹¦
’•›…Š‘”—…Š‘™¦ǡƒ’ƒ–‹¦ǡ–”—†‘ä…‹ƒ‹™ƒ—…‡Ǥ
œ™‹¦œ— œ ’‘™›Ă•œ› ƒŽ‡ĂƒÏ‘ †‘™‹‡†œ‹‡©
•‹¸ǡ…œ›•œ‘σ”‘œ’‘œƒŒ‡–‡‘„•œƒ”›ˆ—…Œ‘‘™ƒǦ
‹ƒ†œ‹‡…ƒǤ
ǦͷʹǦ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
œ›•ƒ‡ ™ ™›‹— ƒƒŽ‹œ› †ƒ›…Šǡ ™ƒ”–‘ä…‹
Ž‹…œ„‘™‡ ™•ƒœ—Œ¦ ’”‘…‡–‘™› ”‘œÏƒ† —œ›•ƒǦ
›…Š’‘œ›–›™›…Š‘†’‘™‹‡†œ‹ƒœƒ†ƒ‡’›–ƒ‹‡Ǥ
’‘•œ…œ‡‰×Ž›…Š ‰‹ƒœŒƒ…Šǡ ’”œ‡†•–ƒ™‹ƒǦ
Œ¦ •‹¸ ‘‡ ƒ•–¸’—Œ¦…‘ǣ ™ —„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ—
™ ‹ƒÏ‡Œ ‘†Žƒ•‹‡Œ —œ›•ƒ‘ ͻͲΨ ’‘œ›–›™›…Š
‘†’‘™‹‡†œ‹ ƒ ’‘•–ƒ™‹‘‡ ’›–ƒ‹‡ǡ ƒ–‘‹ƒ•–
™—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™O—‘™‹‡–ƒ‹…Š‘†’‘Ǧ
™‹‡†œ‹ —†œ‹‡Ž‹Ï‘ ͳͲͲΨ „ƒ†ƒ›…Š •¸†œ‹×™ ‘’‡Ǧ
–‡–›…ŠǤ —„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™ ’‘Ž— —Ǧ
„‡Ž•‹ͻ͹Ψǡ™—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™›ƒ…Š
ͻͲΨ‘”ƒœ™—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™‡Ï‘†ƒ™‹‡
‘†‘–‘™ƒ‘ ͻͲΨ–™‹‡”†œ¦…›…Š‘†’‘™‹‡†œ‹Ǥ
•–ƒ–‹ ‘„•œƒ”‡ ™ƒ”——Œ¦…› ’‘’”ƒ™‡
ˆ—…Œ‘‘™ƒ‹‡ †œ‹‡…ƒ Œ‡•– Œ‡‰‘ •›–—ƒ…Œƒ •‘…Œ‘—ŽǦ
–—”‘™ƒǤ ƒŽ‡ĂƒÏ‘ ™‹¸… †‘™‹‡†œ‹‡© •‹¸ǡ …œ› ’”œ› ‘Ǧ
•–”—‘™ƒ‹— ’”‘‰”ƒ— ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ •œ‘σ „‹‡”œ‡ ’‘†
—™ƒ‰¸•›Ž™‡–¸•‘…Œ‘—Ž–—”‘™¦†œ‹‡…ƒȋ’‘Œ¸…‹‡–‘†‘Ǧ
–›…œ›Ǥ‹Ǥ‹•‹‡‰‘•–ƒ–—•—•’‘χ…œ‡‰‘”‘†œ‹›ǡ’”œ‡Ǧ
™Ž‡Ï›…Š…Š‘”ׄ”‘†œ‹…×™Ž—„‘’‹‡—×™ǡƒ†—Ă›™ƒǦ
‹ƒƒŽ‘Š‘Ž—’”œ‡œ”‘†œ‹…×™Ž—„‘’‹‡—×™ǡ‘–ƒ–—
†œ‹‡…ƒœ‡ä”‘†‘™‹•‹‡‹’‘†—Ž–—”¦’”œ‡•–¸’…œ¦ȌǤ
ƒŽ‡†™‹‡ʹͲΨ„ƒ†ƒ›…Š‘•×„œ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹Ǧ
ƒœŒ—™‹ƒÏ‡Œ‘†Žƒ•‹‡Œ—™ƒĂƒ‹Ăǡ–ƒƒ•›–—ƒ…Œƒƒ
‹‡Œ•…‡Ǥ —„Ž‹…œ› ‹ƒœŒ— ™ O—‘™‹‡ ͻͲΨ
„ƒ†ƒ›…Š‘•×„ǡ—™ƒĂƒǡ‹Ă’”œ›‘•–”—‘™ƒ‹—’”‘‰”ƒǦ
—’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ǡ•œ‘󄋇”œ‡•‹¸’‘†—™ƒ‰¸•›Ž™‡–¸
•‘…Œ‘—Ž–—”‘™¦†œ‹‡…ƒǤͺͶΨ„ƒ†ƒ›…Š•¸†œ‹×™‘Ǧ
’‡–‡–›…Šœ—„Ž‹…œ‡‰‘
‹ƒœŒ—™’‘Ž——„‡ŽǦ
•‹ǡ’‘–™‹‡”†œƒˆƒ–”‘œ’‘œƒ™ƒ‹ƒ–ƒ‹‡Œ•›–—ƒ…Œ‹
— Ï‘†œ‹‡Ă›Ǥ ͷͳΨ ‘”ƒœ ͷͲΨ —œ›•ƒ›…Š ’‘œ›–›™Ǧ
›…Š‘†’‘™‹‡†œ‹ƒœƒ†ƒ‡’›–ƒ‹‡œƒ‘–‘™ƒ‘‘†Ǧ
’‘™‹‡†‹‘™—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™›ƒ…Š‘”ƒœ
—„Ž‹…œ›
‹ƒœŒ—™‡Ï‘†ƒ™‹‡Ǥ
ƒ”†œ‘™ƒĂ‡Œ‡•–œ™”×…‡‹‡—™ƒ‰‹ƒˆ—…Œ‘Ǧ
‘™ƒ‹‡ †œ‹‡…ƒ ™ ™›‹‡‹‘›…Š ’”œ‡œ Ǥ ›–¸
‘„•œƒ”ƒ…Šǣ ”‘†œ‹›ǡ ”×™‹‡ä‹…œ›ǡ •œ‘Ž›Ǥ
Žƒ ƒ—…œ›…‹‡Žƒ •œ…œ‡‰×Ž‹‡ ‹•–‘–‡ Œ‡•– •›•–‡ƒǦ
–›…œ‡‰”‘ƒ†œ‡‹‡‹ˆ‘”ƒ…Œ‹†‘–›…œ¦…›…Šœƒ…Š‘Ǧ
™ƒÑƒ–›•’‘χ…œ›…Š—…œ‹ƒǡ——Žƒ…Œ‹…œ›‹×™
„‹‘’•›…Š‹…œ›…Š‹•‘…Œ‘—Ž–—”‘™›…ŠǤƒŽ‡Ă›’ƒ‹¸Ǧ
–ƒ©ǡ‹Ă•›•–‡ƒ–›…œ‡†‹ƒ‰‘œ‘™ƒ‹‡’‘–”œ‡„‹’”‘Ǧ
„Ž‡×™ †œ‹‡…ƒǡ ƒ –ƒĂ‡ †‹ƒ‰‘œƒ ˆ—…Œ‘‘™ƒǦ
‹ƒ —…œ‹ƒ ™ǣ ”‘†œ‹‹‡ǡ •œ‘Ž‡ǡ ‰”—’‹‡ ”×™‹‡ä‹…œ‡Œ
—‘ĂŽ‹™‹ƒ‡Ž‹‹ƒ…Œ‡’‘Œƒ™‹ƒŒ¦…›…Š•‹¸…œ›‹×™
”›œ›ƒ‘”ƒœ—σ–™‹ƒ†œ‹‡…—‘†’‘™‹‡†‹‡ˆ—…Œ‘Ǧ
‘™ƒ‹‡™’”œ›’‹•ƒ›…Š—”‘Žƒ…Š•’‘χ…œ›…ŠǤ
‰”‘ƒ†œ‘‡ ™›‹‹ „ƒ†ƒÑ ’‘ƒœ—Œ¦ǡ ‹Ă ‘•‘„›
œƒƒ‰ƒĂ‘™ƒ‡ ™ ’”‘…‡• –™‘”œ‡‹ƒ ‹ ”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹ œƒǦ
Ï‘Ă‡Ñ •œ‘Ž›…Š ’”‘‰”ƒ×™ ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ǡ ™ä”׆
’‘–”œ‡„ ‹ ’”‘„Ž‡×™ Ï‘†œ‹‡Ă› ‰‹ƒœŒƒŽ‡Œ ”‘œǦ
’‘œƒŒ¦ ƒŒ…œ¸ä…‹‡Œǣ lekcewaæcy stosunek do obowi¦zków szkolnych, niepowodzenia szkolne, wagary,
zaburzenia emocjonalne uczniów, konflikty przybieraj¦ce posta© sÏownej wymiany argumentów lub fizycznych zaczepek przeradzaj¦cych si¸ w bójki, stosowanie substancji uzaleĂniaj¦cych, w szczególnoäci
papierosów, a poza szkoϦ narkotyków, w mniejszym
stopniu dopalaczy, brak zainteresowania i zaangaĂowania w sprawy szkolne. Uczniów nie interesuj¦ dziaÏania na rzecz szkoÏy.
‘‹‘œ‡„”ƒ›…Š‹ˆ‘”ƒ…Œ‹’‘œ‘•–ƒŒ‡‘–™ƒ”Ǧ
–›’›–ƒ‹‡ǡ†Žƒ…œ‡‰‘”‡ƒŽ‹œ‘™ƒ‡™•œ‘σ…Š‰‹Ǧ
ƒœŒƒŽ›…Š ’”‘‰”ƒ› ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ ‹‡ ‘‰”ƒ‹…œƒŒ¦
–›…Š‡‰ƒ–›™›…ŠœŒƒ™‹•ǫƒ’‘†•–ƒ™‹‡œ‰”‘ƒǦ
†œ‘›…Š†ƒ›…Š‘Ѓ™›•—¦©™‹‘•‡ǡ‹Ă’‡†ƒǦ
‰‘†œ›ǡ’•›…Š‘Ž‘‰‘™‹‡ǡ™›…Š‘™ƒ™…›‘†’‘™‹‡†œ‹ƒŽǦ
‹ œƒ –™‘”œ‡‹‡ ‹ ”‡ƒŽ‹œƒ…Œ¸ •œ‘Ž›…Š ’”‘‰”ƒ×™
’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ƒ”‰‹ƒŽ‹‡–”ƒ–—Œ¦†‹ƒ‰‘œ¸’‘–”œ‡„
‹’”‘„Ž‡×™Ï‘†œ‹‡Ă›‰‹ƒœŒƒŽ‡ŒǤ›‹‡‹‘‡
‘•‘„›‹‡’”œ‡Ïƒ†ƒŒ¦—œ›•ƒ›…Š™›‹×™„ƒ†ƒÑ
†‹ƒ‰‘•–›…œ›…Š ƒ ‘”‡–‡ …‡Ž‡ǡ ‘”ƒœ ’”œ›Œ¸Ǧ
–‡ †‘ ”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹ œƒ†ƒ‹ƒ —Œ¸–‡ ™ ’‘•–ƒ…‹ •œ‘Ž‡Ǧ
‰‘ ’”‘‰”ƒ— ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹Ǥ ”‘ƒ†œ‡‹‡ †ƒ›…Š
†‹ƒ‰‘•–›…œ›…Š ’”œ‡œ ’‡†ƒ‰‘‰×™ǡ ’•›…Š‘Ž‘‰×™ǡ
™›…Š‘™ƒ™…×™ǡ ƒ—…œ›…‹‡Ž‹ ‘’‹‡”ƒ •‹¸ ƒ ’‘–‘…œǦ
‡Œ ‘„•‡”™ƒ…Œ‹ǡ ™‹‡†œ› ‘‰×Ž‡Œ ‘”ƒœ ƒ ‰Ž‘„ƒŽ›ǡ
•…Š‡ƒ–›…œ››äŽ‡‹—‘–œ™ǤǷ–›’‘™›…Š’”‘„Ž‡Ǧ
ƒ…Š†ŽƒÏ‘†œ‹‡Ă›„¸†¦…‡Œ™™‹‡—ƒ†‘Ž‡•…‡…Œ‹dzǤ
–ƒ™‹ƒ‡Œ†‹ƒ‰‘œ‹‡„”ƒ’‘‰Ï¸„‹‘‡‰‘ǡœ‹†›™‹†—Ǧ
ƒŽ‹œ‘™ƒ‡‰‘…Šƒ”ƒ–‡”—Ǥ
‘’”œ‡œ —™œ‰Ž¸†‹‡‹‡ †‹ƒ‰‘œ› ™ ’”‘…‡•‹‡
–™‘”œ‡‹ƒ ‹ ”‡ƒŽ‹œƒ…Œ‹ œƒÏ‘Ă‡Ñ •œ‘Ž›…Š ’”‘‰”ƒǦ
×™ ’”‘ϐ‹Žƒ–›‹ •œ‘Ï› ‰‹ƒœŒƒŽ‡ •œ‘Ï› ‰‹Ǧ
ƒœŒƒŽ‡’”œ›…œ›‹ƒŒ¦•‹¸†‘™œ”‘•–—‡ˆ‡–›™‘ä…‹
†œ‹ƒÏƒŽ‘ä…‹’”‘ϐ‹Žƒ–›…œ‡ŒǤ
Literatura:
ͳǤ œƒ’×™œǤǡ‡†Ž‡™•‹Ǥȋͳͻ͹ͳȌǡPedagogika resocjalizacyjna, ƒ”•œƒ™ƒǤ
ʹǤ œƒ’×™ œǤ ȋͳͻ͹ͺǡ ͳͻͺͲȌǡ Wychowanie resocjalizuj¦ce. Elementy metodyki i diagnostyki, ƒ”Ǧ
•œƒ™ƒǤ
͵Ǥ ‹•‘™•‹ Ǥ ȋʹͲͲ͸Ȍǡ SpoÏeczne determinanty
przemocy wäród mÏodzieĂy gimnazjalnej,ǣ‘Ǧ
‰ƒŒ Ǥ ȋ‡†ǤȌ WspóÏczesne gimnazjum w Polsce.
Nadzieje i zagroĂenia,‹‡Ž…‡Ǥ
ͶǤ ›…‹ǤȋʹͲͲͳȌǡPedagogika specjalna, ‘œƒÑǤ
ͷǤ —”ƒ‡ Ǥ ȋʹͲͲ͸Ȍǡ Problemy wychowawcze
w gimnazjum, ǣ ‘‰ƒŒ Ǥ ȋʹͲͲ͸Ȍǣ WspóÏczesne
gimnazjum w Polsce. Nadzieje i zagroĂenia, ‹‡Ž…‡Ǥ
͸Ǥ ‡Ž Ǥ ȋʹͲͲͲȌǡ W¸zÏowe problemy pedagogiki
opiekuÑczej,ƒ”•œƒ™ƒǤ
͹Ǥ ‘‘”‘™•ƒ Ǥ ȋʹͲͲ͵Ȍǡ Zjawisko trudnoäci wychowawczych w gimnazjum, Dyrektor SzkoÏyǡ
ʹͲͲ͵ǡ”ͷǡ•ǤʹͺǦ͵ͲǤ
ͺǤ ƒ”œ‡…Ǧ‘ŽƒǤȋͳͻͻ͸ȌǡNie b¸dziesz biÏ dziecka
swego. Studium z zakresu profilaktyki spoÏecznejǡ
›†‰‘•œ…œǤ
ͻǤ ƒ”œ‡…Ǧ‘ŽƒǤȋͳͻͻͻȌǡPrzemoc seksualna wobec dzieckaǤ Studium pedagogiczno-kryminologiczne,›†‰‘•œ…œǤ
ͳͲǤ ƒ•Ž‘™ Ǥ ȋͳͻͺʹȌǡ Problem wielkich problemów
ǣ Psychologia humanistycznaǡƒ”•œƒ™ƒǤ
ͳͳǤ •–ƒ•œ‡™•ƒ Ǥ ȋʹͲͲ͵Ȍǡ Skutecznoä© profilaktyki
uĂywania substancji psychoaktywnych,ƒ”•œƒ™ƒǤ
ͳʹǤ•–ƒ•œ‡™•‹ Ǥ ȋʹͲͲʹȌǡ Kryzys profilaktykiǡ Remedium,Ž‹’‹‡…Ǧ•‹‡”’‹‡Ñǡƒ”•œƒ™ƒǤ
ͳ͵Ǥ›–ƒǤȋͳͻͻ͵ǡʹͲͲͲǡʹͲͲͷȌǡPedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, ƒ”•œƒ™ƒǤ
Ǧͷ͵Ǧ
‘œ’”ƒ™›’‘χ…œ‡ʹͲͳͶǡ‘ǡ”ʹ
ƒ…œ‡‹‡†‹ƒ‰‘œ›™’”‘…‡•‹‡–™‘”œ‡‹ƒǤǤǤ
ͳͶǤ ›–ƒ Ǥ ȋͳͻͺͶȌǡ Skala nieprzystosowania spoÏecznego. Podr¸cznik, ƒ”•œƒ™ƒǤ
ͳͷǤ›–ƒǤǡƒ…Šƒ”—ǤȋͳͻͻͷȌǡZaburzenia przystosowania spoÏecznego dzieci i mÏodzieĂy: aspekty
diagnostyczne i terapeutyczne, ‹‡†Ž…‡Ǥ
ͳ͸Ǥ œ’”‹‰‡”ǤȋʹͲͲ͸ȌǡProblemy Profilaktyka uzaleĂnieÑ w gimnazjum, ǣ‘‰ƒŒǤȋ‡†ǤȌWspóÏczesne gimnazjum w Polsce. Nadzieje i zagroĂenia,‹‡Ž…‡Ǥ
ͳ͹Ǥ œ’”‹‰‡”ǤȋʹͲͲͶȌǡProfilaktyka spoÏeczna. Rodzina, szkoÏa, ärodowisko lokalne, ‹‡Ž…‡Ǥ
ͳͺǤc™‹¦–‹‡™‹…œ Ǥ ȋ‡†Ȍ ȋʹͲͲʹȌǡ Profilaktyka
w ärodowisku lokalnym, ƒ”•œƒ™ƒǤ
ͳͻǤ ”„ƒ Ǥ ȋʹͲͲͲȌǡ Zaburzenia w zachowaniu
i przest¸pczoä© mÏodzieĂy, ”ƒ×™Ǥ
ʹͲǤ”„ƒ Ǥ ȋʹͲͲͲƒȌǡ Zachowania dewiacyjne mÏodzieĂy, ”ƒ×™Ǥ
ʹͳǤ ‹…œ‡™•ƒǤȋʹͲͲͷȌǡ Analiza i diagnoza podejmowanych dziaÏaÑ profilaktyczno-wychowawczych, ǣ Ǥ›–ƒǡǤ‘‘’…œ›Ñ•‹ǡǤ‘„…œƒ
ȋ‡†ǤȌ Skala nieprzystosowania spoÏecznego
uczniów na Mazowszu, ƒ”•œƒ™ƒǤ
ǦͷͶǦ