Wymagania edukacyjne z geografii klasa 3 Obowiązują również
Transkrypt
Wymagania edukacyjne z geografii klasa 3 Obowiązują również
Wymagania edukacyjne z geografii klasa 3 Obowiązują również wymagania edukacyjne z działu IV i V z klasy 2 (załącznik do klasy 2). Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Dział I. Europa – nasz kontynent Nasza Europa. Położenie i strefowość krajobrazów Europy • opisać cechy położenia kontynentu na mapie świata. • scharakteryzować warunki naturalne środowiska Europy. • opisać cechy środowiska naturalnego wybranych krain geograficznych Europy. • opisać zmiany klimatu i innych cech środowiska naturalnego wraz z przemieszczaniem się w Europie z zachodu na wschód. • wskazać wpływ Oceanu Atlantyckiego na kształtowanie się klimatu na kontynencie. Piękno krajobrazów Europy. Budowa geologiczna i ukształtowanie powierzchni • podać przykłady zależności między elementami środowiska naturalnego Europy. • wymienić cechy środowiska naturalnego mające wpływ na kształtowanie się stref krajobrazowych na Ziemi. • wskazać na mapach tematycznych zmiany środowiskowe zachodzące wraz z przemieszczaniem się po Europie z południa na północ i z zachodu na wschód. • opisać cechy środowiska naturalnego wybranej krainy geograficznej, posługując się mapami tematycznymi i innymi źródłami informacji. • przygotować trasę wycieczki krajoznawczej do wybranej krainy geograficznej Europy. Ciągłe zmiany granic. Przemiany polityczne w Europie • odczytać na mapie politycznej nazwy krajów powstałych w ostatnim dwudziestoleciu. • wymienić zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX wieku. • określić, na podstawie różnych źródeł informacji, przyczyny zmian granic na mapie Europy w XX wieku. • opisać, na podstawie różnych źródeł informacji, zmiany, jakie dokonywały się w ostatnim dwudziestoleciu • wskazać pozytywne i negatywne aspekty dokonujących się zmian na mapie politycznej Europy. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: w krajach sąsiadujących z Polską. Mozaika kulturowa. Ludność Europy • scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, rozmieszczenie ludności na kontynencie europejskim. • wskazać na mapach regiony w Europie sprzyjające i utrudniające osiedlanie się ludzi. • opisać zróżnicowanie ludnościowe, językowe i religijne krajów Europy. • wskazać przykłady społeczeństw młodych, stagnujących i starzejących się w Europie i porównać z innymi krajami na świecie. • określić główne przyczyny starzenia się ludności Europy. Wielkie miasta Europy. Paryż i Londyn • wskazać położenie największych miast w Europie. • podać cechy charakteryzujące położenie Londynu i Paryża. • określić cechy miast sytuujące je w gronie metropolii; • wskazać zalety i wady życia w wielkim mieście. • podać funkcje, które pełnią te miasta w swoich krajach i w regionie; • podać nazwy obiektów (np. zabytków, budowli, muzeów) ściśle kojarzących się z tymi miastami. • zaplanować trasę wycieczki do jednego z tych miast. Kolebka przemysłu. Rozwój przemysłu w Europie Technologia XXI w. Nowoczesny przemysł • podać przykłady tradycyjnych i nowoczesnych gałęzi przemysłu. • wskazać na mapach tematycznych miejsca występowania i wydobycia podstawowych surowców mineralnych w Europie. • określić, na podstawie informacji z różnych źródeł, które gałęzie przemysłu rozwijały się najwcześniej w Europie. • wskazać na mapach rozmieszczenie największych okręgów przemysłowych Europy, które rozwinęły się na bazie surowców mineralnych. • omówić na przykładach procesy restrukturyzacji przemysłu w Europie. • podać różnice między • określić warunki • wskazać przykłady • wskazać położenie • omówić, na podstawie Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: tradycyjną a nowoczesną produkcją przemysłową. wymagane przy inwestycjach hi-tech. zakładów i produktów nowoczesnych technologii. w Europie nowoczesnych okręgów przemysłowych. informacji z różnych źródeł, kierunki rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu. Surowe piękno północy. Kraje skandynawskie • określić cechy • scharakteryzować położenia krajów elementy środowiska Europy Północnej; naturalnego krajów na Półwyspie Jutlandzkim • scharakteryzować elementy środowiska i Skandynawskim. naturalnego krajów na Półwyspie Jutlandzkim i Skandynawskim. • opisać na przykładzie Islandii podstawowe procesy zachodzące na granicach płyt litosfery i określić ich wpływ na życie ludzi; • omówić cechy gospodarki krajów tego regionu. • określić poziom rozwoju gospodarczego krajów skandynawskich na podstawie wskaźników ekonomicznych. • wskazać na przykłady specjalizacji gospodarczej krajów skandynawskich. Magia najwyższych gór Europy. Alpy • opisać położenie Alp na mapie kontynentu. • opisać cechy krajobrazu i środowiska naturalnego Alp. • omówić genezę gór, korzystając z informacji z różnych źródeł. • podać przykłady zagospodarowania turystycznego regionu; • wskazać przykłady różnych form gospodarowania w krajach alpejskich. • przygotować trasę podróży krajoznawczej po wybranym regionie Alp. • opisać i wskazać na mapach interesujące obiekty przyrodnicze i historyczne w regionie śródziemnomorskim. • scharakteryzować cechy klimatu, ukształtowania powierzchni i szaty roślinnej regionu. • ocenić, na podstawie danych statystycznych, atrakcyjność turystyczną krajów leżących nad Morzem Śródziemnym. • wskazać przykłady specjalistycznej działalności rolniczej i przemysłowej w regionie śródziemnomorskim. • wskazać cechy • scharakteryzować różne • określić poziom • przygotować plan Morskie • określić położenie bogactwo. Basen Morza Śródziemnego Morza oraz obszarów do niego przyległych. Śródziemnego Różnorodność • określić położenie Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: przyrodnicza i gospodarcza. Francja Turystyczny raj. Turystyka w Europie Powtórzenie Francji na mapie Europy. • wskazać przykłady różnorodności środowiskowej kontynentu europejskiego. środowiska naturalnego różnych regionów Francji (region śródziemnomorski, środkowa Francja, wybrzeże Atlantyku, Alpy). • wskazać elementy zagospodarowania turystycznego niezbędne dla rozwoju turystyki. formy działalności gospodarczej we Francji. • podać przykłady obiektów dziedzictwa kulturowego w kontekście atrakcji turystycznych. rozwoju gospodarczego kraju na podstawie wskaźników ekonomicznych; • podać przykłady walorów środowiska geograficznego i obiektów kultury sprzyjających rozwojowi turystyki. wycieczki turystycznej w wybrany region kraju. • podać, na podstawie • przygotować trasę podróży danych statystycznych, lub wypoczynku przykłady krajów w wybranym regionie o zróżnicowanym ruchu Europy. turystycznym. Sprawdzian IX Europa. Relacje przyroda – człowiek – gospodarka. Uczeń: 1) wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy; 2) określa położenie Europy i główne cechy środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych; 3) opisuje, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz najważniejsze przyczyny i konsekwencje tego zróżnicowania; 4) wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego; 5) wykazuje, na przykładzie rolnictwa Francji lub innego kraju europejskiego, związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością produkcji rolnej; identyfikuje cechy rolnictwa towarowego; 6) przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu (lub okręgu) przemysłowego w Europie Zachodniej; 7) przedstawia główne cechy położenia, wielkości, układu przestrzennego oraz znaczenie Paryża lub Londynu jako światowej metropolii; 8) wykazuje wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę krajów alpejskich; 9) wykazuje związki między rozwojem turystyki w Europie Południowej a warunkami przyrodniczymi oraz dziedzictwem kultury śródziemnomorskiej; 10) prezentuje opracowaną na podstawie map, przewodników, Internetu trasę wycieczki po Europie lub jej części. Dział II. Azja – kontynent kontrastów Azjatyckie naj... Kontrasty geograficzne Azji • wskazać cechy położenia kontynentu na mapie świata. • obliczyć rozciągłość • obliczyć różnice czasu równoleżnikową słonecznego. i południkową kontynentu. • wskazać konsekwencje przyrodnicze dużej rozległości kontynentu azjatyckiego. • opisać na przykładach kontrasty i rekordy geograficzne kontynentu. Nowy gigant gospodarczy. Chiny • wskazać położenie kraju na mapie świata i kontynentu. • scharakteryzować cechy położenia i różnorodności środowiska naturalnego. • analizować cechy rozmieszczenia ludności we wschodniej i zachodniej części kraju. • wskazać, na podstawie danych statystycznych, cechy dynamicznie rozwijającej się gospodarki Chin. • opisać przykłady przemian społecznych i ekonomicznych w Chinach. Kraj Wschodzącego • opisać cechy położenia i budowy • obliczyć różnicę czasu słonecznego. • analizować warunki naturalne rozwoju • scharakteryzować cechy gospodarki kraju • wskazać wpływ Japonii na gospodarkę Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Słońca. Japonia geologicznej regionu. rolnictwa. i rodzaje produkcji przemysłowej. współczesnego świata. Biedne atomowe mocarstwo. Indie • analizować cechy środowiska Półwyspu Indyjskiego. • scharakteryzować strukturę narodowościową Indii. • opisać przykłady kontrastów społecznych i gospodarczych w Indiach. • porównać poziom rozwoju gospodarczego Indii z innymi krajami na podstawie wskaźników ekonomicznych. • wskazać czynniki sprzyjające rozwojowi nowoczesnych technologii w Indiach. Kultura ryżu. Azja PołudniowoWschodnia • wskazać na mapie hipsometrycznej region Azji PołudniowoWschodniej. • podać przykłady krajów leżących w tym regionie świata. • opisać roczny cykl produkcji żywności związany z cyrkulacją monsunową. • podać przykłady innych upraw związanych z tym regionem. • określić możliwości rozwoju gospodarczego krajów tego regionu. Bogactwo dzięki ropie naftowej. Bliski Wschód • wskazać na mapie politycznej kraje leżące w regionie południowozachodniej Azji. • wskazać na mapach tematycznych miejsca występowania i wydobycia surowców mineralnych w regionie. • określić cechy gospodarki krajów naftowych. • wskazać cechy narodowościowe i religijne ludności zamieszkującej ten region. • określić, na przykładach, przyczyny konfliktów zbrojnych w regionie. Powtórzenie Sprawdzian Dział III. Afryka – po dwóch stronach równika Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Bogactwo przyrodnicze. Środowisko przyrodnicze Afryki • określić położenie kontynentu na mapie świata. • opisać, na podstawie map • wykazać konsekwencje tematycznych, cechy środowiskowe środowiska różnych rozciągłości kontynentu regionów kontynentu. po obu stronach równika; strefy klimatyczno-gleboworoślinne. • ocenić walory przyrodnicze kontynentu pod kątem rozwoju turystyki; • wskazać przykłady obszarów chronionych w Afryce. • przygotować trasę wycieczki krajoznawczej w wybrany region Afryki. Tam, gdzie brak wody. Sahara i Sahel • wskazać na mapie hipsometrycznej główne krainy geograficzne Afryki. • określić zasięg pustyni Sahary oraz strefy Sahelu. • określić problemy związane z gospodarowaniem wodą na terenach suchych i ubogich w wodę. • wskazać sposoby poprawy zaopatrzenia w wodę ludności tych regionów. • podać przykłady międzynarodowej pomocy biednym krajom Afryki. • podać cechy środowiska naturalnego wybranych regionów nie sprzyjające życiu i działalności gospodarczej człowieka. • wskazać przyczyny występowania niedożywienia ludności i klęsk głodu w różnych częściach Afryki. • ocenić możliwości poprawy • wskazać przykłady chorób o charakterze sytuacji materialnej epidemiologicznym, i zdrowotnej mieszkańców tego kontynentu przy dotykających mieszkańców udziale innych krajów najbiedniejszych krajów świata. Afryki. Biedny kontynent • opisać napięć rozmieszczenie społecznych. ludności na Problemy kontynencie. społeczne i gospodarcze Dział IV. Ameryka – Nowy Świat Dziedzictwo kolonializmu. Zróżnicowanie kulturowe, etniczne i gospodarcze • wskazać położenie Ameryki Północnej i Południowej na mapie świata. • scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, cechy środowiska naturalnego obu kontynentów. • opisać, na podstawie informacji z różnych źródeł, etapy odkrywania i zasiedlania Ameryk. • wskazać, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie narodowościowe i etniczne współczesnych • opisać, na podstawie dostępnych źródeł, informacji zróżnicowanie językowe i kulturowe mieszkańców wybranych krajów Ameryk. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Ameryki mieszkańców obu kontynentów. Zielone płuca Ziemi. Brazylia i Puszcza Amazońska • opisać cechy położenia kraju na podstawie map tematycznych. • wskazać przykłady zróżnicowania środowiska geograficznego Brazylii. • określać cechy gospodarki Brazylii na podstawie wskaźników ekonomicznych; • wskazać problemy życia ludzi w wielkich miastach. • analizować wskaźniki demograficzne Brazylii i uzasadnić wysoki wskaźnik urbanizacji w tym kraju; • wskazać przyczyny wylesiania Puszczy Amazońskiej. • ocenić ekologiczne skutki wycinania lasów amazońskich. Światowe mocarstwo. Stany Zjednoczone Ameryki • określić położenie kraju na mapie świata i kontynentu. • opisać, na podstawie map, cechy środowiska naturalnego wybranych regionów Stanów Zjednoczonych Ameryki. • odczytać na mapach tematycznych miejsca występowania i wydobycia surowców mineralnych. • analizować wskaźniki produkcji przemysłowej; • ocenić wykorzystanie różnych rodzajów transportu do przewozu towarów i osób; • analizować strukturę narodowościową ludności Stanów Zjednoczonych Ameryki. • wskazać przykłady mocarstwowej roli Stanów Zjednoczonych Ameryki we współczesnym świecie. Dział V. Australia, Antarktyda, Arktyka – podróż na krańce świata Życiodajne wybrzeża. Związek • opisać, na podstawie map tematycznych, cechy fizyczno- • obliczyć rozciągłość • obliczyć różnice czasu równoleżnikową słonecznego; i południkową kontynentu. • scharakteryzować, na • opisać znaczenie basenów artezyjskich dla gospodarki rolnej • opisać rolę Australii w regionie i na świecie. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Australijski geograficzne kontynentu. podstawie map tematycznych, cechy rozmieszczenia ludności Australii. kraju; • podać, na podstawie wskaźników ekonomicznych, cechy produkcji przemysłowej kraju. Czysty kontynent. Antarktyda • określić położenie kontynentu na mapie świata. • podać cechy środowiska geograficznego wyróżniające kontynent. • opisać, na podstawie map, cechy środowiska naturalnego kontynentu. • opisać, na podstawie różnych źródeł, historię odkryć i badań Antarktydy. • ocenić działania międzynarodowe na rzecz zachowania środowiska naturalnego Antarktydy. Zmiany na biegunie północnym. Arktyka • określić położenie Arktyki wokół bieguna północnego. • opisać cechy środowiska naturalnego Arktyki. • podać przykłady arktycznej fauny i flory. • wskazać przykłady działalności człowieka, które nie wpływają negatywnie na warunki naturalne. • określić przykłady zmian klimatycznych wpływające na zmniejszanie się stałej pokrywy lodowej. Powtórzenie Sprawdzian Afryka, Ameryka, Australia X. Wybrane regiony świata. Relacje: człowiek – przyroda - gospodarka. Uczeń: 1) wykazuje, na podstawie map tematycznych, że kontynent Azji jest obszarem wielkich geograficznych kontrastów; 2) przedstawia, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze azjatyckie Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: cywilizacje; 3) analizuje wykresy i dane liczbowe dotyczące rozwoju ludnościowego i urbanizacji w Chinach; wyjaśnia, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie rozmieszczenia ludności na obszarze Chin; podaje kierunki rozwoju gospodarczego Chin oraz wskazuje zmiany znaczenia Chin w gospodarce światowej; 4) wykazuje znaczenie czynników społeczno-kulturowych w tworzeniu nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego; 5) wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw i „kulturą ryżu” a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowo-Wschodniej; 6) opisuje kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach; wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii; 7) charakteryzuje region Bliskiego Wschodu pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej, kierunków i poziomu rozwoju gospodarczego; wskazuje miejsca konfliktów zbrojnych; 8) charakteryzuje na podstawie map tematycznych i wyjaśnia występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych w Afryce; 9) wykazuje, na przykładzie strefy Sahelu, związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi; uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się poważnymi niedoborami słodkiej wody; 10) określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób (m.in. AIDS) a poziomem życia w krajach Afryki na południe od Sahary; 11) wyróżnia główne cechy i przyczyny zróżnicowania kulturowego i etnicznego Ameryki Północnej i Południowej; 12) identyfikuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem; określa cechy rozwoju i problemy wielkich miast w Brazylii; 13) wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska przyrodniczego w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej; określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej; 14) przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Australii na tle warunków środowiska przyrodniczego; Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: 15) przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki; podaje główne cechy i przyczyny zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobiegunowych.