Wymagania edukacyjne z geografii klasa 3 Obowiązują również

Transkrypt

Wymagania edukacyjne z geografii klasa 3 Obowiązują również
Wymagania edukacyjne z geografii klasa 3
Obowiązują również wymagania edukacyjne z działu IV i V z klasy 2 (załącznik do klasy 2).
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Dział I. Europa – nasz kontynent
Nasza Europa.
Położenie i
strefowość
krajobrazów
Europy
• opisać cechy
położenia kontynentu
na mapie świata.
• scharakteryzować
warunki naturalne
środowiska Europy.
• opisać cechy
środowiska naturalnego
wybranych krain
geograficznych Europy.
• opisać zmiany klimatu
i innych cech
środowiska
naturalnego wraz
z przemieszczaniem
się w Europie
z zachodu na wschód.
• wskazać wpływ Oceanu
Atlantyckiego na
kształtowanie się klimatu
na kontynencie.
Piękno
krajobrazów
Europy. Budowa
geologiczna
i ukształtowanie
powierzchni
• podać przykłady
zależności między
elementami
środowiska
naturalnego Europy.
• wymienić cechy
środowiska naturalnego
mające wpływ na
kształtowanie się stref
krajobrazowych na Ziemi.
• wskazać na mapach
tematycznych zmiany
środowiskowe
zachodzące wraz
z przemieszczaniem się
po Europie z południa
na północ i z zachodu
na wschód.
• opisać cechy
środowiska
naturalnego wybranej
krainy geograficznej,
posługując się mapami
tematycznymi i innymi
źródłami informacji.
• przygotować trasę
wycieczki krajoznawczej do
wybranej krainy
geograficznej Europy.
Ciągłe zmiany
granic.
Przemiany
polityczne
w Europie
• odczytać na mapie
politycznej nazwy
krajów powstałych
w ostatnim
dwudziestoleciu.
• wymienić zmiany na
mapie politycznej Europy
w drugiej połowie
XX wieku.
• określić, na podstawie
różnych źródeł
informacji, przyczyny
zmian granic na mapie
Europy w XX wieku.
• opisać, na podstawie
różnych źródeł
informacji, zmiany,
jakie dokonywały się
w ostatnim
dwudziestoleciu
• wskazać pozytywne
i negatywne aspekty
dokonujących się zmian na
mapie politycznej Europy.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
w krajach
sąsiadujących
z Polską.
Mozaika
kulturowa.
Ludność Europy
• scharakteryzować, na
podstawie map
tematycznych,
rozmieszczenie
ludności na
kontynencie
europejskim.
• wskazać na mapach
regiony w Europie
sprzyjające i utrudniające
osiedlanie się ludzi.
• opisać zróżnicowanie
ludnościowe, językowe
i religijne krajów Europy.
• wskazać przykłady
społeczeństw młodych,
stagnujących
i starzejących się
w Europie i porównać
z innymi krajami na
świecie.
• określić główne przyczyny
starzenia się ludności
Europy.
Wielkie miasta
Europy. Paryż
i Londyn
• wskazać położenie
największych miast
w Europie.
• podać cechy
charakteryzujące
położenie Londynu
i Paryża.
• określić cechy miast
sytuujące je w gronie
metropolii;
• wskazać zalety i wady
życia w wielkim mieście.
• podać funkcje, które
pełnią te miasta
w swoich krajach
i w regionie;
• podać nazwy obiektów
(np. zabytków, budowli,
muzeów) ściśle
kojarzących się z tymi
miastami.
• zaplanować trasę
wycieczki do jednego
z tych miast.
Kolebka
przemysłu.
Rozwój
przemysłu
w Europie
Technologia
XXI w.
Nowoczesny
przemysł
• podać przykłady
tradycyjnych
i nowoczesnych
gałęzi przemysłu.
• wskazać na mapach
tematycznych miejsca
występowania
i wydobycia
podstawowych surowców
mineralnych w Europie.
• określić, na podstawie
informacji z różnych
źródeł, które gałęzie
przemysłu rozwijały się
najwcześniej w Europie.
• wskazać na mapach
rozmieszczenie
największych okręgów
przemysłowych
Europy, które rozwinęły
się na bazie surowców
mineralnych.
• omówić na przykładach
procesy restrukturyzacji
przemysłu w Europie.
• podać różnice między
• określić warunki
• wskazać przykłady
• wskazać położenie
• omówić, na podstawie
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
tradycyjną
a nowoczesną
produkcją
przemysłową.
wymagane przy
inwestycjach hi-tech.
zakładów i produktów
nowoczesnych
technologii.
w Europie
nowoczesnych
okręgów
przemysłowych.
informacji z różnych źródeł,
kierunki rozwoju
nowoczesnych gałęzi
przemysłu.
Surowe piękno
północy. Kraje
skandynawskie
• określić cechy
• scharakteryzować
położenia krajów
elementy środowiska
Europy Północnej;
naturalnego krajów na
Półwyspie Jutlandzkim
• scharakteryzować
elementy środowiska
i Skandynawskim.
naturalnego krajów na
Półwyspie
Jutlandzkim
i Skandynawskim.
• opisać na przykładzie
Islandii podstawowe
procesy zachodzące na
granicach płyt litosfery
i określić ich wpływ na
życie ludzi;
• omówić cechy
gospodarki krajów tego
regionu.
• określić poziom
rozwoju
gospodarczego krajów
skandynawskich na
podstawie wskaźników
ekonomicznych.
• wskazać na przykłady
specjalizacji gospodarczej
krajów skandynawskich.
Magia
najwyższych gór
Europy. Alpy
• opisać położenie Alp
na mapie kontynentu.
• opisać cechy krajobrazu
i środowiska naturalnego
Alp.
• omówić genezę gór,
korzystając z informacji
z różnych źródeł.
• podać przykłady
zagospodarowania
turystycznego regionu;
• wskazać przykłady
różnych form
gospodarowania
w krajach alpejskich.
• przygotować trasę podróży
krajoznawczej po
wybranym regionie Alp.
• opisać i wskazać na
mapach interesujące
obiekty przyrodnicze
i historyczne w regionie
śródziemnomorskim.
• scharakteryzować cechy
klimatu, ukształtowania
powierzchni i szaty
roślinnej regionu.
• ocenić, na podstawie
danych statystycznych,
atrakcyjność
turystyczną krajów
leżących nad Morzem
Śródziemnym.
• wskazać przykłady
specjalistycznej
działalności rolniczej
i przemysłowej w regionie
śródziemnomorskim.
• wskazać cechy
• scharakteryzować różne
• określić poziom
• przygotować plan
Morskie
• określić położenie
bogactwo. Basen
Morza Śródziemnego
Morza
oraz obszarów do
niego przyległych.
Śródziemnego
Różnorodność
• określić położenie
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
przyrodnicza i
gospodarcza.
Francja
Turystyczny raj.
Turystyka
w Europie
Powtórzenie
Francji na mapie
Europy.
• wskazać przykłady
różnorodności
środowiskowej
kontynentu
europejskiego.
środowiska naturalnego
różnych regionów Francji
(region
śródziemnomorski,
środkowa Francja,
wybrzeże Atlantyku,
Alpy).
• wskazać elementy
zagospodarowania
turystycznego niezbędne
dla rozwoju turystyki.
formy działalności
gospodarczej we
Francji.
• podać przykłady
obiektów dziedzictwa
kulturowego
w kontekście atrakcji
turystycznych.
rozwoju
gospodarczego kraju
na podstawie
wskaźników
ekonomicznych;
• podać przykłady
walorów środowiska
geograficznego
i obiektów kultury
sprzyjających
rozwojowi turystyki.
wycieczki turystycznej
w wybrany region kraju.
• podać, na podstawie
• przygotować trasę podróży
danych statystycznych,
lub wypoczynku
przykłady krajów
w wybranym regionie
o zróżnicowanym ruchu
Europy.
turystycznym.
Sprawdzian
IX Europa. Relacje przyroda – człowiek – gospodarka.
Uczeń:
1) wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy;
2) określa położenie Europy i główne cechy środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych;
3) opisuje, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz
najważniejsze przyczyny i konsekwencje tego zróżnicowania;
4) wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego;
5) wykazuje, na przykładzie rolnictwa Francji lub innego kraju europejskiego, związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i
efektywnością produkcji rolnej; identyfikuje cechy rolnictwa towarowego;
6) przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu
wybranego regionu (lub okręgu) przemysłowego w Europie Zachodniej;
7) przedstawia główne cechy położenia, wielkości, układu przestrzennego oraz znaczenie Paryża lub Londynu jako światowej metropolii;
8) wykazuje wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę krajów alpejskich;
9) wykazuje związki między rozwojem turystyki w Europie Południowej a warunkami przyrodniczymi oraz dziedzictwem kultury
śródziemnomorskiej;
10) prezentuje opracowaną na podstawie map, przewodników, Internetu trasę wycieczki po Europie lub jej części.
Dział II. Azja – kontynent kontrastów
Azjatyckie naj...
Kontrasty
geograficzne Azji
• wskazać cechy
położenia kontynentu
na mapie świata.
• obliczyć rozciągłość
• obliczyć różnice czasu
równoleżnikową
słonecznego.
i południkową kontynentu.
• wskazać konsekwencje
przyrodnicze dużej
rozległości kontynentu
azjatyckiego.
• opisać na przykładach
kontrasty i rekordy
geograficzne kontynentu.
Nowy gigant
gospodarczy.
Chiny
• wskazać położenie
kraju na mapie świata
i kontynentu.
• scharakteryzować cechy
położenia i różnorodności
środowiska naturalnego.
• analizować cechy
rozmieszczenia ludności
we wschodniej
i zachodniej części
kraju.
• wskazać, na podstawie
danych statystycznych,
cechy dynamicznie
rozwijającej się
gospodarki Chin.
• opisać przykłady przemian
społecznych
i ekonomicznych
w Chinach.
Kraj
Wschodzącego
• opisać cechy
położenia i budowy
• obliczyć różnicę czasu
słonecznego.
• analizować warunki
naturalne rozwoju
• scharakteryzować
cechy gospodarki kraju
• wskazać wpływ Japonii na
gospodarkę
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Słońca. Japonia
geologicznej regionu.
rolnictwa.
i rodzaje produkcji
przemysłowej.
współczesnego świata.
Biedne atomowe
mocarstwo. Indie
• analizować cechy
środowiska Półwyspu
Indyjskiego.
• scharakteryzować
strukturę
narodowościową Indii.
• opisać przykłady
kontrastów społecznych
i gospodarczych
w Indiach.
• porównać poziom
rozwoju
gospodarczego Indii
z innymi krajami na
podstawie wskaźników
ekonomicznych.
• wskazać czynniki
sprzyjające rozwojowi
nowoczesnych technologii
w Indiach.
Kultura ryżu.
Azja
PołudniowoWschodnia
• wskazać na mapie
hipsometrycznej
region Azji
PołudniowoWschodniej.
• podać przykłady krajów
leżących w tym regionie
świata.
• opisać roczny cykl
produkcji żywności
związany z cyrkulacją
monsunową.
• podać przykłady innych
upraw związanych
z tym regionem.
• określić możliwości rozwoju
gospodarczego krajów tego
regionu.
Bogactwo dzięki
ropie naftowej.
Bliski Wschód
• wskazać na mapie
politycznej kraje
leżące w regionie
południowozachodniej Azji.
• wskazać na mapach
tematycznych miejsca
występowania
i wydobycia surowców
mineralnych w regionie.
• określić cechy
gospodarki krajów
naftowych.
• wskazać cechy
narodowościowe
i religijne ludności
zamieszkującej ten
region.
• określić, na przykładach,
przyczyny konfliktów
zbrojnych w regionie.
Powtórzenie
Sprawdzian
Dział III. Afryka – po dwóch stronach równika
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Bogactwo
przyrodnicze.
Środowisko
przyrodnicze
Afryki
• określić położenie
kontynentu na mapie
świata.
• opisać, na podstawie map • wykazać konsekwencje
tematycznych, cechy
środowiskowe
środowiska różnych
rozciągłości kontynentu
regionów kontynentu.
po obu stronach
równika; strefy
klimatyczno-gleboworoślinne.
• ocenić walory
przyrodnicze
kontynentu pod kątem
rozwoju turystyki;
• wskazać przykłady
obszarów chronionych
w Afryce.
• przygotować trasę
wycieczki krajoznawczej
w wybrany region Afryki.
Tam, gdzie brak
wody. Sahara
i Sahel
• wskazać na mapie
hipsometrycznej
główne krainy
geograficzne Afryki.
• określić zasięg pustyni
Sahary oraz strefy
Sahelu.
• określić problemy
związane
z gospodarowaniem
wodą na terenach
suchych i ubogich
w wodę.
• wskazać sposoby
poprawy zaopatrzenia
w wodę ludności tych
regionów.
• podać przykłady
międzynarodowej pomocy
biednym krajom Afryki.
• podać cechy środowiska
naturalnego wybranych
regionów nie sprzyjające
życiu i działalności
gospodarczej człowieka.
• wskazać przyczyny
występowania
niedożywienia ludności
i klęsk głodu w różnych
częściach Afryki.
• ocenić możliwości poprawy
• wskazać przykłady
chorób o charakterze
sytuacji materialnej
epidemiologicznym,
i zdrowotnej mieszkańców
tego kontynentu przy
dotykających
mieszkańców
udziale innych krajów
najbiedniejszych krajów
świata.
Afryki.
Biedny kontynent • opisać
napięć
rozmieszczenie
społecznych.
ludności na
Problemy
kontynencie.
społeczne
i gospodarcze
Dział IV. Ameryka – Nowy Świat
Dziedzictwo
kolonializmu.
Zróżnicowanie
kulturowe,
etniczne
i gospodarcze
• wskazać położenie
Ameryki Północnej
i Południowej na
mapie świata.
• scharakteryzować, na
podstawie map
tematycznych, cechy
środowiska naturalnego
obu kontynentów.
• opisać, na podstawie
informacji z różnych
źródeł, etapy
odkrywania i zasiedlania
Ameryk.
• wskazać, na podstawie
map tematycznych,
zróżnicowanie
narodowościowe
i etniczne
współczesnych
• opisać, na podstawie
dostępnych źródeł,
informacji zróżnicowanie
językowe i kulturowe
mieszkańców wybranych
krajów Ameryk.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Ameryki
mieszkańców obu
kontynentów.
Zielone płuca
Ziemi. Brazylia
i Puszcza
Amazońska
• opisać cechy
położenia kraju na
podstawie map
tematycznych.
• wskazać przykłady
zróżnicowania
środowiska
geograficznego Brazylii.
• określać cechy
gospodarki Brazylii na
podstawie wskaźników
ekonomicznych;
• wskazać problemy życia
ludzi w wielkich
miastach.
• analizować wskaźniki
demograficzne Brazylii
i uzasadnić wysoki
wskaźnik urbanizacji
w tym kraju;
• wskazać przyczyny
wylesiania Puszczy
Amazońskiej.
• ocenić ekologiczne skutki
wycinania lasów
amazońskich.
Światowe
mocarstwo.
Stany
Zjednoczone
Ameryki
• określić położenie
kraju na mapie świata
i kontynentu.
• opisać, na podstawie
map, cechy środowiska
naturalnego wybranych
regionów Stanów
Zjednoczonych Ameryki.
• odczytać na mapach
tematycznych miejsca
występowania
i wydobycia surowców
mineralnych.
• analizować wskaźniki
produkcji
przemysłowej;
• ocenić wykorzystanie
różnych rodzajów
transportu do przewozu
towarów i osób;
• analizować strukturę
narodowościową
ludności Stanów
Zjednoczonych
Ameryki.
• wskazać przykłady
mocarstwowej roli Stanów
Zjednoczonych Ameryki we
współczesnym świecie.
Dział V. Australia, Antarktyda, Arktyka – podróż na krańce świata
Życiodajne
wybrzeża.
Związek
• opisać, na podstawie
map tematycznych,
cechy fizyczno-
• obliczyć rozciągłość
• obliczyć różnice czasu
równoleżnikową
słonecznego;
i południkową kontynentu. • scharakteryzować, na
• opisać znaczenie
basenów artezyjskich
dla gospodarki rolnej
• opisać rolę Australii
w regionie i na świecie.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Australijski
geograficzne
kontynentu.
podstawie map
tematycznych, cechy
rozmieszczenia ludności
Australii.
kraju;
• podać, na podstawie
wskaźników
ekonomicznych, cechy
produkcji przemysłowej
kraju.
Czysty
kontynent.
Antarktyda
• określić położenie
kontynentu na mapie
świata.
• podać cechy środowiska
geograficznego
wyróżniające kontynent.
• opisać, na podstawie
map, cechy środowiska
naturalnego kontynentu.
• opisać, na podstawie
różnych źródeł, historię
odkryć i badań
Antarktydy.
• ocenić działania
międzynarodowe na rzecz
zachowania środowiska
naturalnego Antarktydy.
Zmiany na
biegunie
północnym.
Arktyka
• określić położenie
Arktyki wokół bieguna
północnego.
• opisać cechy środowiska
naturalnego Arktyki.
• podać przykłady
arktycznej fauny i flory.
• wskazać przykłady
działalności człowieka,
które nie wpływają
negatywnie na warunki
naturalne.
• określić przykłady zmian
klimatycznych wpływające
na zmniejszanie się stałej
pokrywy lodowej.
Powtórzenie
Sprawdzian
Afryka, Ameryka,
Australia
X. Wybrane regiony świata. Relacje: człowiek – przyroda - gospodarka.
Uczeń:
1) wykazuje, na podstawie map tematycznych, że kontynent Azji jest obszarem wielkich geograficznych kontrastów;
2) przedstawia, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze azjatyckie
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
cywilizacje;
3) analizuje wykresy i dane liczbowe dotyczące rozwoju ludnościowego i urbanizacji w Chinach; wyjaśnia, na podstawie map tematycznych,
zróżnicowanie rozmieszczenia ludności na obszarze Chin; podaje kierunki rozwoju gospodarczego Chin oraz wskazuje zmiany znaczenia
Chin w gospodarce światowej;
4) wykazuje znaczenie czynników społeczno-kulturowych w tworzeniu nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech
środowiska przyrodniczego;
5) wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw i „kulturą ryżu” a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowo-Wschodniej;
6) opisuje kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach; wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii;
7) charakteryzuje region Bliskiego Wschodu pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej, kierunków i poziomu rozwoju
gospodarczego; wskazuje miejsca konfliktów zbrojnych;
8) charakteryzuje na podstawie map tematycznych i wyjaśnia występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych w Afryce;
9) wykazuje, na przykładzie strefy Sahelu, związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi; uzasadnia potrzebę
racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się poważnymi niedoborami słodkiej wody;
10) określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób (m.in. AIDS) a poziomem życia w krajach Afryki na
południe od Sahary;
11) wyróżnia główne cechy i przyczyny zróżnicowania kulturowego i etnicznego Ameryki Północnej i Południowej;
12) identyfikuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem; określa
cechy rozwoju i problemy wielkich miast w Brazylii;
13) wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska przyrodniczego w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów
Zjednoczonych Ameryki Północnej; określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej;
14) przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Australii na tle warunków środowiska przyrodniczego;
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
15) przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki; podaje główne cechy i przyczyny zmian w środowisku
przyrodniczym obszarów okołobiegunowych.