Wymagania edukacyjne z geografii

Wymagania edukacyjne z geografii- klasa 3
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Dział I. Europa – nasz kontynent
1. Nasza
Europa.
Położenie i
strefowość
krajobrazów
Europy
 opisać cechy
położenia kontynentu
na mapie świata.
 scharakteryzować
warunki naturalne
środowiska Europy.
 opisać cechy
środowiska naturalnego
wybranych krain
geograficznych Europy.
 opisać zmiany klimatu
i innych cech
środowiska
naturalnego wraz
z przemieszczaniem
się w Europie
z zachodu na wschód.
 wskazać wpływ Oceanu
Atlantyckiego na
kształtowanie się klimatu
na kontynencie.
2. Piękno
krajobrazów
Europy. Budowa
geologiczna
i ukształtowanie
powierzchni
 podać przykłady
zależności między
elementami
środowiska
naturalnego Europy.
 wymienić cechy
środowiska naturalnego
mające wpływ na
kształtowanie się stref
krajobrazowych na Ziemi.
 wskazać na mapach
tematycznych zmiany
środowiskowe
zachodzące wraz
z przemieszczaniem się
po Europie z południa
na północ i z zachodu
na wschód.
 opisać cechy
środowiska
naturalnego wybranej
krainy geograficznej,
posługując się mapami
tematycznymi i innymi
źródłami informacji.
 przygotować trasę
wycieczki krajoznawczej do
wybranej krainy
geograficznej Europy.
3. Ciągłe zmiany
granic.
Przemiany
polityczne
w Europie
 odczytać na mapie
politycznej nazwy
krajów powstałych
w ostatnim
dwudziestoleciu.
 wymienić zmiany na
mapie politycznej Europy
w drugiej połowie
XX wieku.
 określić, na podstawie
różnych źródeł
informacji, przyczyny
zmian granic na mapie
Europy w XX wieku.
 opisać, na podstawie
różnych źródeł
informacji, zmiany,
jakie dokonywały się
w ostatnim
dwudziestoleciu
w krajach
sąsiadujących
z Polską.
 wskazać pozytywne
i negatywne aspekty
dokonujących się zmian na
mapie politycznej Europy.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
4. Jednocząca
się Europa. Unia
Europejska
 wskazać pozytywne
strony procesów
integracyjnych
w Europie.
 przedstawić, na
podstawie informacji
z różnych źródeł, drogę
państw Europy do
integracji począwszy od
EWWiS po UE.
 omówić na
schematycznych
rysunkach struktury
organizacyjne UE.
 opisać, na podstawie
danych statystycznych,
potencjał ekonomiczny
krajów zrzeszonych
w UE;
 omówić etapy
dostosowywania
polskiej gospodarki do
wymagań
wspólnotowych
w czasie
poprzedzającym
przystąpienie do
struktur UE.
 ocenić zagrożenia
funkcjonowania struktur UE
pojawiające się w różnych
krajach.

5. Mozaika
kulturowa.
Ludność Europy
 scharakteryzować, na
podstawie map
tematycznych,
rozmieszczenie
ludności na
kontynencie
europejskim.
 wskazać na mapach
regiony w Europie
sprzyjające i utrudniające
osiedlanie się ludzi.
 opisać zróżnicowanie
ludnościowe, językowe
i religijne krajów Europy.
 wskazać przykłady
społeczeństw młodych,
stagnujących
i starzejących się
w Europie i porównać
z innymi krajami na
świecie.
 określić główne przyczyny
starzenia się ludności
Europy.
6. Wielkie miasta
Europy. Paryż
i Londyn
 wskazać położenie
największych miast
w Europie.
 podać cechy
charakteryzujące
położenie Londynu
i Paryża.
 określić cechy miast
sytuujące je w gronie
metropolii;
 wskazać zalety i wady
życia w wielkim mieście.
 podać funkcje, które
pełnią te miasta
w swoich krajach
i w regionie;
 podać nazwy obiektów
(np. zabytków, budowli,
muzeów) ściśle
kojarzących się z tymi
 zaplanować trasę
wycieczki do jednego
z tych miast.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
miastami.
7. Kolebka
przemysłu.
Rozwój
przemysłu
w Europie
 podać przykłady
tradycyjnych
i nowoczesnych
gałęzi przemysłu.
 wskazać na mapach
tematycznych miejsca
występowania
i wydobycia
podstawowych surowców
mineralnych w Europie.
 określić, na podstawie
informacji z różnych
źródeł, które gałęzie
przemysłu rozwijały się
najwcześniej w Europie.
 wskazać na mapach
rozmieszczenie
największych okręgów
przemysłowych
Europy, które rozwinęły
się na bazie surowców
mineralnych.
 omówić na przykładach
procesy restrukturyzacji
przemysłu w Europie.
8. Technologia
XXI w.
Nowoczesny
przemysł
 podać różnice między
tradycyjną
a nowoczesną
produkcją
przemysłową.
 określić warunki
wymagane przy
inwestycjach hi-tech.
 wskazać przykłady
zakładów i produktów
nowoczesnych
technologii.
 wskazać położenie
w Europie
nowoczesnych
okręgów
przemysłowych.
 omówić, na podstawie
informacji z różnych źródeł,
kierunki rozwoju
nowoczesnych gałęzi
przemysłu.
9. Surowe
piękno północy.
Kraje
skandynawskie
 określić cechy
 scharakteryzować
położenia krajów
elementy środowiska
Europy Północnej;
naturalnego krajów na
Półwyspie Jutlandzkim
 scharakteryzować
elementy środowiska
i Skandynawskim.
naturalnego krajów na
Półwyspie
Jutlandzkim
i Skandynawskim.
 opisać na przykładzie
Islandii podstawowe
procesy zachodzące na
granicach płyt litosfery
i określić ich wpływ na
życie ludzi;
 omówić cechy
gospodarki krajów tego
regionu.
 określić poziom
rozwoju
gospodarczego krajów
skandynawskich na
podstawie wskaźników
ekonomicznych.
 wskazać na przykłady
specjalizacji gospodarczej
krajów skandynawskich.
10. Magia
najwyższych gór
Europy. Alpy
 opisać położenie Alp
na mapie kontynentu.
 omówić genezę gór,
korzystając z informacji
z różnych źródeł.
 podać przykłady
zagospodarowania
turystycznego regionu;
 wskazać przykłady
różnych form
 przygotować trasę podróży
krajoznawczej po
wybranym regionie Alp.
 opisać cechy krajobrazu
i środowiska naturalnego
Alp.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
gospodarowania
w krajach alpejskich.
11. Morskie
 określić położenie
bogactwo. Basen
Morza Śródziemnego
Morza
oraz obszarów do
Śródziemnego
niego przyległych.
 opisać i wskazać na
mapach interesujące
obiekty przyrodnicze
i historyczne w regionie
śródziemnomorskim.
 scharakteryzować cechy
klimatu, ukształtowania
powierzchni i szaty
roślinnej regionu.
 ocenić, na podstawie
danych statystycznych,
atrakcyjność
turystyczną krajów
leżących nad Morzem
Śródziemnym.
 wskazać przykłady
specjalistycznej
działalności rolniczej
i przemysłowej w regionie
śródziemnomorskim.
12. Słoneczna
Italia. Włochy
 określić położenie
Półwyspu
Apenińskiego na
mapie Europy.
 podać cechy środowiska
naturalnego Włoch.
 opisać, na podstawie
wskaźników
statystycznych, cechy
gospodarki Włoch.
 podać przykłady
obiektów dziedzictwa
kulturowego kraju
w kontekście atrakcji
turystycznych.
 przygotować trasę podróży
do wybranego regionu lub
miejsca we Włoszech.
13.
Różnorodność
przyrodnicza i
gospodarcza.
Francja
 określić położenie
Francji na mapie
Europy.
 wskazać cechy
środowiska naturalnego
różnych regionów Francji
(region
śródziemnomorski,
środkowa Francja,
wybrzeże Atlantyku,
Alpy).
 scharakteryzować różne
formy działalności
gospodarczej we
Francji.
 określić poziom
rozwoju
gospodarczego kraju
na podstawie
wskaźników
ekonomicznych;
 podać przykłady
walorów środowiska
geograficznego
i obiektów kultury
sprzyjających
rozwojowi turystyki.
 przygotować plan
wycieczki turystycznej
w wybrany region kraju.
14. Turystyczny
raj. Turystyka
 wskazać przykłady
różnorodności
 wskazać elementy
zagospodarowania
 podać przykłady
obiektów dziedzictwa
 podać, na podstawie
danych statystycznych,
 przygotować trasę podróży
lub wypoczynku
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
w Europie
środowiskowej
kontynentu
europejskiego.
turystycznego niezbędne
dla rozwoju turystyki.
kulturowego
w kontekście atrakcji
turystycznych.
przykłady krajów
o zróżnicowanym ruchu
turystycznym.
w wybranym regionie
Europy.
Dział II. Azja – kontynent kontrastów
15. Azjatyckie
naj... Kontrasty
geograficzne Azji
 wskazać cechy
położenia kontynentu
na mapie świata.
 obliczyć rozciągłość
równoleżnikową
i południkową kontynentu.
 obliczyć różnice czasu
słonecznego.
 wskazać konsekwencje
przyrodnicze dużej
rozległości kontynentu
azjatyckiego.
 opisać na przykładach
kontrasty i rekordy
geograficzne kontynentu.
16. Nowy gigant
gospodarczy.
Chiny
 wskazać położenie
kraju na mapie świata
i kontynentu.
 scharakteryzować cechy
położenia i różnorodności
środowiska naturalnego.
 analizować cechy
rozmieszczenia ludności
we wschodniej
i zachodniej części
kraju.
 wskazać, na podstawie
danych statystycznych,
cechy dynamicznie
rozwijającej się
gospodarki Chin.
 opisać przykłady przemian
społecznych
i ekonomicznych
w Chinach.
17. Kraj
Wschodzącego
Słońca. Japonia
 opisać cechy
położenia i budowy
geologicznej regionu.
 obliczyć różnicę czasu
słonecznego.
 analizować warunki
naturalne rozwoju
rolnictwa.
 scharakteryzować
cechy gospodarki kraju
i rodzaje produkcji
przemysłowej.
 wskazać wpływ Japonii na
gospodarkę
współczesnego świata.
18. Biedne
atomowe
mocarstwo. Indie
 analizować cechy
środowiska Półwyspu
Indyjskiego.
 scharakteryzować
strukturę
narodowościową Indii.
 opisać przykłady
kontrastów społecznych
i gospodarczych
w Indiach.
 porównać poziom
rozwoju
gospodarczego Indii
z innymi krajami na
podstawie wskaźników
ekonomicznych.
 wskazać czynniki
sprzyjające rozwojowi
nowoczesnych technologii
w Indiach.
19. Kultura ryżu.
Azja
 wskazać na mapie
hipsometrycznej
 podać przykłady krajów
leżących w tym regionie
 opisać roczny cykl
produkcji żywności
 podać przykłady innych
upraw związanych
 określić możliwości rozwoju
gospodarczego krajów tego
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
PołudniowoWschodnia
20. Bogactwo
dzięki ropie
naftowej. Bliski
Wschód
region Azji
PołudniowoWschodniej.
 wskazać na mapie
politycznej kraje
leżące w regionie
południowozachodniej Azji.
świata.
 wskazać na mapach
tematycznych miejsca
występowania
i wydobycia surowców
mineralnych w regionie.
związany z cyrkulacją
monsunową.
 określić cechy
gospodarki krajów
naftowych.
z tym regionem.
 wskazać cechy
narodowościowe
i religijne ludności
zamieszkującej ten
region.
regionu.
 określić, na przykładach,
przyczyny konfliktów
zbrojnych w regionie.
Dział III. Afryka – po dwóch stronach równika
21. Bogactwo
przyrodnicze.
Środowisko
przyrodnicze
Afryki
 określić położenie
kontynentu na mapie
świata.
 opisać, na podstawie map  wykazać konsekwencje
tematycznych, cechy
środowiskowe
środowiska różnych
rozciągłości kontynentu
regionów kontynentu.
po obu stronach
równika; strefy
klimatyczno-gleboworoślinne.
 ocenić walory
przyrodnicze
kontynentu pod kątem
rozwoju turystyki;
 wskazać przykłady
obszarów chronionych
w Afryce.
 przygotować trasę
wycieczki krajoznawczej
w wybrany region Afryki.
22. Tam, gdzie
brak wody.
Sahara i Sahel
 wskazać na mapie
hipsometrycznej
główne krainy
geograficzne Afryki.
 określić zasięg pustyni
Sahary oraz strefy
Sahelu.
 określić problemy
związane
z gospodarowaniem
wodą na terenach
suchych i ubogich
w wodę.
 wskazać sposoby
poprawy zaopatrzenia
w wodę ludności tych
regionów.
 podać przykłady
międzynarodowej pomocy
biednym krajom Afryki.
23. Biedny
kontynent napięć
społecznych.
 opisać
rozmieszczenie
ludności na
 podać cechy środowiska
naturalnego wybranych
regionów nie sprzyjające
 wskazać przyczyny
występowania
niedożywienia ludności
 wskazać przykłady
chorób o charakterze
epidemiologicznym,
 ocenić możliwości poprawy
sytuacji materialnej
i zdrowotnej mieszkańców
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
Problemy
społeczne
i gospodarcze
kontynencie.
życiu i działalności
gospodarczej człowieka.
i klęsk głodu w różnych
częściach Afryki.
dotykających
mieszkańców
najbiedniejszych krajów
Afryki.
tego kontynentu przy
udziale innych krajów
świata.
Dział IV. Ameryka – Nowy Świat
24. Dziedzictwo
kolonializmu.
Zróżnicowanie
kulturowe,
etniczne
i gospodarcze
Ameryki
 wskazać położenie
Ameryki Północnej
i Południowej na
mapie świata.
 scharakteryzować, na
podstawie map
tematycznych, cechy
środowiska naturalnego
obu kontynentów.
 opisać, na podstawie
informacji z różnych
źródeł, etapy
odkrywania i zasiedlania
Ameryk.
 wskazać, na podstawie
map tematycznych,
zróżnicowanie
narodowościowe
i etniczne
współczesnych
mieszkańców obu
kontynentów.
 opisać, na podstawie
dostępnych źródeł,
informacji zróżnicowanie
językowe i kulturowe
mieszkańców wybranych
krajów Ameryk.
25. Zielone płuca
Ziemi. Brazylia
i Puszcza
Amazońska
 opisać cechy
położenia kraju na
podstawie map
tematycznych.
 wskazać przykłady
zróżnicowania
środowiska
geograficznego Brazylii.
 określać cechy
gospodarki Brazylii na
podstawie wskaźników
ekonomicznych;
 wskazać problemy życia
ludzi w wielkich
miastach.
 analizować wskaźniki
demograficzne Brazylii
i uzasadnić wysoki
wskaźnik urbanizacji
w tym kraju;
 wskazać przyczyny
wylesiania Puszczy
Amazońskiej.
 ocenić ekologiczne skutki
wycinania lasów
amazońskich.
26. Światowe
mocarstwo.
Stany
Zjednoczone
Ameryki
 określić położenie
kraju na mapie świata
i kontynentu.
 opisać, na podstawie
map, cechy środowiska
naturalnego wybranych
regionów Stanów
Zjednoczonych Ameryki.
 odczytać na mapach
tematycznych miejsca
występowania
i wydobycia surowców
mineralnych.
 analizować wskaźniki
produkcji
przemysłowej;
 ocenić wykorzystanie
różnych rodzajów
 wskazać przykłady
mocarstwowej roli Stanów
Zjednoczonych Ameryki we
współczesnym świecie.
Temat
Wymagania
konieczne ocena
dopuszczająca
Wymagania
podstawowe
ocena dostateczna
Wymagania
rozszerzające
ocena dobra
Wymagania
dopełniające
ocena bardzo
dobra
Wymagania
wykraczające
ocena celująca
Uczeń potrafi:
transportu do przewozu
towarów i osób;
 analizować strukturę
narodowościową
ludności Stanów
Zjednoczonych
Ameryki.
Dział V. Australia, Antarktyda, Arktyka – podróż na krańce świata
27. Życiodajne
wybrzeża.
Związek
Australijski
 opisać, na podstawie
map tematycznych,
cechy fizycznogeograficzne
kontynentu.
 obliczyć rozciągłość
równoleżnikową
i południkową kontynentu.
 obliczyć różnice czasu
słonecznego;
 scharakteryzować, na
podstawie map
tematycznych, cechy
rozmieszczenia ludności
Australii.
 opisać znaczenie
basenów artezyjskich
dla gospodarki rolnej
kraju;
 podać, na podstawie
wskaźników
ekonomicznych, cechy
produkcji przemysłowej
kraju.
 opisać rolę Australii
w regionie i na świecie.
28. Czysty
kontynent.
Antarktyda
 określić położenie
kontynentu na mapie
świata.
 podać cechy środowiska
geograficznego
wyróżniające kontynent.
 opisać, na podstawie
map, cechy środowiska
naturalnego kontynentu.
 opisać, na podstawie
różnych źródeł, historię
odkryć i badań
Antarktydy.
 ocenić działania
międzynarodowe na rzecz
zachowania środowiska
naturalnego Antarktydy.
29. Zmiany na
biegunie
północnym.
Arktyka
 określić położenie
Arktyki wokół bieguna
północnego.
 opisać cechy środowiska
naturalnego Arktyki.
 podać przykłady
arktycznej fauny i flory.
 wskazać przykłady
działalności człowieka,
które nie wpływają
negatywnie na warunki
naturalne.
 określić przykłady zmian
klimatycznych wpływające
na zmniejszanie się stałej
pokrywy lodowej.