v_09_2004_Sp.p._czyli_spolka_p

PRAWO NA CO DZIEŃ
Sp.p.,
czyli spółka partnerska
Spółka partnerska powstała w Stanach Zjednoczonych
Ameryki Północnej. W 1991 r. w stanie Teksas normatywnie uregulowano postać spółki partnerskiej. Amerykańska nazwa spółki partnerskiej brzmi – „Limited Liability Partnerships”. Rozwiązania amerykańskie znalazły
swoje odzwierciedlenie w wielu krajach europejskich.
Wykształciły się dwa modele spółki partnerskiej: model
amerykański i model niemiecki. Do polskiego systemu
prawnego spółka partnerska została wprowadzona
ustawą z dnia 15.09.2000 r. kodeks spółek handlowych
(Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z zm.).
O potrzebie wprowadzenia do polskiego obrotu prawnego
„spółki hybrydalnej” zdecydowała atrakcyjność tej formy
spółki dla osób wykonujących wolne zawody. Podczas
prac nad kodeksem spółek handlowych trwały burzliwe
dyskusje na temat uregulowań spółki partnerskiej, potrzeby
i celowości jej wprowadzenia. Spółka partnerska jest spółką
handlową. Według klasycznego podziału spółki handlowe
dzieli się na osobowe i kapitałowe. Spółka partnerska jest
zaliczana do spółek osobowych. Spółka partnerska może
we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, ma zdolność sądową
i procesową. Jest bardzo atrakcyjna jako forma prowadzenia działalności gospodarczej dla przedstawicieli wolnych
zawodów. Zgodnie z przepisami KSH spółka partnerska
nie posiada osobowości prawnej. W skład spółki wchodzą
wspólnicy (partnerzy), którzy zawierają umowę spółki
w celu wykonywania wolnego zawodu. Jednak pewnym niedociągnięciem ustawodawcy jest brak ustawowej definicji
„wolnego zawodu”. Istotną cechą rozwiązań KSH w stosunku do spółki partnerskiej jest możliwość jej tworzenia w celu
wykonywania więcej niż jednego zawodu. Partnerami mogą
być wyłącznie osoby fizyczne. Zgodnie z art. 86 § 1 in fine
spółka partnerska prowadzi przedsiębiorstwo pod własną
firmą. Firma powinna zawierać nazwisko, co najmniej
jednego partnera wraz z określeniem wolnego zawodu
wykonywanego w spółce, dodatkowo oznaczenie „i partner”
lub „i partnerzy”. Możliwe jest stosowanie całego zwrotu
spółka partnerska wraz z określeniem wolnego zawodu
wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.p.”. W firmie spółki mogą być wymienieni
niektórzy partnerzy lub wszyscy. Korpusowi firmy spółki
partnerskiej powinien być nadany charakter osobowy.
Obok nazwisk poszczególnych partnerów można zamieścić w firmie imiona lub pierwsze litery imion partnerów.
Do przedstawicieli zawodów medycznych uprawnionych
w świetle art. 88 KSH do zawiązania spółki partnerskiej
ustawodawca zaliczył:
− aptekarzy (farmaceutów),
− lekarzy,
− lekarzy stomatologów,
− pielęgniarki,
− pielęgniarki położne.
Katalog wolnych zawodów został wyliczony na zasadzie
„listy zamkniętej”. Przepisy szczególne regulują wykonywanie „wolnych zawodów”, struktury samorządowe,
organy samorządowe i odpowiedzialność zawodową. Osoba
ubiegająca się o przynależność korporacyjną musi posiadać
odpowiednie wykształcenie i spełnić inne wymogi przewidziane w ustawach. Zawód farmaceuty został uregulowany
w ustawie z dnia 06.09.2001 r. prawo farmaceutyczne
(Dz. U. Nr 53, poz. 532 z zm.). Cytowana ustawa szczegółowo reguluje samorząd zawodowy farmaceutów, strukturę
i funkcjonowanie okręgowych izb aptekarskich i Naczelnej
Izby Aptekarskiej. W sprawach nieuregulowanych przepisy
KSH, odsyłają do uregulowań dotyczących spółki jawnej
(art. 89 KSH). Przepisy o spółce jawnej stosuje się odpowiednio, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Umowa spółki
Zgodnie z art. 91 KSH umowa spółki partnerskiej powinna
być zawarta w formie aktu notarialnego.
Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać;
1. Określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnera w ramach spółki;
2. Przedmiot działalności spółki;
3. Nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki,
w przypadkach przewidzianych w art. 95 § 2 KSH;
4. W przypadku, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy
partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów;
5. Firmę i siedzibę spółki;
6. Czas trwania spółki, jeśli jest ograniczony;
7. Określenie wkładów do spółki z podaniem ich wartości.
Elementy wymienione powyżej są przedmiotowo istotne,
ich uregulowanie jest konieczne dla ważności umowy spółki. Siedziba jest miejscem prowadzenia przedsiębiorstwa.
Siedziba spółki powinna zostać określona expessis verbis
w umowie. Konkretyzacją siedziby jest adres. Według
VITAMINA C++ 9/2004
23
PRAWO NA CO DZIEŃ
postanowienia SN z dnia 05.10.1990 r., III CRN 121/90
(nie publ.), wpis adresu spółki powinien obejmować „podanie ulicy, numeru domu z ewentualnym dokładniejszym
określeniem”. Czas trwania spółki może być ograniczony
w umowie do okresu na przykład trzech lat, z możliwością
jego dalszego przedłużenia.
Po zawarciu umowy spółki, partnerzy są zobowiązaniu
zgłosić spółkę do rejestru przedsiębiorców. Ustawa z dnia
20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn.
Dz. U. Z 2001 r. Nr 17 poz. 209 ze z zm.) i przepis 93 § 1
KSH, określają szczegółowo wymogi zgłoszenia spółki partnerskiej do rejestru przedsiębiorców. Zgłoszenie powinno
zawierać:
1. Firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń;
Reprezentowanie spółki
2. Określenie wolnego zawodu wykonywanego w ramach
spółki;
Reprezentacja spółki partnerskiej jest uregulowana w przepisie art. 96 KSH. Każdy partner może reprezentować
spółkę samodzielnie, jednak umowa spółki może wprowadzać inne rozwiązania. Ustawodawca przewidział również
sytuację odebrania partnerowi prawa do reprezentacji
spółki. Może to nastąpić jedynie z ważnych powodów.
W takim przypadku musi być podjęta uchwała większością
¾ głosów w obecności, co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać dla procedury
pozbawienia partnera prawa do reprezentacji surowsze
wymogi. Reprezentowanie spółki można powierzyć również
zarządowi. Zarząd dokonuje wszelkich czynności sądowych
i pozasądowych. Każdy członek zarządu jest uprawniony
i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki, prawa tego nie
można ograniczyć ze skutkiem prawnym dla osób trzecich.
Do zarządu w spółce partnerskiej stosuje się odpowiednio
przepisy o zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - art. 201-211 i art. 293-300 KSH. Przepis art. 97 § 1
KSH wprowadza elementy kapitałowe do spółki partnerskiej. W przypadku powołania zarządu wieloosobowego
sposób reprezentacji reguluje umowa spółki.
3. Przedmiot działalności spółki;
4. Nazwiska i imiona partnerów, którzy są uprawnieni do
reprezentacji spółki, nie dotyczy to przypadków, gdy
umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów;
5. Nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych
w skład zarządu;
6. Nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki,
w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2.
Ponadto z przepisów szczególnych wynika obowiązek zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego następujących
danych:
1. Jeżeli spółka posiada oddziały, zgłasza się siedziby i adresy oddziałów;
2. Numer REGON;
3. Numer PESEL każdego wspólnika;
4. Informację o pozostawaniu w związku małżeńskim,
zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej, ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami;
5. Uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów partnerów
uprawnionych do reprezentowania spółki lub wzór podpisu prokurenta, w przypadku ustanowienia prokury.
W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia
21.12.2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych
formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (Dz. U.
2000, Nr 118, poz. 1247), szczegółowo uregulowano rodzaje
formularzy składanych do sądu rejestrowego. Zgłoszenie
spółki partnerskiej dokonuje się na formularzu KRS – W1.
Na formularzu KSR – WK zgłasza się partnerów (wspólników) uprawnionych do reprezentacji. Każdego z partnerów
powinno się zgłosić na odrębnym formularzu. Zgłaszając
spółkę partnerską do rejestru obligatoryjnie należy dołączyć
dokumenty uprawniające partnerów do wykonywania wolnego zawodu na przykład: wpis na listę członków okręgowej
izby aptekarskiej. Wpis spółki partnerskiej do rejestru
przedsiębiorców ma charakter konstytutywny. Jakiekolwiek
zmiany danych wymienionych w przepisie art. 93 § 1 i art.
91 KSH, w toku działalności spółki muszą być zgłoszone
do Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek o wpis zare24
jestrowanie spółki partnerskiej, jak i o wpis zmiany danych
wymienionych powyżej, partnerzy składają w terminie
siedmiu dni od dnia zajścia zdarzenia uzasadniającego
dokonanie wpisu. Termin siedmiu dni został przewidziany
w art. 22 ustawy z dnia 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze
Sądowym. Sąd Rejestrowy bada prawidłowość wypełnionego formularza. Wniosek o dokonanie wpisu, jak i wniosek
zgłaszający zmiany, powinien być prawidłowo opłacony.
Jeżeli sąd rejestrowy w prowadzonym postępowaniu stwierdzi braki formalne lub brak prawidłowo uiszczonej opłaty,
wniosek oddala i nie wzywa do uzupełnienia braków. Do
wpisu podlegającego ogłoszeniu w Monitorze Sądowym
i Gospodarczym dołącza się dowód uiszczenia opłaty.
VITAMINA C++ 9/2004
Odpowiedzialność za zobowiązania
Ustawodawca szczegółowo uregulował odpowiedzialność
partnerów za zobowiązania spółki. Partnerzy nie ponoszą
odpowiedzialności za zobowiązania spółki związane z działalnością innych partnerów. Partner nie ponosi również
odpowiedzialności związanej z działaniem lub zaniechaniem osób zatrudnionych w spółce na podstawie umowy
o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegają
kierownictwu innego partnera. Regulacja ustawowa wyłącza odpowiedzialność partnera „za błędy w sztuce innego
partnera”. Za pozostałe zobowiązania wspólnicy spółki
partnerskiej ponoszą odpowiedzialność osobistą. Istotna
cecha odpowiedzialności osobistej polega na tym, że partner
odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem
teraźniejszym i przyszłym. Partnerzy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie z pozostałymi partnerami i spółką. Odpowiedzialność osobista oznacza, że partner ponosi
odpowiedzialność za zobowiązania spółki wynikłe:
1. z własnego działania i zaniechania przy wykonywaniu
wolnego zawodu;
2. działania i zaniechania osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku
prawnego, jeżeli zwierzchnikiem tych osób jest partner
ponoszący odpowiedzialność;
PRAWO NA CO DZIEŃ
3. zobowiązań spółki nie związanych z wykonywaniem
wolnego zawodu;
4. zobowiązań podatkowych.
Przepis art. 95 § 25 KSH reguluje możliwość zmiany zasad
odpowiedzialności partnerów na zewnątrz. W umowie
spółki wspólnicy mogą postanowić, że jeden lub większa
ilość partnerów będzie odpowiadać jak wspólnicy spółki
jawnej.
Rozwiązanie spółki
Przyczyny powodujące rozwiązanie spółki zostały wymienione w art. 98 KSH:
1. przyczyny przewidziane w umowie spółki;
2. jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;
3. ogłoszenie upadłości spółki;
4. utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu;
5. prawomocne orzeczeni sądu.
W przypadku, gdy partner traci prawo do wykonywania
wolnego zawodu, powinien wystąpić ze spółki z końcem
roku obrotowego, w którym utracił prawo do wykonywania
wolnego zawodu. Wystąpienie partnera ze spółki ma formę
pisemnego oświadczenia, składanego przez ustępującego
partnera zarządowi lub partnerowi uprawnionemu do
reprezentacji spółki. Spadkobierca partnera nie wstępuje
do spółki w miejsce zmarłego partnera. Umowa spółki
może zawierać uregulowania odmienne. W przypadku,
gdy spadkobiercą zmarłego partnera jest osoba, posiadająca uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu,
wykonywanego w spółce, może ona wstąpić na miejsce
zmarłego partnera, na mocy postanowień umowy spółki.
Gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden
partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego
zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki,
spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od
dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.
Paweł Jędrusik
[email protected]
VITAMINA C++ 9/2004
25