docMałżeński ustrój maj¹tkowy a dzia³alność gospodarcza
download 
Reklamacja Transkrypt
Małżeński ustrój maj¹tkowy a dzia³alność gospodarcza
PRAWO NA CO DZIEÑ Ma³¿eñski ustrój maj¹tkowy a dzia³alnoæ gospodarcza osoby fizycznej Grzegorz £enczyk ([email protected]) Wprowadzenie Prowadzenie dzia³alnoci gospodarczej w sposób nierozerwalny wi¹¿e siê podejmowaniem przez przedsiêbiorców ryzyka tej dzia³alnoci. Mo¿na stwierdziæ, ¿e ryzyko prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej sta³o siê podstawowym czynnikiem, który ukszta³towa³ znane dzi modele prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej. Zró¿nicowane typy istniej¹cych spó³ek handlowych zbudowane zosta³y w istocie w zale¿noci od poziomu ryzyka osób uczestnicz¹cych w tych spó³kach. Innymi s³owy: im ni¿szy stopieñ zorganizowania podmiotu, tym wy¿szy stopieñ ryzyka obci¹¿aj¹cego poszczególnych wspólników. Dzia³alnoæ gospodarcza osoby fizycznej na podstawie wpisu do ewidencji dzia³alnoci gospodarczej, jako dzia³alnoæ prowadzona w najprostszej formie obarczona jest najwiêkszym ryzykiem. Ryzyko, o którym tu mowa obejmuje nie tylko odpowiedzialnoæ za zobowi¹zania umowne powsta³e (zawarte) w ramach prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej (w tym równie¿ odpowiedzialnoæ za zobowi¹zania z tytu³u niewykonania lub nienale¿ytego wykonania umowy), ale równie¿ ryzyko zwi¹zane z odpowiedzialnoci¹ za szkodê wyrz¹dzon¹ przez podmiot prowadz¹cy dzia³alnoæ lub przez osoby, którymi siê on pos³uguje. Wraz z rozwojem przedsiêbiorstwa (w zale¿noci od przedmiotu dzia³alnoci) proporcje miêdzy poszczególnymi sk³adnikami ryzyka dzia³ania przedsiêbiorcy ulegaj¹ zmianom. Generalnie podmioty prowadz¹ce dzia³alnoæ gospodarcz¹ staraj¹ siê w maksymalny sposób zredukowaæ poziom obci¹¿aj¹cego je ryzyka, w tym równie¿ przez wy³¹czenie osobistej odpowiedzialnoæ w³acicieli. Dzia³alnoæ gospodarcza na podstawie wpisu do ewidencji Dzia³alnoæ gospodarcza na zasadzie wpisu do ewidencji dzia³alnoci gospodarczej jest najprostsz¹ form¹ organizacyjn¹, w której na podstawie polskiego prawa mo¿liwe jest prowadzenie dzia³alnoci. Przedsiêbiorca zorganizowany w tej formie odpowiada osobicie za zobowi¹zania przedsiêbiorstwa ca³ym swoim maj¹tkiem obecnym i przysz³ym. Tak sformu³owana zasada odpowiedzialnoci prowadziæ mo¿e w sytuacjach krytycznych do nara¿enia w³aciciela (przedsiêbiorcy) na prowadzenie egzekucji dotycz¹cych jego dzia³alnoci gospodarczej z maj¹tku prywatnego w ¿aden sposób nie zwi¹zanego z t¹ dzia³alnoci¹. Wspólnoæ maj¹tkowa przedsiêbiorcy - odpowiedzialnoæ Odpowiedzialnoæ to przymusowa realizacja wiadczenia wynikaj¹cego z zobowi¹zania (umownego, odszkodowawczego, podatkowego, innego). W przypadkach, gdy przedsiêbiorca odpowiada swoim maj¹tkiem za zobowi¹zania swojego przedsiêbiorstwa istotne staj¹ siê granice tej odpowiedzialnoci oraz zakres zastosowania tej odpowiedzialnoci do wspó³ma³¿onka pozostaj¹cego w ustroju ma³¿eñskiej wspólnoci maj¹tkowej. Trzeba wyranie wskazaæ, ¿e ryzyko (w tym ryzyko dzia³alnoci gospodarczej) podejmowane przez jednego z ma³¿onków, co do zasady, przenosi siê na drugiego ma³¿onka. Zgodnie bowiem z postanowieniami art. 41 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuñczego1 wierzyciel mo¿e ¿¹daæ zaspokojenia z maj¹tku wspólnego ma³¿onków, nawet wtedy, gdy d³u¿nikiem jest tylko jeden z ma³¿onków. Dlatego te¿, celem uchronienia siê od opisanej powy¿ej sytuacji, osoby fizyczne prowadz¹ce dzia³alnoæ gospodarcz¹ powszechnie dokonuj¹ zmiany panuj¹cego pomiêdzy nimi ustroju maj¹tkowego polegaj¹cej na oddzieleniu maj¹tku osoby prowadz¹cej dzia³alnoæ gospodarcz¹ od maj¹tku ma³¿onka, który tej dzia³alnoci nie prowadzi. Dziêki temu osoby te uzyskuj¹ bezpieczeñstwo prawne na wypadek nieprzewidzialnych zdarzeñ gospodarczych. Wprowadzenie rozdzielnoci maj¹tkowej powoduje, ¿e od chwili zawarcia umowy o rozdzielnoci maj¹tkowej ka¿dy z ma³¿onków za swoje zobowi¹zania odpowiada wy³¹cznie swoim maj¹tkiem. Jeli przed Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 roku, Dz. U. nr 9 poz. 59 z licznymi póniejszymi zmianami Ci¹g dalszy na stronie 13 1 10 Kwiecieñ 2002 Vitamina C++ PRAWO NA CO DZIEÑ 3) korekty w zakresie nale¿nego / naliczonego podatku VAT, amortyzacji, kosztów, 4) skutki zwi¹zane z uszczupleniem nale¿noci podatkowych, odsetki podatkowe itp. od drugiej strony wykazania odpowiedniego zapisu w umowie spó³ki lub przed³o¿enia w oznaczonym terminie uchwa³y Zgromadzenia Wspólników zatwierdzaj¹cego dokonanie tej czynnoci przez Zarz¹d kontrahenta. Zalecane rozwi¹zania Zasz³oci St¹d zaleca siê ka¿dorazowe sprawdzanie przed zawarciem jakiejkolwiek transakcji, w której jedn¹ ze stron jest spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹, czy bêdzie mia³ do niej zastosowanie wymóg wskazany w art. 230 Ksh i czy odpowiednia zgoda zgromadzenia wspólników zosta³a uzyskana przez zarz¹d tej spó³ki. W przypadkach, gdy niektóre umowy zawierane ze spó³kami z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ po dniu 1 stycznia 2001 r. nie zosta³y zweryfikowane pod k¹tem ich skutecznoci w wietle art. 230 Ksh, zaleca siê ich sprawdzenie. Na marginesie mo¿na dodaæ, i¿ wprowadzenie do umowy spó³ki zapisów nak³adaj¹cych na zarz¹d obowi¹zek uzyskiwania zgody zgromadzenia wspólników, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej na dokonanie okrelonych czynnoci w innych sytuacjach ni¿ wskazane w art. 230 Ksh nie powoduje, i¿ czynnoæ dokonana bez takiej zgody bêdzie niewa¿na. Czynnoæ taka pozostanie wa¿na i bêdzie rodziæ jedynie odpowiedzialnoæ odszkodowawcz¹ cz³onków zarz¹du wobec spó³ki na zasadach ogólnych i ich odpowiedzialnoæ dyscyplinarn¹ (art. 17 § 3 Ksh). Zalecana procedura postêpowania w przypadku dokonywania czynnoci prawnych z kontrahentem dzia³aj¹cym w formie spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ jest nastêpuj¹ca: 1) sprawdziæ wartoæ zawartej umowy w stosunku do wartoci kapita³u zak³adowego tej spó³ki uwidocznionego na odpowiednim wypisie z rejestru handlowego spó³ki lub z Krajowego Rejestru S¹dowego jeli wartoæ umowy nie przekracza dwukrotnoci kapita³u zak³adowego spó³ki dalsze badanie kontrahenta pod k¹tem art. 230 Ksh nie jest konieczne, 2) jeli wartoæ umowy przekracza dwukrotnoæ kapita³u zak³adowego kontrahenta za¿¹daæ nale¿y Jeli od podpisania takiej umowy przez Zarz¹d spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ up³yn¹³ okres dwóch miesiêcy, to zgodnie z prawem nie jest mo¿liwa ich konwalidacja (uzdrowienie) i sta³y siê one na podstawie art. 17 § 1 Ksh bezwzglêdnie niewa¿ne. Podjêcie przez zgromadzenie wspólników Spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ uchwa³y potwierdzaj¹cej prawo zarz¹du tej spó³ki do podpisania umowy, jeli uchwa³a bêdzie nosi³a datê póniejsz¹ ni¿ dwa miesi¹ce od zawarcia umowy nie bêdzie uznawane za spe³nienie warunku okrelonego w treci art. 17 § 2 Kodeksu spó³ek handlowych. Podsumowuj¹c, stwierdziæ nale¿y, ¿e w wietle dokonanej zmiany ustawodawstwa, podmioty gospodarcze winny kierowaæ siê zasad¹ bezpieczeñstwa prawnego i dok³adaæ najwy¿szej starannoci, aby unikn¹æ ewentualnych negatywnych konsekwencji naruszenia art. 230 Ksh. Wskazane powy¿ej negatywne skutki podatkowe i ryzyko ich wyst¹pienia potêguje fakt, ¿e okres przedawnienia zobowi¹zañ podatkowych wynosi 5 lat. Jakkolwiek obecna praktyka organów skarbowych, nie wskazuje na szczególne badanie wa¿noci czynnoci prawnych podatnika pod k¹tem art. 230 Ksh, to sytuacja ta mo¿e ulec zmianie w najbli¿szych latach. Ma³¿eñski ustrój maj¹tkowy ... - dokoñczenie ze strony 10 zawarciem umowy o rozdzielnoci maj¹tkowej powsta³ wspólny maj¹tek (tzw. ma³¿eñski maj¹tek dorobkowy) i maj¹tek ten nie zosta³ przez ma³¿onków podzielony przez przeniesienie odpowiednich jego sk³adników do maj¹tków odrêbnych poszczególnych ma³¿onków, to wierzyciel jednego z ma³¿onków w dalszym ci¹gu bêdzie móg³ zaspokoiæ siê z tego maj¹tku wspólnego. Wykreowanie przez ma³¿onków maj¹tków odrêbnych jest powszechnie przyjêtym sposobem zabezpieczania przez zobowi¹zaniami gospodarczymi tej czêci maj¹tku rodzinnego, która nie s³u¿y prowadzeniu dzia³alnoci gospodarczej lub z innych wzglêdów powinna zostaæ zabezpieczona. Zmiana maj¹tkowego ustroju ma³¿eñskiego stanowi prost¹ i skuteczn¹ formê ochrony czêci maj¹tku rodziny przedsiêbiorcy przez roszczeniami partnerów gospodarczych ma³¿onka-przedsiêbiorcy i innych osób. Umowa o zniesieniu ustawowej wspólnoci maj¹tkowej zawierana jest pomiêdzy ma³¿onkami w formie aktu notarialnego. Kwiecieñ 2002 Vitamina C++ 13
