dyrektywy wspólnoty europejskiej i ich implementacja do

BARTŁOMIEJ KURCZ
A 395698
DYREKTYWY
WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ
I ICH IMPLEMENTACJA
DO PRAWA KRAJOWEGO
ZAKAMYCZE 2004
Spis treści
Słowo wstępne
13
Wykaz skrótów
1. Organizacje międzynarodowe, państwa, instytucje,
traktaty
2. Czasopisma i zbiory dokumentów
3. Piśmiennictwo — wybrane skróty
4. Inne skróty
17
Wprowadzenie
23
CZĘŚĆ I
Pojęcie dyrektywy w prawie wspólnotowym
29
Rozdział 1
Dyrektywa — charakterystyka ogólna
1.1. Uwagi wstępne
1.1.1. Proces powstawania dyrektywy
1.2. Stosowana terminologia
1.2.1. Implementacja
1.22. Transpozycja
1.2.3. Implementacja praktyczna (konkretna)
1.3. Bezpośrednie obowiązywanie — bezpośrednia
stosowalność — bezpośredni skutek
1.4. Podsumowanie i wnioski
17
18
20
21
31
31
40
44
46
53
57
59
69
Spis treści
Rozdział 2
Dyrektywa jako instrument harmonizacji praw państw
członkowskich
2.1. Pojęcie harmonizacji bezpośredniej i pośredniej
2.2. Wybór podstawy prawnej
2.3. Różne typy harmonizacji — klasyfikacja
2.3.1. Harmonizacja zupełna (całkowita)
2.3.1.1. Granice harmonizacji zupełnej — „zajęcie pola"
2.3.2. Harmonizacja częściowa sensu largo
2.3.2.1. Harmonizacja częściowa sensu stricto
2.3.2.2. Harmonizacja opcjonalna
2.3.2.3. Harmonizacja alternatywna
2.3.2.4. Harmonizacja minimalna
2.3.25. Ostrzejsze wymagania a zasada dyskryminacji
2.4. Podsumowanie i wnioski
72
72
78
82
86
88
90
93
94
97
99
104
107
CZĘŚĆ II
Dyrektywa w prawie krajowym
117
Rozdział 3
Rola państw członkowskich
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Margines swobody implementacyjnej państw
członkowskich
3.2.1. Obowiązek osiągnięcia wyznaczonego rezultatu
3.2.1. a) Adresat obowiązku
3.2.1. b) Obowiązek pozytywny i negatywny
3.2.1. c) Wydawanie aktów prawnych z mocą wsteczną
3.2.2. Swoboda wyboru form i środków a warunki
poprawnej implementaq'i
3.2.2.1. Wymogi formalne
3.2.2.1. a) Obowiązek dotrzymania terminu
implementacji
3.2.2.1. b) Obowiązek notyfikacyjny
3.2.2.1. c) Obowiązek sporządzania odsyłaczy
do dyrektyw w prawie krajowym
119
119
123
123
125
128
132
134
136
136
138
141
Spis treści
3.2.2.2. Wymogi materialne
3.2.2.2. a) Uwagi wstępne
3.2.2.2. b) Normy dyrektyw skierowane
na przyznanie praw
i nałożenie obowiązków
3.2.2.3. Instrumenty implementacyjne
3.2.2.3. a) Akty powszechnie obowiązujące
3.2.2.3. b) Akty wewnętrznie obowiązujące
32.2.3. c) Umowy
3.2.2.3. d) Praktyka sądowa
3.2.2.4. Sposoby implementacji
- 3.2.2.4. a) Brak transpozycji — uprzednie
istnienie prawa krajowego zgodnego
z prawem wspólnotowym
3.2.2.4. b) Transpozycja dosłowna
3.2.2.4. c) Transpozycja przez odesłanie
3.3. Podsumowanie i wnioski
Rozdział 4
Skutki wejścia w życie dyrektyw dla jednostek
4.1. Skutki przed upływem terminu wyznaczonego
do implementacji
4.2. Skutki po upływie terminu do implementacji
4.2.1. Problem wykładni prowspólnotowej
4.2.2. Ograniczenia w dochodzeniu roszczeń
4.2.3. Bezpośredni skutek norm dyrektyw
4.2.3.1. Subiektywna i obiektywna bezpośrednia
skuteczność
4.2.3.2. Horyzontalny bezpośredni skutek norm
dyrektyw
4.2.4. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa
członkowskiego w sytuacji nieterminowej
lub nieprawidłowej implementacji dyrektywy
4.3. P o d s u m o w a n i e i wnioski
147
147
157
166
166
168
172
175
177
177
182
186
188
193
193
195
196
203
204
205
219
223
237