Dydaktyka zintegrowanego nauczania przyrody

Dydaktyka zintegrowanego nauczania przyrody
Kierunek : Wychowanie Fizyczne , specjalność: wychowanie fizyczne i przyroda
II rok semestr 4
stacjonarne studia pierwszego stopnia
Tematyka ćwiczeń – jednostki 1-godzinne:
1. Podstawa programowa nauczania przyrody.
Zapoznanie z programem zajęć z dydaktyki zintegrowanego nauczania przyrody
oraz wymogami zaliczenia. Zasady prowadzenia zeszytu przedmiotowego z Dydaktyki
nauczania zintegrowanego przyrody.
Podstawa programowa nauczania przyrody – pojęcie, struktura.
Część praktyczna:
- analiza podstawy programowej nauczania przyrody w szkole podstawowej.
2. Planowanie w pracy nauczyciela.
Podstawy programowanego nauczania przyrody. Struktura i rodzaje programu nauczania
przyrody. Rozkłady materiału z przyrody.
Część praktyczna:
- analiza rozkładów nauczania przyrody w poszczególnych klasach szkoły podstawowej
- ocena programu nauczania za pomocą arkusza diagnostycznego ewaluacji wstępnej
3. Obudowa dydaktyczna programu nauczania. Formy organizacyjne nauczania
przyrody.
Podręcznik ucznia. Zeszyt ćwiczeń. Poradniki dla nauczyciela. Zbiory konspektów. Zbiory
kart prac. Zestawy foliogramów. Filmy i multimedia. Książki uzupełniające dla ucznia
i nauczyciela. Formy nauczania przyrody.
Część praktyczna:
- ocena jakości różnych propozycji wydawniczych z zastosowaniem arkuszy
diagnostycznych
- zapoznanie z kartą oceny podręcznika
- przegląd wybranych podręczników przyrody i wydawnictw metodycznych dla nauczycieli
przyrody.
4. Lekcja jako podstawowa forma nauczania przyrody. Cele nauczania przyrody.
Definicja i struktura lekcji. Cele ogólne i operacyjne. Taksonomia celów operacyjnych.
Część praktyczna:
- opracowanie tematów i celów nauczania w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw do
realizacji wybranych treści programowych.
5. Wstępne przygotowania nauczyciela do lekcji – scenariusz lekcji
Elementy strukturalne konspektu lekcji. Zasady opracowywania konspektu lekcji.
Część praktyczna:
- opracowanie konspektu lekcji o wielu momentach nauczania.
6. Rodzaje lekcji przyrody.
Podstawy klasyfikacji lekcji nauczania przyrody.
Część praktyczna:
- opracowanie konspektu lekcji poświęconej wprowadzeniu nowego materiału „Pogoda i jej
składniki”
7. Zasady nauczania przyrody: zasada poglądowości nauczania
Klasyfikacja zasad nauczania. Charakterystyka zasady poglądowości nauczania.
Część praktyczna:
-realizacja zasady poglądowości nauczania na przykładzie lekcji „Czy wszystkie organizmy
zbudowane są z komórek” – lekcja pokazowa
8. Zasady nauczania przyrody: zasada strukturalnego nauczania, efektywności kształcenia,
wiązania teorii z praktyką.
Zasady organizacji i rola lekcji powtórzeniowych w nauczaniu przyrody.
Część praktyczna:
- opracowanie konspektu lekcji poświęconej utrwaleniu materiału nauczania „Ćwiczenia w
czytaniu mapy hipsometrycznej Polski”
- opracowanie pytań testowych i opisowych oraz krzyżówki do lekcji powtórzeniowej nt.
„Strefy klimatyczne”
9. Klasyfikacja metod nauczania przyrody: metody werbalne
Rodzaje metod nauczania przyrody. Znaczenie, zasady stosowania i przykłady metod
opartych na słowie (praca z ksiązką, opowiadanie, opis) w konkretnych sytuacjach
dydaktycznych na lekcjach przyrody.
Część praktyczna:
- opracowanie scenariusza lekcji z wykorzystaniem: pracy z materiałem źródłowym (metoda
5x5) na przykładzie lekcji „Charakterystyka roślin lądowych ”
10. Metody werbalne (oparte na słowie) w nauczaniu przyrody-cd.
Rodzaje i zasady prowadzenia pogadanki i dyskusji w nauczaniu przyrody.
Część praktyczna:
- opracowanie scenariusza pogadanki do tematu: „Przystosowania kręgowców do ich
środowiska życia”
11. Obserwacja i jej znaczenie w nauczaniu przyrody.
Metody obserwacyjne (ekosystemów, żywych okazów roślin i zwierząt oraz środków
dydaktycznych) w nauczaniu przyrody.
- analiza konspektów lekcji z zastosowaniem metody obserwacji dydaktycznej w realizacji
konkretnych treści programowych
- lekcja „Zasady mikroskopowania” – pokaz
12. Organizacja szkolnych upraw roślin i hodowli zwierząt – lekcja ćwiczeniowa.
Zasady prowadzenia hodowli szkolnych. Przykłady wykorzystania hodowli szkolnych
w procesie nauczania przyrody.
Część praktyczna:
- konspekt lekcji – „Zakładamy hodowlę roślin ozdobnych w szkole”
13. Planowanie środków dydaktycznych wykorzystywanych w nauczaniu przyrody.
Klasyfikacja środków dydaktycznych w nauczaniu przyrody (okazy żywe i martwe, środki
zastępcze (modele, obrazy, filmy, itp., przyrządy i materiały). Dobór środków
dydaktycznych w nauczaniu konkretnych treści przyrodniczych – przykłady.
Część praktyczna:
- samodzielne przygotowanie środków dydaktycznych do lekcji „Charakterystyka roślin
nasiennych”.
14. Kolokwium.
15. Zaliczenie.
Tematyka wykładów:
1. Dydaktyka przyrody jako nauka. Pojęcia podstawowe.
2. Teoretyczne podstawy konstrukcji i doboru programów nauczania przyrody.
3. Formy kształcenia przyrodniczego.
4. Organizacja pracy lekcyjnej w nauczaniu przyrody.
5. Cele edukacji przyrodniczej.
6. Pojęcia w nauczaniu przyrody i ich kształtowanie. Kształtowanie umiejętności
w nauczaniu przyrody.
7. Kształtowanie postaw w nauczaniu przyrody. Edukacja zdrowotna i proekologiczna.
8. Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych.
9. Teoretyczne podstawy nauczania przyrody.
10.Charakterystyka zasad nauczania.
11. Rodzaje i klasyfikacja metod nauczania przyrody.
12. Charakterystyka metod podających w edukacji przyrodniczej.
13. Metody poszukujące w nauczaniu przyrody.
14. Znaczenie metod kierowania samodzielną pracą uczniów w kształceniu przyrodniczym.
15. Klasyfikacja środków dydaktycznych. Zasady doboru środków dydaktycznych.
Piśmiennictwo:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Cichy D. (red) „Dydaktyka biologii w szkole podstawowej” WS i P, Warszawa, 1991
Galska –Krajewska A., Pazdro K.M. „Dydaktyka chemii” PWN, Warszawa, 1990,
Kupisiewicz Cz. „Dydaktyka ogólna” Wyd. Graf. Punkt., Warszawa 2000
Piskorz S. „Zarys dydaktyki geografii” PWN , Warszawa, 1997
Stawiński W. , Walosik A. „Dydaktyka biologii i ochrony środowiska”
PWN, Warszawa 2002
Arciszewska E., Dylak S „Nauczanie przyrody” CODN, Warszawa 2005
Kaczmarzyk Marek, Kopeć Dorota „Dydaktyka zdrowego rozsądku”
Muller J., Stawiński W. „Obserwacje i doświadczenia w nauczaniu biologii” WSiP,
Warszawa, 1993