IOZB_Kartuska zbiornik_PW

Instrukcja obsługi zbiornika.
1.0
Cześć ogólna.
1.1
Lokalizacja projektowanego zbiornika.
Obiekt będący przedmiotem niniejszego opracowania położony jest w centrum
Gdańska u zbiegu ulic Kartuskiej i Powstańców Warszawskich. Brzeg zbiornika stanowią naturalne
skarpy terenu o zmiennej wysokości bezwzględnej. Zbiornik o podłużnym ukształtowaniu, długość ok.
180mb, zmienna szerokość od ok. 10,7m do 29m w najszerszym miejscu. Układ orientacji koryta
głównego zbiornika z północnego -zachodu na południowy – wschód. Rzędne terenu wokół zbiornika
zróżnicowane, ukształtowanie terenu jaki brzegów zbiornika zgodne z naturalnym skłonem terenu z
północnego – zachodu, rzędne terenu ok. +16,00 m npm, w kierunku południowo – wschodnim,
rzędne terenu ok. +12,80m npm.
1.2
Budowa geologiczna.
Po względem jednostki geologicznej i morfologicznej przedmiotowy teren leży na
obszarze wysoczyzny gdańskiej. Teren ten głównie ukształtowany w okresie zlodowacenia
wiślańskiego w fazie pomorskiej poprzez ruchy lodowcowe i spływ wód fluwialnych i fluwioglacjalnych.
Wierzchnia warstwa utworów czwartorzędowych to w przeważającej części gleba roślinna i nasypy
mineralno – organiczne zbudowane z piasku próchniczego.
1.2.1
Warunki hydrogeologiczne.
Budowa geologiczna obszaru opracowania jest charakterystyczna dla terenów
ukształtowanych przez czwartorzędowe zlodowacenia, a w szczególności przez procesy związane z
deglacjacją lądolodu. W granicach opracowania dominują duże, względnie jednorodne powierzchnie
związane z akumulacją osadów pochodzących z wód fluwioglacjalnych. Urozmaicenie struktury
przyrodniczej wprowadzają drobne zagłębienia terenu i dolinki.
Pod względem powierzchniowej budowy geologicznej na większości obszaru
opracowania zalegają utwory morenowe i polodowcowe, reprezentowane przez utwory : gliny , gliny
pylaste , paski i żwiry, Powierzchniowo, do głębokości ok. 5-6 m p.p.t., zdecydowanie przeważają
gliny, w głębszych piaski średnie i żwiry. Jedynie w lokalnych, hydrogenicznych zagłębieniach terenu
mogą występować utwory holoceńskie, wykształcone w postaci utworów mułowo-torfowych i torfów.
Istotny związek z ukształtowaniem terenu i budową geologiczną wykazują stosunki gruntowo-wodne.
Na przeważającej części obszaru opracowania, gdzie występują utwory piaszczyste, zasadniczy
poziom wody gruntowej zalega, na zmiennej głębokości od 1,40 do 2 m p.p.t. Na terenach
piaszczystych przeważa infiltracyjny typ stosunków wodnych.
1.3
Warunki geotechniczne.
Na podstawie wykonanych wierceń oraz badań geotechnicznych można stwierdzić, że
podłoże badanego terenu budują utwory czwartorzędowe pochodzenia morenowego oraz
lodowcowego o zróżnicowanej genezie i litologii. Głębokość przemarzania gruntów na tym terenie
wynosi zgodnie z ustaleniami normy wynosi 1,00m.
1.3.1
Charakterystyka geotechniczna podłoża
Grunty występujące na dokumentowanym podłożu różnią się litologicznie oraz
cechami fizyko-mechanicznymi i dlatego zgodnie z PN-81/B-03020 podzielono je na odrębne warstwy
geotechniczne. Do każdej z nich zaliczono grunty podobne pod względem geotechnicznym. Z
nawierconych gruntów wyróżniono warstwy geotechniczne, układ warstw oraz cechy mechaniczne
-1-
przedstawiono w dokumentacji geotechnicznej stanowiącej integralną cześć niniejszego opracowania
projektowego.
2.0
Gospodarka wodna.
Przedmiotowy obiekt służy do retencji czasowej wód opadowych odprowadzanych miejską
siecią kanalizacji deszczowej. Zbiornik retencji czasowej wód opadowych ma za zadanie wydłużyć
okres zrzutu wód opadowych do odbiornika końcowego celem odciążenia sieci odprowadzającej z
jednoczesności obciążeń odprowadzanej wody. Retencja w zbiorniku nie ma określonego
maksymalnego czasu utrzymywania wód, z uwagi na zabudowę przeciwerozyjną brzegów zbiornik
jest odporny na erozję brzegową.
Całkowita objętość projektowa zbiornika:
4.246,00 m3;
przy:
max rzędnej piętrzenia wód w zbiorniku
+13,00 m npm;
poziomie pogłębienia dna do rzędnej +11,50m
npm;
3.0
Obsługa
Niniejszy obiekt wymaga czasowego nadzoru w zakresie:
- dozoru technicznego nad obiektem (kontrole stanu technicznego obiektu);
- dozoru eksploatacyjnego nad obiektem (czyszczenie krat urządzeń upustowych);
Niniejsze czynności winny być wykonywane w oparciu o poniższe normatywy jak i wskazania:
Prowadzenie wszelkich czynności związanych z obsługą obiektu winno być zgodne z
obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisami przeciwpożarowymi, a w
szczególności:
- Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca
1972 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano - montażowych i rozbiórkowych (Dz.U. Nr 13/72).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dn.3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony
przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.Nr 92/92),
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 w sprawie
przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskichwydawanych dla celów przewidzianych w
Kodeksie Pracy (Dz.U.Nr 69/96 poz.332, zmiana: Dz.U.z 1997 nr 69, poz.375),
- wewnętrzne zarządzenia Dyrektora Gdańskich Melioracji w Gdańsku.
Osoby zatrudnione przy obsłudze urządzeń zbiornika oraz przy konserwacji i remontach, a
także osoby trzecie znajdujące się na terenie obiektu a będące z obsługi technicznej obiektu winny
ściśle przestrzegać zarządzeń porządkowych obowiązujących na obiekcie.
Wszyscy pracownicy obsługi oraz pracownicy nadzoru i kontroli winni być przeszkoleni w
zakresie państwowych, resortowych i zakładowych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ponadto winni stosować się do podanych niżej przepisów szczególnych.
Przepisy dla obsługi urządzeń hydrotechnicznych.
- wszyscy pracownicy obiektu winni posiadać aktualne zaświadczenie o przebytym szkoleniu
BHP,
- pracownicy obsługujący urządzenia jazu i śluzy powinni używać otrzymaną odzież roboczą
oraz sprzęt ochrony osobistej zgodnie z Zakładową Tabelą Norm; dopuszcza się używanie odzieży
osobistej, która odpowiada wymogom bezpiecznej pracy,
- na obiekcie, w biurze stopnia winna znajdować się apteczka pierwszej pomocy, zawierająca
podstawowe środki i specyfiki wg wyposażenia podstawowego. Apteczka winna być postawiona w
widocznym miejscu i ogólnie dostępna dla pracowników stopnia.
- zabrania się wykonywania czynności z łodzi wiosłowych na akwenie znajdującym się w
obrębie głów śluzy podczas pracy urządzeń do przepuszczania wody lub ruchu wrót, względnie
statków,
-2-
- praca w łodziach wiosłowych, motorówkach lub inna praca na wodzie wymaga udziału co
najmniej dwuosobowych załóg,
- w trakcie robót przy odrąbywaniu lodu od elementów obiektu, pracownik winien być
zabezpieczony liną oraz musi być asekurowany przez co najmniej jednego pracownika pozostającego
- na lądzie lub na obiekcie stałym. Przy grubości pokrywy lodowej poniżej 20 cm lub przy
widocznych rysach lodu, praca na jego powierzchni jest zabroniona,
- przy kruszeniu lodu oraz przy innych robotach prowadzonych z kładki służbowej lub z miejsc
bez barier ochronnych, względnie przy konieczności wychylania się poza bariery, pracownicy powinni
być zaopatrzeni w pasy ochronne z odpowiednim osprzętem do umocowania się do elementów
stałych na obiekcie,
- w miejscach obiektu nie zabezpieczonych balustradą ochronną (komora śluzy, głowy śluzy,
przyczółki jazu), krawędź obiektu należy pomalować białym pasem,
- w trakcie prac malarskich elementów obiektu należy przedsięwziąć odpowiednie działania i
środki ostrożności związane z obchodzeniem się z materiałami łatwopalnymi. Zabrania się palenia
tytoniu i zbliżania się z otwartym ogniem do miejsc magazynowania farb.
- zabrania się udostępniania łodzi służbowych osobom postronnym oraz przewożenia takich
(z wyjątkiem osób ratowanych), a także przewożenia większej ilości osób, aniżeli wynika to z dowodu
rejestracyjnego łodzi. Osoby przebywające na łodzi winny posiadać na sobie kamizelki ratunkowe, zaś
łódź winna być wyposażona w koło ratunkowe z linką o długości ok. 20 m.
- w trakcie użytkowania łodzi z przyczepnym silnikiem prowadzący łódź winien posiadać
patent stermotorzysty, zgodnie z kierunkiem upuszczania wody.
- personel obsługujący obiekty stopnia winien przestrzegać przepisów p.poż. oraz znać
zasady gaszenia rożnych rodzajów obiektów
- w trakcie prac przy wyjmowaniu i zakładaniu szandorów, belki zamknięć iglicowych, zasuw,
itp. zabrania się przebywania jakichkolwiek osób pod podnoszonym ciężarem.
Przepisy dla obsługi urządzeń mechanicznych.
- od osób pracujących na wysokości wymaga się wyposażenia w pasy ochronne, linki zgodnie
z Zakładową Tabelą Norm,
- praca personelu obsługującego w warunkach złej widoczności wymaga dobrego oświetlenia urządzeń,
- przed uruchomieniem jakiegokolwiek urządzenia mechanicznego pracownik obsługi winien
sprawdzić, czy uruchomienie nie spowoduje wypadku lub uszkodzenia mechanizmu,
- mechanizmy wykazujące objawy uszkodzenia lub nieprawidłowości działania należy
niezwłocznie zatrzymać,
- dokonywanie jakichkolwiek napraw mechanizmów bez wiedzy i zgody kierownika Nadzoru
Wodnego jest zabronione.
- oleje i smary wylane koło mechanizmów należy natychmiast dokładnie zetrzeć lub usunąć,
- zabrania się opierania o mechanizmy, a szczególnie o ich części będące w ruchu,
- zabrania się czyszczenia, naprawy i smarowania ruchomych części mechanizmów podczas
ich pracy.
4.0
Utrzymanie.
Spośród prac dotyczących utrzymania stopnia zaliczamy takie działania, jak:
- przeglądy,
- konserwacje,
- remonty bieżące,
- remonty kapitalne.
Przeglądy.
Spośród koniecznych do przeprowadzenia przeglądów rozróżniamy następujące ich rodzaje:
- przeglądy okresowe,
- przeglądy awaryjne,
- przeglądy poawaryjne.
a/ przeglądy okresowe należy przeprowadzać dwa razy do roku:
- przegląd jesienny w okresie miesięcy październik - listopad,
- przegląd wiosenny w okresie miesięcy kwiecień - maj.
-3-
W ramach przeglądów okresowych należy:
- stwierdzić stan przygotowania poszczególnych części obiektu stanowiących stopień do
okresu zimowego (względnie sezonu żeglugowego),
- przeprowadzić oględziny konstrukcji budowlanych,
- sprawdzić działanie wszelkich urządzeń na obiekcie,
- skontrolować stan umocnień brzegowych;
- przeprowadzić lustrację obiektu pod kątem pojawienia się oznak zjawisk osuwiskowych,
sufozji, filtracji, zamuleń, itp.,
Wszystkie uwagi i stwierdzenia pojawiające się w trakcie przeglądu, szczególnie zaś
dotyczące stanu urządzeń należy wpisywać do „Książki utrzymania budowli” obowiązującej w myśl
obowiązujących przepisów i zarządzeń Dyrektora Gdańskich Melioracji.
Skład zespołu prowadzącego przeglądy okresowe:
- przedstawiciele GM w Gdańsku,
- przedstawiciele Inspektoratu Eksploatacji Wód w Tczewie,
- kierownik Nadzoru Wodnego w Malborku.
Terminy przeglądów okresowych (harmonogram) proponuje każdorazowo Inspektorat
Gdańskich Melioracji.
b/ przeglądy awaryjne - mają miejsce podczas awarii zaistniałej na stopniu i obejmują przeglądy
poszczególnych elementów obiektu.
W zależności od rodzaju i skali awarii należy przeprowadzić:
- przeprowadzić oględziny konstrukcji elementów, które uległy awarii,
- sprawdzić działanie urządzeń, które uległy awarii,
- wykonać badania i obserwacje, względnie zlecić ich wykonanie innej jednostce, zgodnie
z procedurą określoną dla tego rodzaju obiektów obowiązującą w Gdańskich Melioracjach,
- zadecydować, czy uszkodzony obiekt nadaje się w dalszym ciągu do eksploatacji, a
jeżeli tak, to należy określić warunki, w jakich dopuszcza się dalszą eksploatację
stopnia,
- przeprowadzić analizę, jakie środki zaradcze należy podjąć w celu usunięcia awarii,
względnie wyłączenia obiektu lub jego elementów z eksploatacji
c/ przeglądy poawaryjne - mają miejsce po awarii, połączone z ponownym włączeniem obiektu lub
jego elementów do eksploatacji.
Konserwacja.
Na podstawie orzeczeń z przeglądów stopnia przeprowadzonych według zasad podanych
powyżej oraz bieżących oględzin, należy wykonywać prace konserwacyjne obiektu.
1. Teren obejmujący poszczególne elementy zbiornika należy utrzymywać we właściwym stanie i
czystości. W tym celu należy:
a/ okresowo kosić zieleńce,
b/ sprzątać teren stopnia.
2. Urządzenia mechaniczne i
konstrukcje stalowe należy utrzymywać w pełnej sprawności
eksploatacyjnej poprzez:
a/ smarowanie części ruchomych i ciernych w punktach wyznaczonych,
b/ konserwację powierzchni narażonych na wpływy atmosferyczne i kontakt z wodą,
c/ stałą kontrolę stanu urządzeń,
d/ stałą regulację urządzeń i mechanizmów,
e/ usuwanie drobnych usterek i nieprawidłowości w działaniu.
3. Należy prowadzić stałą, bieżącą konserwację urządzeń elektrycznych, automatyki, systemów
łączności poprzez:
a/ sprawdzanie stanu urządzeń oraz usuwanie drobnych usterek i nieprawidłowości
w działaniu,
b/ sprawdzanie działania napędów elektrycznych i ich konserwacja,
c/ kontrola oświetlenia terenu stopnia,
d/ sprawdzanie działania łączności abonenckiej i bezprzewodowej.
-4-
4. Należy prowadzić stałą konserwację elementów budowli poprzez:
a/ kontrolę i uzupełnianie powłok antykorozyjnych i elementów metalowych w budowlach,
b/ stałe sprawdzanie stanu konstrukcji betonowych, ceglanych, itp. oraz usuwanie
drobnych uszkodzeń,
c/ kontrolę instalacji wodociągowo - kanalizacyjnych i drenażowych.
5. Prowadzić stałą konserwację elementów systemu kontrolno - pomiarowego poprzez:
a/ konserwację bolców i trzpieni reperów przed wpływem warunków atmosferycznych
oraz wody,
b/ sprawdzanie pokryw i zabezpieczeń urządzeń kontrolno - pomiarowych,
c/ smarowanie gwintów i części ruchomych smarem stałym.
Prace konserwacyjne należy prowadzić stale w czasie eksploatacji poszczególnych
elementów stopnia, a w szczególności przed i po wystąpieniu wysokich stanów wód. Zasadnicze
uwagi i rejestrację przeprowadzonych prac konserwacyjnych należy odnotować w „Książce obsługi
obiektu”.
Remonty bieżące.
Na podstawie analizy wyników po przeglądach, wyników wszelkich obserwacji i badań należy
sporządzić plan remontów. Każdy z remontów ma na celu doprowadzenie poszczególnych elementów
budowli do stanu pełnej gotowości technicznej dla pełnienia swoich zakładanych wcześniej funkcji. W
przypadku niniejszej budowli harmonogram prowadzenia remontów nie powinien kolidować z okresem
przewidywanych okresów wzmożonej retencji wód względu na jego podstawowe funkcje.
Zakres remontów bieżących, których zadaniem jest głównie usuwanie niewielkich
uszkodzeń budowli oraz wymiana elementów konstrukcji i urządzeń bez przerywania lub ograniczania
retencji:
- remonty lub wymiana uszkodzonych części konstrukcji metalowych i drewnianych
- drobne remonty betonowych części,
- drobne remonty wszelkich dylatacji,
- naprawy lub uzupełnienia uszkodzonych skarp;
- wykonanie powłok antykorozyjnych na zamknięciach;
- drobne remonty urządzeń mechanicznych,
- prace mające na celu utrzymanie w należytym stanie wyglądu zewnętrznego budowli
i terenów zielonych oraz ogrodzenia,
Remonty kapitalne.
Remont kapitalny elementów budowli wymaga wyłączenia obiektu z eksploatacji. Do zakresu
remontu kapitalnego należy zaliczyć:
- wymianę lub odbudowę elementów umocnienia skarp;
- wymianę lub odbudowę elementów konstrukcji stalowych oraz wszelkich mechanizmów,
- wymianę konstrukcji drewnianych,
modernizację
mechanizmów,
zamknięć,
konstrukcji
stalowych,
wyposażenia
komunikacyjnego i budowlanego,
oraz inne roboty, które związane są z koniecznością odwodnienia, wyłączenia z eksploatacji
szandorowania lub budowy gródz.
Szczegółowe wymagania dotyczące utrzymania urządzeń.
Zakresy prac konserwacyjnych zalecanych przez producentów urządzeń i mechanizmów
obejmujące smarowania, czyszczenia, ochronę powierzchni zewnętrznych części i zespołów, ze
szczególnym uwzględnieniem czynności dla zapewnienia utrzymania stałej gotowości urządzeń oraz
zapobieganie awariom i uszkodzeniom, określają Instrukcje obsługi tych urządzeń i mechanizmów
stanowiące załączniki do Instrukcji branżowych.
W okresie zimowym niezbędne jest prowadzenie stałych prac w zakresie:
- kruszenie lodu i wyrąbywanie przerębli wzdłuż zamknięć
- kruszenie lodu i czyszczenie wnęk krat,
- usuwanie śniegu i lodu z dojść do zamknięć i korpusu urządzeń upustowych oraz
poszczególnych urządzeń,
- usuwanie śniegu i lodu z dróg wewnętrznych, a w szczególności z miejsc ze
sprzętem przeciwpożarowym.
-5-
5.0
Prowadzenie obserwacji, badań i kontroli obiektu.
Ciągła obserwacja stanu ogólnego budowli należy do obowiązku każdego z pracowników
wykonujących czynności związane z obsługą i utrzymaniem zbiornika (Kierownik Nadzoru Wodnego,
operatorzy, konserwatorzy) i mieści się to w ramach normalnych obowiązków służbowych.
Wszelkie odchylenia od normy, jak:
- wyrwy i zapadliska w ubezpieczeniach skarp i awanportów,
- pęknięcia i wykrzywienia konstrukcji kierownic i dalb,
- zapadliska wokół obiektów stopnia,
- zjawiska szkodliwe na zaporze ziemnej,
- inne,
powinny być rejestrowane na bieżąco w „Książce zmianowej obsługi stałej”.
Kierownik Nadzoru Wodnego zobowiązany jest do ciągłej kontroli wpisów i w przypadkach
koniecznych decyduje o prowadzeniu normalnych prac konserwacyjnych, zgłasza konieczność
remontu obiektu lub uznaje sytuację za awaryjną i przyjmuje sposób postępowania przewidziany dla
takiej sytuacji w części I niniejszej Instrukcji.
Nagły charakter odchyleń i ich rozmiary wskazujące na zagrożenie stateczności i
bezpieczeństwa obiektu powodują konieczność:
- natychmiastowego powiadomienia przez dyżurującą zmianę Kierownika Nadzoru o powstałej
awarii,
- wstrzymanie eksploatacji obiektu (śluzowań),
- podjęcia działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa budowli zgodnie z cz. I. Instrukcji.
W celu oceny aktualnego stanu dna i dla śledzenia ewentualnych procesów rozmyć i zamuleń, należy
co najmniej raz do roku wykonać sondaże dna w wytypowanych stałych prze-krojach pomiarowych.
Miejsca tych przekrojów winny być zastabilizowane (np. przez wkopanie słupków betonowych).
Dokładność pomiarów sondażowych należy prowadzić z dokładnością do 5 cm w rozstawie punktów
pomiarowych co 1 m. Pomiary sondażowe należy notować na specjalnie przygotowanych kartach
obserwacyjnych rozmyć i zamuleń.
Na podstawie niniejszych kart należy wykonywać pomiary przekrojów poprzecznych i
analizować zaistniałe zmiany. Materiał z tych pomiarów winien być przechowywany. Na obiekcie
prowadzona winna być rejestracja kontrolna stanów wody w oparciu o obserwacje na łacie
wodowskazowej na stanowisku upustowym.
Poza badaniami i obserwacjami rutynowymi omówionymi w niniejszej części Instrukcji należy
przeprowadzać obserwacje, badania i pomiary nadzwyczajne w okresach występowania zjawisk
awaryjnych oraz po usunięciu przyczyn i skutków awarii.
Badania takie mogą obejmować:
- oględziny elementów konstrukcji i urządzeń narażonych na uszkodzenie
w trakcie awarii,
- prowadzenie przez geodezyjną ekipę specjalistyczną pomiarów przemieszczeń
pionowych i poziomych,
- po usunięciu przyczyn i skutków awarii dokonanie sondażu w wyznaczonych
stałych przekrojach pomiarowych,
Zakres niezbędnych obserwacji, badan i pomiarów w czasie i po usunięciu awarii ustala
każdorazowo Dytektor GM lub osoba przez niego upoważniona w zależności od rodzaju i zakresu
awarii.
Po usunięciu przyczyn i skutków awarii należy OBOWIĄZKOWO wykonać przegląd komisyjny
obiektu, zgodnie z podanymi zasadami w Instrukcji. Bieżąca analiza wyników pomiarów, obserwacji i
badań jest obowiązkiem Inspektora nadzoru administracyjnego.
-6-