Informacja prasowa

Informacja prasowa
4 października 2012 r.
Hiszpańskie pieniądze na ekologiczny transport miejski i oświetlenie ulic
Zazieleniamy Polskę! Ekologiczny transport miejski i energooszczędne oświetlenie ulic to
oszczędność dla kieszeni Polaków i środowiska w naszym kraju. Inwestycje sfinansujemy
sprzedając Hiszpanii jednostki emisji gazów cieplarnianych, które mamy dzięki osiągniętej
redukcji emisji w Polsce. To największa transakcja tego typu, jaką do tej pory zawarła Polska.
Powiększa kapitał Polski na zazielenianie do blisko 700 mln zł. Dziś w Warszawie umowę w tej
sprawie podpisali Marcin Korolec, minister środowiska i Federico Ramos, sekretarz stanu z
Ministerstwa Rolnictwa, Żywności i Środowiska Królestwa Hiszpanii.
W Polsce jest około 3 miliony lamp ulicznych. 1/3 to stare, ponad trzydziestoletnie urządzenia, które
wymagają wymiany. Jednocześnie oświetlenie ulic pochłania znaczną część energii i kosztów gmin.
Rozwiązaniem mogą być inteligentne systemy sterowania oświetleniem, pozwalające na oszczędności
sięgające nawet 50 proc. - bez konieczności wyłączania lamp. Inne rozwiązanie to wymiana starych lamp
na nowe, ekologiczne. Także autobusy miejskie mogą być bardziej ekologiczne: spalać mniej paliwa,
emitować mniej zanieczyszczeń do powietrza i być ciche – przyczyniając się do poprawy standardu życia
mieszkańców i środowiska.
To właśnie na ekologiczny transport i ekologiczne oświetlenie miejskie przeznaczone będą pieniądze z
umowy podpisanej dziś w Warszawie. Polska sprzedała Hiszpanii tzw. jednostki przyznanej emisji gazów
cieplarnianych w globalnym systemie rozliczeń (tzw. jednostki AAU). Polska ma nadwyżkę tych
uprawnień, ponieważ aż o 30 proc., w porównaniu z wymaganymi 6 proc., zmniejszyła emisję gazów
cieplarniach w ramach zobowiązań z Protokołu z Kioto, międzynarodowego zobowiązania klimatycznego.
Nasze nadwyżki sprzedajemy z powodzeniem od 3 lat, generując w ten sposób przychody do specjalnego
programu inwestycyjnego, tzw. Systemu Zielonych Inwestycji. W ramach tego programu środki ze
sprzedaży redukcji emisji są przeznaczane na finansowanie projektów proekologicznych w Polsce. Tym
samym jedne działania prośrodowiskowe generują pieniądze na kolejne. Nazywamy to zazielenianiem
Polski.
To już ósma transakcja „zazieleniania” przeprowadzona przez Polskę i jednocześnie największa pod
względem wartości i liczby sprzedawanych jednostek, jaką do tej pory zawarła Polska. Hiszpanie
sfinansują w ten sposób w Polsce „zazielenianie” za ponad 160 mln zł (40 mln euro). Przed dzisiejszą
transakcją, zawierając siedem innych umów Polska zarobiła na handlu AAU ponad 530 mln zł (prawie 130
mln euro), z czego może być finansowanych w sumie ponad 200 projektów. Po dzisiejszej umowie, łączna
kwota jaką Polska zarobiła na zazielenianie to blisko 700 mln zł (170 mln euro).
Do 2015 r. w Polsce dzięki tej umowie z Hiszpanią będzie można sfinansować m.in. obniżanie zużycia
energii i paliw w transporcie publicznym, to znaczy kupować nowe, ekologiczne autobusy lub
dostosowywać stare, np. przez dodanie instalacji gazowej, inwestować w tramwaje lub systemy sterowania
ruchem, wymieniać żarówki w latarniach czy wręcz całe systemy zarządzania energią potrzebną do
oświetlania miast.
Dla ministra Marcina Korolca podpisanie umowy to dowód, że Polacy mogą korzystać na
ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych:
ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa; (+48 22) 57 92 205, faks: (+48 22) 57 92 505, www.mos.gov.pl
- Ekologiczne autobusy i oświetlenie uliczne mogą się stać ekologiczną wizytówką miast,
dbających o środowisko i zdrowie mieszkańców. To kolejny etap zazieleniania Polski i przykład
przyjaznej ludziom ochrony klimatu. Mniej spalin, mniejsze zużycie energii – to jednocześnie
lepszy standard życia Polaków, oszczędność zasobów i ochrona klimatu. Na dodatek możemy te
inwestycje finansować dzięki temu, że wywiązaliśmy się ze sporą nadwyżką dotychczasowych
globalnych zobowiązań klimatycznych. Nadwyżką, którą można spieniężyć z pożytkiem dla ludzi
i gospodarki. Dzięki temu do tej pory na ekologiczne, zazieleniające Polskę inwestycje
pozyskaliśmy już 170 mln euro i mamy pierwsze ukończone inwestycje, np. ocieplone szkoły,
przedszkola i szpitale. Wkrótce będziemy widzieć w kraju coraz więcej zazielenionych inwestycji
i przedsięwzięć. Jestem też pewien, że te projekty udowodnią, że racjonalne korzystanie ze
środowiska się opłaca i wkrótce pozwoli nam to osiągnąć efekt zielonej śniegowej kuli
inwestycyjnej.
To już trzecia transakcja pomiędzy Polską a Hiszpanią w zakresie zazielenienia. Poprzednie dwie były
zawarte z pośrednictwem Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju i Banku Światowego.
„Zazielenienie” to finansowanie ekologicznych inwestycji w Polsce za pieniądze z ochrony klimatu. To
działania i inwestycje w Polsce, które wspierają rozwój zielonej gospodarki i zmniejszają emisję gazów
cieplarnianych. Zazielenienie dotyczy takich przedsięwzięć jak: ocieplanie budynków i oszczędzanie energii
w budynkach użyteczności publicznej, takich jak szkoły, przedszkola i szpitale; wspierania produkcji
czystej energii z odnawialnych źródeł (w biogazowniach rolniczych, przez budowę elektrociepłowni i
ciepłowni na biomasę czy przyłączanie wiatraków do sieci elektroenergetycznej). W ramach
„zazieleniania” już sfinansowane są m.in.: projekty w zakresie termomodernizacji Teatru Wielkiego –
Opery Narodowej w Warszawie (dysponującego największą sceną operową świata), Łazienek Królewskich
i Biblioteki Narodowej, ale przede wszystkim licznych szkół, przedszkoli, przychodni i szpitali w całej
Polsce. Projekty takie obejmują nie tylko ocieplenie budynków i wymianę okien, ale najczęściej również
modernizację instalacji grzewczej, kotłowni oraz instalację odnawialnych źródeł energii i systemów
energooszczędnego oświetlenia.
***
Więcej:
Jak zdobyć pieniądze na zazielenienie? Zapowiedź konkursów na stronie Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej: www.nfosigw.gov.pl/gis
***
Background:
Zazielenianie w Polsce

Zazielenienie to finansowanie ekologicznych inwestycji w Polsce za pieniądze z klimatu.
W globalnym systemie ochrony klimatu ONZ, najważniejszym międzynarodowym traktatem
regulującym obowiązki związane z ochroną klimatu jest Protokół z Kioto. Polska zobowiązała się
w Protokole do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 6 proc., a osiągnęła 30 proc. redukcji
– stąd nadwyżka jednostek, które teraz można sprzedać krajom, którym ich brakuje (tzw.
jednostki AAU). Polska stworzyła prawo i strukturę organizacyjną Systemu Zielonych Inwestycji,
czyli zazieleniania. Warunkiem jest, że całości przychodów ze sprzedaży jednostek będzie
2
przeznaczona na dofinansowanie przedsięwzięć związanych z ochroną klimatu i środowiska. To
gwarantuje polskie prawo.

Polska prowadzi zazielenianie od 2009 r. Pieniędzmi zarządza Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej jako krajowy Operator Systemu Zielonych Inwestycji,
największa instytucja finansowa w ochronie środowiska w Polsce i jedyna tak w Europie.
Przychody ze sprzedaży jednostek AAU trafiają do NFOŚiGW na specjalny rachunek
klimatyczny.

Podstawa prawna zazielenienia to: globalnie: Protokół z Kioto; w Polsce: „Ustawa o systemie
zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji” z 17 lipca 2009 i rozporządzenie
Rady Ministrów (przyjęte przez RM 20 października 2009), które doprecyzowuje rodzaje
zielonych inwestycji.

Dotąd zostało podpisanych 7 umów na zazielenienie: na łączną kwotę ok. 130 mln euro w tym:
dwie z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) działającym na rzecz Hiszpanii oraz
Irlandii, dwie z prywatnymi podmiotami japońskimi, jedna z japońską organizacją rządową
NEDO oraz dwie z Bankiem Światowym.

Polska „zazielenia się” w 4 głównych obszarach:
1. Termomodernizacja (zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej i w
budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych)
Równolegle, wraz z budową nowych źródeł odnawialnej energii, należy dbać o oszczędne wykorzystywanie energii już
wytworzonej. Inwestycje w efektywne zarządzanie energią, szczególnie na dużą skalę, jak ma to miejsce np. w
budynkach użyteczności publicznej, charakteryzują się krótkim okresem zwrotu i niosą ze sobą korzyści zarówno dla
administratora, użytkowników budynku, ale i dla klimatu.
Dzięki dofinansowaniu możliwe jest zmniejszenie zużycia energii w budynkach samorządów, zakładów opieki
zdrowotnej, uczelni wyższych, organizacji pozarządowych, ochotniczych straży pożarnych oraz kościelnych osób
prawnych.
Dotąd w ramach ww. programu odbyło się 5 konkursów. Łącznie zawarto do dnia dzisiejszego 146 umów i
zakontraktowano (zazielenianie + finansowanie uzupełniające NFOŚiGW) ponad 257 mln zł dotacji i 291 mln zł
pożyczki.
Przykładowe realizacje to: termomodernizacja zespołu szkół w Łomży i w Lublinie. W trakcie realizacji są
przedsięwzięcia dotyczące termomodernizacji w: Teatrze Narodowym, obiektach w Łazienkach Królewskich w
Warszawie, Bibliotece Narodowej i Muzeum Narodowym.
Dzięki uzyskaniu dofinansowania z programu zarządzania energią w budynkach wybranych podmiotów sektora
finansów publicznych możliwe jest zmniejszenie zużycia energii w budynkach będących w użytkowaniu administracji
rządowej, Polskiej Akademii Nauk i utworzonych przez nią instytutów naukowych, państwowych instytucji kultury oraz
instytucji gospodarki budżetowej.
Do tej pory odbył się jeden nabór, zawarto 16 umów na łączną kwotę 68,5 mln zł. Przykładowy projekt w realizacji to
modernizacja Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu.
2. Odnawialne źródła energii - biogazownie rolnicze
Biogazownie rolnicze stanowią cenne lokalne źródło energii elektrycznej i cieplnej, i poprawiają niezależność lokalnych
społeczności od kaprysów energetyki systemowej. W zależności od tego czym są zasilane, generują miejsca pracy
poprzez zapewnienie stałych kontraktacji niezbędnego surowca oraz likwidują lokalne uciążliwości wykorzystując
odpady z farm hodowlanych jako źródło energii.
3
Składając wniosek w ramach tego programu można uzyskać dofinansowanie na budowę bądź modernizację biogazowni
rolniczych.
Do tej pory odbyły się 2 nabory. Zawarto 11 umów, zakontraktowano prawie 50 mln zł w ramach dotacji oraz ponad
64 mln zł jako pożyczki.
Do końca roku ukończone zostaną co najmniej dwa przedsięwzięcia: w Żernikach Wielkich (Dolnośląskie) i w
Krzepicach (Śląskie).
3. Odnawialne źródła energii - elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę
Program wspiera modernizacje lub budowę ciepłowni i elektrociepłowni opalanych biomasą o mocy cieplnej poniżej 20
MWt. Do tej pory odbył się jeden nabór wniosków, zawarto 2 umowy, łącznie na 11,5 mln zł dotacji i 20,5 mln zł
pożyczek.
4. Modernizacja sieci energetycznych w celu podłączania farm wiatrowych
Ten program dofinansowuje budowę lub modernizację sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia nowych źródeł
energii wiatrowej. Do tej pory odbyły się 2 nabory.
***
Zazielenianie – fakty i liczby:

blisko 700 mln złotych – to pieniądze, które do tej pory zarobiła Polska na zazielenienie.

11 – to liczba ogłoszonych dotąd przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej naborów wniosków w ramach zazielenienia.

175 – tyle dotąd podpisano umów o dofinansowaniu przedsięwzięć z zakresu zazieleniania na
ponad 694 mln zł dofinansowania (318 mln zł dotacje, 376 mln zł pożyczki).

1 AAU (Assigned Amount Unit, jednostka przyznanej emisji w systemie globalnym) – to ekwiwalent
1 tony CO₂ na podstawie Protokół z Kioto.

1988 – dotąd – w tych latach Polska zyskała nadwyżkę jednostek, którą może sprzedawać.
Nadwyżka jest wynikiem trudnej i kosztownej restrukturyzacji polskiej gospodarki i działań na
rzecz środowiska, m.in.: ustanowienia kompleksowego systemu finansowego dla środowiska i
sprawnego dostosowywania naszych krajowych wymogów do restrykcji unijnych.

o 30 proc. - Polska zredukowała do 2010 r. emisje gazów cieplarnianych w porównaniu z rokiem
1988 (rok bazowy dla Polski zgodnie z Protokołem z Kioto), podczas gdy zobowiązanie z
Protokołu wynosiło 6 proc. W tym czasie PKB wzrósł ponad dwukrotnie.
4