zobacz fragment

Spis treści
Spis treści
TOM I
Od autorów
19
Wykaz skrótów
Czasopisma
Akty prawne
Inne
21
21
22
29
Część pierwsza
Komentarz
31
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Preambuła (skreślona)
33
37
Dział pierwszy. Przepisy ogólne (art. 1–21)
37
37
70
96
107
108
Dział drugi. Stosunek pracy (art. 22–77)
109
109
142
142
168
176
Rozdział I. Przepisy wstępne (art. 1–91)
Rozdział II. Podstawowe zasady prawa pracy (art. 10–183)
Rozdział IIa. Równe traktowanie w zatrudnieniu (art. 183a–183e)
Rozdział IIb. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy (art. 184–185)
Rozdział III. (art. 19–21) (skreślony)
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 22–24)
Rozdział II. Umowa o pracę (art. 25–67)
Oddział 1. Zawarcie umowy o pracę (art. 25–292)
Oddział 2. Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę (art. 30–31)
Oddział 3. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem (art. 32–43)
Oddział 4. Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego
lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez
pracodawcę (art. 44–51)
Oddział 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 52–55)
Oddział 6. Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem
rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia
(art. 56–61)
207
234
252
5
Spis treści
Oddział 6a. Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania
264
przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 611–62)
Oddział 7. Wygaśnięcie umowy o pracę (art. 63–67)
268
Rozdział IIa. Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa będącego
członkiem Unii Europejskiej (art. 671–674)
275
Rozdział IIb. Zatrudnianie pracowników w formie telepracy (art. 675–6717) 277
Rozdział III. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru,
mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę (art. 68–77)
294
Oddział 1. Stosunek pracy na podstawie powołania (art. 68–72)
294
Oddział 2. Stosunek pracy na podstawie wyboru (art. 73–75)
309
Oddział 3. Stosunek pracy na podstawie mianowania (art. 76)
314
Oddział 4. Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę (art. 77) 315
Dział trzeci. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia (art. 771–93)
Rozdział I. Ustalanie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń
związanych z pracą (art. 771–775)
Rozdział Ia. Wynagrodzenie za pracę (art. 78–83)
Rozdział II. Ochrona wynagrodzenia za pracę (art. 84–91)
Rozdział III. Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności
do pracy (art. 92)
Rozdział IIIa. Odprawa rentowa lub emerytalna (art. 921)
Rozdział IV. Odprawa pośmiertna (art. 93)
317
317
330
342
362
365
370
Dział czwarty. Obowiązki pracodawcy i pracownika (art. 94–1131)
Rozdział I. Obowiązki pracodawcy (art. 94–99)
Rozdział II. Obowiązki pracownika (art. 100–101)
Rozdział IIa. Zakaz konkurencji (art. 1011–1014)
Rozdział III. Kwalifikacje zawodowe pracowników (art. 102–103)
Rozdział IV. Regulamin pracy (art. 104–1044)
Rozdział V. Nagrody i wyróżnienia (art. 105–107)
Rozdział VI. Odpowiedzialność porządkowa pracowników (art. 108–1131)
373
373
405
410
429
443
450
452
Dział piąty. Odpowiedzialność materialna pracowników (art. 114–127)
462
Rozdział I. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną
pracodawcy (art. 114–123)
Rozdział II. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi
(art. 124–127)
Dział szósty. Czas pracy (art. 128–15112)
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 128)
Rozdział II. Normy i ogólny wymiar czasu pracy (art. 129–131)
Rozdział III. Okresy odpoczynku (art. 132–134)
Rozdział IV. Systemy i rozkłady czasu pracy (art. 135–150)
Rozdział V. Praca w godzinach nadliczbowych (art. 151–1516)
6
462
478
487
487
492
499
504
521
Spis treści
Rozdział VI. Praca w porze nocnej (art. 1517–1518)
Rozdział VII. Praca w niedziele i święta (art. 1519–15112)
Dział siódmy. Urlopy pracownicze (art. 152–175)
Rozdział I. Urlopy wypoczynkowe (art. 152–173)
Rozdział II. Urlopy bezpłatne (art. 174–175)
Dział ósmy. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem
(art. 176–1891)
Dział dziewiąty. Zatrudnianie młodocianych (art. 190–206)
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 190–193)
Rozdział II. Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę w celu
przygotowania zawodowego (art. 194–196)
Rozdział III. Dokształcanie (art. 197–200)
Rozdział IIIa. Zatrudnianie młodocianych w innym celu niż
przygotowanie zawodowe (art. 2001–2002)
Rozdział IV. Szczególna ochrona zdrowia (art. 201–204)
Rozdział V. Urlopy wypoczynkowe (art. 205)
Rozdział VI. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe (art. 206)
Dział dziesiąty. Bezpieczeństwo i higiena pracy (art. 207–23715)
Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy (art. 207–2093)
Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika (art. 210–212)
Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy (art. 213–214)
Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne (art. 215–219)
Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne
zagrożenie dla zdrowia lub życia (art. 220–225)
Rozdział VI. Profilaktyczna ochrona zdrowia (art. 226–233)
Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe (art. 234–2371)
Rozdział VIII. Szkolenie (art. 2372–2375)
Rozdział IX. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
(art. 2376–23710)
Rozdział X. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 23711)
Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 23711a–23713a)
Rozdział XII. Obowiązki organów sprawujących nadzór
nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi
państwowymi albo samorządowymi (art. 23714)
Rozdział XIII. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące
wykonywania prac w różnych gałęziach pracy (art. 23715)
Dział jedenasty. Układy zbiorowe pracy (art. 238–24130)
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 238–24113)
Rozdział II. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy (art. 24114–24121)
Rozdział III. Zakładowy układ zbiorowy pracy (art. 24122–24130)
541
543
552
552
585
590
638
638
647
650
651
654
660
662
663
663
671
676
677
679
686
697
716
718
721
725
729
730
731
731
763
778
7
Spis treści
Dział dwunasty. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku
pracy (art. 242–280)
Rozdział I. Przepisy ogólne (art. 242–243)
Rozdział II. Postępowanie pojednawcze (art. 244–261)
Rozdział III. Sądy pracy (art. 262–280)
Dział trzynasty. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko
prawom pracownika (art. 281–2901)
(oznaczenie oraz tytuł rozdziału I skreślone)
Rozdział II. (art. 284–2901) (skreślony)
794
794
795
799
818
818
824
Dział czternasty. Przedawnienie roszczeń (art. 291–295)
825
Dział czternasty . (art. 295 –295 ) (uchylony)
837
Dział piętnasty. Przepisy końcowe (art. 296–305)
838
a
1
2
Wzory oświadczeń woli stron stosunku pracy i dokumentów
związanych ze stosunkiem pracy
Kwestionariusz osobowy dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie
Kwestionariusz osobowy dla pracownika
Umowa o pracę
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Rozwiązanie umowy o pracę z zastosowaniem skróconego okresu
wypowiedzenia
Wypowiedzenie warunków umowy o pracę
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Świadectwo pracy
Ustawy nowelizujące kodeks pracy
Ustawa nowelizująca z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy – Kodeks
pracy oraz o zmianie niektórych ustaw
Ustawa nowelizująca z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy
– Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw
Ustawa nowelizująca z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy – Kodeks
pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Ustawa nowelizująca z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy
– Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Ustawa nowelizująca z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks
pracy oraz niektórych innych ustaw
Ustawa nowelizująca z dnia 20 maja 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks
pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Ustawa nowelizująca z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy
– Kodeks pracy
8
857
858
859
860
861
862
863
865
866
871
871
879
882
885
887
890
891
Spis treści
Ustawa nowelizująca z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy
– Kodeks pracy
893
Część druga
Ustawy towarzyszące z orzecznictwem
895
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
899
Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy (nr 87) dotycząca
wolności związkowej i ochrony praw związkowych
914
Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy (nr 98) dotycząca
stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych
918
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
921
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców
963
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
970
Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego
983
Ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy
995
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących
pracowników
1016
Ustawa z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie
niewypłacalności pracodawcy
1028
Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych
w razie niewypłacalności pracodawcy
1046
Ustawa z dnia 6 maja 2010 r. o przywróceniu terminu do wypłaty
świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych
1089
Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych
1092
Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę
1104
Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników
tymczasowych
1110
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
1121
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników
i przeprowadzaniu z nimi konsultacji
1127
Ustawa z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu
ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców
1137
Indeks rzeczowy
1155
9
Spis treści
TOM II
Słowo wstępne
19
Wykaz skrótów
21
Część trzecia
Europejskie prawo pracy
31
Consolidated Version of the Treaty on European Union (Article 3)
Consolidated Version of the Treaty on the Functioning of the European
Union (Article 151–161)
Free Movement of Workers
Consolidated Version of the Treaty on the Functioning of the European
Union (Article 45 and 56)
Treaty of Accession (Annex XII)
Regulation (EU) No 492/2011 of the European Parliament and of the
Council of 5 April 2011 on freedom of movement for workers within
the Union
Directive of the European Parliament and of the Council of 29 April
2004 on the right of citizens of the Union and their family members
to move and reside freely within the territory of the Member States
amending Regulation (EEC) No. 1612/68 and repealing Directives
64/221/EEC, 68/360/EEC, 72/194/EEC, 73/148/EEC, 75/34/EEC,
75/35/EEC, 90/364/EEC, 90/365/EEC and 93/96/EEC (2004/38/EC)
36
50
50
76
90
136
Directive of the European Parliament and of the Council of 16 December
1996 concerning the posting of workers in the framework
of the provision of services (96/71/EC)
202
Equal Treatment for Men and Women
Consolidated Version of the Treaty on the Functioning of the European
Union (Article 153 and 157)
Directive of the European Parliament and of the Council of 5 July 2006
on the implementation of the principle of equal opportunities and
equal treatment of men and women in matters of employment and
occupation (recast) (2006/54/EC)
Council Directive of 11 December 1986 on the application of the
principle of equal treatment between men and women engaged
in an activity, including agriculture, in a self-employed capacity,
and on the protection of self-employed women during pregnancy
and motherhood (86/613/EEC)
10
228
228
244
334
Spis treści
TOM II
Słowo wstępne
19
Wykaz skrótów
21
Część trzecia
Europejskie prawo pracy
Traktat o Unii Europejskiej. Wersja skonsolidowana (art. 3)
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Wersja skonsolidowana (art. 151–161)
Swoboda przepływu pracowników
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Wersja skonsolidowana (art. 45 i 56)
Traktat o Przystąpieniu (Załącznik XII)
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011
z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu
pracowników wewnątrz Unii
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia
2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do
swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw
Członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68
i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG,
73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG
i 93/96/EWG (2004/38/WE)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r.
dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług
(96/71/WE)
Równość traktowania kobiet i mężczyzn
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Wersja skonsolidowana (art. 153 i 157)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r.
w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz
równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia
i pracy (wersja przeredagowana) (2006/54/WE)
Dyrektywa Rady z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady
równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny
rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet
pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa
(86/613/EWG)
31
33
37
51
51
77
91
137
203
229
229
245
335
11
Spis treści
Directive of the European Parliament and of the Council of 7 July 2010
on the application of the principle of equal treatment between men
and women engaged in an activity in a self-employed capacity and
repealing Council Directive 86/613/EEC (2010/41/EU)
Equal Treatment for Workers
Consolidated Version of the Treaty on the Functioning of the European
Union (Article 18 and 19)
Council Directive of 29 June 2000 implementing the principle of equal
treatment between persons irrespective of racial or ethnic origin
(2000/43/EC)
Council Directive of 27 November 2000 establishing a general
framework for equal treatment in employment and occupation
(2000/78/EC)
Part-Time Work
Council Directive of 15 December 1997 concerning the Framework
Agreement on part-time work concluded by UNICE, CEEP and the
ETUC – Annex: Framework Agreement on part-time work (97/81/EC)
346
372
372
376
402
450
450
Fixed-Term Work
482
Council Directive of 28 June 1999 concerning the Framework Agreement
on fixed-term work concluded by ETUC, UNICE and CEEP
(1999/70/EC)
482
Temporary Work
Directive of the European Parliament and of the Council of
19 November 2008 on temporary agency work (2008/104/EC)
Informing and Consulting Employees
Council Directive of 14 October 1991 on an employer’s obligation to
inform employees of the conditions applicable to the contract or
employment relationship (91/533/EEC)
Directive of the European Parliament and of the Council of 11 March
2002 establishing a general framework for informing and consulting
employees in the European Community – Joint declaration of the
European Parliament, the Council and the Commission on employee
representation (2002/14/EC)
12
516
516
542
542
562
Spis treści
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2010 r.
w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet
i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz
uchylająca dyrektywę Rady 86/613/EWG (2010/41/UE)
Równe traktowanie pracowników
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Wersja skonsolidowana (art. 18 i 19)
Dyrektywa Rady z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie
zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie
rasowe lub etniczne (2000/43/WE)
Dyrektywa Rady z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne
warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia
i pracy (2000/78/WE)
Praca w niepełnym wymiarze
Dyrektywa Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca Porozumienia
ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze godzin
zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych
i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw
Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków
Zawodowych (ETUC) (97/81/WE)
Praca na czas określony
Dyrektywa Rady z dnia 28 czerwca 1999 r. dotycząca Porozumienia
ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez
Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców
(UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP)
oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC)
(99/70/WE)
Praca tymczasowa
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r.
w sprawie pracy tymczasowej (2008/104/WE)
Informacja i konsultacja pracowników
Dyrektywa Rady z dnia 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku
pracodawcy dotyczącego informowania pracowników o warunkach
stosowanych do umowy lub stosunku pracy (91/533/EWG)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca
2002 r. ustanawiająca ogólne ramowe warunki informowania
i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie
Europejskiej (2002/14/WE)
347
373
373
377
403
451
451
483
483
517
517
543
543
563
13
Spis treści
Transfer of Undertakings
Council Directive of 12 March 2001 on the approximation of the laws
of the Member States relating to the safeguarding of employees’
rights in the event of transfers of undertakings, businesses or parts of
undertakings or businesses (2001/23/EC)
Collective Redundancies
Council Directive of 20 July 1998 on the approximation of the laws of
the Member States relating to collective redundancies (98/59/EC)
Insolvency of the Employer
Directive of the European Parliament and of the Council of 22 October
2008 on the protection of employees in the event of the insolvency
of their employer (2008/94/EC)
Working Time and Annual Leave
Directive of the European Parliament and of the Council of 4 November
2003 concerning certain aspects of the organisation of working time
(2003/88/EC)
Maternity Protection
Council Directive of 19 October 1992 on the introduction of measures
to encourage improvements in the safety and health at work of
pregnant workers and workers who have recently given birth or
are breastfeeding (tenth individual Directive within the meaning of
Article 16(1) of Directive 89/391/EEC) (92/85/EEC)
Parental Leave
Council Directive of 3 June 1996 on the Framework Agreement on
parental leave concluded by UNICE, CEEP and
the ETUC (96/34/EC)
Council Directive of 8 March 2010 implementing the revised Framework
Agreement on parental leave concluded by BUSINESSEUROPE,
UEAPME, CEEP and ETUC and repealing Directive 96/34/EC
(2010/18/EU)
Young Workers
Council Directive of 22 June 1994 on the protection of young people at
work (94/33/EC)
14
588
588
628
628
666
666
696
696
756
756
786
786
812
842
842
Spis treści
Zmiana pracodawcy
Dyrektywa Rady z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania
ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do ochrony
praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw,
zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów (2001/23/WE)
Zwolnienia grupowe
Dyrektywa Rady z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania
ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do
zwolnień grupowych (98/59/WE)
Niewypłacalność pracodawcy
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 października
2008 r. w sprawie ochrony pracowników na wypadek
niewypłacalności pracodawcy (2008/94/WE)
589
589
629
629
667
667
Czas pracy i urlop wypoczynkowy
697
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r.
dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy (2003/88/WE) 697
Ochrona macierzyństwa
Dyrektywa Rady z dnia 19 października 1992 r. w sprawie
wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu
pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic,
które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta
dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy
89/391/EWG) (92/85/EWG)
Urlop rodzicielski
Dyrektywa Rady z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie porozumienia
ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez
UNICE, CEEP oraz ETUC (96/34/WE)
Dyrektywa Rady z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia
zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu
rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME,
CEEP i ETUC oraz uchylająca dyrektywę 96/34/WE (2010/18/UE)
Młodzi pracownicy
Dyrektywa Rady z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy
osób młodych (94/33/WE)
757
757
787
787
813
843
843
15
Spis treści
Protection of the Safety and Health of Workers at Work
Council Directive of 12 June 1989 on the introduction of measures to
encourage improvements in the safety and health of workers at
work (89/391/EEC)
Charter of Fundamental Rights of the European Union
Charter of Fundamental Rights of the European Union
PROTOCOL (No 30) for Treaty of Lisbon amending the Treaty
on European Union and the Treaty establishing the European
Community, on the application of The Charter of Fundamental
Rights of The European Union to Poland and to The United
Kingdom
16
878
878
922
922
954
Spis treści
Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia pracowników
Dyrektywa Rady z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia
środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników
w miejscu pracy (89/391/EWG)
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
PROTOKÓŁ (nr 30) do Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat
o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
w sprawie stosowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej
do Polski i Zjednoczonego Królestwa
879
879
923
923
955
17
17
Od autorów
Od autorów
Przedstawiamy Państwu ósme wydanie Komentarza, napisanego
przede wszystkim z myślą o stosowaniu prawa pracy w praktyce. Składa
się on z trzech części.
Pierwsza część dotyczy kodeksu pracy. Zawiera ona komentarz do
ustawy, wzory oświadczeń stron stosunku pracy oraz mające nadal zastosowanie ustawy nowelizujące kodeks. W uwagach do poszczególnych
artykułów omówiliśmy także szczegółowo rozporządzenia wykonawcze
i ustawy związane z komentowanym przepisem. Szeroko przedstawiamy
orzecznictwo Sądu Najwyższego, również nieopublikowane. Zawarte są
także informacje o stosowaniu wobec pracowników ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Drugą część rozpoczynają akty ponadkodeksowe: wyciąg z Konstytucji RP oraz dotyczące związków zawodowych
i organizacji pracodawców Konwencje MOP nr 87 i 98. Uzupełnia ją – z bogatym orzecznictwem Sądu Najwyższego – zbiór ustaw dotyczących zbiorowego i indywidualnego prawa pracy. Trzecia część (drugi tom Komentarza)
zawiera różnej rangi najważniejsze akty prawa unijnego z orzecznictwem
Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (nazywanego także Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości). Od dnia 1 maja 2004 r. jest to prawo
obowiązujące w Polsce, na zróżnicowane sposoby (zob. uw. 13 do art. 9 k.p.).
Książkę kończy indeks rzeczowy.
Kazimierz Jaśkowski, Eliza Maniewska
Warszawa, listopad 2011 r.
19
Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
Akty prawne
k.c.
k.h.
k.k.
k.p.
k.p.a.
k.p.c.
k.p.k.
k.p.w.
k.r.o.
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)
– rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej
z dnia 27 czerwca 1934 r. – Kodeks handlowy
(Dz. U. Nr 57, poz. 502 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.:
Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.:
Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.)
21
Wykaz skrótów
k.s.h.
k.w.
– ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek
handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275
z późn. zm.)
***
– Europejska Karta Społeczna sporządzona
w Turynie dnia 18 października 1961 r. (Dz. U.
z 1999 r. Nr 8, poz. 67)
– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
Konstytucja
2 kwiet nia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483
z późn. zm.)
– Konwencja Międzynarodowej Organizacji
Konwencja MOP
nr 87
Pracy (nr 87) dotycząca wolności związkowej
i ochrony praw związkowych przyjęta w San
Francisco dnia 9 lipca 1948 r. (Dz. U. z 1958 r.
Nr 29, poz. 125, zał.)
–
Konwencja MOP
Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pranr 98
cy (nr 98) dotycząca stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych przyjęta
w Genewie dnia 1 lipca 1949 r. (Dz. U. z 1958 r.
Nr 29, poz. 126, zał.)
– ustawa z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółprawo spółdzielcze
dzielcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 188,
poz. 1848 z późn. zm.)
prawo upadłościowe – ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłośi naprawcze
ciowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r.
Nr 175, poz. 1361 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalrozporządzenie
o aktach osobowych
nej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu
prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych
pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.)
Europejska Karta
Społeczna
22
Wykaz skrótów
– rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników,
zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad
pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie
pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalrozporządzenie
o bhp
nej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650
z późn. zm.)
– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia
rozporządzenie
30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodoo chorobach
zawodowych
wych (Dz. U. Nr 105, poz. 869)
– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 paźrozporządzenie
o odpowiedzialności
dziernika 1975 r. w sprawie warunków odpomaterialnej
wiedzialności materialnej pracowników za
szkodę w powierzonym mieniu (tekst jedn.:
Dz. U. z 1996 r. Nr 143, poz. 662)
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalrozporządzenie
o świadectwach
nej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60,
poz. 282 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalrozporządzenie
o urlopach
nej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za
czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za
urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.)
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Sorozporządzenie
o usprawiedliwianiu
cjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sponieobecności
sobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy
oraz udzielania pracownikom zwolnień z pracy
(Dz. U. Nr 60, poz. 281 z późn. zm.)
rozporządzenie
o badaniach
lekarskich
23
Wykaz skrótów
rozporządzenie
o ustalaniu
wynagrodzeń
TFUE
– rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia
stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do
wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 62,
poz. 289 z późn. zm.)
– Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE C 83
z 30.03.2010, s. 47)
TWE, Traktat WE,
Traktat, WE
– Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
ustawa
antykryzysowa
z 2009 r.
– ustawa z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem
skutków powodzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1385)
– ustawa z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy
– Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 24, poz. 110 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654)
– ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 107, poz. 1127 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie
ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 213, poz. 2081)
ustawa
antypowodziowa
z 2011 r.
ustawa nowelizująca
z dnia 2 lutego 1996 r.
ustawa nowelizująca
z dnia 6 grudnia
2008 r.
ustawa nowelizująca
z dnia 9 listopada
2000 r.
ustawa nowelizująca
z dnia 14 listopada
2003 r.
24
(Dz. Urz. UE C 321 E z 29.12.2006, s. 37)
Wykaz skrótów
ustawa nowelizująca – ustawa z dnia 20 maja 2010 r. o zmianie ustaz dnia 20 maja 2010 r.
wy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 105,
poz. 655)
ustawa nowelizująca – ustawa z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 154, poz. 1805)
z dnia 21 grudnia
2001 r.
ustawa nowelizująca – ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 223,
z dnia 21 listopada
poz. 1460)
2008 r.
ustawa nowelizująca – ustawa z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie
niektórych ustaw w związku z członkostwem
z dnia 23 czerwca
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
2006 r.
(Dz. U. Nr 133, poz. 935)
–
ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustaustawa nowelizująca
wy – Kodeks pracy oraz niektórych innych
z dnia 24 sierpnia
ustaw (Dz. U. Nr 128, poz. 1405 z późn. zm.)
2001 r.
ustawa nowelizująca – ustawa z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy
z dnia 26 lipca 2002 r.
– Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 135, poz. 1146)
– ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
ustawa
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
o emeryturach
(tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227
i rentach
z późn. zm.)
ustawa o grupowych – ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych
zwolnieniach
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 10 października 2002 r. o miustawa
o minimalnym
nimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
wynagrodzeniu
Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń
ustawa o ochronie
roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracopracowniczych
dawcy (Dz. U. Nr 158, poz. 1121 z późn. zm.)
25
Wykaz skrótów
– ustawa z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszustawa o ochronie
roszczeń pracowniczych
czeń pracowniczych w razie niewypłacalności praz 1993 r.
codawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o organizaustawa
o organizacjach
cjach pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235
pracodawców
z późn. zm.)
ustawa o Państwowej – ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o PaństwoInspekcji Pracy
wej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochoustawa o podatku
dochodowym od
dowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U.
osób fizycznych
z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu
ustawa
o pracownikach
pracowników tymczasowych (Dz. U. Nr 166,
tymczasowych
poz. 1608 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promoustawa o promocji
zatrudnienia
cji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415
z późn. zm.)
– ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsięustawa
o przedsiębiorstwach
biorstwach państwowych (tekst jedn.: Dz. U.
państwowych
z 2002 r. Nr 112, poz. 981 z późn. zm.)
ustawa o rehabilitacji – ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji
i zatrudnianiu
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych
niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r.
Nr 127, poz. 721 z późn. zm.)
– ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaustawa
o rozwiązywaniu
niu sporów zbiorowych (Dz. U. Nr 55, poz. 236
sporów zbiorowych
z późn. zm.)
ustawa o stanie klęski – ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski
żywiołowej
żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558 z późn. zm.)
26
Wykaz skrótów
– ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.:
Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.)
ustawa o Trójstronnej – ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej KoKomisji
misji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego
(Dz. U. Nr 100, poz. 1080 z późn. zm.)
ustawa o zakładowym – ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym
funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.:
funduszu świadczeń
Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.)
socjalnych
ustawa o zwalczaniu – ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej
nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.: Dz. U.
konkurencji
z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.)
ustawa o związkach – ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zazawodowych
wodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 854 z późn. zm.)
ustawa o zwolnieniach – ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zagrupowych
sadach rozwiązywania z pracownikami stosunków
pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz
o zmianie niektórych ustaw (tekst jedn.: Dz. U.
z 2002 r. Nr 112, poz. 980 z późn. zm.)
ustawa wypadkowa – ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U.
z 2009 r. Nr 167, poz. 1322)
ustawa
o świadczeniach
w razie choroby
i macierzyństwa
Czasopisma
Biul. SN
Dz. U.
– Biuletyn Sądu Najwyższego
– Dziennik Ustaw
Dz. Urz. WE
– Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
– Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich
ECR
– European Courts Reports
Dz. Urz. UE
27
Wykaz skrótów
M.P.
M.P.Pr.
M.P.Pr.-wkł.
M. Praw.
ONSA
ONSA WSA
OSA
OSNAPiUS
OSNC
OSNCP
OSNCP-ZD
OSNKW
OSNP
OSNP-wkł.
OSP
OSPiKA
28
– Monitor Polski
– Monitor Prawa Pracy
– Monitor Prawa Pracy – wkładka
– Monitor Prawniczy
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych
– Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
– zbiór urzędowy od lipca 1994 r. do stycznia
2003 r.
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna
– zbiór urzędowy od 1995 r.
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna i Administracyjna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – zbiór urzędowy od 1963
do 1994 r.
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna i Administracyjna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – Zbiór Dodatkowy
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna
i Wojskowa – zbiór urzędowy
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy,
Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
– zbiór urzędowy od stycznia 2003 r.
– Orzecznictwo SN, Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych – wkładka
– Orzecznictwo Sądów Polskich od 1991 r.
– Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych do 1990 r.
Wykaz skrótów
OTK
OTK-A
PiZS
PPiPS
Pr. Pracy
Prz. Sejm.
PS
R. Pr.
Zb. Orzecz. TE
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego –
zbiór urzędowy
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego –
zbiór urzędowy, Seria A
– Praca i Zabezpieczenie Społeczne
– Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej
– Prawo Pracy
– Przegląd Sejmowy
– Przegląd Sądowy
– Radca Prawny
– Zbiór orzecznictwa Trybunału Europejskiego
Inne
ETS
– Europejski Trybunał Sprawiedliwości (do dnia
30 listopada 2009 r.)
EWG
– Europejska Wspólnota Gospodarcza
MOP
– Międzynarodowa Organizacja Pracy
– Naczelny Sąd Administracyjny
NSA
SA
SN
TK
TSUE
– Sąd Apelacyjny
– Sąd Najwyższy
– Trybunał Konstytucyjny
– Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (od
dnia 1 grudnia 2009 r.)
29
CZĘŚĆ PIERWSZA
Komentarz
Ustawa
z dnia 26 czerwca 1974 r.
Kodeks pracy1
(tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; zm.: Dz. U. z 1998 r. Nr 106,
poz. 668, Nr 113, poz. 717; z 1999 r. Nr 99, poz. 1152; z 2000 r. Nr 19, poz. 239,
Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127, Nr 120, poz. 1268; z 2001 r. Nr 11, poz. 84,
Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123,
poz. 1354, Nr 128, poz. 1405, Nr 154, poz. 1805; z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135,
poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673, Nr 200, poz. 1679; z 2003 r.
Nr 166, poz. 1608, Nr 213, poz. 2081; z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001,
Nr 120, poz. 1252, Nr 240, poz. 2407; z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610,
Nr 86, poz. 732, Nr 167, poz. 1398; z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133,
poz. 935, Nr 217, poz. 1587, Nr 221, poz. 1615; z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89,
poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288, Nr 225, poz. 1672; z 2008 r.
Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460, Nr 237, poz. 1654; z 2009 r.
Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825,
Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241, Nr 219, poz. 1704; z 2010 r. Nr 105, poz. 655,
Nr 135, poz. 912, Nr 182, poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655, Nr 254,
poz. 1700; z 2011 r. Nr 36, poz. 181, Nr 63, poz. 322, Nr 80, poz. 432, Nr 144,
poz. 855, Nr 149, poz. 887, Nr 232, poz. 1378)
1
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw
Wspólnot Europejskich:
1) dyrektywy 83/477/EWG z dnia 19 września 1983 r. w sprawie ochrony pracowników przed
ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy (druga dyrektywa
szczegółowa w rozumieniu art. 8 dyrektywy 80/1107/EWG) (Dz. Urz. WE L 263 z 24.09.1983,
z późn. zm.),
2) dyrektywy 86/188/EWG z dnia 12 maja 1986 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie hałasu w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 137
z 24.05.1986),
3) dyrektywy 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 183 z 29.06.1989),
4) dyrektywy 89/654/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (pierwsza dyrektywa szczegółowa
w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989),
5) dyrektywy 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas
pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG)
(Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989, z późn. zm.),
6) dyrektywy 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochrony
osobistej (trzecia dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG)
(Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989),
7) dyrektywy 90/269/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa podczas ręcznego przemieszczania ciężarów w przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia, zwłaszcza urazów kręgosłupa pracowników (czwarta
szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L
156 z 21.06.1990),
8) dyrektywy 90/270/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory
ekranowe (piąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG)
(Dz. Urz. WE L 156 z 21.06.1990),
9) dyrektywy 90/394/EWG z dnia 28 czerwca 1990 r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych podczas pracy (szósta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE
L 196 z 26.07.1990, z późn. zm.),
10) dyrektywy 91/322/EWG z dnia 29 maja 1991 r. w sprawie ustalenia indykatywnych wartości
granicznych w wykonaniu dyrektywy 80/1107/EWG w sprawie ochrony pracowników przed
ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 177 z 05.07.1991),
11) dyrektywy 91/383/EWG z dnia 25 czerwca 1991 r. uzupełniającej środki mające wspierać poprawę bezpieczeństwa i zdrowia w pracy pracowników pozostających w stosunku pracy na czas
określony lub w czasowym stosunku pracy (Dz. Urz. WE L 206 z 29.07.1991),
12) dyrektywy 91/533/EWG z dnia 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącym informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku
pracy (Dz. Urz. WE L 288 z 08.07.1992),
13) dyrektywy 92/57/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie wprowadzenia w życie minimalnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscach tymczasowych
lub ruchomych budów (ósma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy
89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992),
14) dyrektywy 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących znaków bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy (dziewiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992),
15) dyrektywy 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży,
pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992),
16) dyrektywy 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji
czasu pracy (Dz. Urz. WE L 307 z 13.12.1993),
17) dyrektywy 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych
(Dz. Urz. WE L 216 z 20.08.1994),
18) dyrektywy 96/34/WE z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie Porozumienia ramowego dotyczącego
urlopu rodzicielskiego zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców /UNICE/, Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych /CEEP/ oraz Europejską
Konfederację Związków Zawodowych /ETUC/ (Dz. Urz. WE L 145 z 19.06.1996),
19) dyrektywy 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (Dz. Urz. WE L 18 z 21.01.1997),
20) dyrektywy 97/80/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotyczącej ciężaru dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płeć (Dz. Urz. WE L 14 z 20.01.1998),
21) dyrektywy 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa
pracowników przed ryzykiem związanym z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy (czternasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz.
WE L 131 z 05.05.1998),
22) dyrektywy 99/70//WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie
pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz. Urz. WE L 175 z 10.07.1999),
23) dyrektywy 1999/92/WE z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy,
na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (piętnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 23 z 28.01.2000),
24) dyrektywy 2000/34/WE z dnia 22 czerwca 2000 r. zmieniającej dyrektywę 93/104/WE dotyczącą
niektórych aspektów organizacji czasu pracy w celu objęcia sektorów i działalności wyłączonej
z tej dyrektywy (Dz. Urz. WE L 195 z 01.08.2000),
25) dyrektywy 2000/39/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. ustanawiającej pierwszą listę indykatywnych
wartości granicznych narażenia na czynniki zewnętrzne podczas pracy – w związku z wykonaniem dyrektywy Rady 98/24/WE w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L
142 z 16.06.2000),
26) dyrektywy 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180
z 19.07.2000),
27) dyrektywy 2000/54/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed
ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy
(siódma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz.
WE L 262 z 17.10.2000),
28) dyrektywy 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000),
29) dyrektywy 2002/44/WE z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (wibracji) (szesnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu
art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 177 z 6.07.2002),
30) dyrektywy 2003/10/WE z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem) (siedemnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu
art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 42 z 15.02.2003).
Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie
– z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej – dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.