Profilaktyka - PSP 5 Brzeg

PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Program profilaktyki
Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5
im. M. Kopernika w Brzegu
rok szkolny 2013/14
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
1
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Profilaktyka to zespół działań o charakterze informacyjnym
i edukacyjnym mających na celu ochronę człowieka
przed zagrożeniami oraz reagowanie na pojawiające
się zagrożenia.
Profilaktyka szkolna
ma na celu umiejętne rozpoznawanie czynników
ryzyka, hamujących lub niszczących rozwój ucznia.
Spis treści:
Rozdział 1. Wstęp.
Rozdział 2. Podstawy prawne.
Rozdział 3. Cel programu.
Rozdział 4. Obszary działań:
a. bezpieczeństwo dziecka na drodze,
b. bezpieczeństwo i higiena pracy ucznia,
c. profilaktyka uzależnień,
d. edukacja emocjonalna,
e. edukacja prozdrowotna,
Opracowanie:
zespół ds. profilaktyki
pedagog
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
2
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Rozdział 1
WSTĘP
§1
W PSP nr 5 w Brzegu realizowana jest profilaktyka pierwszorzędowa, skierowana do grupy
niskiego ryzyka, polegająca głównie na:
promowaniu zdrowego stylu życia,
zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie
z wymogami życia.
Jej celem jest zachęcenie dziecka do niepodejmowania ryzykownych zachowań lub opóźnianie
chwili, kiedy je podejmie. Ten typ profilaktyki wynika z zadań szkoły, kompetencji nauczycieli, a
przede wszystkim potrzeb uczniów. Szkoła jest bowiem instytucją powołaną do wychowania i
nauczania, a nie leczenia.
Szkoła znając wagę problemu i czując się współodpowiedzialna za wychowanie dzieci i
młodzieży, podejmuje działania profilaktyczno – dydaktyczne wspierające rodziców i uczniów.
Realizatorami programu profilaktycznego są wszyscy nauczyciele szkoły
wspierani przez specjalistów i różne instytucje. Działania prowadzone są w
porozumieniu ze środowiskiem rodzinnym uczniów.
„Koalicja” na rzecz szkolnej profilaktyki
Poradnia
Psychologiczno
Pedagogiczna
Pracownicy
służby zdrowia
RODZINA
Gminna Komisja
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
INNE
DZIECKO
UCZEŃ
Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej
Sąd Rodzinny
SZKOŁA
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie.
POLICJA
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
3
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
§2
Tworząc Szkolny program profilaktyki wzięliśmy pod uwagę własne doświadczenie, oraz
opracowane przez specjalistów materiały m.in.:
Czynniki sprzyjające rozwijaniu agresji i przemocy:
kryzys wartości i autorytetów,
osłabienie więzi rodzinnych,
frustracja spowodowana ubóstwem,
pozostawianie młodych ludzi z ich własnymi problemami,
upowszechnianie negatywnych wzorców przez środki masowego przekazu, które zamiast piętnować
negatywne zachowania, często nagłaśniają je szukając taniej sensacji.
Czynniki chroniące w zachowaniach dzieci
silna więź emocjonalna z rodzicami,
zainteresowanie nauką szkolną,
regularne praktyki religijne,
poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych,
przynależność do pozytywnej grupy
Czynniki ryzyka w zachowaniach dzieci
wysoki poziom lęku i niepokoju,
niska samoocena,
niedojrzałość emocjonalna i społeczna,
słaba kontrola wewnętrzna,
nierealistyczne oczekiwania wobec siebie i otoczenia,
brak zainteresowania nauką szkolną,
zaburzenia więzi z rodzicami, nieprawidłowa struktura rodziny, itd.
Cechy i umiejętności nauczyciela – uczestnika działań profilaktycznych
empatia,
życzliwość,
tolerancja,
optymizm, poczucie humoru,
otwartość w kontaktach z ludźmi,
kultura osobista i takt,
konsekwencja w postępowaniu,
poszanowanie godności ludzkiej,
umiejętność pracy w grupie i z grupą,
poczucie sprawiedliwości,
plastyczność myślenia i zdolność przystosowania się do różnych sytuacji,
Rozdział 2
PODSTAWY PRAWNE
§3
Przepisy ogólne:
Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526),
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02.04.1997r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483).
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
4
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Przepisy oświatowe:
Ustawa z dnia 07.09.1991r. O systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn.
zm.),Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002r. w sprawie podstawy programowej kształcenia
ogólnego... (Dz. U. z 2002 Nr 51 poz. 458),
Rozporządzenie MEN z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola
oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.)Rozporządzenie MENiS z dnia 07.09.2004r. w
sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzeniu egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2004r. Nr 199 poz. 2046 z
późn. zm.)
Rozporządzenie MEN z dnia 15.12.2006r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru
pedagogicznego, (...) (Dz. U. Nr 235 poz. 1703). Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2003r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226 z późn. zm.)
Przepisy pozaoświatowe:
Ustawa z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r.
Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.),
Ustawa z dnia 19.08.1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994r. Nr 111, poz. 535,
późniejszymi zmianami),
Ustawa z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz. 1485 z późn.
zm.), Ustawa z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej. (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11,
poz. 109).Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 01.12.2006r. w sprawie szczegółowych warunków i
trybu postępowania w przedmiocie leczenia lub rehabilitacji osób uzależnionych... (Dz. U. z 2006r. Nr
239, poz. 1738)
Rozdział 3
CEL PROGRAMU
§4
zwiększenie świadomości uczniów dotyczących ich bezpieczeństwa w drodze do
szkoły oraz bezpieczeństwa w kontakcie ze sprzętem elektrycznym,
kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród uczniów,
dostarczenie dzieciom wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji emocjonalnej
oraz profilaktyki uzależnień,
dostarczenie informacji dotyczącej radzenia sobie w sytuacjach trudnych
(przemoc, agresja, wandalizm, rosnąca dewastacja środowiska naturalnego
człowieka.).
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
5
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Rozdział 4
OBSZARY DZIAŁAŃ
§5
BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA NA DRODZE
poznanie znaków drogowych,
zapoznanie z podstawowymi zasadami ruchu drogowego,
zdobycie
umiejętności
oceny
sytuacji
na
drodze
i
zaplanowania
odpowiedniego
postępowania,
poznanie zasad bezpiecznego poruszania się rowerem,
uświadomienie skutków brawury i nieprzestrzegania przepisów,
zdobycie umiejętności prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym,
zapoznanie z zasadami organizowania bezpiecznej wycieczki szkolnej,
uświadomienie
uczniom
konieczności
bezwzględnego
przestrzegania
postanowień
regulaminu wycieczki,
Bezpieczna droga do szkoły
Lp.
Zadania
Forma realizacji
klasa
odpowiedzialni
1.
Przypomnienie zasad
Ćwiczenia praktyczne np.
I - VI
Wychowawcy klas
przechodzenia przez jezdnię,
spacery
I - III
Wychowawcy klas
poruszania się po drogach
publicznych pieszo i na rowerze.
2.
3.
Zapoznanie dzieci ze znakami
Prezentacja plansz,
drogowymi funkcjonującymi w
spacer po okolicy, kasety
otoczeniu.
wideo
Przedstawienie zasad poruszania
Pogadanki, spacer
I – III
I - III
się poboczem
4.
Wychowawcy klas
I – III
Zapoznanie uczniów z
Pogadanki, ćwiczenia
obowiązkami rowerzysty
praktyczne, egzamin na
IV - VI
Nauczyciel techniki
I - VI
Wychowawcy,
kartę rowerową
5.
6.
Przeprowadzenie zajęć „Bądź
Spotkanie z policjantem,
widoczny na drodze”
pogadanki
Zwrócenie uwagi na zachowanie
Pogadanka, ćwiczenia
bezpieczeństwa na przystankach i
praktyczne
pedagog, policjant
I - VI
Wychowawcy,
nauczyciele
w czasie wsiadania do autobusu
oraz zachowania w autobusie w
czasie jazdy / wycieczki /
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
6
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
§6
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY UCZNIA
poznanie podstawowych znaków bhp,
uświadomienie ważności przestrzegania regulaminów klasopracowni,
zdobycie umiejętności stosowania się do znaków powszechnie stosowanych w wypadku
zagrożeń,
przypomnienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu szkolnego podczas zajęć,
przypomnienie zasad korzystania z pracowni komputerowej,
zdobycie umiejętności organizowania bezpiecznej i kulturalnej zabawy na przerwach,
zaznajomienie z zasadami udzielania pierwszej pomocy,
zdobycie umiejętności postępowania w nagłych wypadkach,
nabycie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratownictwa medycznego i
drogowego,
dostosowanie godzin wsparcia nauczycieli na potrzeby świetlicy szkolnej w czasie godzin
szczytu oraz zwiększenie liczby sal do prowadzenia zajęć świetlicowych,
wsparcie uczniów rozpoczynających naukę w szkole ( dzieci 6 i 7 letnie) m.in. (z uwagi na
obniżenie wieku szkolnego).
Bezpieczne warunki nauki
Lp.
Zadania
Forma realizacji
klasa
odpowiedzialni
1.
Zapoznanie uczniów z regulaminami
pogadanka
I - VI
Nauczyciele,
pracowni przedmiotowych, sali
wychowawcy
gimnastycznej, świetlicy itp.
2.
Omówienie zasad bezpiecznego
Pogadanka, ćwiczenia
użytkowania sprzętu
praktyczne
I - VI
Nauczyciele,
wychowawcy
elektronicznego, elektrycznego.
3.
Uświadomienie uczniom jak należy
zachować się w przypadku zagrożeń
Pogadanka, ćwiczenia
praktyczne
I - VI
4.
Zapoznanie uczniów z zasadami
Pogadanka, ćwiczenia
I – VI
udzielania pierwszej pomocy
praktyczne
Poprawa higieny i bezpieczeństwa
Udostępnienie
warunków pobytu dzieci w świetlicy
większej liczby sal
5.
I - III
szkolnej w godzinach szczytu.
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
Nauczyciele,
przeszkoleni w
ramach programu
„Serce na start”
Nauczyciele,
przeszkoleni w
ramach programu
„Serce na start”
Nauczyciele
ramach
dodatkowej
godziny (tzw.
karcianej)
7
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
6.
Dostosowanie godzin pracy świetlicy
Wprowadzenie
szkolnej do potrzeb zgłoszonych
dodatkowej godziny
przez rodziców pracujących
pracy świetlicy
I - III
Nauczyciele w
ramach 40 godzin
pracy
Klasy I
Dyrektor Szkoły
Wychowawcy klas
pierwszych
Klasy I
Dyrektor Szkoły
Wychowawcy klas
pierwszych
7.00-8.00
7.
Zapewnienie szczególnych
Udostępnienie
warunków do nauki i zabawy
dodatkowej sali zajęć
uczniom klas pierwszych
8.
Wspieranie właściwego rozwoju
Umożliwienie uczniowi
ucznia klasy pierwszej ( dziecka 6 i
klasy I nauki w
7 letniego)
(najbardziej
efektywnym ) czasie
od 800 do 1230.
§7
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
przekazanie rzetelnych informacji o szkodliwym działaniu tytoniu,
wyrabianie przekonania o słuszności stanowczej odmowy w przypadku presji grupy,
uświadomienie uczniom, że nie muszą zgadzać się na bycie biernym palaczem,
ukazanie przyczyn, dla których ludzie sięgają po alkohol,
przekazanie informacji czym jest uzależnienie,
ukazanie niektórych przyczyn zażywania narkotyków,
przestrzeganie przed wzięciem narkotyku ,,na próbę”,
pokazanie sposobów alternatywnego spędzania czasu wolnego bez sięgania po środki
uzależniające,
Profilaktyka uzależnień
Lp.
Zadania
Forma realizacji
klasa
odpowiedzialni
1.
Dostarczenie wiedzy o
Przeprowadzenie lekcji
I - VI
Wychowawcy
szkodliwości palenia
wychowawczych, pogadanek,
papierosów, picia alkoholu i
wykonanie gazetek klasowych na
Pedagog,
zażywania narkotyków oraz
temat szkodliwości palenia i picia
nauczyciele
leków
alkoholu. Teatrzyki profilaktyczne,
udział w ogólnopolskich akcjach
profilaktycznych, realizacja
programów profilaktycznych : ,, Nie
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
8
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
pal przy mnie, proszę” , ,, Trzymaj
Formę”,
2.
3.
Uczenie podejmowania
lekcje wychowawcze –
I - VI
Pedagog,
decyzji ze szczególnym
odgrywanie scenek, sytuacji
Wychowawcy
uwzględnieniem
dotyczących asertywności, projekcje
umiejętności odmawiania
filmów wideo, referaty, prelekcje,
/asertywność/
plakaty, teatrzyk profilaktyczny
Przestrzeganie zakazu
Dyżury nauczycieli
I - VI
Nauczyciele
Propagowanie świadomego
Pogadanki, lekcje wychowawcze,
I-VI
Pedagog
wybierania programów TV i
spektakle profilaktyczne na temat
Wychowawca
racjonalnego korzystania z
świadomego korzystania z Internetu
świetlicy
palenia papierosów na
terenie szkoły
4.
komputera i Internetu
5.
Wykonanie gazetek
Gazetki na korytarzu I piętra szkoły.
I-VI
Wychowawcy,
szkolnych i organizacja
Konkursy organizowanie m.in. przez
nauczyciele,
konkursów dotyczących
szkołę w ramach Dni Profilaktyki
pedagog, zespól
profilaktyki uzależnień
Szkolnej, przez Urząd Miasta Brzeg,
ds. profilaktyki
SANEPID, itd.
6.
Przekazywanie uczniom,
Ulotki informacyjne przekazywane
I-VI
Nauczyciele,
rodzicom, nauczycielom
przez Urząd Miasta Brzeg, udzielanie
wychowawcy klas,
ulotek informacyjno –
porad, wskazówek, kierowanie do
pedagog
edukacyjnych dotyczących
odpowiednich placówek
używek
7.
Pogadanki dla rodziców
Spotkania z rodzicami
I - VI
Wychowawcy
pedagog
§8
EDUKACJA EMOCJONALNA:
uświadomienie dzieciom podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym,
pokazanie uczniom w jakich sytuacjach wyrażają uczucia oraz na podstawie jakich,
sygnałów pochodzących od ciała mogą je rozpoznawać,
ukazanie sposobów radzenia sobie ze złością,
umożliwienie dzieciom uświadomienia sobie swoich mocnych i słabych stron i nauczenie ich
rozpoznawania,
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
9
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
ukazanie konsekwencji złych zachowań oraz sposobów ich rozwiązywania,
zrozumienie zjawiska wielokulturowości, uwrażliwienie na potrzeby innych, wspomaganie
rozwoju empatii, nabycie podstawowej wiedzy o
życiu ludzi z innych kręgów
kulturowych, zwrócenie uwagi na problem dyskryminacji
Zachowania agresywne, trudności w radzeniu sobie z negatywnymi uczuciami
Lp.
Zadania
Forma realizacji
Klasa
Odpowiedzialni
1.
Systematyczna edukacja
Pogadanki, dyskusje na
I - VI
Wychowawcy,
uczniów w zakresie uczenia
godzinach
radzenia sobie z problemami,
wychowawczych
pedagog
ze stresem, uczenie radzenia
sobie w różnych sytuacjach
2.
Wzmocnienie poczucia
Organizowanie pomocy
przynależności do grupy
koleżeńskiej
I - VI
Wychowawcy
I - VI
Wychowawcy
I - VI
Nauczyciele
klasowej
3.
Ćwiczenia umiejętności
Lekcje wychowawcze na
wczuwania się w położenie
temat empatii, akceptacji
innej osoby
4.
Kształtowanie właściwych
Zajęcia na temat
postaw uczniów poprzez
tolerancji, dyskryminacji,
wychowawcy
ukazywanie odpowiednich
wzorców
5.
Przeprowadzanie lekcji
Lekcje wychowawcze,
wychowawczych
pogadanki
I - VI
Wychowawcy,
pedagog
poruszających temat
konstruktywnego
rozwiązywania konfliktów,
radzenia sobie ze stresem i
identyfikacji problemów
prowadzących do agresji
6.
Kontrola zachowań
Prowadzenie klasowych
pozytywnych i negatywnych
zeszytów wychowawczych,
zachowań uczniów
wpisy uwag do dziennika
I - VI
Nauczyciele,
wychowawcy
elektronicznego
§9
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
10
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
EDUKACJA PROZDROWOTNA
wdrażanie do zachowań sprzyjających zdrowiu w szczególności utrwalanie nawyków
racjonalnego odżywiania się,
wzbogacenie wiedzy dotyczącej higieny osobistej i problemów wieku dojrzewania,
nabywanie umiejętności właściwego postępowania w przypadku chorób zakaźnych.
Zdrowy i higieniczny styl życia
Lp. Zadania
1.
2.
3.
4.
5.
Forma realizacji
Poszerzenie wiedzy na
temat higieny ciała oraz
wad postawy
klasa
odpowiedzialni
Realizacja programu
,, Miedzy nami kobietkami”
Realizacja programu
,, Śnieżnobiały uśmiech”
Prowadzenie zajęć
korekcyjnych,
Dostosowanie wielkości krzeseł i
stolików do wysokości ucznia
Pogadanki na temat właściwej
pozycji ciała podczas odrabiania
lekcji – lekcje wych.
Przestrzeganie zasad
Realizacja programu ,, Owoce
właściwego odżywiania się
w szkole” , ,, 5 porcji warzy,
,utrwalenie zasad higieny
owoców lub soku”, ,, Śniadanie
przyrządzania i spożywania daje moc”.
posiłków
Lekcje wychowawcze
Promowanie walorów
Udział uczniów w akcji
zdrowotnych mleka –
„Szklanka mleka”
zachęcanie do picia mleka
Wartości odżywcze i zdrowotne
– pogadanki
Promowanie zdrowego stylu Pogadanki, prelekcje na temat
życia
zdrowego stylu życia,
organizacja Dnia Profilaktyki
Szkolnej, organizacja Dnia
Sportu
VI –dziewczęta Osoba spoza
szkoły
I - VI
Pedagog,
Wicedyrektor,
wychowawcy,
nauczyciele
wychowania
fizycznego,
zespół ds.
profilaktyki
Problemy wieku dojrzewania Zajęcia z Wychowania do życia
w rodzinie
IV - VI
A.Książek
I – III
I-VI
I –VI
Lekcje
wychowawcze
I - VI
Pielęgniarka
Nauczyciele
wych.fiz.
wychowawcy
Wychowawcy,
pielęgniarka,
pedagog
wychowawcy
Wychowawcy
rodzice
Program profilaktyczny powinien być realizowany przez wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły
podczas:
 zajęć edukacyjnych,
 godzin wychowawczych,
 imprez i uroczystości szkolnych,
 przerw,
 zajęć pozalekcyjnych,
 wyjazdów i wycieczek szkolnych.
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
11
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Ewaluacja :
a) metody bezpośrednie: obserwacja, analiza dokumentów szkolnych, analiza zachowań
uczniów oraz osiągnięć szkolnych, wywiady.
b) metody pośrednie: ankiety, techniki socjometryczne, wypracowania uczniów.
W roku szkolnym 2013/14 szczególnemu oglądowi podlegać będą:
a) funkcjonowanie i oferta zajęć świetlicy szkolnej – zespół ds. ewaluacji wewnętrznej;
b) działania ogólnoszkolne, klasowe związane z edukacją zdrowotną i edukacją dla bezpieczeństwa –
dyrekcja szkoły.
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
12