Profilaktyka

PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Program Profilaktyczny
Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5
im. M. Kopernika w Brzegu
rok szkolny 2012/13
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Profilaktyka to zespół działań o charakterze informacyjnym
i edukacyjnym mających na celu ochronę człowieka
przed zagrożeniami oraz reagowanie na pojawiające
się zagrożenia.
Profilaktyka szkolna
ma na celu umiejętne rozpoznawanie czynników
ryzyka, hamujących lub niszczących rozwój ucznia.
Spis treści:
Rozdział 1. Wstęp.
Rozdział 2. Podstawy prawne.
Rozdział 3. Cel programu.
Rozdział 4. Obszary działań:
a. bezpieczeństwo dziecka na drodze,
b. bezpieczeństwo i higiena pracy ucznia,
c. profilaktyka uzależnień,
d. edukacja emocjonalna,
e. edukacja prozdrowotna,
Opracowanie:
dyrektor,
pedagog,
zespół ds. profilaktyki
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Rozdział 1
WSTĘP
§1
W PSP nr 5 w Brzegu realizowana jest profilaktyka pierwszorzędowa, skierowana do grupy
niskiego ryzyka, polegająca głównie na:
promowaniu zdrowego stylu życia,
zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie
z wymogami życia.
Jej celem jest zachęcenie dziecka do niepodejmowania ryzykownych zachowań lub opóźnianie
chwili, kiedy je podejmie. Ten typ profilaktyki wynika z zadań szkoły, kompetencji nauczycieli, a
przede wszystkim potrzeb uczniów. Szkoła jest bowiem instytucją powołaną do wychowania i
nauczania, a nie leczenia.
Szkoła znając wagę problemu i czując się współodpowiedzialna za wychowanie dzieci i
młodzieży, podejmuje działania profilaktyczno – dydaktyczne wspierające rodziców i uczniów.
Realizatorami programu profilaktycznego są wszyscy nauczyciele szkoły
wspierani przez specjalistów i różne instytucje. Działania prowadzone są w
porozumieniu ze środowiskiem rodzinnym uczniów.
„Koalicja” na rzecz szkolnej profilaktyki
Poradnia
Psychologiczno
Pedagogiczna
Pracownicy
służby zdrowia
RODZINA
Gminna Komisja
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
INNE
DZIECKO
UCZEŃ
Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej
Sąd Rodzinny
SZKOŁA
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie.
POLICJA
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
§2
Tworząc Szkolny program profilaktyki wzięliśmy pod uwagę własne doświadczenie, oraz
opracowane przez specjalistów materiały m.in.:
Czynniki sprzyjające rozwijaniu agresji i przemocy:
kryzys wartości i autorytetów,
osłabienie więzi rodzinnych,
frustracja spowodowana ubóstwem,
pozostawianie młodych ludzi z ich własnymi problemami,
upowszechnianie negatywnych wzorców przez środki masowego przekazu, które zamiast piętnować
negatywne zachowania, często nagłaśniają je szukając taniej sensacji.
Czynniki chroniące w zachowaniach dzieci
silna więź emocjonalna z rodzicami,
zainteresowanie nauką szkolną,
regularne praktyki religijne,
poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych,
przynależność do pozytywnej grupy
Czynniki ryzyka w zachowaniach dzieci
wysoki poziom lęku i niepokoju,
niska samoocena,
niedojrzałość emocjonalna i społeczna,
słaba kontrola wewnętrzna,
nierealistyczne oczekiwania wobec siebie i otoczenia,
brak zainteresowania nauką szkolną,
zaburzenia więzi z rodzicami, nieprawidłowa struktura rodziny, itd.
Cechy i umiejętności nauczyciela – uczestnika działań profilaktycznych
empatia,
życzliwość,
tolerancja,
optymizm, poczucie humoru,
otwartość w kontaktach z ludźmi,
kultura osobista i takt,
konsekwencja w postępowaniu,
poszanowanie godności ludzkiej,
umiejętność pracy w grupie i z grupą,
poczucie sprawiedliwości,
plastyczność myślenia i zdolność przystosowania się do różnych sytuacji.
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Rozdział 2
PODSTAWY PRAWNE
§3
Przepisy ogólne:
Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526),
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02.04.1997r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483).
Przepisy oświatowe:
Ustawa z dnia 07.09.1991r. O systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn.
zm.),Rozporządzenie MEN i S z dnia 26.02.2002r9. w sprawie podstawy programowej kształcenia
ogólnego... (Dz. U. z 2002 Nr 51 poz. 458), Rozporządzenie MEN z dnia 23.12.2008 r. w sprawie
podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych.
Rozporządzenie MEN z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola
oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.)Rozporządzenie MENiS z dnia 07.09.2004r. w
sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzeniu egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2004r. Nr 199 poz. 2046 z
późn. zm.)
Rozporządzenie MEN z dnia 15.12.2006r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru
pedagogicznego, (...) (Dz. U. Nr 235 poz. 1703). Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2003r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226 z późn. zm.)
Przepisy pozaoświatowe:
Ustawa z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r.
Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.),
Ustawa z dnia 19.08.1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994r. Nr 111, poz. 535,
późniejszymi zmianami),
Ustawa z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz. 1485 z późn.
zm.), Ustawa z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej. (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11,
poz. 109).Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 01.12.2006r. w sprawie szczegółowych warunków i
trybu postępowania w przedmiocie leczenia lub rehabilitacji osób uzależnionych... (Dz. U. z 2006r. Nr
239, poz. 1738)
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Rozdział 3
CEL PROGRAMU
§4
zwiększenie świadomości uczniów dotyczących ich bezpieczeństwa w drodze do
szkoły oraz bezpieczeństwa w kontakcie ze sprzętem elektrycznym,
kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród uczniów,
dostarczenie dzieciom wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji emocjonalnej
oraz profilaktyki uzależnień,
dostarczenie informacji dotyczącej radzenia sobie w sytuacjach trudnych
(przemoc, agresja, rosnąca dewastacja środowiska naturalnego człowieka.).
Rozdział 4
OBSZARY DZIAŁAŃ
§5
BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA NA DRODZE
poznanie znaków drogowych,
zapoznanie z podstawowymi zasadami ruchu drogowego,
zdobycie
umiejętności
oceny
sytuacji
na
drodze
i
zaplanowania
odpowiedniego
postępowania,
poznanie zasad bezpiecznego poruszania się rowerem,
uświadomienie skutków brawury i nieprzestrzegania przepisów,
zdobycie umiejętności prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym,
zapoznanie z zasadami organizowania bezpiecznej wycieczki szkolnej,
uświadomienie
uczniom
konieczności
bezwzględnego
przestrzegania
postanowień
regulaminu wycieczki,
Bezpieczna droga do szkoły
Lp.
Zadania
Forma realizacji
klasa
odpowiedzialni
1.
Przypomnienie zasad
Ćwiczenia praktyczne np.
I - VI
Wychowawcy klas
przechodzenia przez jezdnię,
spacery
I - III
Wychowawcy klas
poruszania się po drogach
publicznych pieszo i na rowerze.
2.
Zapoznanie dzieci ze znakami
Prezentacja plansz,
drogowymi funkcjonującymi w
spacer po okolicy, kasety
otoczeniu.
wideo
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
I – III
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
3.
Przedstawienie zasad poruszania
Pogadanki, spacer
I - III
się poboczem
4.
Wychowawcy klas
I – III
Zapoznanie uczniów z
Pogadanki, ćwiczenia
obowiązkami rowerzysty
praktyczne, egzamin na
IV - VI
Nauczyciel techniki
I - III
Wychowawcy,
kartę rowerową
5.
Przeprowadzenie spotkań „Bądź
Spotkanie z policjantem
zawsze bezpieczny”
6.
pedagog, policjant
Zwrócenie uwagi na zachowanie
Pogadanka
I - VI
bezpieczeństwa na przystankach i
Wychowawcy,
nauczyciele
w czasie wsiadania do autobusu
oraz zachowania w autobusie w
czasie jazdy / wycieczki /
§6
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY UCZNIA
poznanie podstawowych znaków bhp,
uświadomienie ważności przestrzegania regulaminów klasopracowni,
zdobycie umiejętności stosowania się do znaków powszechnie stosowanych w wypadku
zagrożeń,
przypomnienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu szkolnego podczas zajęć,
przypomnienie zasad korzystania z pracowni komputerowej,
zdobycie umiejętności organizowania bezpiecznej i kulturalnej zabawy na przerwach,
zaznajomienie z zasadami udzielania pierwszej pomocy,
zdobycie umiejętności postępowania w nagłych wypadkach,
nabycie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratownictwa medycznego i
drogowego,
dostosowanie godzin wsparcia nauczycieli na potrzeby świetlicy szkolnej w czasie godzin
szczytu oraz zwiększenie liczby sal do prowadzenia zajęć świetlicowych.
zwiększenie ilości dyżurów nauczycielskich na boisku i holu szkoły podczas długich przerw
( wniosek z przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej
Bezpieczna szkoła – poczucie
bezpieczeństwa, znajomość i przestrzeganie norm społecznych w szkole )
Bezpieczne warunki nauki
Lp.
Zadania
Forma realizacji
klasa
odpowiedzialni
1.
Zapoznanie uczniów z regulaminami
pogadanka
I - VI
Nauczyciele,
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
pracowni przedmiotowych, sali
wychowawcy
gimnastycznej, świetlicy itp.
2.
Omówienie zasad bezpiecznego
Pogadanka, ćwiczenia
użytkowania sprzętu
praktyczne
I - VI
Nauczyciele,
wychowawcy
elektronicznego, elektrycznego.
3.
Uświadomienie uczniom jak należy
zachować się w przypadku zagrożeń
Pogadanka, ćwiczenia
praktyczne
I - VI
4.
Zapoznanie uczniów z zasadami
Pogadanka, ćwiczenia
I – VI
udzielania pierwszej pomocy
praktyczne
Poprawa higieny i bezpieczeństwa
Udostępnienie
warunków pobytu dzieci w świetlicy
większej liczby sal do
szkolnej w godzinach szczytu.
prowadzenia zajęć
5.
I - III
świetlicowych
6.
Poprawa bezpieczeństwa podczas
Wsparcie nauczycieli
długich przerw na boisku i holu
dyżurujących
wychowawcy,
nauczyciele,
przeszkoleni w
ramach programu
„Ratujemy i
uczymy ratować”,
,, Trzymaj formę”
Nauczyciele,
przeszkoleni w
ramach programu
„Ratujemy i
uczymy ratować”,
,, Trzymaj formę”
Dyrektor
Wychowawca
świetlicy
Nauczyciele w
ramach
dodatkowej
godziny (tzw.
karcianej)
Dyrektor
szkoły
§7
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
przekazanie rzetelnych informacji o szkodliwym działaniu tytoniu,
wyrabianie przekonania o słuszności stanowczej odmowy w przypadku presji grupy,
uświadomienie uczniom, że nie muszą zgadzać się na bycie biernym palaczem,
ukazanie przyczyn, dla których ludzie sięgają po alkohol,
przekazanie informacji czym jest uzależnienie,
przestrzeganie przed wzięciem narkotyku ,,na próbę”,
pokazanie sposobów alternatywnego spędzania czasu wolnego bez sięgania po środki
uzależniające,
Profilaktyka uzależnień
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Lp.
Zadania
Forma realizacji
1.
Dostarczenie wiedzy o
lekcje wychowawcze, teatrzyki
klasa
odpowiedzialni
I - VI
Wychowawcy
szkodliwości palenia
profilaktyczne, udział w
papierosów, picia alkoholu i
ogólnopolskich akcjach
Pedagog,
zażywania narkotyków oraz
profilaktycznych, wykonanie gazetek
Nauczyciele
leków
klasowych na temat szkodliwości
palenia i picia alkoholu
2.
3.
Uczenie podejmowania
lekcje wychowawcze –
decyzji ze szczególnym
odgrywanie scenek, sytuacji
uwzględnieniem
dotyczących asertywności, projekcje
umiejętności odmawiania
filmów wideo, referaty, prelekcje,
/asertywność/
plakaty, teatrzyk profilaktyczny
Przestrzeganie zakazu
Dyżury nauczycieli
I - VI
Pedagog,
Wychowawcy
I - VI
Nauczyciele
palenia papierosów na
terenie szkoły
4.
Propagowanie świadomego
Zorganizowanie wystawy książek i
Nauczyciel
wybierania programów TV i
czasopism pt. „Uzależnieniom stop”,
biblioteki, pedagog
racjonalnego korzystania z
Pogadanki, lekcje wychowawcze na
Wychowawca
komputera i Internetu
temat świadomego korzystania z
świetlicy
Internetu
5.
Realizacja programów
Zajęcia profilaktyczne
profilaktycznych ,, Nie pal
Wychowawcy,
I-III
przy mnie, proszę”,
pedagog,
pielęgniarka
,, Znajdź właściwe
IV-VI
rozwiązanie”
6.
Działanie informacyjno –
Szkolna gazetka profilaktyczna
zespół do spraw
profilaktyczne na rzecz
( korytarz - I piętro szkoły)
profilaktyki
środowiska szkoły i
szkolnej
indywidualnych osób
7.
Pogadanki dla rodziców
Spotkania z rodzicami
I - VI
Wychowawcy
pedagog
§8
EDUKACJA EMOCJONALNA:
uświadomienie dzieciom podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym,
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
pokazanie uczniom w jakich sytuacjach wyrażają uczucia oraz na podstawie jakich,
sygnałów pochodzących od ciała mogą je rozpoznawać,
ukazanie sposobów radzenia sobie ze złością,
umożliwienie dzieciom uświadomienia sobie swoich mocnych i słabych stron i nauczenie ich
rozpoznawania,
ukazanie konsekwencji złych zachowań oraz sposobów ich rozwiązywania,
Agresja i przemoc
Lp.
Zadania
Forma realizacji
klasa
odpowiedzialni
1.
Uczenie umiejętności
Pogadanki, dyskusje na
I - VI
Wychowawcy,
radzenia sobie z emocjami
godzinach
pedagog
wychowawczych
2.
3.
Wzmocnienie poczucia
Organizowanie pomocy
przynależności do grupy
koleżeńskiej, zajęcia
klasowej
integracyjne
Ćwiczenia umiejętności
Lekcje wychowawcze,
wczuwania się w położenie
pomoc koleżeńska
innej osoby
słabszym przy odrabianiu
I - VI
Wychowawcy
I - VI
Wychowawcy
I - VI
Nauczyciele
zadań domowych
4.
Kształtowanie właściwych
Integrowanie uczniów na
postaw uczniów poprzez
zajęciach wychowawczych
wychowawcy
ukazywanie odpowiednich
wzorców
5.
Uczenie alternatywnych
Lekcje wychowawcze,
sposobów rozwiązywania
projekcje filmów wideo,
konfliktów bez użycia siły
spotkanie uczniów i
I - VI
Wychowawcy,
dyrektor
nauczycieli, dyrekcji na
apelach wychowawczych i
profilaktycznych
6.
Pokazanie rodzicom
Prelekcje PPP, pogadanki
właściwych sposobów
wychowawcze
I - VI
Wychowawcy
pedagog
radzenia z agresją u dzieci
7.
Kontrola zachowań
Prowadzenie klasowych
pozytywnych i negatywnych
zeszytów wychowawczych
I - VI
zachowań uczniów
§9
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
Nauczyciele,
wychowawcy
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
EDUKACJA PROZDROWOTNA
wdrażanie do zachowań sprzyjających zdrowiu w szczególności utrwalanie nawyków
racjonalnego odżywiania się,
wzbogacenie wiedzy dotyczącej higieny osobistej i problemów wieku dojrzewania,
nabywanie umiejętności właściwego postępowania w przypadku chorób cywilizacyjnych.
Zdrowy i higieniczny styl życia
Lp. Zadania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Forma realizacji
Poszerzenie wiedzy na
temat higieny ciała oraz
wad postawy
klasa
odpowiedzialni
Realizacja programu
,, Miedzy nami kobietkami”
Realizacja programu
,, Śnieżnobiały uśmiech”
Prowadzenie zajęć
korekcyjnych,
Dostosowanie wielkości krzeseł i
stolików do wysokości ucznia
Pogadanki na temat właściwej
pozycji ciała podczas odrabiania
lekcji – lekcje wych.
Przestrzeganie zasad
Realizacja programu,, Owoce w
właściwego odżywiania się
szkole”, ,, 5 porcji warzyw,
,utrwalenie zasad higieny
owoców lub soku”, Śniadanie
przyrządzania i spożywania daje moc.
posiłków
Lekcje wychowawcze
Promowanie walorów
Udział uczniów w akcji „Mleko w
zdrowotnych mleka –
szkole”
zachęcanie do picia mleka
Wartości odżywcze i zdrowotne
mleka – pogadanki
Promowanie zdrowego stylu Dzień Profilaktyki Szkolnej
życia
Apele profilaktyczne
VI –dziewczęta Osoba spoza
szkoły
Problemy wieku dojrzewania Zajęcia z Wychowania do życia
w rodzinie
Poszerzenie wiedzy
Realizacja programu „Wolność
dotyczącej chorób
oddechu, zapobiegaj astmie” ?
cywilizacyjnych
IV - VI
I – III
I-VI
Pielęgniarka
Nauczyciele
wych.fiz.
wychowawcy
I –III
Wychowawcy,
IV-VI
pedagog,
wychowawcy
Wychowawcy
rodzice
I - VI
I - VI
I –III
Pedagog,
Wicedyrektor,
wychowawcy
A.Książek
Iwona
Mikołajczyk –
koordynator
programu
wych. klas I-III
Ewaluacja :
a) metody bezpośrednie: obserwacja, analiza dokumentów szkolnych, analiza zachowań
uczniów oraz osiągnięć szkolnych,
b) metody pośrednie: ankiety, techniki socjometryczne, wypracowania uczniów.
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Program profilaktyczny powinien być realizowany przez wszystkich nauczycieli i pracowników
szkoły podczas:
zajęć edukacyjnych,
godzin wychowawczych,
imprez i uroczystości szkolnych,
przerw,
zajęć pozalekcyjnych,
wyjazdów i wycieczek szkolnych.
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu