Świat wartości dzieci kończących edukację przedszkolną

ŚWIAT WARTOŚCI DZIECI
KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ
PRZEDSZKOLNĄ
Jolanta Malanowska
Powiatowy Ośrodek Edukacji w Środzie Śląskiej
WYCHOWANIE DLA WARTOŚCI
Potrzeby dziecka – w wieku przedszkolnym
potrzebuje punktu oparcia, pewnej stałości i
pewności, która pozwoli czuć mu się dobrze i
bezpiecznie w dynamicznie rozwijającym się
świecie
 Odpowiedzią na te potrzeby są wartości. W
przedszkolu dziecko „ma odkrywać co dla niego
jest ważne, cenne, wartościowe, następnie odkryć
na czym polega ta wartość, by wreszcie ją
urzeczywistniać, realizować w swoim życiu”
(K.Ostrowska)

POJĘCIE WARTOŚCI
Aspekt filozoficzny – cechy przypisywane rzeczom
lub zjawiskom;
 Aspekt psychologiczny – wartością jest to
wszystko, co dla człowieka jest ważne, cenne w
różnych okresach jego życia;
 Aspekt socjologiczny – wartości mają wymiar
społeczny i spostrzegane są jako przedmioty i
przekonania o nienormatywnym charakterze, a
także jako idee, sądy, zachowania oraz cech
poszczególnych grup społecznych lub całego
społeczeństwa

WARTOŚCI W EDUKACJI
Odnoszą się do tego, „co ceni człowiek, lub grupa
społeczna, uważane jest za ważne i w ten sam
sposób przeżywane. Do wdrożenia tego, co
cenione, służą przekonania i przeżycia”
(K.Denek).
 W edukacji przedszkolnej wartości występują
jako system norm, które rzutują na poczynania
nauczycieli i dzieci, a służą rozwojowi i sprzyjają
ciągłemu wzbogacaniu ich osobowości, nadając
nowy wymiar procesowi wychowawczo –
dydaktycznemu w przedszkolu.


Tak wprowadzając wartości dajemy dziecku
szansę na kształtowanie aktywnego i
prawidłowego procesu poznawczego, w którym
mają możliwość podejmowania decyzji i
dokonywania wyborów. Dlatego tak ważne jest,
aby nauczyciel zdawał sobie sprawę z tego, jakie
wartości kształtuje, czy są one zgodne z jego
preferencjami, gdyż do nich odwołuje się w
procesie edukacyjnym.

Aby dzieci włączyły określone wartości w
strukturę własnego doświadczenia, trzeba już od
najmłodszych lat wprowadzać je w sytuacje
aksjologiczne (aksjologia- nauka o wartościach,
ogólna teoria wartości). Zadaniem rozwojowym
dzieci jest zrozumienie tych sytuacji i podjęcie
odpowiednich decyzji związanych z ich
rozwiązaniem, przewidywanie skutków własnych
decyzji i odpowiedzialności związanej z ich
podejmowaniem.

W takim modelu wychowawczym naszym (ludzi
dorosłych) celem jest pomóc dziecku utworzyć
własny świat wartości, który ujawnia się „w
preferowanym przez nich modelu orientacji
życiowej” (T. Janczur). Zakłada się w nim prymat
osoby ludzkiej nad takimi wartościami jak: mieć,
chcieć, działać.
WARTOŚCI SOBIE, A ŻYCIE SOBIE

Dzieje się tak dlatego, że wartości preferowane
przez dzieci znajdują się często w opozycji do
wartości ogólnoludzkich, humanistycznych,
uniwersalnych. Np. dzieci za ważną wartość
uznają prawdę i dobroć, ale w stosunku do
rówieśników i dorosłych są opryskliwe,
niegrzeczne, złośliwe, czy okłamują ich. Jak to
zrobić, aby wartości przyjęte przez dzieci za
ważne stały się drogowskazem w ich życiu i
byciu?
ZAŁOŻENIA BADAWCZE – POZNAĆ ŚWIAT
WARTOŚCI DZIECI
Starano się rozwiązać problem badawczy, który
zawierał się w pytaniu „ Jaki jest świat wartości
dzieci 6-letnich uczęszczających do przedszkola w
średnim mieście?”
 Dzieci poprzez rysunek miały odpowiedzieć na
następujące pytania:
1.
Czego nigdy nie chciałbyś stracić?
2.
Co najbardziej chciałbyś mieć?
3.
Po stracie czego płakałbyś najbardziej?
WARTOŚCI PREFEROWANE PRZEZ DZIECI
KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ PRZEDSZKOLNĄ








42% - rodzina (zwłaszcza mama)
28% - zabawki (zwłaszcza te „ożywione” w wyobraźni
dziecka, przyjaciele, pocieszyciele)
16% - rówieśnicy (takie wskazania dali przede wszystkim
jedynacy)
12% - Bóg ( efekt religijności rodziny i katechezy w
przedszkolu)
10% - ulubione zwierzę domowe (piesek, kot)
8% - pieniądze (szczególnie dzieci z rodzin ubogich lub
bardzo zamożnych)
6% - zdrowie (dzieci, które często chorowały, lub miały
chorych w rodzinie)
5% - miłość i bezpieczeństwo
Badania przeprowadzono na grupie 106 dzieci w wieku 6 lat
w 2010 roku.
PODSUMOWANIE

Czynnikiem, który różnicuje świat wartości
dziecka u progu szkoły , są warunki
środowiskowe. To co jest ważne dla dziecka
najczęściej wynika z wartości preferowanych
przez rodzinę i najbliższe mu środowisko.
PRZEDSZKOLE I SZKOŁA WSPOMAGA
WYCHOWANIE DZIECKA
Jeśli WSPOMAGA to znaczy realizuje cele
wychowawcze rodziców i kształtuje u dzieci
rozwój wartości ważnych dla rodziców.
 Dlatego koniecznym jest zapytać rodziców jakie
są ich „cele wychowawcze”, jakie chcieliby widzieć
swoje dziecko w przyszłości? Taka diagnoza
pozwoli na stworzenie planu opartego na
wartościach (zgodnie z podstawą programową) i
zapewni dobrą współpracę z rodzicami.

NASZ
ŚWIAT WARTOŚCI
W życiu pełnimy najróżniejsze role, z jednych
wywiązujemy się lepiej, z innych gorzej, ale
przede wszystkim jesteśmy ludźmi wychowanymi
w pewnych wartościach i to nasze WARTOŚCI
KIERUJĄ WYBORAMI jakie podejmujemy. One
decydują o jakości naszego życia, dążeniach,
relacjach społecznych.
 Proszę zastanowić się co tak naprawdę jest dla
Państwa ważne, pomoże w tym kwestionariusz.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 

[email protected]