Fizjologia Wychowanie Fizyczne II rok/4 semestr

Fizjologia
Wychowanie Fizyczne II rok/4 semestr
studia niestacjonarne 1 stopnia
Ćw. 1. Fizjologia mięśni szkieletowych.
Pojęcie progu pobudliwości i jej miary (chronaksja i reobaza). Sarkomer jako podstawowa jednostka
czynnościowa mięśnia szkieletowego. Rodzaje skurczów w mięśniach szkieletowych. Właściwości
mięśni szkieletowych. Czynniki kształtujące siłę mięśniową.
Część praktyczna:
1. Film dydaktyczny: Wyznaczanie progu pobudliwości mięśnia łydkowego żaby. Porównanie progu
pobudliwości nerwu i mięśnia szkieletowego. Skurcz wtórorzędny. Czynniki wpływające na pobudliwość
tkanek.
2. Skurcz izotoniczny i izometryczny – film
3. Pomiar siły mięśni ręki - dynamometria
4. Ocena wpływu zmęczenia na siłę mięśniową
5. Wyznaczenie wielkości pracy wykonanej oraz rozwijanej mocy podczas wysiłku typu step-test.
Ćw. 2. Fizjologia układu nerwowego.
Podstawy czynności komórki nerwowej. Podział funkcjonalny układu nerwowego. Pojęcie i rodzaje
odruchów.
Część praktyczna:
1. Badanie wybranych odruchów u człowieka:
-odruch kolanowy.
-odruch rogówkowy.
-odruch źreniczny.
-odruch włókienkowy
-odruchów przedsionkowo-rdzeniowych: - próba Romberga, - próba mijania, - test marszu
3. Badanie sprawności psychoruchowej przy użyciu miernika reakcji.
Ćw. 3. Fizjologia krążenia.
Mechaniczny cykl pracy serca. Wskaźniki elektrycznej i mechanicznej pracy serca (EKG, częstotliwość
skurczów serca, objętość wyrzutowa, pojemność minutowa serca, tony serca).
Układ naczyniowy i jego funkcje. Tętno tętnicze. Ciśnienie tętnicze.
Część praktyczna:
1. Obserwacja zapisu czynności bioelektrycznej serca – EKG.
2. Osłuchiwanie tonów serca.
3. Badanie spoczynkowej częstotliwości skurczów przy użyciu sportestera.
4. Badanie spoczynkowego tętna metodą palpacyjną.
5. Obserwacja fali tętna.
6. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi metodą osłuchową.
Ćw. 4. Fizjologia krążenia.
Regulacja czynności układu krążenia. Badanie wpływu wybranych czynników na czynność krążenia.
Część praktyczna:
1. Wpływ siły ciążenia na czynność układu krążenia – próba aktywnej pionizacji
2. Wpływ podwyższonego ciśnienia w śródpiersiu na układ krążenia – próba Valsalvy.
3. Reakcja układu krążenia na lokalne oziębienie - próba oziębieniowa (zanurzenie ręki do zimnej wody).
Ćw. 5. Fizjologia układu oddechowego.
Mechanika oddychania. Wskaźniki mechanicznej czynności układu oddechowego (objętości i pojemności
statyczne i dynamiczne płuc, wentylacja minutowa płuc). Wymiana gazowa.
Transport gazów oddechowych przez krew.
Część praktyczna:
1. Obserwacja mechaniki oddychania na modelu Dondersa.
2.Spirometria-badanie pojemności życiowej płuc i natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej.
3. Wyznaczanie spoczynkowej i maksymalnej dowolnej wentylacji minutowej płuc.
4. Badanie czasu dowolnego bezdechu.
Ćw. 6. Przemiana materii i energii
Podstawowa i spoczynkowa przemiana materii. Warunki wyznaczania podstawowej przemiany materii.
Kalorymetria bezpośrednia i pośrednia.
Część praktyczna:
1. Analiza składu powietrza wydechowego w warunkach spoczynkowych.
2. Wyznaczanie spoczynkowej przemiany materii metodą kalorymetrii pośredniej.
Ćw. 7. Sprawność zaopatrzenia w tlen podczas wysiłków fizycznych.
Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Pojęcie deficytu tlenowego, równowagi czynnościowej i długu
tlenowego. Adaptacja krążenia i oddychania do wysiłków fizycznych.
Część praktyczna:
1. Reakcje układu krążenia i oddychania na wysiłki dynamiczne:
- o supramaksymalnej intensywności
- o stałej, submaksymalnej intensywności
2. Wyznaczanie długu tlenowego podczas wysiłku o stałej, podprogowej intensywności.
Ćw. 8. Zmęczenie jako fizjologiczne następstwo pracy.
Rodzaje, przyczyny i objawy zmęczenia. Przebieg procesów wypoczynkowych.
Część praktyczna:
1. Wyznaczenie skuteczności restytucji (WSR) częstości tętna po wysiłku:
- dynamicznym o stałej, submaksymalnej intensywności
- dynamicznym o supramaksymalnej intensywności
2. Badanie wpływu wysiłku statycznego na czynność układu krążenia – efekt Lindharda
3. Ocena czynności układu krążenia na podstawie powysiłkowej restytucji tętna - próba Ruffiera
Ćw. 9. Wydolność ogólna i jej wskaźniki.
Pojęcie wydolności ogólnej i czynniki ją determinujące. Wskaźniki i metody oceny wydolności fizycznej.
Pułap tlenowy jako wskaźnik wydolności fizycznej.
Część praktyczna:
1. Wyznaczanie pułapu tlenowego metodą pośrednią – test Astranda-Ryhming:
- step test
- próba na cykloergometrze
2. Analiza norm wielkości pułapu tlenowego w jednostkach bezwzględnych i względnych w zależności
od płci i wieku.
3. Wyznaczanie pułapu tlenowego metodą bezpośrednią - film
10. Zaliczenie.
Wykłady:
1. Podstawy elektrofizjologii komórek (pojęcie pobudliwości, potencjał spoczynkowy i
czynnościowy).
2. Fizjologia mięśni szkieletowych: molekularne podstawy skurczu (teoria ślizgowa skurczu,
sprzężenie elektrowydzielnicze, sprzężenie elektromechaniczne). Pojęcie i rodzaje jednostki
ruchowej mięśni szkieletowych.
3. Fizjologia układu nerwowego: Podział układu nerwowego. Nerwowa kontrola ruchu (ośrodki
ruchowe rdzenia kręgowego i pnia mózgu, kora ruchowa, układ piramidowy, układ
pozapiramidowy, móżdżek).
4. Regulacja czynności wegetatywnych ustroju - układ autonomiczny i hormonalny
5. Fizjologia krążenia: właściwości mięśnia sercowego, prawo serca, hemodynamiczny cykl pracy
serca. Wpływ układu autonomicznego na pracę serca.
6. Fizjologia układu krążenia: funkcje układu naczyniowego, obiegi krwi i ich funkcje. Regulacja
układu krążenia.
7. Podstawowe zmiany przystosowawcze w układzie krążenia podczas różnych typów wysiłków
fizycznych.
8. Fizjologia układu oddechowego: mechanika oddychania, zasady wymiany gazowej w płucach.
Nerwowa i chemiczna regulacja oddychania. Zmiany czynności układu oddechowego w czasie
wysiłków fizycznych.
9. Pojęcie, rodzaje, objawy i skutki zmęczenia podczas wysiłków fizycznych..
10. Pojęcie wydolności ogólnej i specjalnej. Fizjologiczne podłoże wydolności ogólnej ustroju.
Sprawność funkcji zaopatrzenia tlenowego ustroju jako podstawowy czynnik determinujący
wydolność ogólną ustroju.
Literatura podstawowa:
1. Birch K., Mac Laren, K. George „Fizjologia sportu” PWN, Warszawa 2008
2. Bullock , Boyle , Wang „Fizjologia” Urban&Partner, Wydawnictwo Medyczne, Wrocław
1997
3. Ganong „Podstawy fizjologii lekarskiej” PZWL Warszawa 1994
4. Górski „Fizjologiczne podstawy wysiłków fizycznych” PZWL Warszawa 2001
5. Górski „Fizjologia człowieka” PZWL, Warszawa 2010
6. Halicka-Ambroziak „Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii dla studentów wychowania
fizycznego” Skrypt AWF Warszawa 1996
7. Jaskólski A. „Fizjologia wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka” AWF Wrocław,
2005.
8. Konturek „Fizjologia człowieka” Urban &Partner, Wrocław 2007
9. Kozłowski, Nazar „Wprowadzenie do fizjologii klinicznej” PZWL Warszawa 1995
10. Traczyk , Trzebski „Podstawy fizjologii człowieka z elementami fizjologii stosowanej i
klinicznej”. PZWL Warszawa 1989
11. Dobrzański T.: Medycyna wychowania fizycznego i sportu. Wyd.Sport i Turystyka
Warszawa 1989
12. Kubica R.: Podstawy fizjologii pracy i wydolności fizycznej. Skrypt AWF Kraków 1995
13. Mc Laughlin D., Stamford J., White D. „Fizjologia człowieka” PWN , Warszawa
2008
14. Ronikier A. Fizjologia wysiłku w sporcie, fizjoterapii i rekreacji. Centralny Ośrodek Sportu
Warszawa 2008