Czym walczył i jak zginął Biskupin

Czym walczył
i jak zginął Biskupin
Dorota Księska: − Czy i
jakie elementy uzbrojenia
znaleziono na wykopalis−
kach w Biskupinie?
Wódz Wiesław Zajączko−
wski: − W pradziejach nie−
wiele było wyspecjalizowa−
nej broni, o której można
powiedzieć, że służyła tylko
do walki. Znaleziono siekie−
ry kamienne, brązowe, żela−
zne, dużą liczba grocików
kościanych i rogowych (co
wskazuje na to, że musiały
być łuki, ale tych nie odna−
leziono), niektóre niewiel−
kie otoczaki mogły służyć
jako pociski do proc, znamy
znaczną liczba rogowych
grotów oszczepów. Jednak
mogły one służyć nie tylko
do obrony, a także do polo−
wania. Co innego miecz −
jest to już broń wyspecjali−
zowana, służąca do walki.
Gdy zaczynałem pracę na
wykopaliskach (w 1972 r.),
profesor Zdzisław Rajewski
musiał wyjechać. Jak wyjeż−
dżał powiedział do mnie: “Je−
śli pipolu znajdziesz miecz,
dzwoń, zaraz przyjadę”. Ale
do dziś w Biskupinie żadne−
go miecza nie znaleziono.
− Czy na innych stanowi−
skach kultury łużyckiej zna−
leziono więcej broni i ja−
kiej?
− Oryginał miecza, który
uzupełnia mój strój, czyli
miecz antenowy (jego ręko−
jeść kończy się czymś w rodza−
ju antenki) pochodzi z Wojcie−
chowic. Inny miecz, datowany
na wcześniejszy okres, sprzed
ok. 3 tys. lat, znaleziono w
Jeziorze Weneckim.
− Z czego była wykona−
na ta broń? Czy można ją
tu zobaczyć na festynie?
− Dariusz Czerniakowski
ma na swym stoisku miecze z
epoki brązu, Piotr Dmocho−
wski prezentuje strzały i łuki
Na okładce: Wojciech Borko−
wski (Państwowe Muzeum Ar−
cheologiczne w Warszawie) po−
maga w strzelaniu z łuku mezo−
litycznego . fot. Paweł Dobies
nicie rekonstrukcje?
− Biskupin został opusz−
− Ta rekonstrukcja jest już czony w wyniku długotrwa−
symbolem. Stoimy przed dy− łych powodzi, jakie nękały
lematem, czy można rozebrać jego mieszkańców. Wynika
wieżę, która stała się już sy− to ze zmian klimatycznych,
a także z tego powodu, że
okolica Jeziora Biskupińs−
kiego została całkowicie po−
zbawiona lasu i zamieniona
na pola uprawne. W wyniku
długotrwałych opadów wo−
da w jeziorze podnosiła się i
zalewała gród. Po powo−
dziach układano następne wa−
rstwy podłóg w chatach. W
czasie wykopalisk wykryto
w jednej z chat 4 poziomy
podłóg.
Powodem opuszczenia
Biskupina mogło być także
to, że gospodarka zniszczyła
ekosystem − wyjałowiono
pola, wyrąbano lasy, zdegra−
dowano środowisko w zwią−
zku z rabunkowym wypa−
sem zwierząt domowych.
− Czy wiadomo dokąd
przenieśli się mieszkańcy
Odkopane trzy rzędy skrzyń dębowych, tworzących przyziemie wału.
fot. archiwum PMA, Wojciech Kocka Biskupina?
− Duża grupa plemienna,
umocnienia Biskupina?
tego nie jesteśmy w stanie mbolem Biskupina i zbudo− zamieszkała w Biskupinie −
− Gród broniony był soli− precycyjnie zrekonstruować, wać nową zgodną z obecną ok. 800 − 1000 osób − rozbiła
dnie. Był położony na tere− bo nic się nie zachowało. wiedzą.
się na grupy 50 − 60 osobowe,
− Czy znane z wykopa− które z czasem uległy daleko
nie z natury obronnym − na Nasza rekonstrukcja to licen−
lisk są jakiekolwiek ślady idącym przekształceniom.
półwyspie połączonym tyl− tia poetica.
− Na ile wierna jest ko− walk, toczonych na terenie Śladem tych zmian są groby
ko bagnistym przesmykiem
ze stałym lądem. Gród ota− pia palisady, muru i bisku− grodziska, oblężenie, itp.? skrzynkowe kultury pomor−
czał falochron z zaostrzonych pińskiej bramy?
− W starszej literaturze skiej (grób skrzynkowy z te−
− Wszystko do wysokości twierdzono, że gród w Bisku− renu Nowej Wsi Pałuckiej
u góry pali, miał jeden wjazd,
broniony wieżą. Droga do 1 m jest wierną rekonstruk− pinie został spalony przez hor− znajduje się na ekspozycji w
bramy prowadziła częściowo cją. Inne elementy wynikają dę koczowniczych Scytów. Ta muzeum biskupińskim). Te
wzdłuż wału obronnego, tak z różnych pomiarów, częś− teoria była mało uzasadniona, mniejsze grupy przeniosły się
że obrońcy mogli dobrze ciowo są domniemane. Ale bo znaleziono 3 grociki brą− na wschód i południe części
przyjrzeć się zbliżającym, a np. potężne wrota prowadzą− zowe strzał scytyjskich i oku− mikroregionu biskupińskiego
nadjeżdżający konno mieli ce do wnętrza grodu, są wier− cie rzędu końskiego, a przed− − czyli na tereny dzisiejszych
odsłoniętą prawą stronę, gdyż ną replika oryginału, który mioty te mogły tu przecież Lasek Małych, Lasek Wiel−
to zwykle w lewej ręce nosi się zachował i został odkryty trafić w drodze pokojowej wy− kich, Gąsawy i Marcinkowa.
w 1939 roku.
się tarczę.
miany kupieckiej. A w zwią−
− Czy jeszcze tam mie−
Po ostatnich badaniach de− zku z nowym datowaniem szkają?
Gród otoczony był wa−
łem obronnym, zbudowanym ndrochronologicznych wie− budowy grodu w Biskupinie
− Niech Pani sprawdzi!
z 3 rzędów skrzyni wypeł− my, że wieża grodu biskupiń− (VIII i VII w p.n.e.) − teoria
z wodzem WIESŁAWEN
ZAJĄCZKOWSKIM
nionych gliną, kamieniami i skiego wyglądala całkiem ina− ta jest w ogóle wykluczona.
rozmawiała
− Dlaczego więc zginął
ziemią. Od zewnętrznej stro− czej, a na pewno była niższa.
DOROTA
KSIĘSKA
− Czy w takim razie zmie− Biskupin?
ny wał ten był wyklejany
mezolityczne, Zbigniew Do−
lski na oczach widzów odle−
wa miecze, groty oszczepów
i siekierki brązowe.
− Z czego składały się
gliną tak, aby przeciwnik nie
mógł go podpalić. Na wale
znajdowała się zasłona dla ob−
ronców, o której kształcie
niewiele można powiedzieć −
Gazeta biskupińska
biskupińska, dziennik między nami barbarzyńcami. Wydawca: Wydawnictwo Dominika Księskiego"Wulkan",
Pałuki, pismo lokalne, Żnin, plac Wolności 7. Naczelny redaktor: Dominik Księski. Redakcja: Dorota i Dominik Księscy.
Anioł stróż: Wojciech Brzeziński. Reporterzy: Magdalena Zgórska, Maria Warda. Opracowanie graficzne: Leszek Malak.
Współpraca: Izabela Starukiewicz, Monika Marzęta. Rysunki: Leszek Malak.
Adres redakcji oraz biura ogłoszeń: Biskupin, budynek muzeum, tel. 25−094.
Naświetlanie i druk: Prasowe Zakłady Graficzne, Bydgoszcz ul. Wojska Polskiego 1.
Akwizycja reklam: Marek Olejnik, biuro tygodnika "Pałuki" w Żninie, pl. Wolności 7, tel. (0−534) 209−28.