PRZEDMIOTOWY KONKURS Z PRZYRODY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ

…………
kod pracy ucznia
………………………………………….
pieczątka nagłówkowa szkoły
PRZEDMIOTOWY KONKURS Z PRZYRODY
DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
ETAP WOJEWÓDZKI
Instrukcja dla ucznia
1. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź czy Twój test jest kompletny i zawiera
11 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś Komisji Konkursowej.
2. Na górze tej strony wpisz swój kod.
3. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Na ich rozwiązanie masz
60 minut.
4. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem.
Nie używaj korektora.
5. Jeśli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź i wpisz poprawną.
6. W zadaniach wyboru wybierz tylko jedną odpowiedź stawiając znak X
na literze poprzedzającej jej treść. Jeżeli się pomylisz błędne zaznaczenie
otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź.
7. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu
do tego przeznaczonym.
8. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą
do uzyskania za jego rozwiązanie. Za poprawnie rozwiązany test możesz
uzyskać łącznie 67 punktów.
9. Rozwiązania zadań otwartych zapisuj czytelnie i starannie.
10. Pracuj samodzielnie.
Powodzenia !
1
Zadanie 1. (0 – 8 pkt.)
Na mapie konturowej Polski cyframi od 1 – 4 oznaczono miasta, a literami
alfabetu od A – D rzeki. Rozpoznaj je i ich nazwy wpisz we właściwe
rubryki do poniższej tabeli.
D
1
A
C
B
4
2
3
Miasta
Rzeki
1
A
2
B
3
C
4
D
2
Zadanie 2. (0 – 3 pkt.)
Uzupełnij zdania wpisując w miejsce kropek nazwy pasów krajobrazowych
Polski.
A. W północnej części kraju, nad samym wybrzeżem Morza Bałtyckiego,
znajdują się …………………… ………………………………..
B. W części południowo – wschodniej leży pas …………………..
W ich krajobrazie występują wapienne skałki i wąwozy lessowe.
C. Na południu, wzdłuż granic państwa, znajduje pas ……. - Karpaty
i Sudety.
Zadanie 3. (0 – 9 pkt.)
Na mapie konturowej Europy cyframi od 1 – 9 zaznaczono państwa
nadbałtyckie. Rozpoznaj je i ich nazwy wpisz do tabeli.
Cyfra
na
mapie
1
2
3
4
5
Nazwa państwa
Cyfra
na
mapie
6
7
8
9
Nazwa państwa
3
Zadanie 4. (0 – 1 pkt.)
Wyjaśnij, dlaczego w rurze próżniowej dwa przedmioty: metalowa kulka
i skrawek papieru mimo tego, że różnią się masą, spadają w tym samym
czasie.
Odpowiedź:
…………………………………………………………..
…………………………………………………………..
………………………………………………………….
Zadanie 5. (0 – 1 pkt.)
Wyjaśnij, dlaczego kartka papieru spada w powietrzu wolniej niż kulka
wykonana z tej kartki.
Odpowiedź:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
4
Zadanie 6. (0 – 6 pkt.)
Ptaki, ze względu na prowadzony tryb życia, mający bezpośredni związek
z podejmowaniem przez nie wędrówek, dzieli się na: osiadłe, wędrowne
i koczujące.
A. Wyjaśnij te określenia:
• osiadłe …………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
• wędrowne –
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
• koczujące …………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
B. Spośród podanych nazw ptaków wybierz przedstawicieli
wymienionych grup i wpisz je do właściwej rubryki w tabeli: bocian
biały, sikora sosnówka, dzięcioł, jerzyk, sroka, jemiołuszka.
osiadłe
wędrowne
koczujące
Zadanie 7. (0 – 1 pkt.)
Spełniają bardzo ważną funkcję w organizmie człowieka, gdyż regulują
różnorodne procesy w nim zachodzące. Są to:
A. witaminy
B. białka
C. cukry
D. tłuszcze
Zadanie 8. (0 – 1 pkt.)
Kwiaty służą roślinom do:
A. rozmnażania
B. oddychania
C. odżywiania D. wydalania
5
Zadanie 9. (0 – 10 pkt.)
W okresie zimy niektóre gatunki zwierząt nie są w stanie funkcjonować
w niskich temperaturach powietrza i zapadają w sen. Do nazw zwierząt
dobierz ich sposób zabezpieczenia się przed zimnem, wpisując do tabeli
właściwą cyfrę.
Nazwy zwierząt
Cyfry
Nazwy zwierząt
niedźwiedź brunatny
bobak
popielica
jeż
koszatka
nietoperz
chomik
ropucha szara
świstak
jaszczurka zwinka
Cyfry
1
śpi pod korzeniami starych drzew, czasem zasypia też w dziuplach; przesypia całą zimę bez
przebudzenia
2
wraz z całym stadem liczącym do 20 osobników żyje w norach, których wyloty na okres
zimy zatyka korzeniami roślin i trawą
3
na okres snu wybiera siedliska o dużej wilgotności powietrza, co chroni go przed utratą
wody; w okresach ocieplenia może się przebudzić, by polować na jakieś owady
4
zakopuje się metr pod ziemią, zwinięta w kłębek i zapada w sen osłonięta mchem i liśćmi
5
zwierzę zmiennocieplne przesypia zimę w ukryciu, na dnie zbiorników, gdzie zagrzebuje
się w ziemi
6
gryzoń spokrewniony ze świstakiem żyje gromadnie w norach, które są również miejscem
snu zimowego
7
w swej kryjówce zwanej gawrą zimuje długo, lecz nie zapada w całkowite odrętwienie
i od czasu do czasu się budzi
8
zapada w stan hibernacji; budzi się dość często, by posilić się wcześniej zgromadzonymi
ziarnami
9
ten pospolity polski gad na zimowe kryjówki najczęściej wybiera głębokie nory
lub szczeliny
10
śpi w gnieździe przygotowanym w liściastej ściółce, zwinięty w ciasną, regularną kulę;
na kryjówkę wybiera najczęściej stertę liści lub pryzmę kompostu
6
Zadanie 10. (0 – 1 pkt.)
W Polsce żyje około 18 gatunków płazów. W którym zestawie wymieniono
wyłącznie ich przedstawicieli?
A. żaba, ropucha, padalec
B. grzebiuszka, kumak, zaskroniec
C. ropucha, jaszczurka, salamandra
D. traszka, rzekotka, żaba wodna
Zadanie 11. (0 – 1 pkt.)
Płazy, to zwierzęta żyjące w środowisku wodno – lądowym. Do oddychania
służą im:
A. skrzela i płuca
B. płuca i jama gębowa
C. płuca i worki powietrzne
D. skrzela i worki powietrzne
Zadanie 12. (0 – 2 pkt.)
Rozwój płazów odbywa się w wodzie. Wyjaśnij, co oznaczają nazwy:
A. skrzek –
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
B. kijanka ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
Zadanie 13. (0 – 1 pkt.)
Bocian biały przelatuje z miejsca lęgowiska w Polsce do miejsc zimowania
w Afryce około 10 000 km.
Oblicz, w ile godzin przeleciałby całą swoją trasę wędrówki, gdyby
pokonywał ją bez przerwy ze stałą prędkością wynoszącą 125 km/h.
Obliczenia:
7
Zadanie 14. (0 – 4 pkt.)
Przyporządkuj nazwiskom wielkich podróżników oznaczonych literami
alfabetu ich osiągnięcia. Cyfry wpisz we właściwe rubryki tabeli.
A. Krzysztof Kolumb
1. Opłynięcie kuli ziemskiej w latach 1519 1522
B. Amerigo Vespucci
2. Odkrycie Ameryki w 1492 r.
C. Ferdynand Magellan
3. Zbadanie i opisanie części wybrzeży
Ameryki Południowej
D. Edmund Paweł Strzelecki 4. Opracowanie pierwszej mapy geologicznej
Nowej Południowej Walii i Tasmanii
E. Abel Tasman
A
B
C
D
E
Zadanie 15. (0 – 1 pkt.)
Statek pasażerski ma przepłynąć Kanał Sueski, którego długość wynosi
160 km. Oblicz tę odległość w milach morskich.
Mila morska (w skrócie Mm) to jednostka długości używana do pomiaru
odległości na morzu: 1 Mm = 1852 m.
Wynik zaokrąglij do pełnych mil.
Obliczenia:
Zadanie 16. (0 – 3 pkt.)
Wymień przyczyny różnic w zasoleniu wód morskich.
A - ……………………………………………………………………….
B - ……………………………………………………………………….
C - ………………………………………………………………………
8
Zadanie 17. (0 – 4 pkt.)
Ruchy wód morskich są wywołane różnymi czynnikami. Przyporządkuj
literom alfabetu oznaczającym zjawiska, odpowiednie cyfry wyjaśniające
przyczyny i wpisz je do tabeli.
A. Falowanie
B. Prądy morskie
C. Przypływy i odpływy
D. Tsunami
A
1 – przyciąganie Księżyca
2 – trzęsienia ziemi
3 – wiatry stałe
4 – wiatry
5 – uderzenie fali o stromy brzeg
B
C
D
Zadanie 18. (0 – 1 pkt.)
Która rzeka nie jest najdłuższa na swoim kontynencie?
A. Nil
B. Dunaj
C. Missisipi z Missouri
D. Jangcy
Zadanie 19. (0 – 1 pkt.)
Uzupełnij zdanie.
W zielonych częściach roślin zachodzi proces produkcji pokarmów
nazywany …………………………………..
Zadanie 20. (0 – 3 pkt.)
Przeczytaj poniższe zdania i w puste okienka wpisz literę P (prawda)
lub F (fałsz).
A. Promienie gamma niosą ze sobą małą energię, dlatego nie mogą
przenikać przez metal.
B. Promienie X (Roentgena) stosuje się do prześwietlania układu kostnego.
C. Fale radiowe stosowane są do podgrzewania potraw w kuchenkach
mikrofalowych.
9
Zadanie 21. (0 – 1 pkt.)
Wiatr wieje z prędkością 81 km/h. Oblicz, jaka to jest prędkość w m/s.
Obliczenia:
Zadanie 22. (0 – 1 pkt.)
Działka ma kształt prostokąta, który na mapie w skali 1 : 100 000 ma
następujące wymiary: długość 0,3 cm, szerokość 0,1 cm. Podaj rzeczywiste
wymiary działki w metrach.
Obliczenia:
Zadanie 23. (0 – 3 pkt.)
Poniższe emblematy symbolizują organizacje lub programy związane
z ochroną przyrody i dziedzictwa kulturowego człowieka. Rozpoznaj
je i ich nazwy wpisz w puste okienka.
10
BRUDNOPIS
11