1 program konf kostrzyn 2014

Program Konferencji.
Piątek
27 VI – Przyjazd i zakwaterowanie przedstawicieli nauki.
28 VI Sobota
10.00 – 10.30 Występ zespołu Drzewiczanie (Prezentacja przemian
charakterystycznych dla ziemi lubuskiej. Trzy utwory)
10.30 – 12.00 Rozpoczęcie konferencji, referaty, dyskusja.
12.00 – 12.30 Przerwa na kawę.
12.30 – 14.00 Referaty, dyskusja.
14.00 – 15.00 Obiad
15.00 – 17.00 Dyskusja i zamknięcie konferencji.
17.00 – 18.00 Kolacja
18.00 – Koncert zespołów z udziałem publiczności. Wystąpią zespoły min.
obrazujące treści dyskusji podczas konferencji – Zespół „Pod Różą” z Żagania,
„Drzewiczanie” z Kostrzyna, Kapela „Pyrzyczanie” z Pyrzyc woj.
zachodniopomorskie, Kapela Ludowa „Dyszel” ze Żmigrodu woj. dolnośląskie.
Konferencja Naukowa
Obszary Niejednolite Kulturowo
Nowy paradygmat opisu postmigracyjnych społeczności Polski
28 czerwiec 2014 roku w Kostrzynie
Organizatorzy:
Urząd Marszałkowski w Zielonej Górze
Starostwo Powiatowe w Gorzowie
Urząd Miasta w Kostrzynie
Radio Zachód w Zielonej Górze reprezentowane przez red. Donata Linkowskiego.
Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Szczecińskiego reprezentowany przez prof.
US. dr hab. Bogdana Matławskiego.
Stowarzyszenie Przyjaciół Radia Zachód w Zielonej Górze
Referaty wygłoszą:
1. Prof. Piotr Dahlig. Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego.
2. Prof. Bogdan Matławski. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Uniwersytetu Szczecińskiego.
3. Dr Krzysztof Braun. Instytut Etnologii i Antropologii Uniwersytetu
Warszawskiego.
4. Dr Magdalena Pokrzyńska. Zakład Socjologii Zbiorowości Terytorialnej
Uniwersytetu Zielonogórskiego.
5. Prof. Cezary Obracht-Prądzyński. Zakład Socjologii Kultury Uniwersytetu
Gdańskiego.
6. Prof. Stanisław Achremczyk. Ośrodek Badań im. Wojciecha Kętrzyńskiego
w Olsztynie.
7. Mgr. Kazimierz Miler. Wieloletni juror festiwali i przeglądów muzyki tradycyjnej
na terenie Polski.
8. Zbigniew Skoczylas. Regionalista członek Stowarzyszenia Muzyków Ludowych
w Zbąszyniu.
9. Dr Piotr Klafkowski Uniwersytet Szczeciński.
Referaty organizatorzy powinni otrzymać do 10 czerwca, aby opracować je w
formie zwartej (zbindowane) jako materiały dla wszystkich uczestników pomocne w
dyskusji na konferencji.
Publikacja zawierająca materiały z konferencji ( referaty i dyskusje) ukaże się
drukiem po konferencji, jak zapewniają organizatorzy, w najbliższym możliwym do
zrealizowania czasie.
Wprowadzenie tematyczne:
Po drugiej wojnie światowej miały miejsce największe w historii świata
zorganizowane migracje ludnościowe. Udziałem i przestrzenią, na której się
dokonały, był obszar Polski. Ziemie zachodnie i północne, zwane wówczas
Ziemiami Odzyskanymi opuścili je ich dotychczasowi mieszkańcy, Niemcy. W ich
miejsce, w poszukiwaniu domu, ziemi i pracy przybyli osadnicy z tzw. „starych
terenów”, przybyli Polacy z Kresów Wschodnich, ale pozostali jako rdzenna ludność
np. Kaszubi. Tereny te nazwijmy dla naszych potrzeb „Obszarami Niejednolitymi
Kulturowo”.
70 lat to trzy pełne pokolenia. Pokolenia, które wypracowały pewien,
charakterystyczny dla tych obszarów typ postmigracyjnej społecznej tożsamości.
Interpretacje zmian kulturowych z lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych, a nawet
osiemdziesiątych nie wytrzymały próby czasu, ponieważ głosiły inne wymagania
estetyczne wsi. Poglądy te często nie wyrażały stanu rzeczywistego, a życzenie
władzy, jak być powinno.
Wieś z przełomu XX i XXI w. przyjęła różne formy kultury, które
współistniały w rozmaitej relacji z formami kultury ludowej. Dało to początek
szeregu nowych procesów, w których pewne cechy, także muzycznych tradycji
ludowych, zostały uwypuklone, niektóre zredukowane, a jeszcze inne włączone do
nowych funkcji i celów. Ideą naszej konferencji jest wypracowanie nowoczesnego
opisu procesów tworzenia się kultury tych postmigracyjnych społeczności. Musimy
zastanowić się czy można mówić o „lubuskości”, „pomorskości’ czy „warmińskomazurskości”, chociaż wiemy, że nie jeden raz usłyszymy oświadczenie młodego
człowieka: „jestem lubuszaninem” lub „jestem Mazurką pochodzenia ukraińskiego”.
Trzeba dokonać wyboru, czy badać zmiany kulturowe spędzając czas w archiwach,
czy próbować śledzić ich historię w chwilach, kiedy ją tworzyliśmy i tworzymy i gdy
ona nas tworzyła i tworzy. Nie jest to sprawa ani łatwa, ani prosta, przykładowo
podjęcie problematyki przemian ludowej kultury muzycznej nastręcza trudności,
które nie wynikają tylko z konieczności ogarnięcia całego jej bogactwa, ale z faktu
jej różnorodności źródłowej i wynikających z tego konsekwencji.
Mając świadomość trudności, jakie przed nami stają musimy mieć także
świadomość konieczności ponownej interpretacji zjawisk kulturowych, a być może i
nowych definicji z obszaru kultury tradycyjnej. Wydaje się koniecznym udzielenie
jasnej odpowiedzi na zasadnicze przecież pytania m. in.
Jaką rolę w samoidentyfikacji ludności tych terenów ma pamięć kulturowa,
pamięć o ziemiach skąd przybyli przodkowie i ich dziedzictwie?
Jakie znaczenia mają procesy osadnicze ostatnich trzech dekad?
Jaki udział w kulturze tych nowych społeczności ma symbolika i wartości
regionalne ich przodków przybyłych na tereny Ziem Zachodnich i Północnych po
1945 roku?
Czy mamy jeszcze ludową kulturę, czy może kulturę wsi, a być może jeszcze
inaczej kulturę, współczesnych mieszkańców wsi, którzy w dużym stopniu nie są
związani z rolnictwem?
Czy bieżąca twórczość mieszkańców wsi i małych miasteczek to kultura
ludowa, czy amatorska działalność lokalnych społeczności?
Czy stroje w które przebierają się ludowi artyści to nadal stroje ludowe czy
może stroje do prezentacji ich twórczości?
Czy współczesne instrumenty elektroniczne mogą być używane przez
ludowych muzyków?
Jak wreszcie oceniać tę twórczość, jakie stosować według niej kryteria?
Pytań jest wiele, odpowiedzi brak, jeśli już są to często mało precyzyjne i nie
przez wszystkich akceptowane, także w środowisku naukowym. A ludzie środowisk
wiejskich i małomiasteczkowych nadal tworzą, tak jak ich poprzednicy z potrzeby
serca, gdzie wobec tego przebiega granica pomiędzy tym, co ludowe, a co nim nie
jest.
Nie chodzi teraz o to, aby mnożyć zasadne przecież pytania, ale o to, aby
rozpocząć poważną naukową i społeczną debatę oraz próbę znalezienia precyzyjnych
określeń, zasad wedle, których opisywać będziemy kulturę i twórczość
współczesnych mieszkańców ziem zachodnich i północnych. Uważam, ze jest
naszym obowiązkiem, nie tylko naukowym, ale też społecznym, podjąć próbę
opracowania w nowym ujęciu społeczno-kulturowych monografii tych obszarów.
Prof. Bogdan Matławski