Katecheza dla liceum

Katecheza dla szkół ponadgimnazjalnych
Temat: Inny, nie znaczy gorszy – o dialogu katolicko-żydowskim.
I. Założenia edukacyjne:
1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne:
- ukazanie stanowiska Kościoła Katolickiego wobec wyznawców religii żydowskiej
2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
Wiedza:
Uczeń po katechezie:
- zna główne myśli dokumentu „Nostra aetate”,
- dostrzega konieczność szanowania ludzi innego wyznania,
- rozumie dlaczego religia żydowska jest ważna również dla chrześcijan,
- wie dlaczego obchodzony jest corocznie Dzień Judaizmu.
Umiejętności:
Uczeń po katechezie:
- potrafi wyjaśnić stanowisko Kościoła Katolickiego wobec wyznań niechrześcijańskich,
- angażuje się w obchody Dnia Judaizmu w swojej szkole, klasie, parafii.
3.Metody i techniki:
Rozmowa kierowana z elementami pogadanki,
zmodyfikowana), analiza tekstu źródłowego
okienko
informacyjne
(metoda
4. Środki dydaktyczne:
Pismo Święte, formularz okienka informacyjnego dla każdej grupy, przybory do pisania,
tablica, karty pracy (Załącznik 1), tekst źródłowy (Załącznik 2)
II. Przebieg katechezy:
1. Modlitwa:
Katecheta zachęca uczniów do modlitwy słowami Pisma Świętego. Uczniowie mogą odczytać
fragment wspólnie lub modlić się w ciszy, słuchając.
(Fragment Pisma Świętego znajduje się również w Karcie Pracy).
Ef 4, 1-6
„A zatem zachęcam was ja, więzień w Panu, abyście postępowali w sposób godny powołania,
jakim zostaliście wezwani, z całą pokorą i cichością, z cierpliwością, znosząc siebie
nawzajem w miłości. Usiłujcie zachować jedność Ducha dzięki więzi, jaką jest pokój. Jedno
jest Ciało i jeden Duch, bo też zostaliście wezwani do jednej nadziei, jaką daje wasze
powołanie. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich,
który [jest i działa] ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich”.
2. Wprowadzenie:
28 października 1965 roku Sobór Watykański II ogłosił deklarację „Nostra aetate” o stosunku
Kościoła do religii niechrześcijańskich. Szczególną uwagę zwraca się w tym dokumencie na
stosunek chrześcijan do Żydów.
Katecheta prosi uczniów, aby zastanowili się jak obecnie wygląda stosunek chrześcijan do
Żydów, szczególnie w ich środowisku.
Uczniowie pracując w grupach uzupełniają dwie części tabelki: „Jak jest?” oraz „Dlaczego
tak jest?”. Po zakończeniu zadania następuje prezentacja wyników pracy w grupach.
Najciekawsze odpowiedzi należy zapisać na tablicy oraz w kartach pracy (patrz Załącznik 1).
Chrześcijanie i Żydzi
Jak jest?
Dlaczego tak jest?
Jak być powinno?
Co zrobić, aby tak było?
Możliwe odpowiedzi:
Jak jest?
Antysemityzm, wrogość, powielanie stereotypów, obraźliwe określenia,
nieufność
Dlaczego tak jest?
Strach, nieznajomość, stereotypy, plotki, obraz kreowany przez media,
zaszłości historyczne
3. Pogłębienie omawianych treści:
Już podczas Soboru Watykańskiego II ojcowie soborowi dostrzegli, jak ważną rolę odgrywa
dialog międzyreligijny, aby wszyscy ludzie mogli żyć w jedności i pokoju. „Sobór wzywa
wszystkich, aby wymazując z pamięci przeszłość szczerze pracowali nad zrozumieniem
wzajemnym i w interesie całej ludzkości wspólnie strzegli i rozwijali sprawiedliwość
społeczną, dobra moralne oraz pokój i wolność” (Nostra aetate). Dlatego właśnie opracowano
Deklarację o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich „Nostra aetate”. Szczególnie
dużo miejsca poświęcono w niej stosunkowi chrześcijan do Żydów, ze względu na duchowe
pokrewieństwo obu religii.
Jan Paweł II mówił o Żydach, że są naszymi „starszymi braćmi w wierze”.
Benedykt XVI nazywał ich „ojcami w wierze”
• Dlaczego papieże nazywali Żydów naszymi „starszymi braćmi w wierze” i „ojcami w
wierze”?
Uczniowie w krótkiej dyskusji udzielają odpowiedzi na podstawie posiadanej wiedzy,
następnie szukają odpowiedzi w punkcie 4 deklaracji „Nostra aetate” (patrz Załącznik
2). Odpowiedzi zapisują w Karcie Pracy.
Możliwe odpowiedzi:
- początki naszej wiary znajdują się w religii żydowskiej
- Bóg zawarł z nami przymierze za pośrednictwem narodu żydowskiego
- z narodu żydowskiego pochodzili apostołowie oraz wielu z pośród
pierwszych uczniów, którzy głosili światu Ewangelię Jezusa Chrystusa
Jan Paweł II uczył, że każdy człowiek, który poznaje Jezusa Chrystusa, spotyka
również judaizm i nie da się tego rozdzielić. Religia żydowska nie jest dla chrześcijan czymś
zewnętrznym, gdyż duchowe dziedzictwo Żydów jest jednocześnie dziedzictwem chrześcijan.
Czerpiąc z religijnych doświadczeń Żydów chrześcijanie mogą pełniej zrozumieć swoją
własną duchową kondycję, której istotą jest żywa więź z prawdziwym Bogiem. Błędem jest
więc przedstawianie Żydów jako tych, którzy zostali odrzuceni bądź przeklęci przez Boga.
Sobór bardzo wyraźnie podkreśla, że nie możemy zwracać się do Boga jako do Ojca
wszystkich, jeśli jednocześnie nie zgadzamy się traktować po bratersku drugiego człowieka
czyli kogoś, kto został stworzony na obraz Boży. Sobór uczy, że postawa antysemityzmu jest
grzechem przeciwko miłości bliźniego.
W Deklaracji „Nostra aetate” Sobór zaleca chrześcijanom aby poznawali i szanowali
wyznawców innych religii. Uczynić to można przez podejmowanie rozmaitych inicjatyw na
rzecz dialogu międzyreligijnego. Odpowiadając na te soborowe zalecenia Konferencja
Episkopatu Polski powołała „Komitet do spraw dialogu z Judaizmem”, którego zadaniem jest
koordynowanie różnorodnych form dialogu. Od prawie 20 lat w całej Polsce 17 stycznia
obchodzony jest także Dzień Judaizmu w przeżywanie którego aktywnie włączają się nie
tylko parafie, ale także szkoły, samorządy lokalne oraz instytucje kultury.
4. Zastosowanie:
Na podstawie punktu 4 deklaracji „Nostra aetate” Uczniowie uzupełniają pozostałe części
tabelki: „Jak być powinno?” oraz „Co zrobić, aby tak było?”. Prezentacja wyników pracy w
grupach. Najciekawsze odpowiedzi należy zapisać na tablicy.
Możliwe odpowiedzi:
Jak powinno być?
Wzajemny szacunek, pomoc, braterska miłość
Co zrobić, aby tak było?
Studia biblijne i teologiczne, braterskie rozmowy, wspólna modlitwa
Wzajemne poznanie się
Uczniowie mogą podać też pomysły obchodów Dnia Judaizmu w swojej szkole. Może to być
praca podczas lekcji lub praca domowa.
5. Modlitwa:
Katecheta zaprasza uczniów do modlitwy w intencji jedności, zwłaszcza jedności chrześcijan
oraz Żydów.
Modlitwa: Ojcze nasz…
Oprac. dr Beata Boguszewska