MAX STIRNER idee – polemiki – inspiracje

OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA
MAX STIRNER
idee – polemiki – inspiracje
Kraków, 21.10.2016
ul. Grodzka 52, s. 25
Zakład Filozofii Kultury
Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego
kontakt: [email protected]
„Róbcie z moimi myślami, co chcecie i potraficie…”
M. Stirner
Max Stirner (1806-1856), w swoich czasach obrazoburczy, a dziś już tylko kontrowersyjny, był autorem
zaledwie jednej książki, którą uznano za zbyt absurdalną, by zagrażała porządkowi społecznemu: Jedyny i
jego własność to manifest filozoficznego indywidualizmu i egoizmu, który miał stanowić przeciwwagę dla
systemów podporządkowujących jednostkę temu, co ogólne i abstrakcyjne. Choć jego koncepcje
inspirowały i były obecne nie tylko u Bakunina, Dostojewskiego i Nietzschego, ale pobrzmiewają też m.in.
w ponowoczesnych koncepcjach, to ich autor nadal pozostaje na marginesie rozważań filozoficznych.
Recepcję Stirnera cechuje tendencja do popadania w skrajności: od postrzegania go jako burzyciela ładu,
powrotu do wojny wszystkich ze wszystkimi i uwolnienia „niskich” instynktów, po konformistę stającego
w obronie status quo, istniejących nierówności społecznych i nadużyć władzy silniejszego.
Konferencja ma na celu zainspirować filozofią Jedynego…, przybliżyć ją i usytuować w nowych
kontekstach. Ideą spotkania jest stworzenie wspólnej płaszczyzny nie tylko dla osób znających filozofię
Stirnera, lecz także zainteresowanych poruszanymi wątkami bądź archetypami:
Figura Jedynego:
- egoista integralny, uświadomiony: postępowanie w zgodzie z sobą, Ja jako kryterium wartości;
- właściciel: przywłaszczenie i kreacja otaczającego świata, odciśnięcie na innych swojego piętna;
- swojość: autokreacja, całkowite panowanie nad sobą samym; afirmacja siebie, poczucie wyjątkowości,
niewyrażalności, niesprowadzalności do tego, co ogólne;
- witalizm: zwrot od rozumu w stronę życia, siła jako zasada działania; indywidualna energia, osobowość;
- buntownik, ale nie rewolucjonista: neutralność wobec jakiejkolwiek sprawy, przeciwieństwo fanatyka,
odrzucenie istnienia niepodważalnych myśli, brak skostniałej woli;
Historia Myśli Anarchistycznej:
- kontestacja instytucji: religii, państwa i prawa;
- polemika z Proudhonem: Stirner jako fundator anarchizmu indywidualistycznego;
- wpływ na Bakunina: wolność albo jest pełna, albo nie ma jej wcale;
- polemika z Feuerbachem: krytyka socjalizmu, humanizmu, liberalizmu;
- inspiracje dla anarchokapitalistów, libertarian: Zrzeszenie Egoistów oraz odrzucenie ruchów rewolucyjnych;
Wątki Egzystencjalne:
- jednostka w centrum namysłu: człowiek jako swój własny projekt;
- formalny charakter filozofii: brak „przepisów” etycznych, itp., wolność, autentyczność, bezpośredniość;
- doświadczenie bez-gruncia: bezpodstawności, braku fundamentu jako podstawa wolności;
- bunt metafizyczny: nihilizm, relatywizm, amoralizm;
- język jako źródło zniewolenia: upraszczanie rzeczywistości do idei, pojęć, np. Duch Powagi;
Filozofia Postmodernistyczna:
- odrzucenie idei fixe np. kategorii Prawdy: jako kres wielkich narracji Lyotarda, bądź jako myśl słaba Vattima;
- filozofia jako gra, zabawa: dystans autora do siebie, odbiorców i swojego dzieła;
- Zrzeszenie Egoistów: bez struktury i hierarchii, system a-centryczny na kształt kłącza Deleuza i Guattariego;
- detronizacja Rozumu: bunt przeciw logocentryzmowi Derridy, prymat woli;
- brak wspólnej płaszczyzny: nieprzekładalność dyskursów Lyotarda, prywatyzacja filozofii Derridy;
- jedyność jako różnia Derridy oraz brak skostniałej woli jako nomadyzm Deleuza.
Ponadto przedstawiamy kilka przykładowych kontekstów i haseł, jakie mogą zainspirować Państwa do
sformułowania tematów wystąpień:
- figura Jedynego w:
- filozofii (np. Kalikles Platona, Książę Machiavellego, człowiek w stanie natury: T. Hobbes, J. Locke, J. J.
Rousseau, amerykański transcendentalista H. D. Thoreau, ironista S. Kierkegaarda, Nadczłowiek F.
Nietzschego);
- literaturze (np. Kaliban W. Shakespeara, Raskolnikow, Stawrogin F. Dostojewskiego, Kapitan Nemo J.
Verna, Wilk Morski J. Londona, Immoralista, Lafcadio A. Gida, Artemio Cruz C. Fuentesa);
- filmie (np. Dziki, Buntownik bez powodu, Bonnie i Clyde, Swobodny jeździec, Zabriskie Point, Znikający
punkt, Joker: Batman, Mroczny rycerz, Jack Sparrow: Piraci z Karaibów, Walter White: Breaking Bad);
- muzyce (np. ruch hippisowski, ruch punkowy);
- Hegel i lewica heglowska jako tło Jedynego…;
- polemiki ze Stirnerem: Marks, Dostojewski, Camus;
- inspiracje Stirnerem: Bakunin, Nietzsche, postanarchizm;
- terapeutyczna rola egoizmu.
Do czynnego oraz biernego udziału w konferencji zapraszamy studentów, doktorantów, pracowników naukowych
oraz osoby zainteresowane, zajmujące się szeroko rozumianą humanistyką (filozofia, historia, psychologia,
socjologia, antropologia, politologia, ekonomia, religioznawstwo).
Opłata konferencyjna wynosi:
Studenci
– 50 zł
Doktoranci
– 100 zł
Pracownicy naukowi – 200 zł
W ramach opłaty zapewniamy materiały konferencyjne, przerwy kawowe oraz możliwość publikacji referatów w
monografii pokonferencyjnej. Organizatorzy nie pokrywają kosztów podróży ani noclegu, lecz mogą służyć
pomocą w ich znalezieniu. Zapraszamy do nadsyłania zgłoszeń przy użyciu formularza zgłoszeniowego (do pobrania
tutaj) do 15 czerwca 2016 na adres: [email protected] Powiadomienie o przyjęciu zgłoszenia
zostanie przesłane do uczestników przed 30 czerwca 2016 roku.
Opiekun naukowy konferencji:
dr hab. Piotr Mróz
Koordynator projektu:
mgr Karolina Feć
Strony wydarzenia:
www.maxstirnerkonferencja.wordpress.com
https://www.facebook.com/events/1037090966379599/
Konferencja odbędzie się 21 października 2016
w sali Ingardena (s. 25) Instytutu Filozofii UJ przy ul. Grodzkiej 52 w Krakowie.