Projektowanie procesu kształcenia

Projektowanie procesu
kształcenia
Struktura zajęć laboratoryjnych
i terenowych
• Dawniej: wykładowca był uczonym,
który przedstawiał studentom wyniki
własnych przemyśleń i
eksperymentów.
• Współcześnie, niezwykle ważna stała
się technika przekazu wiedzy.
1. Zarówno nauczyciel jak i student
powinni znać zasady samokształcenia.
Cechy studiowania jako
procesu edukacyjnego
• Postrzeganie uczenia się jako przyjemności
• Tworzenie koncepcji Siebie jako niezależnego
studenta
• Tolerancja na ryzyko, niepewność i komplikacje
• Kreatywność
• Uczenie się jako proces całożyciowy
• Inicjatywa w uczeniu się
• Rozumienie samego siebie
• Zaakceptowanie odpowiedzialności za swoje
własne uczenie się
Formułowanie tematu zajęć
zależnie od formy
• Wykład: „Taksonomia roślin naczyniowych”
( ogólnie – teoria)
• Ćwiczenia laboratoryjne: (problemowo)np..
Obserwacja przystosowań do środowiska u
roślin szuwarowych
• Ćwiczenia terenowe: (uwzględnienie
naturalnego środowiska) Rozpoznawanie
roślin torfowiska niskiego
Typy zajęć w zależności od
charakteru i metody pracy
nauczyciela
• wykład
• zajęcia ćwiczeniowe
• zajęcia z wykorzystaniem środków
audiowizualnych
• zajęcia z wykorzystaniem programów
komputerowych
• zajęcia problemowe - konwersatoria
W zależności od miejsca w
którym odbywają się zajęcia;
• lekcja w muzeum
• lekcja w pracowni biologicznej,
komputerowej...
• Ćwiczenia terenowe np. w ogrodzie
botanicznym, w lesie, na łące ...
Struktura zajęć o wielu ogniwach
nauczania np. ćwiczenia
laboratoryjne:
• Sprawy organizacyjno – porządkowe.
• Powtórzenie, kontrola i ocena wiadomości
(wejściówka)
• Nawiązanie i wprowadzenie nowego tematu
(prelekcja nauczyciela)
• Właściwa część zajęć (studenci wykonują zadania
wg. instrukcji przygotowanej przez nauczyciela
• Integracja wiadomości – studenci przedstawiają
wyniki swojej pracy
• Ewaluacja
• Zadanie pracy domowej.
Budowa konspektu = plan zajęć
laboratoryjnych
• Temat
• Cele kształcenia: wiadomości , umiejętności,
kompetencje społeczne przedstawić w
formie czasowników operacyjnych (nie
opisowo!).
• Metody i środki kształcenia
• Formy pracy (praca zespołowa,
indywidualna, równym frontem)
• Tok zajęć
• Literatura
II. Przebieg zajęć
Faza wprowadzająca (czynności
organizacyjne, lista obecności, powtórzenie,
itp.)
• Faza realizacyjna
• Faza podsumowująca
• integracja wiadomości
• sporządzenie notatki, wniosków, zaliczenie
ćwiczenia...
• praca domowa
• Literatura
Scenariusz zajęć
Szczegółowy opis przebiegu
lekcji (Dialogi N i S) z
podaniem czasu na
poszczególne ogniwa zajęć.
Przykład: Temat: Obserwacja Przystosowań
ryb do życia w wodzie
• Czynności organizacyjne: (5 min.)
• Przedstawienie się, sprawdzenie listy
obecności,
• Odpytanie osób chętnych – sprawdzian .
(Napisać pytania i oczekiwane odpowiedzi)
N. Jak ryby przystosowały się do pobierania
pokarmu? Proszę podać przykłady
S. : opływowy kształt, łuski, śluz, pęcherz
pławny, linia boczna, płetwy…
N. Prezentacja – prelekcja
wprowadzająca – (krótka max 10
slajdów)
Po której należy podać:
- Cele ćwiczeń
- Wymienić czynności jakie ma wykonać
student (instrukcja)
- Odpowiedzieć na pytania i wątpliwości
- Wyraźnie sprecyzować wymagania do
zaliczenia ćwiczenia
Faza realizacyjna
Czas na wykonanie ćwiczenia.
(Nauczyciel jest obecny, pomaga
poszczególnym studentom,
komentuje, poprawia…
1. Sprzęt (materiał do ćwiczeń)
2. Instrukcja ćwiczenia
np. Praca w grupach
• Propozycje kart pracy
• Tabela wyników
• Arkusz analizy
• Wprowadzenie wyników do „Eksela”…
Faza podsumowująca
S. Przedstawiają wyniki swojej pracy:
- Głośno przed całą grupą
- Przedstawiając wyniki nauczycielowi
- Składając wypełnione karty pracy do
sprawdzenia
- Przedstawiając wykresy, rysunki itp.
Podsumowanie – ogólne
sprawdzenie efektów kształcenia
• N. (wiadomości) Proszę wymienić cechy ryb
przystosowujące je do życia w wodzie
• S. przedstawia rysunki z obserwacji,
wymienia cechy.....
• N ( umiejętności) Porównać cechy ryb z
cechami innych zwierząt wodnych
• S. j.w.
• N. (kompetencje) Jakie zasady obowiązują
wędkarza łowiącego ryby?
• Studenci: wymieniają, dyskutują, podają
przykłady zachowań wędkarzy…
Ewaluacja -przygotowuje N
wypełnia S
• Ankieta ewaluacyjna zajęć dotyczy:
• samooceny
• oceny przebiegu zajęć
• oceny prowadzącego zajęcia
• co zrobić, żeby było lepiej?
Hospitacja zajęć
• Forma uzyskania informacji do oceny
efektów pracy nauczyciela w zakresie
wybranych elementów procesu
dydaktycznego.
• Hospitacją obejmuje się całą jednostkę
zajęć. Hospitujący nie może
wprowadzać zmian dotyczących
tematu czy przebiegu zajęć w czasie
trwania hospitacji.
Hospitacja zajęć
• Po zakończeniu zajęć hospitujący w
rozmowie z nauczycielem, analizuje
przebieg zajęć, ocenia i udziela
wskazówek.
• Wypełnia protokół hospitacji, który
musi być podpisany przez nauczyciela.
Hospitacja zajęć
• Protokół hospitacji uwzględnia:
- Pomiar dydaktyczny
- Ocena pracy studenta
- Ocena merytoryczna nauczyciela
- Zastosowanie metod aktywizujących
- Karta pracy, instrukcja ćwiczenia…
- Podsumowanie i ewaluacja zajęć
- Wskazówki do realizacji (zalecenia)
Zadanie
Przygotuj ankietę ewaluacyjną dla
studentów, którą mógłbyś zastosować
po przeprowadzeniu ćwiczeń ze
swojej dziedziny.
Literatura
• Geof Petty, Nowoczesne nauczanie,
praktyczne wskazówki i techniki dla
nauczycieli, wykładowców i
szkoleniowców, GWP, Sopot 2010
• A. Rozmus,(red.) Wykładowca
doskonały, Wolters Kluwer, w-wa 2010