Trening pamięci w sytuacjach codziennych

Trening umysłu dla seniorów
Trening pamięci w sytuacjach
codziennych
Z prośbą o pomoc do specjalistów zgłaszają się najczęściej osoby, którym kłopoty z pamięcią przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu.
Pewne rzeczy wylatują im z głowy, a przy tym nie posiadają umiejętności lepszego i świadomego zapamiętywania ani też nie potrafią kontrolować wydobywania potrzebnych informacji z pamięci. Chwila, w której
ich życie zaczyna się przez to komplikować i staje się coraz trudniejsze,
jest momentem, kiedy pozostaje im już tylko wybór pomiędzy farmakologią a podjęciem świadomej walki o powrót do pełnej sprawności umysłowej. Jeżeli sięgnąłeś po tę książkę, to znaczy, że ty swoją decyzję być
może już podjąłeś i albo zauważyłeś, że codzienne funkcjonowanie uległo pogorszeniu, albo pragniesz temu zapobiec. Czytając ten podrozdział,
dowiesz się, jak z powodzeniem radzić sobie z codziennymi, banalnymi na pierwszy rzut oka trudnościami, które na dłuższą metę znacząco
obniżają jakość życia osoby borykającej się z nimi.
Jedną z bardziej irytujących sytuacji w życiu człowieka jest poszukiwanie czegoś, co do czego jesteśmy przekonani, że „gdzieś tu musi być”.
Wraz z wiekiem takie sytuacje zdarzają się coraz częściej i stają się coraz
dotkliwsze. Można sobie z nimi jednak poradzić, stosując kilka prostych
sposobów. Przede wszystkim każda rzecz w najbliższym otoczeniu musi
mieć swoje miejsce. Nawet telefon komórkowy czy tak drobne rzeczy
jak długopisy powinny mieć jakiś punkt, w którym zawsze będzie można rozpocząć poszukiwania niemalże z pewnością, że zostaną tam lub
niedaleko od tego miejsca znalezione. Wprowadzenie tej drobnej zmiany będzie miało dwie konsekwencje: po pierwsze będzie to coś nowego,
więc istnieje szansa, że przypomnisz sobie o tej zasadzie, zanim rzucisz
przedmiot gdziekolwiek, a po drugie świadome stosowanie się do niej
na samym początku wypracuje w tobie po jakimś czasie nowy nawyk.
78 www.samosedno.com.pl
Rozdział 3. Nadal możesz pamiętać wszystko – zestawy ćwiczeń
Zapamiętaj
Wszystko powinno mieć swoje miejsce.
Stwórz miejsce, w którym będziesz kłaść rzeczy „na potem”.
Bądź uważny.
To, że każda rzecz będzie miała przyporządkowane stałe miejsce, nie
oznacza, że skazujesz się na bieganie po domu z każdym drobiazgiem
i nerwowe odkładanie go na właściwą półeczkę. Można tego uniknąć
choćby poprzez wyznaczenie sobie miejsca – półki lub pojemnika – do
którego będziesz mógł wrzucić to, czego w danym momencie nie chce
ci się lub nie jesteś w stanie odnieść. Wchodząc do domu, możesz umieścić tam klucze, telefon komórkowy, pomadkę i inne drobiazgi, których
nie chcesz zostawić w kieszeni płaszcza. Możesz włożyć tam też długopis, którym musiałeś szybko coś zanotować podczas rozmowy telefonicznej, czy taśmę klejącą, którą przyniosłeś z drugiego pokoju. Dzięki temu
przedmioty nie będą leżeć „gdziekolwiek”, a porządek w nich będziesz
mógł zrobić wtedy, gdy znajdziesz na to chwilę czasu, który zdołasz z pewnością zaoszczędzić dzięki wyeliminowaniu notorycznych poszukiwań
zawieruszonych przedmiotów.
Ciekawostka
Jeżeli nie wiesz, gdzie coś położyłeś, prawdopodobnie wcale o tym
nie zapomniałeś. Po prostu nie zwróciłeś na to wystarczająco dużo
uwagi, by móc to zapamiętać.
Istnieje jeszcze jeden, o wiele trudniejszy do pozbycia się nawyk, który może sprawić, że znacznie częściej nie będziesz wiedzieć, w którym
miejscu czegoś szukać. Niepamiętanie, gdzie się coś położyło, rzadko
wiąże się z zaburzeniami pamięci – jest to raczej kwestia nieprzywiązywania wagi do tego, co się w danym momencie robi. Tak naprawdę nie
79
Trening umysłu dla seniorów
możesz zapomnieć, gdzie coś położyłeś, jeżeli nigdy tego nie zapamiętałeś.
Źródłem tych kłopotów są raczej problemy z koncentracją. Aby je rozwiązać, po pierwsze, odkładając coś w nietypowe miejsce, spróbuj poświęcić
choćby sekundę na ogarnięcie uważnym spojrzeniem przedmiotu i jego
otoczenia, po drugie powiedz sobie samemu w myślach o tym, co właśnie zrobiłeś. W celu poprawy koncentracji koniecznie wykonaj ćwiczenia z rozdziału 4.
Kolejną bolączką, która dotyka ogromne rzesze ludzi – i to nie tylko tych,
którzy przekroczyli 50. rok życia – jest zapominanie o tym, co mieliśmy
zrobić. Zorientowanie się, że coś miało być zrobione kilka godzin temu,
jest równie frustrujące jak dręczące poczucie, że coś mieliśmy robić, ale
zupełnie nie wiemy co. Na szczęście istnieją proste środki zaradcze, które pomogą ci się wyzwolić z tej matni irytacji, jeżeli problem ten dotyczy również ciebie.
Po pierwsze konieczne jest przygotowanie notesu lub kalendarza. Nawet
jeżeli całe życie radziłeś sobie bez niego i wolałbyś, aby tak pozostało, warto się przełamać i zacząć notować. Dzisiejsze czasy nie sprzyjają spokojnemu bytowaniu i wymagają żwawszego kroczenia przez życie,
a często także robienia wielu rzeczy jedna po drugiej lub nawet równocześnie. Konieczność planowania nie ogranicza się zatem wyłącznie do
osób po pięćdziesiątce. Aby ogarnąć ogół zajęć, notować muszą wszyscy – uczniowie, studenci, osoby pracujące, nawet emeryci. Prowadzenie zapisków nie jest żadną ujmą – coraz więcej osób dostrzega, że stało
się wręcz koniecznością.
Zapamiętaj
Wybierz odpowiedni dla siebie sposób planowania. Możesz wykorzystać papierowy kalendarz, telefon, komputer czy też inne
urządzenie, do korzystania z którego jesteś przyzwyczajony. Każdy ze sposobów notowania ma swoje wady i zalety. Papierowy
kalendarz może być mało poręczny, jednak nie jest wrażliwy na
uszkodzenia i nie potrzebuje zasilania. Telefon komórkowy może
80 www.samosedno.com.pl
Rozdział 3. Nadal możesz pamiętać wszystko – zestawy ćwiczeń
pełnić funkcję dyktafonu i aparatu fotograficznego, jest mały i można go zawsze mieć przy sobie, ale jego wielkość z punktu widzenia
wygody wprowadzania do niego notatek dla wielu może się okazać
wadą. Komputer, nawet przenośny, choć komfortowy w użytkowaniu, jest nieporęczny i nie wszędzie można go zabrać, pozwala
jednak na przechowywanie ogromnych ilości danych i łatwo można przeszukiwać jego zawartość. Najlepszym rozwiązaniem jest
wykorzystanie mieszanki tych różnych sposobów, czyli korzystanie
z każdego z nich w zależności od indywidualnych potrzeb i możliwości w danym momencie.
Jeżeli chcesz mieć pewność, że nie będziesz zapominać, co miałeś zrobić,
musisz być gotowy na poświęcenie kilku chwil na planowanie. Powinieneś
sobie przede wszystkim uświadomić – a najlepiej też zanotować – co planujesz zrobić tego lub następnego dnia. Następnie zastanów się, czy twój
plan jest możliwy do zrealizowania. Jeżeli narzucisz sobie zbyt duże tempo, możesz mimo najszczerszych chęci i starań nie zdążyć. Pamiętaj, by
w planie zawsze uwzględnić wydarzenia, które z dużym prawdopodobieństwem zakłócą jego realizację, i zarezerwować trochę czasu na sytuacje, których nie da się przewidzieć. Dopiero tak uporządkowany zestaw
zadań ma szansę na pełne wykonanie. Następnym krokiem będzie uporządkowanie planów w kolejności, w jakiej będą najłatwiejsze do zrealizowania. Pamiętaj, by to, co najważniejsze, znalazło się na pierwszym
miejscu. Unikniesz w ten sposób poczucia marnotrawienia czasu, który
powinieneś był poświęcić na coś ważniejszego.
Zapamiętaj
Poświęć czas na planowanie.
Stwórz plan możliwy do realizacji.
Zarezerwuj pewną ilość czasu na nieplanowane zdarzenia.
Realizację planów zacznij od spraw najważniejszych.
81